Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Retoryka i erystyka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WT-DKS-P-R
Kod Erasmus / ISCED: 15.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0321) Dziennikarstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Retoryka i erystyka
Jednostka: Instytut Edukacji Medialnej I Dziennikarstwa
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

DL_W11, DL_W13, DL_U02, DL_U04, DL_K05

Wymagania wstępne:

Kod do zajęć: nt1i2os

Skrócony opis:

Celem zajęć jest pogłębienie umiejętności w zakresie retoryki i erystyki, kultury wypowiedzi, techniki i praktyki wystąpień publicznych.

Pełny opis:

1. Wprowadzenie w zajęcia, zasady i ustalenie kontraktu zajęć – 6.10.2021

2. Zadanie nr 1: Przekonać do siebie (1/4 strony A4): 13.10.2021

3. Zadanie nr 1: Przekonać do siebie (1/4 strony A4) – cd. zajęć: 20.10.2021

4. Struktura przemówienia klasycznego – 27.10.2021

5. Zadanie nr 2: „Mój ulubiony mówca” lub „arcyciekawy fragment publicznej mowy: 03.11.2021

6. Dobry mówca - 10.11.2021

7. Zadanie nr 3: „Arcyciekawe sformułowania” - 17.11.2021

8. Radzenie sobie z tremą - 24.11.2021

9. Erystyka – reguły i techniki - 01.12.2021

10. Zadanie nr 4: Analiza debaty - 08.12.2021

11. Zadanie nr 4: Analiza debaty: cd. 15.12.2021

12. Zadanie nr 5: Prezentacja swojej mowy publicznej i jej ewaluacja (5 min. na jedną osobę) - 05.01.2022

13. Zadanie nr 5: Prezentacja swojej mowy publicznej i jej ewaluacja (5 min. na jedną osobę) - 12.01.2022

14. Zadanie nr 5: Prezentacja swojej mowy publicznej i jej ewaluacja (5 min. na jedną osobę) - 19.01.2022

15. Podsumowanie, zaliczenia - 26.01.2022

Literatura:

Arystoteles, Retoryka. Poetyka, Warszawa 1988.

Kochan M., Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków 2005.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.

Kuziak M., Jak mówić, rozmawiać, przemawiać?, Kraków 2006.

Marcyński K., Kompetencja komunikacyjna. Studium medioznawcze, Warszawa 2017.

Obremski K., Retoryka dla studentów historii, polityki i dziennikarstwa, Toruń 2004.

Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Warszawa 2004.

Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.

Retoryka, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek, Warszawa 2008.

Rusinek M., Załazińska A., Retoryka podręczna, Kraków 2005.

Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 1983.

Szymanek K., Wieczorek K.A., Wójcik A.S., Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów. Warszawa 2003.

Szymanek K., Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Warszawa 2001.

Tokarz M., Argumentacja, Perswazja. Manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk 2006.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

30 godz. - aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach

15 godz. - przygotowanie do ćwiczeń

15 godz. - przygotowanie prezentacji akademickiej

60 godz. - razem

2 punkty ECTS

EK1 realizowany metodą podającą – od wykładu po dyskusję na zajęciach, wyjaśnienie przez prowadzącego błędów i zalet wypowiedzi mówcy i jego recenzentów,

EK2 realizowany głównie metodą problemową – wykład problemowy wokół poruszonych zagadnień, dyskusja z punktacją za udział, powtarzanie charakterystycznych błędów,

EK3 realizowany przez metody problemowe – dyskusja dydaktyczna,

EK 4 realizowany przez metody problemowe – gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna, metodę przewodniego schematu wypowiedzi,

EK 5 metody aktywizujące i praktyczne – pokaz, odwołanie do literatury i wzorów wielkich mówców i materiałów z literatury.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie na podstawie prezentacji mowy publicznej podczas zajęć w wyznaczonym terminie (40%), szczegółowego planu wystąpienia w formie pisemnej (40%) i aktywności (20%). Kryteria oceny mowy publicznej: (a) wybór tematu, (b) sformułowanie głównego problemu i głównej tezy, (c) struktura wystąpienia, (d) stopień rozróżnienia poszczególnych części wystąpienia, (e) spójność wystąpienia i zastosowanie tranzycji (przejść) między wyróżnionymi częściami wystąpienia, (f) stopień uporządkowania tez i argumentów, (g) budowanie etosu mówcy, (h) stopień oddziaływania na emocje słuchaczy (patos), (i) poprawność logiczna argumentacji (logos), (j) kontrola czasu, (k) mowa ciała, (l) wykorzystanie materiałów dodatkowych (np. konspekty, ilustracje).

