Europa południowo-wschodnia

podstawowy

HI2_W05; HI2_W06; HI2_W07; HI2_W08;HI2_W09; HI2_W10 ; HI2_U01; HI2_U02; HI2_U03; HI2_K01; HI2_K03; HI2_K05

Poziom przedmiotu: zaawansowany

Cele przedmiotu: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi zjawiskami i problemami natury społeczno – politycznej, religijnej, gospodarczej i kulturalnej w Europie południowo-wschodniej w okresie od początków czasów nowożytnych do współczesności.

Wymagania wstępne: Znajomość podstawowych zagadnień historii powszechnej Europy południowo-wschodniej w czasach nowożytnych.

Treści merytoryczne:

1. Zajęcia wprowadzające.

2. Węgry – historia do końca XIX w.

3. Węgry współcześnie.

4. Rumunia– historia do końca XIX w.

5. Rumunia współcześnie.

6. Bułgaria – historia do końca XIX w.

7. Bułgaria współcześnie.

8. Kraje byłej Jugosławii – historia do końca XIX w.

9. Kraje byłej Jugosławii współcześnie.

10. Bizancjum i Grecja – historia do końca XIX w.

11. Grecja współcześnie.

12. Imperium osmańskie.

13. Turcja współcześnie.

14. Chanat krymski.

15. Krym współcześnie.

Metody oceny: na podstawie aktywności studentów.

Stała literatura rozszerzona, z której studenci wybierają jedną pozycję każdy do opracowania referatu merytorycznego:

(red.) Ewa Znamierowska-Rakk, Centrum i peryferie Europy Środkowo-Wschodniej. Kształtowanie się terytoriów i granic państw od średniowiecza do współczesności, Warszawa 2011;

Olga Katsiardi-Hering, Maria A. Stassinopoulou, Across the Danube: Southeastern Europeans and Their Travelling Identities (17th-19th C.), Brill 2016

Gábor Kármán, A Seventeenth-Century Odyssey in East Central Europe, Brill 2015

Michael Hickok, Ottoman Military Administration in Eighteenth-Century Bosnia, Brill 1997

Laurentiu Radvan, At Europe`s Borders: Medieval Towns in the Romanian Principalities, Brill 2010

Victor Spinei, The Romanians and the Turkic Nomads North of the Danube Delta from the Tenth to the Mid-Thirteenth Century, Brill 2009

Başak Tuğ, Politics of Honor in Ottoman Anatolia, Brill 2017

Heghnar Watenpaugh, The Image of an Ottoman City, Brill 2004

Brian Williams, The Crimean Tatars, Brill 2001

Christopher Wright, The Gattilusio Lordships and the Aegean World 1355-1462, Brill 2014

(red.) Eyal Ginio, Elie Podeh, The Ottoman Middle East, Brill 2013

(red.) François Georgeon, Les Ottomans et ses temps, Brill 2011

(red.) Pál Fodor, Geza David, Ottomans, Hungarians, and Habsburgs in Central Europe, Brill 2000

Geza David, Ransom Slavery along the Ottoman Borders, Brill 2007

Natalia Królikowska-Jedlińska, Law and Division of Power in the Crimean Khanate (1532-1774), Brill 2018

Zna najważniejszą faktografię historii powszechnej oraz historii Polski w poszczególnych epokach. Zna historię Kościoła Katolickiego oraz innych Kościołów ortodoksyjnych i reformowanych. Dysponuje podstawową wiedzą z zakresu historii wojskowości. Posiada podstawową wiedzę z zakresu historii cywilizacji orientalnych, historii cywilizacji śródziemnomorskiej. Posiada wiedzę o możliwościach interpretacji faktów historycznych determinowanych różnym podłożem narodowym i religijnym i kulturowym. Posiada wiedzę o ogólnej diachronicznej strukturze dziejów. Ma podstawą wiedzę o związkach historii z innymi dziedzinami nauk oraz dyscyplinami nauk humanistycznych. Ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie historii z uwzględnieniem historii wojskowości, historii Kościoła, oraz historii cywilizacji śródziemnomorskiej. Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury (źródła historyczne, dzieła literackie) właściwe dla wybranych tradycji, teorii oraz szkół badawczych w zakresie historii, z uwzględnieniem specyfiki specjalności. Zna obowiązujące zasady korzystania z dorobku naukowego innych badaczy i ich przywoływania. Zna aktualnie obowiązujące prawo autorskie w zakresie ochrony własności intelektualnej oraz zasady etyki pracy naukowej. Zna zasady korzystania z produktów informatycznych. Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować oraz uogólniać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów. Potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych. Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla historii i jej studiowanej specjalności, z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym. Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności. Rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia. Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie realizacji misji historyka w społeczeństwie. Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i społecznych. Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym: historii powszechnej i Polski. Ma świadomość znaczenia i roli Kościoła w procesie historycznym i jego miejsce w kształtowaniu wspólnych korzeni kultury europejskiej. Rozumie znaczenie kultury judeochrześcijańskiej i klasycznej w historii Europy. ECTS: 4 w semestrze:

1. Obecność na zajęciach = 1 pkt,

2. Przygotowanie do zajęć (lektury) = 1 pkt,

3. Aktywny udział w zajęciach, referat lub przygotowanie się do zaliczenia końcowego = 2 pkt.

Konsultacje na temat zagadnień poruszanych na zajęciach odbywają się na dyżurze (raz w tygodniu jedna godzina).

Studenci oceniani są na podstawie aktywności na zajęciach i przygotowanych referatów. Do zajęć dot. poszczególnych państw student przygotowuje referat bibliograficzny, wygłaszany na tydzień przed właściwymi zajęciami. Na początku zajęć inny student wygłasza wprowadzający referat merytoryczny. Aktywność na zajęciach typu wykładowego na podstawie krótkiego (2-4 tys. znaków) opracowania dot. tematu zajęć wykładowych; opracowanie musi być oddane bądź przesłane mejlem najpóźniej na następnych zajęciach (w ciągu tygodnia).

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Zajęcia dotyczą historii i współczesności Bałkanów i północnych wybrzeży czarnomorskich. Na bazie historycznych przemian XIX i XX w. analizowana jest współczesna kondycja i perspektywy rozwojowe omawianego regionu Europy. W roku 2020/21 zajęcia w trybie zdalnym.

Zajęcia w formie konwersatorium. Do każdego z państw/regionów przewidziano co najmniej dwoje zajęć. Na pierwszych wykładowca przedstawia dzieje państwa/regionu w XIX i początkach XX w., po czym jeden ze studentów prezentuje wybraną bibliografię, potrzebną do analizy tematu na kolejnych zajęciach. Drugie z zajęć mają postać rozmowy studentów na wybrany temat z dziejów danego państwa/regionu; szczegółowy temat jest najpierw przedmiotem referatu wstępnego jednego ze studentów.

1. Zajęcia wprowadzające.

2. Węgry - na styku zachodu i wschodu.

3. Współczesność Węgier - resentymenty narodowe i przemiany.

4. Historia Mołdawii i Wołoszczyzny w epoce nowożytnej.

5. Rumunia i Mołdawia w XX w. - problemy polityczne i społeczne.

6. Bułgaria - najstarsze państwo słowiańskie.

7. Od odzyskania niepodległości do upadku komunizmu - dzieje bułgarskie w XIX i XX w.

8. Serbia - rozkwit i upadek średniowiecznego państwa.

9. "Serbska" Jugosławia i jej rozpad - najnowsze dzieje Serbów.

10. Greckie czy rzymskie Bizancjum - schyłek starożytnego imperium.

11. Grecja w XX w. - bastion przeciw komunizmowi i chory człowiek Europy.

12. Imperium Osmańskie w epoce nowożytnej.

13. Powstanie laickiej Turcji i jej rola w regionie.

14. Chanat Krymski: spadkobierca Złotej Ordy.

15. Tatarzy krymscy i problem Krymu współcześnie.

Monografie dotyczące poszczególnych krajów.

