Sztuka starożytna i wczesnochrzescijańska

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

HS1_W03, HS1_W04, HS1_W05, HS1_W09, HS1_U05, KW_03; KW_02; KW_05; KU_01; KU_08; KU_09; KU_05; KK_02.

Wykład jest szerokim wprowadzeniem w sztukę starożytną, przedstawionym na tle warunków geograficznych, historycznych i religijnych. Ze względu na bardzo obszerny materiał, główny nacisk położony jest na zrozumienie sztuki starożytnej Mezopotamii, Egiptu, Grecji i Rzymu. Omawiane są zwłaszcza te dzieła, które miały wpływ na percepcję starożytności i rozwój sztuki w okresach późniejszych. Materiał prezentowany podczas wykładu podzielony jest na dwa semestry. W semestrze zimowym omawiana jest sztuka starożytnej Mezopotamii, i Egiptu a także sztuka egejska; w letnim sztuka starożytnej Grecji i Rzymu.

Tematy wykładów w semestrze zimowym.

1. Wprowadzenie w tematykę zajęć. Omówienie zakresu czasowego i terytorialnego. Prezentacja metod nauczania. Przedstawienie bibliografii i warunków oraz formy zaliczenia półrocznego i egzaminu końcowego.

2. Sztuka pradziejowa Bliskiego Wschodu.

3. Warunki geograficzne Mezopotamii.

4. Historia badań i odkryć archeologicznych na terenie Międzyrzecza.

5. Sztuka Mezopotamii (od epoki przeddynastycznej do III dynastii z Ur).

6. Warunki geograficzne Doliny Nilu.

7. Historia badań i odkryć archeologicznych w Dolinie Nilu.

8. Sztuka Egiptu (przed faraonami i w okresie Starego Państwa).

9. Sztuka Mezopotamii (od dynastii amoryckich do okresu

średnioasyryjskiego.

10. Architektura Egiptu (w okresie Średniego i Nowego Państwa).

11. Malarstwo, rzeźba i rzemiosło artystyczne (Egiptu w okresie Średniego i Nowego Państwa).

12. Sztuka Egejska

13. Sztuka Mezopotamii w okresie nowoasyryjskim.

14. Sztuka Mezopotamii w okresie nowobabilońskim.

15. Sztuka Persów.

Tematy wykładów w semestrze letnim

1. Wprowadzenie w tematykę wykładów. Omówienie zakresu chronologicznego i geograficznego. Prezentacja lektur i metod oceniania.

2. Geneza świątyni greckiej. Omówienie porządków architektonicznych,

typów świątyń itd.

3. Greckie budownictwo domowe.

4. Rzeźba grecka w okresie archaicznym.

5. Rozwój ceramiki greckiej.

6. Rzeźba grecka w okresie klasycznym.

7. Rozwój miast greckich. Topografia Aten.

8. Sztuka hellenistyczna

9. Sztuka Etrusków.

10. Sztuka rzymska w czasach republiki.

11. Sztuka w okresie panowania dynastii julijsko-klaudyjskiej.

12. Rok czterech cesarzy i sztuka w okresie panowania dynastii Flawiuszów.

13. Sztuka w okresie panowania dynastii Antoninów.

14. Sztuka w okresie panowania Antoninów (ciąg dalszy) i Sewerów.

15. Sztuka rzymska po Sewerach.

Literatura:

I SEMESTR

TEKSTY ŹRÓDŁOWE

Epos o Gilgameszu, przekł. K. Łyczkowska, P. Puchta, M. Kapełuś, Warszawa 2002.

Kodeks Hammurabiego, przekł. Stępień M., Warszawa 1996.

Dusze boga Re : wśród egipskich świętych ksiąg, przekł. T. Andrzejewski, Warszawa 1967.

Herodot, Dzieje, przekł. S. Hammer, Warszawa 1959

OPRACOWANIA

LITERATURA PODSTAWOWA

Meuszyński, J., Odkrywanie Mezopotamii, Warszawa 1977

Śliwa J., Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, wyd. II, Warszawa-Kraków 1997.

Mierzejewski, A., Sztuka starożytnego Wschodu, t. 1-2, Warszawa 1981

Gawlikowska K., Sztuka Mezopotamii, Warszawa 1975.

Starożytny Egipt, praca zbiorowa, red. A. Szczudłowska, Warszawa 1976.

Krzyżaniak L., Egipt przed piramidami, Warszawa 1980.

Lipińska J., W cieniu piramid, Wrocław 2003

Lipińska J., Sztuka starożytnego Egiptu, Warszawa 2008.

Michałowski K., Nie tylko piramidy. Sztuka starożytnego Egiptu

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Stępień M., Musiał D., Jaczynowska M., Historia Starożytna, Warszawa 2006

Wolski J., Historia Powszechna. Starożytność, Warszawa 2002 (lub inne nowsze wydania).

Kazimierz Michałowski, Wspomnienia, Warszawa 1986.

II SEMESTR

TEKSTY ŹRÓDŁOWE (WYBRANE FRAGMENTY)

Homer, Iliada, przekł. K. Jeżewska, Warszawa 1999.

Homer, Odyseja, przekł. J. Parandowski, Warszawa 1999.

Herodot, Dzieje, przekł. S. Hammer, Warszawa 2008.

Pauzaniasz, Wędrówka po Helladzie: Na olimpijskiej bieżni i w boju (V, VI, IV), przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska, Wrocław 1968

Pauzaniasz, Wędrówka po Helladzie: W świątyni i micie (I, II, II, VII), przekł. J. Niemirska-Pliszczyńska, Wrocław 1973.

Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, przekł. K. Kumaniecki, Warszawa 1998.

