Problemy bezpieczeństwa geopolitycznego Polski w XXI wieku

podstawowy

BW2_W01 - Ma rozszerzoną wiedzę z zakresu zagadnień mieszących się w obszarze nauk społecznych, ukierunkowaną na problematykę bezpieczeństwa państwa.

BW2_W04 - Ma pogłębioną wiedzę o stosunkach, strukturach i instytucjach społecznych.

BW2_W06 - Posiada rozszerzoną wiedzę na temat relacji pomiędzy podmiotami życia międzynarodowego, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru bezpieczeństwa międzynarodowego.

BW2_W07 - Posiada pogłębioną wiedzę o normach prawnych, politycznych, etycznych i zawodowych.

BW2_W09 - Posiada rozszerzoną wiedzę o roli człowieka w życiu społecznym oraz o problematyce praw człowieka.

BW2_W10 - Ma pogłębioną wiedzę o wybranych zagrożeniach bezpieczeństwa, sposobach przeciwdziałania zagrożeniom oraz o systemach bezpieczeństwa.

BW2_U04 - Posiada pogłębioną umiejętność diagnozowania wybranych zagrożeń oraz potrafi w odniesieniu do obszarów z nimi związanych formułować prognozy i projektować rozwiązania.

BW2_U05 - Posiada pogłębioną umiejętność rozumienia zasad organizacji i funkcjonowania podmiotów państwowych i niepaństwowych, w tym przede wszystkim struktur odpowiedzialnych za wybrane aspekty bezpieczeństwa.

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami szeroko rozumianej dyscypliny geopolityka w warunkach rozwoju stosunków międzynarodowych w szerokim kontekście rozwoju technologii i uwarunkowań politycznych/ekologicznych/środowiskowych. Szczególnym punktem odniesienia jest geopolityczna sytuacja Polski zarówno w wymiarze relacji zagranicznych, jak i sytuacji wewnętrznej.

Wykład monograficzny „Problemy bezpieczeństwa geopolitycznego Polski w XXl wieku” (połączony z elementami konwersatorium, jako narzędziem aktywizacji) służy podniesieniu poziomu wiedzy słuchaczy nt. wzajemnych zależności fizycznego (geograficznego) ukształtowania przestrzeni i jego relacji z cywilizacyjnym, demograficznym, kulturowym , historycznym i ostatecznie politycznym wymiarem przeszłej i istniejącej rzeczywistości. Rezultatem aktywnego uczestnictwa w wykładzie i zapoznania się z dobraną do niego lekturą (obowiązkową i dowolną) powinno być przyswojenie wiedzy nt. rozwoju geopolityki oraz jej aktualnego i przyszłego znaczenia w relacjach międzynarodowych. Zamiarem wykładowcy jest zwrócenie uwagi uczestników na wzrastającą współcześnie rolę, w analizie geopolitycznej, czynników naturalnych: wody, ziemi, powietrza, klimatu oraz relatywnie nowych elementów wpływu aktywności człowieka na przestrzeń, takich jak elektronizacja, rozwój technologiczny, dynamika migracji, narastające rozwarstwienie materialnych zdolności i możliwości społeczeństw. Istotną rolę odgrywa przedstawienie skokowego wzrostu i dynamicznej roli czynników czasoprzestrzennych w globalnych i regionalnych relacjach geopolitycznych. Immanentną częścią wykładu jest wykazanie relatywnie ograniczonej współczesnej roli pojedynczego państwa jako podmiotu kształtującego geopolitykę.

Problemy bezpieczeństwa geopolitycznego Polski w XXI wieku Semestr letni 2020/2021.

Lista z nazwiskami.

Geopolityczny kształt państwa polskiego.

- Polska Piastów. K. Milczarek

- Polska Jagiellonów. J. Chojnowska

-II Rzeczypospolita. R. Kiljan.

- koncepcje w latach 1940-1945. M. Samuła

Parametry geograficzne

- sieć wodna. M. Kopała

- predyspozycje tranzytowe. F. Bobko

- przestrzeń powietrzna. S. Pielas

- charakter granic. P. Ciski

Czynniki geopolityczne.

- historia. S. Grabowska

- tożsamość. M. Mruk

- demografia. W. Motyl

- gospodarka. G. śpiewak

Żywioły

- powietrze. J. Dzielińska

- woda. A. Dudek

- ziemia. A. Fijołek

- energia. W. Papiernik

Uwarunkowania sojusznicze (aspekty globalne i regionalne).