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Krzysztof Marcyński
Prowadzący grup: Krzysztof Marcyński
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Kolokwium końcowe
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Podczas zajęć zostanie podane uzasadnienie potrzeby wykorzystania wiedzy z zakresu retoryki w pracy dziennikarza i w codziennej komunikacji. Głównym celem zajęć jest nabycie przez studentów umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy do: (1) przygotowania i wygłoszenia mowy publicznej, (2) analizy i oceny wystąpień publicznych z punktu widzenia zastosowanych środków retorycznych, (3) analizy i oceny poprawności argumentacji przeprowadzanej w dyskusjach, (4) kształtowania postawy krytycznej w odniesieniu do analizowanych tekstów. Środkiem, który posłuży do realizacji wymienionych zadań jest analiza wystąpień publicznych i fragmentów dyskusji prowadzonych w mediach. Wspólna analiza przykładów podczas zajęć umożliwi studentom wykorzystanie zdobytej wiedzy do samodzielnego konstruowania wypowiedzi oraz do poprawnego argumentowania.

Pełny opis:

1. Wprowadzenie w zajęcia, zasady i ustalenie kontraktu zajęć – 6.10.2021

2. Zadanie nr 1: Przekonać do siebie (1/4 strony A4): 13.10.2021

3. Zadanie nr 1: Przekonać do siebie (1/4 strony A4) – cd. zajęć: 20.10.2021

4. Struktura przemówienia klasycznego – 27.10.2021

5. Zadanie nr 2: „Mój ulubiony mówca” lub „arcyciekawy fragment publicznej mowy: 03.11.2021

6. Dobry mówca - 10.11.2021

7. Zadanie nr 3: „Arcyciekawe sformułowania” - 17.11.2021

8. Radzenie sobie z tremą - 24.11.2021

9. Erystyka – reguły i techniki - 01.12.2021

10. Zadanie nr 4: Analiza debaty - 08.12.2021

11. Zadanie nr 4: Analiza debaty: cd. 15.12.2021

12. Zadanie nr 5: Prezentacja swojej mowy publicznej i jej ewaluacja (5 min. na jedną osobę) - 05.01.2022

13. Zadanie nr 5: Prezentacja swojej mowy publicznej i jej ewaluacja (5 min. na jedną osobę) - 12.01.2022

14. Zadanie nr 5: Prezentacja swojej mowy publicznej i jej ewaluacja (5 min. na jedną osobę) - 19.01.2022

15. Podsumowanie, zaliczenia - 26.01.2022

Literatura:

Arystoteles, Retoryka. Poetyka, Warszawa 1988.

Kochan M., Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków 2005.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.

Kuziak M., Jak mówić, rozmawiać, przemawiać?, Kraków 2006.

Marcyński K., Kompetencja komunikacyjna. Studium medioznawcze, Warszawa 2017.

Obremski K., Retoryka dla studentów historii, polityki i dziennikarstwa, Toruń 2004.

Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Warszawa 2004.

Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.

Retoryka, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek, Warszawa 2008.

Rusinek M., Załazińska A., Retoryka podręczna, Kraków 2005.

Schopenhauer A., Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 1983.

Szymanek K., Wieczorek K.A., Wójcik A.S., Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów. Warszawa 2003.

Szymanek K., Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Warszawa 2001.

Tokarz M., Argumentacja, Perswazja. Manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk 2006.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.