LITERATURA PODSTAWOWA

Markowska, W., Mity Greków i Rzymian, Warszawa 2002 (i inne wydania).

Makowiecka, E., Sztuka grecka. Krótki zarys. Warszawa 2006.

Papuci – Władyka, E., Sztuka Starożytnej Grecji, Warszawa – Kraków 2001.

Dobrowolski, W., Sztuka Etrusków, Warszawa 1971.

Makowiecka, E., Sztuka Rzymu od Augusta do Konstantyna, Warszawa 2010.

Sadurska, A., Archeologia starożytnego Rzymu, t. 1. Od epoki królów do końca Republiki, Warszawa 1975; t. 2. Okres cesarstwa, Warszawa 1980.

Ostrowski, J. A., Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa – Kraków 1999.

Nowicka M., Malarstwo antyczne, Wrocław 1985.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Jaczynowka, M., Musiał, D., Stępień, M., Historia Starożytna, Warszawa 2001.

Wolski, J., Historia powszechna: Starożytność, Warszawa 1965.

Hammond, N., G., L., Dzieje Grecji, Warszawa 1977.

Bernhard, M. L. Sztuka Grecka, Warszawa 1981.

Ta sama, Historia starożytnej sztuki greckiej, t. I: Sztuka grecka archaiczna, Warszawa 1989; t. II: Sztuka grecka V wieku p.n.e., Warszawa 1970, 1975, 1991; t. III: Sztuka grecka IV wieku p.n.e., Warszawa 1974, 1992; t. IV Sztuka hellenistyczna, Warszawa 1980, 1993

Michałowski, K. Jak Grecy tworzyli Sztukę, Warszawa 1970.

Müller – Wiener, W., Greckie budownictwo antyczne, przekł. D. Gorzelany, Kraków 2004.

Bernhard, M. L., Greckie malarstwo wazowe, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966.

Świderkówna, A., Hellada królów, Warszawa 1967.

Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987.

Grimal P., Miasta rzymskie, Warszawa 1970.

Ciechanowicz J., Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa 1987.

Jastrzębowska E., Rzym w czasach Quo vadis, Warszawa 2001.

Castiglione L., Pompeje i Herkulanum, Warszawa 1986.

Kotula T., Afryka Północna w Starożytności, Wrocław 1972.

Student ma uporządkowaną wiedzę o rozwoju sztuki starożytnego Wschodu oraz Grecji i Rzymu, obejmującą zaawansowaną terminologię a także podstawowe metody badawcze historii sztuki. Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową na temat sztuki starożytnej i rozumie jej percepcję od starożytności po czasy współczesne. Ma świadomość kompleksowych przemian kultury, złożoności i historycznej zmienności jej znaczeń. Potrafi rozpoznać różne rodzaje i typy dzieł sztuki oraz wytwory kultury wizualnej, a także przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym. Posiada umiejętności rozumienia i analizowania różnorodnych zjawisk sztuki w kontekście społecznym. Student ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi naukami humanistycznymi, w tym filozofią i literaturą oraz zna powiązania sztuki z różnymi rodzajami struktur i instytucji społecznych.

Udział w wykładzie: 30 godz.

Konsultacje: 2 godz.

Samodzielna lektura: 28 godz.

Przygotowanie do zaliczenia: 30 godz.

Łącznie: 90 godz. / 3 pkt. ECTS

Do zaliczenia końcowego wliczana jest aktywność studenta na wykładach (obecność na wykładach obowiązkowa). Student może uzyskać najwyższą ocenę i być zwolniony z pisemnego zaliczenia, jeżeli na każdych zajęciach wykazuje bardzo dobra znajomość materiału omawianego na poprzednich wykładach, na bieżąco czyta lektury i artykuły podane przez wykładowczynię, potrafi wykazać krytyczne podejście do tekstów źródłowych. Studenci dopuszczeni są do zaliczenia wykładu, po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń. Zaliczenie pisemne wykładu składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. Podczas części teoretycznej studenci zobowiązani będą do odpowiedzi pisemnej na zadane pytania. Podczas części praktycznej do prawidłowego rozpoznania zabytków pokazanych na ilustracjach. W drugim terminie przeprowadzony będzie egzamin pisemny lub ustny, w zależności od tego, ile osób nie zda w pierwszym terminie. Studenci, którzy nie zgłosili się na egzamin w pierwszym terminie powinni skontaktować się z wykładowca i przedstawić zwolnienia lekarskie.

Ocena 2: student nie wykazuje znajomości podstawowych terminów dotyczących przedmiotu, nie potrafi połączyć danego zabytku z okresem, w którym powstał, nie umie samodzielnie zdobywać wiedzy i rozwijać swoich umiejętności. Nie potrafi zidentyfikować zabytków prezentowanych na ilustracjach podczas egzaminu

Ocena 3: student potrafi zidentyfikować większość prezentowanych zabytków, ale nie wykazuje zdolności do analizy porównawczej.

Ocena 4: student ma ugruntowaną wiedzę, która potrafi wykorzystać w efektywny sposób. Zna dobrze terminologię z zakresu historii sztuki starożytnej, potrafi wyszukać, analizować, informacje dotyczące dzieł sztuki z wykorzystaniem różnych źródeł.

Ocena 5: bardzo dobra znajomość przedmiotu. Zdolność do niezależnej analizy, samodzielnego myślenia, i stosowania zaawansowanych metod z zakresu historii sztuki. Krytyczne podejście do tekstów źródłowych i publikacji naukowych. Nadzwyczajna aktywność podczas wykładów. Rozumienie potrzeby uczenia się przez całe życie i umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce.