Staropolski parlamentaryzm - kształtowanie, funkcjonowanie, próby reform
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WS-NH-HI-WM-JDzi |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Staropolski parlamentaryzm - kształtowanie, funkcjonowanie, próby reform |
Jednostka: | Instytut Nauk Historycznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Punkty ECTS: | 2 |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | Wiedza: K_W05 Umiejętności: K_U02 Kompetencje społeczne: K_K05 |
Skrócony opis: |
Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z istotnymi faktami dotyczącymi genezy, struktury, funkcjonowania oraz kryzysu staropolskiego parlamentaryzmu, a także ich interpretacjami zgodnie z najnowszym stanem badań w konfrontacji z obiegowymi stereotypami na ten temat. Wymagania wstępne: Znajomość historii Polski w czasach nowożytnych w zakresie programu szkoły średniej. |
Pełny opis: |
Stereotypy na temat staropolskiego systemu parlamentarnego oraz źródła tych stereotypów; Podstawa źródłowa oraz aktualny stan badań nad dziejami sejmu I RP; Geneza sejmu koronnego: sejm walny XV w., sejmy prowincjonalne, rola statutów cerekwicko-nieszawskich; Ukształtowanie struktury sejmu, zasad i procedur jego funkcjonowania - konstytucja nihil novi; Walka ruchu egzekucyjnego o to, aby sejm stanowił prawo zgodnie z zasadami i mógł stosować realną kontrolę przestrzegania prawa przez rządzących; Reformy parlamentarne w W. Ks, Litewskim w l. 60. XVI w.; Dokonania w zakresie systemu parlamentarnego w l. 1572-1576; Czynności związane ze zwołaniem sejmu i etapy kampanii sejmikowo-sejmowej; Funkcjonowanie w praktyce "sejmu srebrnego wieku" - co zawodziło: zasady, procedury, ludzie? Od liberum veto do liberum rumpo: Co i jak reformować? - postulaty z drugiej połowy XVII w.; - postulaty z czasów saskich; Od reform z okresu bezkrólewia w 1764 r. do "Praw kardynalnych" z 1768 r. Reformy Sejmu Wielkiego - Konstytucja 3 Maja; Wpływ staropolskiego parlamentaryzmu na kryzys wewnętrzny I RP. |
Literatura: |
,Dzięgielewski J.,Izba poselska w systemie władzy w czasach Władysława IV, Warszawa 1992; Dubas-Urwanowicz E.,O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w l. 1576-1586; Warszawa 2013; Dzięgielewski J., Sejmy elekcyjne,elektorzy,elekcje. 1573-1674, Pułtusk 2003; Ekes J., Złota demokracja, Warszawa 1987;Gierowski J. A., Sejmik generalny księstwa mazowieckiego na tle ustroju sejmikowego Mazowsza, Wrocław 1948;Grzybowski K., Teoria reprezentacji w Polsce epoki Odrodzenia, Warszawa 1959;Historia sejmu polskiego, t.I, Warszawa 1984; Hołdys S.,Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV, Wrocław 1991;Kołodziej R., "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014;Konopczyński W.,Liberum veto. Studium porównawczo-historyczne, Kraków 1918; Kriegseisen W., Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej (do 1763 roku). Geneza i kryzys władzy ustawodawczej, Warszawa 1995;Kutrzeba S., Sejm walny dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923; Leśniodorski B., Dzieło Sejmu Czteroletniego (1788-1792). Studium historyczno-prawne, Wrocław 1951; Lewandowska-Malec I.,Sejm walny koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jego dorobek ustawodawczy (1587-1632), Kraków 2009; Naworski Sejmik generalny Prus Królewskich 1569-1772. Organizacja i funkcjonowanie na tle systemu zgromadzeń stanowych prowincji, Toruń 1992; Ochmann-Staniszewska S.,, Staniszewski Z.,Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo-doktryna-praktyka, Wrocław 2000; Olszewski H.,Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652-1765. Prawo-praktyka-teoria-programy, Poznań 1966; Opaliński E., Sejm srebrnego wieku. 1587-1652. Między głosowaniem większościowym a liberum veto, Warszawa 2001; Pawiński A., Rządy sejmikowe w Polsce na tle stosunków woj. kujawskich, Warszawa 1978; Rachuba A., Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w l. 1569-1763; Sucheni-Grabowska A., Spory królów ze szlachtą za ostatnich Jagiellonów, Kraków 1988; Uruszczak W., Sejm walny koronny w l. 1506-1540, Warszawa 1980; Zakrzewski A. B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w. Ustrój i funkcjonowanie: sejmik trocki,Warszawa 2000 |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
efekty kształcenia: Wiedza: Student powinien umieć; 1/ opisać i wyjaśnić najważniejsze fakty dotyczące istoty staropolskiego parlamentaryzmu. Umiejętności: Student powinien umieć: 1/ poddawać krytyce obiegowe stereotypy dotyczące funkcjonowania sejmu I RP o ile stwierdzi, że nie wytrzymują konfrontacji z ustaleniami krytycznych badań szczegółowych. Kompetencje społeczne: Student ma świadomość odpowiedzialności z zachowanie dziedzictwa kulturowego i tradycji historycznego I Rzeczypospolitej. |
Metody i kryteria oceniania: |
Opis ECTS: Aktywność studenta nakład pracy studenta w godz. uczestnictwo w wykładzie 30 Przygotowanie i prezentacja tez z wybranych lektur 30 Suma godzin 60 Zaliczenie otrzyma student, który sumiennie uczestniczył w wykładzie, dozwolona nieobecność na dwóch zajęciach, oraz przeczytał dwie uzgodnione z wykładowcą lektury i przedstawił na piśmie zawarte w nich tezy. Ocena będzie zależeć od sumienności wykonanej pracy. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.