Współczesne systemy polityczne

E-Learning (pełny kurs)

obowiązkowy

nie dotyczy

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

E-Learning (pełny kurs)

Warunki zaliczenia kursu

Aby uzyskać zaliczenie kursu, student musi spełnić następujące wymagania:

1. Aktywność i praca na zajęciach (50%)

- Regularne uczestnictwo w zajęciach.

- Wykonywanie zadań praktycznych i projektowych w trakcie zajęć.

- Aktywne zaangażowanie w dyskusje oraz realizację przydzielonych zadań.

2. Egzamin końcowy typu open book – esej (50%)

- Egzamin w formie eseju, wymagający analizy, syntezy oraz zastosowania zdobytej wiedzy.

- Dozwolone jest korzystanie wyłącznie z własnoręcznie sporządzonych, odręcznych notatek.

- Esej oceniany będzie pod kątem argumentacji, spójności oraz poprawności merytorycznej.

Zaliczenie kursu wymaga uzyskania co najmniej 50% punktów z każdego z powyższych elementów.

obowiązkowy

nie dotyczy

Celem kursu jest pogłębienie i rozszerzenie wiedzy zdobytej w ramach kursu Wprowadzenie do współczesnych systemów politycznych. Studenci trenują umiejętność analizy zjawisk codziennej polityki państw demokratycznych oraz reżimów niedemokratycznych. Omawiane są kluczowe wyzwania dla współczesnych systemów politycznych, w tym zagrożenia dla demokracji, rola populizmu oraz znaczenie kultury politycznej. Kurs uwzględnia również najnowsze debaty dotyczące funkcjonowania demokracji oraz autorytaryzmu.

1. Zajęcia organizacyjne – omówienie zasad kursu, metodologii, kluczowych pojęć.

2. Modele demokracji– liberalna, deliberatywna, uczestnicząca; porównanie instytucji politycznych.

- G. Sartori, Teoria demokracji, 1994.

- A. Lijphart, Patterns of Democracy, 2012.

II. Mierzenie i analiza systemów politycznych

3. Jak mierzymy demokrację i autorytaryzm? – indeksy (Freedom House, V-Dem, Polity IV), ich metodologia i ograniczenia.

- M. Mungiu-Pippidi, The Quest for Good Governance, 2015.

- L. Morlino, Changes for Democracy, 2012.

4. Kultura polityczna – normy, wartości, ich wpływ na demokrację i reżimy autorytarne.

- G. Almond, S. Verba, Kultura polityczna, 2000.

III. Reżimy polityczne i ich dynamika

5. Reżimy niedemokratyczne – typologie i mechanizmy władzy – klasyfikacje autorytaryzmu i totalitaryzmu.

- J. J. Linz, Totalitarian and Authoritarian Regimes, 2000.

- M. Kulička, Autorytaryzm i totalitaryzm, 2017.

6. Systemy hybrydowe

- S. Levitsky, L. Way, Competitive Authoritarianism, 2010.

- M. Riedel, Iliberalna demokracja – analiza pojęcia, 2021.

IV. Transformacje ustrojowe i zmiana systemu politycznego

7. Jak upadają reżimy?– mechanizmy zmiany ustroju: rewolucje, zamachy stanu, protesty społeczne.

8. Przykłady transformacji ustrojowych – demokratyzacja, autokratyzacja, procesy przejściowe.

- S. Huntington, Trzecia fala, 1991.

- G. O’Donnell, P. Schmitter, *Transitions from Authoritarian Rule*, 1986.

V. Wyzwania dla współczesnej demokracji

9. Demokracja w kryzysie? – erozja instytucji demokratycznych, wzrost nieliberalizmu.

- S. Levitsky, D. Ziblatt, Jak umierają demokracje, 2019.

10. Populizm i jego wpływ na politykę– populizm prawicowy i lewicowy, jego przyczyny i skutki.

- J.-W. Müller, Co to jest populizm?, 2017.

11. Media i dezinformacja w polityce– rola fake newsów, propaganda i algorytmy w nowoczesnych kampaniach politycznych.

VI Partycypacja

12. Formy i ewolucja partycypacji politycznej (Pojęcie i klasyfikacja partycypacji politycznej, Tradycyjne (głosowanie, członkostwo w partiach) i nowe formy partycypacji (protesty, aktywizm internetowy), Czynniki wpływające na poziom partycypacji

- R. Markowski, Demokracja, partycypacja, wybory, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013.

- M. Grabowska, Partycy­pacja obywatelska w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2019.

13. Uczestnictwo wyborcze i jego uwarunkowania

(Frekwencja wyborcza: tendencje i czynniki wpływające

Demograficzne, społeczno-ekonomiczne i psychologiczne aspekty uczestnictwa w wyborach, Strategie zwiększania frekwencji wyborczej

- A. Rychard, M. Marody (red.), System partyjny i zachowania wyborcze: Polska – Europa – Świat, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2015.

- J. Raciborski, Przemiany uczestnictwa wyborczego w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.

14. Demokracja uczestnicząca i nowe formy zaangażowania obywatelskiego

Budżety obywatelskie, inicjatywy lokalne, ruchy miejskie

Organizacje pozarządowe i ich rola w systemie politycznym

Aktywizm internetowy i media społecznościowe jako narzędzie mobilizacji społecznej.

- P. Skuczyński, Demokracja partycypacyjna w teorii i praktyce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2020.

- A. Hess, Nowe technologie a partycypacja polityczna, Wydawnictwo UJ, 2017.

15. Podsumowanie i debata

M. Żyromski, *Metodologia nauk politycznych*, 2020

D. Collier, *The Comparative Method*, 1993

G. Sartori, *Teoria demokracji*, 1994

A. Lijphart, *Patterns of Democracy*, 2012

M. Mungiu-Pippidi, *The Quest for Good Governance*, 2015

L. Morlino, *Changes for Democracy*, 2012

G. Almond, S. Verba, *Kultura polityczna*, 2000

R. Inglehart, *Cultural Evolution*, 2018

J. J. Linz, *Totalitarian and Authoritarian Regimes*, 2000

M. Kulička, *Autorytaryzm i totalitaryzm*, 2017

S. Levitsky, L. Way, *Competitive Authoritarianism*, 2010

M. Riedel, *Iliberalna demokracja – analiza pojęcia*, 2021

T. Gurr, *Why Men Rebel*, 1970

J. Goldstone, *Revolutions: Theoretical, Comparative, and Historical Studies*, 2013

S. Huntington, *The Third Wave*, 1991

G. O’Donnell, P. Schmitter, *Transitions from Authoritarian Rule*, 1986

S. Levitsky, D. Ziblatt, *Jak umierają demokracje*, 2019

N. Urbinati, *Democracy Disfigured*, 2014

J.-W. Müller, *Co to jest populizm?*, 2017

C. Mudde, *Populism: A Very Short Introduction*, 2017

M. McNair, *Fake News: Falsehood, Fabrication and Fantasy in Journalism*, 2017

A. Chadwick, *The Hybrid Media System*, 2017

P. Norris, *Democratic Deficit*, 2011

A. Przeworski, *Democracy and the Market*, 1991

R. Markowski, *Demokracja, partycypacja, wybory*, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013

M. Grabowska, *Partycy­pacja obywatelska w Polsce*, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2019

A. Rychard, M. Marody (red.), *System partyjny i zachowania wyborcze: Polska – Europa – Świat*, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2015

J. Raciborski, *Przemiany uczestnictwa wyborczego w Polsce*, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005

P. Skuczyński, *Demokracja partycypacyjna w teorii i praktyce*, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2020

A. Hess, *Nowe technologie a partycypacja polityczna*, Wydawnictwo UJ, 2017