Prawa i wolności obywatelskie w USA

podstawowy

Efekty kształcenia:

EK1 - student posiada wiedzę w przedmiocie praw jednostki w USA

EK2 - student posiada wiedzę w przedmiocie obowiązków jednostki w USA

EK3 - student zna osnowę podstawowych wyroków Sądu Najwyższego w materii będącej tematyką zajęć.

Skrócony opis:

Celem przedmiotu ma być zaznajomienie studentów z

podstawowymi prawami i obowiązkami jednostki w USA

oraz czynnikami, które zadecydowały o zmianie linii orzeczniczej Sądu Najwyższego w konkretnej kwestii.

Pełny opis:

Student będzie zaznajomiony z kilkunastoma kluczowymi zagadnieniami związanymi z prawami i obowiązkami jednostki w

USA.

1

Zagadnienia wstępne w tym omówienie:

- Struktury sądownictwa w USA,

- Szczególnej pozycji Sądu Najwyższego

2

Dyskryminacja rasowa

Dyskryminacja ze względu na płeć

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych)

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Prawa Jima Crowa, klauzula dziadka, pogłówne, białe prawybory,

instytucja „separate but equal", kwestia małżeństw mieszanych w USA, definicja obywatelskiego nieposłuszeństwa,

executive order 9981, Civil Rights Act L.B. Johnsona,

Rosa Parks, Fred Korematsu

3

Dyskryminacja ze względu na preferencje seksualne itp.

Inne mniejszości w USA

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

4

Wolność religii

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Zakaz ustanawiania religii państwowej a zakaz ograniczania swobodnego wykonywania praktyk religijnych;

Obowiązek religijny a prawo (amisze, mormoni); debata w grupie (pro-kontra, granice ingerencji w kwestie wiary, peyotl, itp.)

Kwestia modlitwy w szkołach;

Przysięga na wierność fladze USA

5

Wolność wypowiedzi

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Wypowiedź symboliczna: palenie flagi,

Pastor Terry Jones i palenie Koranu

debata w grupie (pro-kontra)

6

Wolność mediów, prawo do zgromadzeń,

prawo do składania petycji

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Bliższe naświetlenie postaci Daniela Ellsberga,

„test obsceniczności”

debata w grupie (pro-kontra)

7

Prawo do prywatności

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

The right "to be let alone”

8

Kwestie eutanazji

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

9

Prawo posiadania i noszenia broni

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Istniejące zakazy: osobowe, rodzajowe, przedmiotowe w tej materii’

- próby legislacyjnego załatwienia sprawy Gun-Free School Zones Act 1990

- obrona własna a kwestia „booby traps”

debata w grupie (pro-kontra)

10

Prawo do nietykalności osobistej i materialnej, zasady przeprowadzania rewizji

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Terry stop

owoce zatrutego drzewa

doktryna Open Fields

przeszukanie w szkole

11

Zasada rzetelnego postępowania

Zakaz zmuszania do samooskarżania się

Zakaz ponownego rozpatrywania ostatecznie zamkniętej sprawy

Prawo do oceny czynu przez bezstronną ławę przysięgłych.

Kwestia ławy przysięgłych w sprawach cywilnych.

Gwarancja szybkości postępowania sądowego.

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Ernesto Miranda

różnice trial jury/petit jury/grand jury

12

Zakaz wymierzania kar okrutnych i wymyślnych, kwestia kary śmierci w USA

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości

czasowych): :

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Metody wymierzania kary śmierci,

Kwalifikowana procedura apelacyjna,

dolna-górna granica wieku dopuszczalności KS

kwestia wrongful executions

debata w grupie (pro-kontra)

13

Prawa wyborcze w USA

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu :

Kwestia czarnych

“show me proof of U.S. citizenship”

Wpływa prawa federalnego na prawo wyborcze

14

Obowiązek płacenia danin publicznych (podatków)

Omówienie orzeczeń SN (wybranych przez prowadzącego z poniższej listy orzeczeń - stosownie do możliwości czasowych):

Inne zagadnienia poruszane w ramach tego panelu:

Odniesienie do XVI noweli

Konstytucja USA

E. Łętowska, S. Frankowski, R. Goldman, Sąd Najwyższy USA PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE 1999.

Ł. Machaj Wypowiedzi symboliczne w orzecznictwie Sądu Najwyższego USA 2011.

Z.Lewicki Historia cywilizacji amerykańskiej.Era sprzeczności. 2011

W. Kwiatkowski Zagadnienie kary śmierci w Stanach Zjednoczonych

Ameryki 2012

strona internetowa Sądu Najwyższego USA oraz np. Legal Information Institute

Metody i kryteria oceniania:

Efekty w obszarze wiedzy są osiągane takimi metodami jak metoda wykładu problemowego, studium przypadku, metoda

pracy w grupie.

Sposobem weryfikacji efektów kształcenia jest egzamin pisemny (test) oraz ocenianie ciągłe na podstawie obecności i

aktywności na zajęciach.

efekt kształcenia 1

na ocenę 2 - nie posiada wiedzy w przedmiocie praw jednostki w USA

na ocenę 3 - posiada dostateczną wiedzę w przedmiocie zakresu praw jednostki w USA

na ocenę 4 - posiada dobrą wiedzę w przedmiocie praw jednostki w USA

na ocenę 5 - posiada bardzo dobrą wiedzę w przedmiocie praw jednostki w USA

efekt kształcenia 2

na ocenę 2 - nie posiada wiedzy w przedmiocie obowiązków jednostki w USA

na ocenę 3 - posiada dostateczną wiedzę w przedmiocie obowiązków jednostki w USA

na ocenę 4 - posiada dobrą wiedzę w przedmiocie obowiązków jednostki w USA

na ocenę 5 - posiada bardzo dobrą wiedzę w przedmiocie obowiązków jednostki w USA

efekt kształcenia 3

na ocenę 2 - nie zna osnowy żadnych istotnych wyroków Sądu Najwyższego w materii będącej tematyką zajęć.

na ocenę 3 - student zna osnowę kilku istotnych wyroków Sądu Najwyższego w materii będącej tematyką zajęć.

na ocenę 4 - student zna osnowę większości istotnych wyroków Sądu Najwyższego w materii będącej tematyką zajęć.

na ocenę 5 - student zna osnowę wszystkich istotnych wyroków Sądu Najwyższego w materii będącej tematyką zajęć.