Z opracowań zbiorczych zwłaszcza:

- Lucian Boia, "Rumuni. Świadomość, mity, historia", Kraków 2003,

- Halil Inalcik, Donald Quataert (red.), "Dzieje gospodarcze i społeczne imperium osmańskiego 1300-1914", Kraków 2008,

- Barbara Jelavich, "Historia Bałkanów. Wiek XVIII i XIX", Kraków 2005,

- Stanford J. Shaw, Ezel Kural Shaw, "Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej", Warszawa 2012,

- Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski, "Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek", Warszawa 2005,

- Mieczysław Tanty, "Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne", Warszawa 2003.

Oprócz tego stała literatura rozszerzona, wykazana w części ogólnej sylabusa wraz z opisem przeznaczenia.

Przynajmniej podręcznikowa znajomość dziejów narodów i krajów, będących przedmiotem zajęć.

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

PO/H2 - obszar nauk humanistycznych - II stopień

Zajęcia dotyczą historii i współczesności Bałkanów i północnych wybrzeży czarnomorskich. Na bazie historycznych przemian XIX i XX w. analizowana jest współczesna kondycja i perspektywy rozwojowe omawianego regionu Europy.

Zajęcia w formie konwersatorium. Do każdego z państw/regionów przewidziano co najmniej dwoje zajęć. Na pierwszych wykładowca przedstawia dzieje państwa/regionu w XIX i początkach XX w., po czym jeden ze studentów prezentuje wybraną bibliografię, potrzebną do analizy tematu na kolejnych zajęciach. Drugie z zajęć mają postać rozmowy studentów na wybrany temat z dziejów danego państwa/regionu; szczegółowy temat jest najpierw przedmiotem referatu wstępnego jednego ze studentów.

1. Zajęcia wprowadzające.

2. Węgry - na styku zachodu i wschodu.

3. Współczesność Węgier - resentymenty narodowe i przemiany.

4. Historia Mołdawii i Wołoszczyzny w epoce nowożytnej.

5. Rumunia i Mołdawia w XX w. - problemy polityczne i społeczne.

6. Bułgaria - najstarsze państwo słowiańskie.

7. Od odzyskania niepodległości do upadku komunizmu - dzieje bułgarskie w XIX i XX w.

8. Serbia - rozkwit i upadek średniowiecznego państwa.

9. "Serbska" Jugosławia i jej rozpad - najnowsze dzieje Serbów.

10. Greckie czy rzymskie Bizancjum - schyłek starożytnego imperium.

11. Grecja w XX w. - bastion przeciw komunizmowi i chory człowiek Europy.

12. Imperium Osmańskie w epoce nowożytnej.

13. Powstanie laickiej Turcji i jej rola w regionie.

14. Chanat Krymski: spadkobierca Złotej Ordy.

15. Tatarzy krymscy i problem Krymu współcześnie.

Monografie dotyczące poszczególnych krajów.

Z opracowań zbiorczych zwłaszcza:

- Lucian Boia, "Rumuni. Świadomość, mity, historia", Kraków 2003,

- Halil Inalcik, Donald Quataert (red.), "Dzieje gospodarcze i społeczne imperium osmańskiego 1300-1914", Kraków 2008,

- Barbara Jelavich, "Historia Bałkanów. Wiek XVIII i XIX", Kraków 2005,

- Stanford J. Shaw, Ezel Kural Shaw, "Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej", Warszawa 2012,

- Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski, "Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek", Warszawa 2005,

- Mieczysław Tanty, "Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne", Warszawa 2003.

Oprócz tego stała literatura rozszerzona, wykazana w części ogólnej sylabusa wraz z opisem przeznaczenia.

Przynajmniej podręcznikowa znajomość dziejów narodów i krajów, będących przedmiotem zajęć.