Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Stratyfikacja społeczna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WS-SO-SSV
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Stratyfikacja społeczna
Jednostka: Instytut Socjologii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

SO2_W03, SO2_W06, SO2_W09; SO2_U02, SO2_U09; SO2_K01

Skrócony opis:

Tematem wykładu jest stratyfikacja społeczna, wykorzystująca klasyczny jak i współczesny dorobek teoretyczno-empiryczny socjologii.

Pełny opis:

1. Zagadnienia wstępne (definicje, stratyfikacja społeczna jako odrębny nurt badawczy, stratyfikacja w tradycji anglosaskiej i w tradycji amerykańskiej).

2. Istota, czynniki i skutki uwarstwienia społecznego (wybrani klasycy: Arystoteles – Najlepszym państwem jest to, które się opiera na średnim stanie; N. Machiavelli – Ustrój państwa a równość i nierówności obywateli; J.J. Rousseau – O pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi; A. de Tocqueville – Arystokracja angielska).

3. Analiza konfliktowej i ewolucyjnej teorii stratyfikacji społecznej (K. Marks, M. Weber, G. Lenski).

4. Analiza funkcjonalnej teorii stratyfikacji społecznej (K. Davis i W. Moore).

5. Stratyfikacja a nierówności społeczne (koncepcje Egona Bergel`a i Bernarda Barber`a, badania terenowe, indeks stratyfikacyjny W.L. Warnera).

6. Bogactwo, władza, prestiż, wykształcenie jako przykład dóbr generujących nierówności społeczne (ich charakter instrumentalny i stopniowalny).

7. Merytokracja jako propozycja społeczeństwa równych szans (M. Young, D. Bell, A. Gouldner, koncepcja społeczeństwa merytokratycznego wg A. Giddensa,).

8. Nierówność w posiadaniu dóbr (przykład USA – nierówności majątkowe, w dochodach, prestiż zawodów).

9. Stratyfikacja etniczna (rasa i narodowość, uprzedzenia i dyskryminacja, dynamika stratyfikacji etnicznej, dyskryminacja w Ameryce).

10. Stratyfikacja płci (dynamika stratyfikacji płci, paradoks „zadowolonego niewolnika”).

11. Legitymizacja nierówności społecznych (czynniki legitymizacji, systemy wartości i ideologia, typy legitymizacji, badania empiryczne).

12. Ruchliwość społeczna (podstawowe pojęcia, propozycja Pitirima Sorokina, ruchliwość indywidualna i ruchliwość zbiorowa, ruchliwość horyzontalna i ruchliwość wertykalna, analizy struktury ruchliwości).

13. Funkcje ruchliwości społecznej (wpływ ruchliwości na strukturę społeczną, stabilność polityczną, efektywność ekonomiczną, funkcjonowanie jednostek).

14. Stratyfikacja a władza i postęp społeczny (warstwy społeczne a rodzaje władzy, wojna i nierówności społeczne).

15. Struktura społeczno-zawodowa a uwarstwienie społeczne (klasyfikacje, skale zawodów, prestiż zawodu).

Literatura:

LITERATURA PODSTAWOWA

Uwarstwienie a rozwój społeczny. Wybór pism, oprac. Jan Ostaszewski, Szkoła Nauk Politycznych i Społecznych, Londyn 1964.

M. Pohoski, Ruchliwość społeczna a nierówności społeczne, Kultura i społeczeństwo nr 27/1986.

Jonatan. H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka 1994.

H. Domański, Na progu konwergencji. Stratyfikacja społeczna w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, Warszawa 1996.

A. Giddens, Stanowienie społeczeństwa, Poznań 2003.

H. Domański, Struktura społeczna, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2004.

Pitirim A. Sorokin, Ruchliwość społeczna, Warszawa 2009.

Nierówności społeczne we współczesnym świecie, oprac. zbior. Pod red. Agnieszki Wołk i Anny Potasińskiej, Warszawa 2015.

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

K. Davis, W. Moore, O niektórych zasadach uwarstwienia, [w] Elementy teorii socjologicznych – materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, red. W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, Warszawa 1975, s. 464-476.

M. Tumin, O niektórych zasadach uwarstwienia: analiza krytyczna, [w] Elementy teorii socjologicznych – materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, red. W. Derczyński, A. Jasińska-Kania, J. Szacki, Warszawa 1975, s. 477-487.

P. Sorokin, Ruchliwość społeczna, cz. IV: Podstawowe przyczyny stratyfikacji społecznej i ruchliwości pionowej, Warszawa 2009, Wyd. Instytut Filozofii i Socjologii PAN, s. 323-364.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Student posiada pogłębioną wiedze na temat stratyfikacyjnego układu struktur społecznych, zna czynniki, które go generują oraz mają znaczenie dla jego charakteru. Opisuje struktury społeczne w ich aspekcie stratyfikacyjnym, wskazując na ich dynamikę. Ponadto wyjaśnia zróżnicowanie społeczne uwzględniając perspektywę humanistyczną (człowieka jak podmiot kultury i życia zbiorowego). Student potrafi analizować układ stratyfikacyjny struktur społecznych, korzystając z teorii socjologicznych i dorobku empirycznego socjologii. Potrafi posługiwać się stosowną terminologią do opisu zróżnicowania społecznego.

Udział w zajęciach 30h

Przygotowanie do zaliczenia 30h

Konsultacje 10h

3 ECTS

Metody i kryteria oceniania:

Obecność na wykładach

Znajomość treści wykładu

Znajomość treści zadanych lektur

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)