Gerontologia społeczna

podstawowy

Symbole efektów uczenia się dla kierunku Pedagogika specjalna: PSI_TS3_W01, PSI_TS3_W09, PSI_TS3_W10, PSI_TS3_U04, PSI_TS3_K01, PSI_TS3_K03

Celem przedmiotu jest zapewnienie efektów kształcenia dla pedagogiki specjalnej w zakresie znajomości i rozumienia potrzeb uczniów i podopiecznych na różnych etapach cyklu życia, międzypokoleniowych więzi społecznych, zjawiska starzenia się społeczeństw i wyzwań, jakie ze sobą niesie, promowania idei aktywnej i pomyślnej starości, a także przygotowania do własnej starości.

Treści programowe:

1. Gerontologia w systemie nauk, klasyfikacja działów, terminologia i pojęcia związane ze starością (1 godz.)

2. Postawy wobec starości i osób starszych, stereotypy i dyskryminacja ze względu na wiek. Przyczyny, skutki, możliwości działania (2 godz.)

3. Biologiczne, psychologiczne i społeczne teorie starzenia się jednostkowego (2 godz.)

4. Biologiczny wymiar starzenia się (zmiany zewnętrzne, naturalne i chorobowe zmiany układowe) (1 godz.)

5. Psychologiczne zmiany zachodzące z wiekiem (naturalne i patologiczne) (1 godz.)

6. Społeczne uwarunkowania procesu starzenia się. Kwestie relacji społecznych, życia rodzinnego, wsparcia społecznego. Zagadnienie osamotnienia i izolacji społecznej osób starszych (1 godz.)

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

M. Kilian, Funkcjonowanie osób w starszym wieku, Difin, Warszawa 2020, rozdział 1, 2 i 4.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1) Nowicka A. (2006), Wybrane problemy osób starszych, Impuls, Kraków.

2) Szarota Z. (2004), Gerontologia społeczna i oświatowa, Wydawnictwo Nauk Akademii Pedagogicznej, Kraków.

3) Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M. (2006), Podstawy gerontologii społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa

4) Kilian M. (2004), Źródła ageizmu i jego przejawy we współczesnym świecie, Gerontologia Polska, 12(3):125-128.

Dodatkowe materiały i skrypty będą udostępniane na platformie e-learningowej MS Teams.

WIEDZA

EK 1 W - Charakteryzuje zagadnienie starości i osób starszych w ujęciu jednostkowym (w wymiarze fizycznym, psychicznym, społecznym i funkcjonalnym), demograficznym i ogólnospołecznym.

EK 2 W - Objaśnia tematykę związaną z procesem starzenia się, starości i osób starszych w ujęciu interdyscyplinarnym. Rozpoznaje złożoność tych zagadnień na gruncie teorii i praktyki oraz potrzebę podejmowania w pracy zawodowej interdyscyplinarnej współpracy.

UMIEJĘTNOŚCI

EK 3 U - Analizuje, interpretuje i opracowuje strategie postępowania w pracy z osobami w zaawansowanym wieku, mając na uwadze konieczność wyrównywania ich szans i maksymalizowanie możliwości rozwojowych jednostki na każdym etapie życia. Generuje rozwiązania problemów doświadczanych przez osoby starsze.

KOMPETENCJE

EK 4 K - Rozumie specyfikę pracy z osobami w starszym wieku, jej uwarunkowania i wyzwania.

EK 5 K - Jest zorientowany na pracę z osobami w starszym wieku w zgodzie z zasadą indywidualizacji wynikającą z ich długiej i unikalnej w warstwie psychofizycznej i społecznej historii życia.

ECTS [1 ECTS = 25 (30) godz.]:

udział w zajęciach - 8 godz.

przygotowanie do zajęć, lektury - 17 godz.

przygotowanie do zaliczenia pisemnego - 25 godz.

RAZEM 50 godz.

Liczba ECTS: 2

Metody:

prezentacja, dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, praca w grupach;

Zajęcia w formie zdalnej, prowadzone z wykorzystaniem MS Teams.

EK 1 W - metoda prezentacji, weryfikacja - zaliczenie pisemne

EK 2 W - metoda prezentacji, weryfikacja - zaliczenie pisemne

EK 3 U - metoda dyskusji, praca w grupach, weryfikacja - zaliczenie pisemne

EK 4 K - metoda analizy i interpretacji tekstów źródłowych,

weryfikacja - zaliczenie pisemne

EK 5 K - metoda analizy i interpretacji tekstów źródłowych,

weryfikacja - zaliczenie pisemne

Warunkiem przystąpienia do zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach. Jeśli przedmiot trwa 15 godzin, dopuszcza się jedną nieusprawiedliwioną nieobecność, jeśli trwa 30 godzin - dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności. Nieobecność można usprawiedliwić na podstawie zwolnienia lekarskiego. Dodatkową nieobecność można zaliczyć po uzgodnieniu z osobą prowadzącą zajęcia. Absencja powyżej 8 nieusprawiedliwionych godzin dla 15-godzinnego cyklu oraz 16 nieusprawiedliwionych godzin dla cyklu 30-godzinnego wyklucza możliwość odrobienia zajęć i uzyskania zaliczenia przedmiotu.

Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie oceny:

1) zaliczenia pisemnego (100 pkt.).

2) za aktywność na zajęciach można uzyskać dodatkowe punkty (max. 8)

Zaliczenie pisemne obejmuje tematykę poruszaną na zajęciach oraz zawartą w zalecanych materiałach źródłowych. Sprawdzianu nie zalicza się (0%), jeśli student w trakcie jego trwania korzysta z dodatkowych, niedozwolonych przez osobę prowadzącą materiałów i źródeł informacji. W przypadku zaliczenia zdalnego konieczne jest udostępnienie obrazu i dźwięku (aktywna kamera i mikrofon).

Ocena końcowa:

60-67 pkt. - 3,0

68-75 pkt. - 3,5

76-83 pkt. - 4,0

84-91 pkt. - 4,5

92-100 pkt. - 5,0

OCENY wedle efektów kształcenia:

EK 1 W - Charakteryzuje zagadnienie starości i osób starszych w ujęciu jednostkowym (w wymiarze fizycznym, psychicznym, społecznym i funkcjonalnym), demograficznym i ogólnospołecznym.

2 - nie potrafi w podstawowej mierze scharakteryzować starość i osoby w starszym wieku

3 - potrafi w podstawowej mierze scharakteryzować starość i osoby w starszym wieku

4 - poprawnie charakteryzuje pojęcie starości i osób starszych w wymiarze fizycznym, psychicznym, społecznym i funkcjonalnym

5 - Charakteryzuje zagadnienie starości i osób starszych w ujęciu jednostkowym (w wymiarze fizycznym, psychicznym, społecznym i funkcjonalnym), demograficznym i ogólnospołecznym

EK 2 W - Objaśnia tematykę związaną z procesem starzenia się, starości i osób starszych w ujęciu interdyscyplinarnym. Rozpoznaje złożoność tych zagadnień na gruncie teorii i praktyki oraz potrzebę podejmowania w pracy zawodowej interdyscyplinarnej współpracy.

2 - nie potrafi w podstawowej mierze objaśnić problematyki starzenia się i starości w sposób interdyscyplinarny

3 - w podstawowym stopniu objaśnia zagadnienie starzenia się i starości w sposób interdyscyplinarny

4 - poprawnie objaśnia problematykę starzenia się i starości w ujęciu interdyscyplinarnym i potrafi analizować kwestie teoretyczne na gruncie zawodowej praktyki

5 - prawidłowo objaśnia problematykę starzenia się i starości w ujęciu interdyscyplinarnym, podaje własne rozwiązania w kwestii interdyscyplinarnej współpracy, potrafi analizować i dyskutować nad kwestiami teoretycznymi a ich realizacją w praktyce

EK 3 U - Analizuje, interpretuje i opracowuje strategie postępowania w pracy z osobami w zaawansowanym wieku, mając na uwadze konieczność wyrównywania ich szans i maksymalizowanie możliwości rozwojowych jednostki na każdym etapie życia. Generuje rozwiązania problemów doświadczanych przez osoby starsze.

2 - nie potrafi wymienić strategii postępowania w pracy z osobami w starszym wieku

3 - na podstawowym poziomie wymienia strategie postępowania w pracy z osobami w starszym wieku

4 - poprawnie wymienia strategie postępowania w pracy z osobami w starszym wieku w kontekście wyrównywania ich szans i maksymalizowania możliwości rozwojowych

5 - poprawnie wymienia strategie postępowania w pracy z osobami w starszym wieku w kontekście wyrównywania ich szans i maksymalizowania możliwości rozwojowych oraz podaje przykłady rozwiązywania ich problemów

EK 4 K - Rozumie specyfikę pracy z osobami w starszym wieku, jej uwarunkowania i wyzwania.

2 - Nie potrafi w podstawowym stopniu opisać specyfiki pracy z osobami w starszym wieku

3 - W podstawowej mierze opisuje specyfikę pracy z osobami w starszym wieku

4 - Poprawnie opisuje specyfikę pracy z osobami w starszym wieku i analizuje jej uwarunkowania

5 - Poprawnie opisuje specyfikę pracy z osobami w starszym wieku i analizuje jej uwarunkowania i prowadzi w tym obszarze konstruktywną dyskusję

EK 5 K - Jest zorientowany na pracę z osobami w starszym wieku w zgodzie z zasadą indywidualizacji wynikającą z ich długiej i unikalnej w warstwie psychofizycznej i społecznej historii życia.

2 - Nie przejawia w podstawowej mierze zdolności do indywidualnej pracy z osobami starszymi

3 - Przejawia podstawowe zdolności do indywidualnej pracy z osobami starszymi

4 - Jest zorientowany na indywidualizację pracy z osobami starszymi, mając świadomość ich unikalnej odrębności

5 - Jest zorientowany na indywidualizację pracy z osobami starszymi, mając świadomość ich unikalnej odrębności, dążąc do poznania szerszego kontekstu ich życia