- NATO. H. Bieńkowski

- Unia Europejska. J. Malczewska.

- organizacje regionalne. E. Holdovych

- wymiar wschodni (+1). D. Czyż, P. Prus (dwóch referentów)

Technologiczne dylematy.

- informatyka (SI). J. Mocarski

- automatyzacja. K. Grzesiak

- atom. G. Cydejko

- komunikacja. M. Muszyńsk (przemieszczanie)i + K. Popkowicz (porozumiewanie się)

Wyzwania narodowe.

- centrum v. peryferie. M. Dulęba

- struktury władzy. P. Gadoś

- rozwój społeczny. E. Zalewska.

- ambicje i realia. Dwóch referentów: B. Bylak + Z. Bilska

Zakres tematyczny zajęć.

Problemy bezpieczeństwa geopolitycznego Polski w XXI wieku Semestr letni 2020/2021.

Geopolityczny kształt państwa polskiego.

- Polska Piastów

-Polska Jagiellonów

-II Rzeczypospolita

- koncepcje w latach 1940-1945

Parametry geograficzne

- sieć wodna

- predyspozycje tranzytowe

- przestrzeń powietrzna

- charakter granic

Czynniki geopolityczne.

- historia

- tożsamość

- demografia

- gospodarka

Żywioły

- powietrze

- woda

- ziemia

- energia

Uwarunkowania sojusznicze (aspekty globalne i regionalne).

- NATO

- Unia Europejska

- organizacje regionalne

- wymiar wschodni (+1)

Technologiczne dylematy.

- informatyka (SI)

- automatyzacja

- atom

- komunikacja

Wyzwania narodowe.

- centrum v. peryferie

- struktury władzy

- rozwój społeczny

- ambicje i realia (+1).

Grupa A.

Bartosiak Jacek, Rzeczypospolita między lądem a morzem. O wojnie i pokoju, Zona Zero, Warszawa 2018, s. 792.

Eberhardt Piotr, Polska i jej granice. Z historii polskiej geografii politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2004, s. 302.

Kissinger Henry, Porządek światowy, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016, s. 390.

Moczulski Leszek, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa 2010, s. 646.

Grupa B

Bezpieczeństwo, gospodarka, geopolityka. Wybrane problemy, Ilnicki Marek (red.), Nowakowski Zdzisław (red.), Towarzystwo Naukowe Powszechne S.A., Warszawa 2014, s. 416.

Błasiak Wojciech, Pomiędzy centrum, a peryferiami na progu XXI wieku. Geopolityka i ekonomika Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w warunkach integracji europejskiej i światowej depresji gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2013, s.497.

Davies Norman, Zaginione królestwa, Wydawnictwo Znak, Kraków 2016, s. 450.

Eberhardt Piotr, Twórcy polskiej geopolityki, Wydawnictwo ARCANA, Kraków 2006, s. 275.

Facebook. Oblicza i dylematy, Kreft Jan (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 116.

Flint Colin, Wstęp do geopolityki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 241.

Geopolityka, Dybczyński Andrzej (red.), Wydawnictwo Poltex, Warszawa 2013, s. 446.

Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna, a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, Wyciszkiewicz Ernest (red.), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2008, s. 184.

Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, Bieleń Stanisław (red.), Skrzypek Andrzej (red.), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 220.

Jean Carlo, Geopolityka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 203, s. 391.

Kochanek Ewelina, Geopolityka energetyczna współczesnych państw, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego MINERWA, Szczecin 2016, s. 245.

Kowal Paweł, Testament Prometeusza, Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, KEW - ISP PAN, Wrocław Wojnowice 2018, s. 767.

Kuźniar Roman, Europa w porządku międzynarodowym, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2016, s. 273.

Legucka Agnieszka, Polityka Wschodnia Unii Europejskiej, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2008, s. 180.

Larroque Anne-Clementine, Geopolityka fundamentalizmów muzułmańskich, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 2015, s. 134.

Ostrowski Arkadij, Rosja wielkie zmyślenie. Od wolności Gorbaczowa do wojny Putina, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2018, s. 394.

Ring-Eifel Ludwig, Światowa potęga Watykanu. Polityka współczesnych papieży, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 2006, s. 303.

Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Część pierwsza Federacja Rosyjska, Kraków 2011, Jach Anna (red.), Księgarnia Akademicka, s.494.