Wymagania wstępne:

Kod do zajęć: nt1i2os

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Jurga-Wosik
Prowadzący grup: Ewa Jurga-Wosik
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Pełny opis:

I. KONTEKSTY RETORYKI i ERYSTYKI

1. Pojęcie, geneza i rozwój retoryki oraz erystyki.

2. Istota argumentacji, perswazji, manipulacji oraz stereotyp i autostereotyp w kontekście retoryki i erystyki.

3. Funkcje języka, logika i konwersacja, teoria aktów mowy. Zagadnienia wprowadzające.

4. Język mówiony a erystyka niewerbalna.

5. Język polityki

6. Język mediów

7. Między urzędem a obywatelem: style wypowiedzi.

8. Pragmatyczne aspekty komunikowania się w mediach.

9. Komunikowanie werbalne i niewerbalne. Zarys problematyki w ujęciu komunikowania międzynarodowego i międzykulturowego.

10. Publiczna debata. Wstęp do problematyki.

11. Mowa retoryczna oraz erystyka w publicznej dyskusji.

II. TECHNIKI RETORYCZNE i ERYSTYCZNE

12. Konwencje retoryczne. Kryterium: stosowanie.

13. Konwencje retoryczne. Kryterium: krytyka.

14. Konwencje retoryczne. Kryterium: analogia i metafora.

15. Techniki erystyczne. Kryterium – temat.

16. Techniki erystyczne. Kryterium – widowania.

17. Techniki erystyczne. Kryterium – rozmówca.

18. Techniki erystyczne. Case Study.

Literatura:

LITERATURA

Budzyńska – Daca A., Bartowska M., Wilczek P. (2008), Retoryka, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Grun A. (2014), Sztuka przezwyciężania konfliktów, Kraków: Wydawnictwo eSPe

Kochan M. (2007), Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Obremski K. (2004), Retoryka dla studentów historii, politologii i dziennikarstwa, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Schopenhauer A. (2012), Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ,,Alma Press’’.

Szymanek K. (2008), Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Przekonuj skutecznie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Butkiewicz
Prowadzący grup: Magdalena Butkiewicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Kolokwium końcowe
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Osobisty udział w zajęciach - 30 godzin

Samodzielna lektura zleconej literatury - 30 godzin

Przygotowanie do zaliczenia - 30 godzin

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Celem zajęć jest pogłębienie umiejętności w zakresie retoryki i erystyki, kultury wypowiedzi, techniki i praktyki wystąpień publicznych.

Pełny opis:

1. Zagadnienia wstępne - historia retoryki i erystyki; miejsce sztuki pięknego wypowiadania się w starożytnym systemie edukacji obywatelskiej

2. Perswazja i manipulacja - podobieństwa i różnice

3. Funkcje, rodzaje i budowa klasycznych mów retorycznych

4. Argumentacja racjonalna, argumentacja emocjonalna - analiza wybranych przykładów

5. Najważniejsze figury retoryczne - podstawy teoretyczne

6. Najważniejsze figury retoryczne - analiza wybranych przykładów i zadania praktyczne

7. Techniki erystyczne - podstawy teoretyczne

8. Techniki erystyczne - analiza wybranych przykładów i zadania praktyczne

9. Retoryka i erystyka w dziennikarstwie

10. Retoryka i erystyka w polityce i życiu publicznym

Literatura:

- M. Barłowska i in. (red.), Retoryka, Warszawa 2008.

- J. Wasilewski, A. Skibiński, Prowadzeni słowami: retoryka motywacji w komunikacji publicznej, Warszawa 2008.

- D. Allhof, Sztuka przekonywania do własnych racji : retoryka i komunikacja. Kraków 2008.

- M. Marcjanik, Retoryka mediów, retoryka w mediach, Warszawa 2012.

- M. Pietrzak, Retoryka praktyczna, Warszawa 2012.

- K. Obremski, Retoryka dla studentów historii, politologii i dziennikarstwa, Toruń 2004.

- C. Perelman, Imperium retoryki: retoryka i argumentacja, Warszawa 2004.

- P.H. Lewiński, Retoryka reklamy, Wrocław 1999.

- B. Sobczak, Retoryka telewizji, Poznań 2018.

- W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)