Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Nauki pomocnicze historii - Dyplomatyka, bibliologia historyczna, geografia historyczna, sfragistyka, metrologia, edytorstwo historyczne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WNHS-AZD-NPHD
Kod Erasmus / ISCED: 08.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0222) Historia i archeologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Nauki pomocnicze historii - Dyplomatyka, bibliologia historyczna, geografia historyczna, sfragistyka, metrologia, edytorstwo historyczne
Jednostka: Wydział Nauk Historycznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

AZD1_W05

AZD1_U05

AZD1_K04

AZD1_K06

Wymagania wstępne:

Podstawowa znajomość historii Polski.

Skrócony opis:

Omówienie wybranych nauk pomocniczych historii: dyplomatyka, bibliologia historyczna, geografia historyczna, sfragistyka, metrologia, edytorstwo historyczne

Pełny opis:

1. Dyplomatyka

- Rozwój i zakres dyplomatyki

- Rozwój badań nad dyplomatyką

- Podstawowe pojęcia dyplomatyki

- Historia dokumentu średniowiecznego

- Początki dokumentu i dzieje najstarszych kancelarii w Polsce

2. Bibliologia historyczna

- Pojęcie i zakres bibliologii historycznej

- Dzieje badań bibliologicznych

- Kodykologia

- Biblioteki w rozwoju historycznym

- Podstawowe pojęcia bibliologiczne

3. Geografia historyczna

- Pojęcie i zakres geografii historycznej

- Rozwój badań geograficzno-historycznych

- Podstawowe wiadomości o mapie

- Konstrukcja mapy historycznej.

4. Sfragistyka

- Pojęcie i zakres sfragistyki

- Rozwój badań sfragistycznych

- Historia, budowa, rodzaje pieczęci,

- Historia pieczęci i jej znaczenie prawne

5. Metrologia

- Pojęcie, zakres i rozwój badań metrologii historycznej

- Systemy metrologiczne

- Narzędzia metrologiczne i sposoby ich używania

- Funkcje społeczne konwencjonalnych systemów metrologicznych

6. Edytorstwo historyczne

- Pojęcie i zakres edytorstwa historycznego

- Rozwój badań nad edytorstwem

- Metody edytorstwa historycznego

- Instrukcje wydawnicze

Literatura:

1. Arentowicz J., Miary polskie, Warszawa 1972, s. 5-72.

2. Długoborska I., Pątnik, podróżnik, turysta - poznawanie świata. Z kolekcji starodruków i kartografii Muzeum Narodowego w Krakowie, Kraków 2015.

3. Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971

4. Friedberg M., Wydawanie drukiem źródeł archiwalnych. Metody i technika pracy edytorskiej, Warszawa 1963, s. 22-29.

5. Gloger Z., Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1900, s. 25-51

6. Głombiowski K., Szwejkowska H., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa-Wrocław 1983

7. Gumowski M., Haisig M., Mikucki S., Sfragistyka, Warszawa 1960, 59-121.

8. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.

9. Maleczyński K., Zarys dyplomatyki wieków średnich, cz. 1, Wrocław 1951.

10. Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków, 1999.

11. Szwejkowska H., Książka drukowana XV-XVIII wieku zarys historyczny, Wrocław-Warszawa 1980

12. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2002.

13. Reynolds L.D., Wilson N.G., Skrybowie i uczeni: o tym, w jaki sposób antyczne teksty literackie przetrwały do naszych czasów, tłum. P. Majewski, Warszawa 2008.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

HI1_W03 - Posiada podstawową wiedzę o naukach pomocniczych historii.

HI1_U02 - Potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych. Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla historii z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania, społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym.

HI1_K01 - Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności. Rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia.

HI1_K05 - Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym.

Przedmiotowe efekty uczenia się:

W1: student ma uporządkowaną wiedzę tematyczną z zakresu nauk pomocniczych historii, a także zna kierunki badań prowadzone w tym zakresie.

W2: student zna podstawowe metody badawcze oraz narzędzia warsztatu nauk pomocniczych historii.

U1: student potrafi przeprowadzić analizę oraz interpretację źródła historycznego, a także innych wytworów kultury oraz określić ich znaczenie, oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historycznym.

U2: student potrafi szczegółowo wyjaśnić fachową terminologię z zakresu nauk pomocniczych historii, a także potrafi używać jej w praktyce.

K1: student ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji historycznych historiografii polskiej

Punkty 3 ECTS:

1. Udział w zajęciach - 30 godz.

2. Przygotowanie do zajęć - 30 godz.

3. Przygotowanie do kolokwium – 30 godz.

Konsultacje na temat zagadnień poruszanych na zajęciach odbywają się na dyżurze (raz w tygodniu jedna godzina).

Metody i kryteria oceniania:

Warunki dla osiągnięcia określonej oceny:

W1:

- na ocenę bardzo dobrą: student ma w stopniu bardzo dobrym uporządkowaną wiedzę tematyczną z zakresu nauk pomocniczych historii, a także zna kierunki badań prowadzone w tym zakresie.

- na ocenę dobrą: student ma w stopniu dobrym uporządkowaną wiedzę tematyczną z zakresu nauk pomocniczych historii, a także zna kierunki badań prowadzone w tym zakresie.

- na ocenę dostateczną: student ma w stopniu dostatecznym uporządkowaną wiedzę tematyczną z zakresu nauk pomocniczych historii, a także zna kierunki badań prowadzone w tym zakresie.

W2:

- na ocenę bardzo dobrą: student zna w stopniu bardzo dobrym podstawowe metody badawcze oraz narzędzia warsztatu nauk pomocniczych historii.

- na ocenę dobrą: student zna w stopniu dobrym podstawowe metody badawcze oraz narzędzia warsztatu nauk pomocniczych historii.

- na ocenę dostateczną: student zna w stopniu dostatecznym podstawowe metody badawcze oraz narzędzia warsztatu nauk pomocniczych historii.

U1:

- na ocenę bardzo dobrą: student potrafi w stopniu bardzo dobrym przeprowadzić analizę oraz interpretację źródła historycznego, a także innych wytworów kultury oraz określić ich znaczenie, oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historycznym.

- na ocenę dobrą: student potrafi w stopniu dobrym przeprowadzić analizę oraz interpretację źródła historycznego, a także innych wytworów kultury oraz określić ich znaczenie, oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historycznym.

- na ocenę dostateczną: student potrafi w stopniu dostatecznym przeprowadzić analizę oraz interpretację źródła historycznego, a także innych wytworów kultury oraz określić ich znaczenie, oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historycznym.

U2:

- na ocenę bardzo dobrą: student potrafi w stopniu bardzo dobrym szczegółowo wyjaśnić fachową terminologię z zakresu nauk pomocniczych historii, a także potrafi używać jej w praktyce.

- na ocenę dobrą: student potrafi w stopniu dobrym wyjaśnić fachową terminologię z zakresu nauk pomocniczych historii, a także potrafi używać jej w praktyce.

- na ocenę dostateczną: student potrafi w stopniu dostatecznym wyjaśnić fachową terminologię z zakresu nauk pomocniczych historii, a także potrafi używać jej w praktyce.

K1:

- na ocenę bardzo dobrą: student ma w stopniu bardzo dobrym świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji historycznych historiografii polskiej

- na ocenę dobrą: student ma w stopniu dobrym świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji historycznych historiografii polskiej

- na ocenę dostateczną: student ma w stopniu dostatecznym świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji historycznych historiografii polskiej

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-01 - 2022-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Adam Buława
Prowadzący grup: Adam Buława
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 20 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Dźwigała
Prowadzący grup: Katarzyna Dźwigała
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

3 ECTS

30 h - uczestnictwo w zajęciach

30 h - lektura tekstów zadanych na zajęcia

30 h - przygotowanie do testu zaliczeniowego

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Omówienie wybranych nauk pomocniczych historii: dyplomatyka, bibliologia historyczna, geografia historyczna, sfragistyka, metrologia, edytorstwo historyczne.

Pełny opis:

1. Dyplomatyka

- Rozwój i zakres dyplomatyki

- Rozwój badań nad dyplomatyką

- Podstawowe pojęcia dyplomatyki

- Historia dokumentu średniowiecznego

- Początki dokumentu i dzieje najstarszych kancelarii w Polsce

2. Bibliologia historyczna

- Pojęcie i zakres bibliologii historycznej

- Dzieje badań bibliologicznych

- Kodykologia

- Biblioteki w rozwoju historycznym

- Podstawowe pojęcia bibliologiczne

3. Geografia historyczna

- Pojęcie i zakres geografii historycznej

- Rozwój badań geograficzno-historycznych

- Podstawowe wiadomości o mapie

- Konstrukcja mapy historycznej.

4. Sfragistyka

- Pojęcie i zakres sfragistyki

- Rozwój badań sfragistycznych

- Historia, budowa, rodzaje pieczęci,

- Historia pieczęci i jej znaczenie prawne

5. Metrologia

- Pojęcie, zakres i rozwój badań metrologii historycznej

- Systemy metrologiczne

- Narzędzia metrologiczne i sposoby ich używania

- Funkcje społeczne konwencjonalnych systemów metrologicznych

6. Edytorstwo historyczne

- Pojęcie i zakres edytorstwa historycznego

- Rozwój badań nad edytorstwem

- Metody edytorstwa historycznego

- Instrukcje wydawnicze

Literatura:

1. Arentowicz J., Miary polskie, Warszawa 1972, s. 5-72.

2. Długoborska I., Pątnik, podróżnik, turysta - poznawanie świata. Z kolekcji starodruków i kartografii Muzeum Narodowego w Krakowie, Kraków 2015.

3. Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski, Wrocław 1971

4. Friedberg M., Wydawanie drukiem źródeł archiwalnych. Metody i technika pracy edytorskiej, Warszawa 1963, s. 22-29.

5. Gloger Z., Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Kraków 1900, s. 25-51

6. Głombiowski K., Szwejkowska H., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa-Wrocław 1983

7. Gumowski M., Haisig M., Mikucki S., Sfragistyka, Warszawa 1960, 59-121.

8. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław 1953.

9. Maleczyński K., Zarys dyplomatyki wieków średnich, cz. 1, Wrocław 1951.

10. Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków, 1999.

11. Szwejkowska H., Książka drukowana XV-XVIII wieku zarys historyczny, Wrocław-Warszawa 1980

12. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2002.

13. Reynolds L.D., Wilson N.G., Skrybowie i uczeni: o tym, w jaki sposób antyczne teksty literackie przetrwały do naszych czasów, tłum. P. Majewski, Warszawa 2008.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-15 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 23 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Katarzyna Paduch
Prowadzący grup: Katarzyna Paduch
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Punkty 3 ECTS:

1. Udział w zajęciach - 30 godz.

2. Przygotowanie do zajęć - 30 godz.

3. Przygotowanie do kolokwium – 30 godz.


Konsultacje na temat zagadnień poruszanych na zajęciach odbywają się na dyżurze (raz w tygodniu jedna godzina).

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)