Verluise Pierre, Geopolityka granic Wspólnoty Europejskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014, s. 211.

Wang Yiwei, Inicjatywa „Jeden pas i jedna droga”. Co rozwój Chin oznacza dla świata, New World Press – Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016, s. 243.

Wprowadzenie do polityki zagranicznej muzułmańskich państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, Wożniak-Bobińska Marta i Solarz Anna M. (red. naukowa), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2018, s. 475.

Grupa A

Bartosiak Jacek, Rzeczypospolita między lądema morzem. O wojnie i pokoju, Zona Zero, warszawa 2018, s. 792.

Eberhardt Piotr, Polska i jej granice. Z historii polskiej geografii politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2004, s. 302.

Kissinger Henry, Porządek światowy, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016, s. 390.

Moczulski Leszek, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa 2010, s. 646.

Grupa B

Bezpieczeństwo, gospodarka, geopolityka. Wybrane problemy, Ilnicki Marek (red.), Nowakowski Zdzisław (red.), Towarzystwo Naukowe Powszechne S.A., Warszawa 2014, s. 416.

Błasiak Wojciech, Pomiędzy centrum, a peryferiami na progu XXI wieku. Geopolityka i ekonomika Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w warunkach integracji europejskiej i światowej depresji gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2013, s.497.

Brzeziński Zbigniew, Strategiczna wizja. Ameryka a kryzys globalnej polityki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013, s. 266

Eberhardt Piotr, Twórcy polskiej geopolityki, Wydawnictwo ARCANA, Kraków 2006, s. 275.

Facebook. Oblicza i dylematy, Kreft Jan (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 116.

Flint Colin, Wstęp do geopolityki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 241.

Geopolityka, Dybczyński Andrzej (red.), Wydawnictwo Poltex, Warszawa 2013, s. 446.

Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna, a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, Wyciszkiewicz Ernest (red.), Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2008, s. 184.

Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, Bieleń Stanisław (red.), Skrzypek Andrzej (red.), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 220.

Jean Carlo, Geopolityka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 203, s. 391.

Kissinger Henry, Porządek światowy, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016, s. 390.

Kochanek Ewelina, Geopolityka energetyczna współczesnych państw, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego MINERWA, Szczecin 2016, s. 245.

Kowal Paweł, Testament Prometeusza, Źródła polityki wschodniej III Rzeczypospolitej, KEW - ISP PAN, Wrocław Wojnowice 2018, s. 767.

Kuźniar Roman, Europa w porządku międzynarodowym, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2016, s. 273.

Legucka Agnieszka, Polityka Wschodnia Unii Europejskiej, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2008, s. 180.

Nowak Andrzej, Od imperium do imperium. Spojrzenia na historię Europy Wschodniej, ARCANA, Kraków 2004, s. 396.

Ostrowski Arkadij, Rosja wielkie zmyślenie. Od wolności Gorbaczowa do wojny Putina, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2018, s. 394.

Przeklęte miejsce Europy? Dylematy polskiej geopolityki, (red.) Jacek Kłoczkowski, Kraków 2009

Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Część pierwsza Federacja Rosyjska, Kraków 2011, Jach Anna (red.), Księgarnia Akademicka, s.494.

Verluise Pierre, Geopolityka granic Wspólnoty Europejskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014, s. 211.

Wang Yiwei, Inicjatywa „Jeden pas i jedna droga”. Co rozwój Chin oznacza dla świata, New World Press – Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2016, s. 243.

Żurawski vel Grajewski Przemysław, Polska polityka wschodnia 1989-2015. Wymiar narodowy i unijny, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2016, s. 367.

Na zaliczenie wykładu składają się następujące elementy:

1. Każdy ze studentów musi przygotować jedną krótką (10. min) elektroniczną prezentację na temat uzgodniony z wykładowcą adekwatną do merytorycznego spektrum wykładu i zaprezentować ją na zajęciach. Sposób przygotowania i przedstawienia podlega ocenie indywidualnej.

2. Aktywność merytoryczna na zajęciach, przy omawianiu przestawianych tematów.

3. Frekwencja na zajęciach(dopuszczalne trzy nieobecności; 50% i więcej nieobecności oznacza brak klasyfikacji studenta)

4. Przeczytanie obowiązkowe 3 lektur z zaproponowanej listy, w tym minimum jednej lektury spośród propozycji zaznaczonych na liście bibliograficznej jako "Grupa A".