Starożytna Mezopotamia a Biblia

podstawowy

TMA_W01

TMA_W12

TMA_W22

TMA_U01

TMA_U05

TMA_K05

Poziom przedmiotu: Wprowadzający.

Cele przedmiotu: Celem wykładów jest prezentacja długiej historii starożytnej Mezopotamii, a także jej związków z Biblią. Wykład omawia związki dziejowe między Mezopotamią a biblijnym Izraelem oraz możliwy wpływ, jaki cywilizacje dorzecza Eufratu i Tygrysu wywarły na Biblię, także pod względem kulturowym. Rysuje obraz Mezopotamii w Biblii oraz dzieje Żydów w Mezopotamii w różnych epokach historii starożytnej.

Wymagania wstępne: -

Treści merytoryczne: Wykłady będą odbywać się według następującego toku:

1. Geografia i topografia Mezopotamii.

2. Periodyzacja starożytnej historii regionu.

3. Dzieje starożytnej Mezopotamii. Okresy: prehistoryczny i protohistoryczny. Początki kultury sumeryjskiej.

4. Sumerowie.

5. Akadyjczycy.

6. Historia Mezopotamii po 2004 r. przed Chr. – Asyria i Babilonia.

7. Historia Mezopotamii pod rządami Persów. Okresy hellenistyczne i pozostałe.

8. Mezopotamia w Biblii. Pierwsze kontakty między kulturami starożytnego Izraela i Mezopotamii: od legendy do historii. Historia Abrahama.

9. Mezopotamia w Biblii (II). Obraz Asyrii i Babilonii oraz ich instytucji w różnych tekstach biblijnych.

10. Palestyna pod rządami imperiów Mezopotamii. Izrael w Asyrii (deportacje asyryjskie).

11. Palestyna pod rządami imperiów Mezopotamii. Izrael w Babilonie (deportacje babilońskie).

12. „Nad rzekami Babilonu” – wygnanie: od teologii do historii czy od historii do teologii?

13. Historia diaspory żydowskiej w Mezopotamii i jej osiągnięcia.

14. Religia starożytnej Mezopotamii. Literatura starożytnej Mezopotamii.

15. Wpływ mitologii, mądrości i poezji mezopotamskiej na Biblię.

Wybrana bibliografia:

- G. ROUX, Mezopotamia, przekł. B. Kowalska, J. Kozłowska, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2003.

- A. PARROT, Biblia i starożytny świat, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1968.

- A. ZIÓŁKOWSKI, Historia powszechna. Starożytność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

- M. JACZYNOWSKA, D. MUSIAŁ, M. STĘPIEŃ, Historia starożytna, Wydawnistwo "Trio", Warszawa 1999, s. 79-114.

- K. PILARCZYK, J. DRABINA, Religie starożytnego Bliskiego Wschodu, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, s. 111-176.

Kod dostępu do MSTeams: clf10w4

WIEDZA:

EK 1 (por. TMA_W01; H2A_W01) student ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie nauk biblijnych, w tym, co dotyczy Starego i Nowego Testamentu wraz z jego kontekstem historycznym i archeologicznym; ma wiedzę na temat długiej historii starożytnej Mezopotamii, a także jej związków z Biblią.

EK 2 (por. TMA_W12; H2A_W05) student ma wiedzę dotyczącą przedmiotu; ma wiedzę na temat historii i kultury starożytnej Mezopotamii i umie powiązać tę wiedzę z wiedzą zdobytą podczas innych wykładów specjalizacyjnych i teologicznych (nabywa zatem wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki).

EK 3 (por. TMA_W22; H2A_W04) ma wiedzę na temat geografii i historii i kultury starożytnej Mezopotamii i jej związków z Biblią; ma wiedzę na

temat tego, jak Biblia opisuje kulturę mezopotamską i jak się do niej odnosi; student zna historię odkryć i najważniejsze stanowiska i znaleziska

archeologiczne ważne dla lepszego poznania świata Biblii oraz wydarzeń Starego i Nowego Testamentu; student zna dzieje diaspory żydowskiej w Mezopotamii.

UMIEJĘTNOŚCI:

EK 4 (por. TMA_U01; H2A_U01) potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z zakresu dziejów krajów biblijnych, z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej

podstawie krytyczne sądy.

EK 5 (por. TMA_U05; H2A_U03) umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze; samodzielnie wyszukuje informacje z zakresu nauk biblijnych, w tym co dotyczy relacji Izraela i starożytnej Mezopotamii, w źródłach polsko- i obcojęzycznych.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

EK 5 (por. TMA_K05; H2A_K01; H2A_K03; S2A_K06) student ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów.

Udział w zajęciach: 15 godz., przygotowanie pracy: 75 godz.; czas na lekturę: 30 godz. - w sumie 120 godz. (4 punkty ECTS).

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładach i osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. Metoda weryfikacji efektów kształcenia: przygotowanie krótkiej pracy pisemnej na temat związków starożytnej Mezopotamii i Biblii.