Wybrane zagadnienia z teologii pastoralnej

nauki teologiczne

podstawowy

WT-R-TP_W01

WT-R-TP_W03

WT-R-TP_U02

WT-R-TP_U04

WT-R-TP_K02

Papież Franciszek w adhortacji "Evangelii gaudium" wzywa cały Kościół do podążania "drogą duszpasterskiego i misyjnego nawrócenia, które nie może pozostawić rzeczy w takim stanie, w jakim są" (EG 25). Wspomniane wezwanie papieża jest szczególnie aktualne w kontekście obecnych znaków czasu, w tym rzeczywistości post pandemicznej. Celem wykładu jest wszechstronne, uwzględniające wielorakie podstawy teologiczne oraz pozateologiczne, jak też współczesne wezwania, przygotowanie do podjęcia posługi duszpasterskiej na różnych poziomach życia Kościoła, odpowiadającej na potrzeby współczesnego człowieka.

1. Synodalność drogą Kościoła.

2. Metodologia teologii pastoralnej a modele działalności duszpasterskiej.

3. Pandemia jako znak czasu dla Kościoła.

4. Nawrócenie duszpasterskie wspólnot parafialnych.

5. Istota i zadania duszpasterstwa rodzin.

6. Istota i zadania duszpasterstwa młodzieży.

7. Istota i zadania duszpasterstwo ludzi starych.

8. Katecheza dorosłych wyzwaniem dla Kościoła w Polsce.

Magisterium Kościoła

II Sobór Watykański, Konstytucja dogmatyczna o Kościele "Lumen gentium", Watykan 1964.

II Sobór Watykański, Konstytucja duszpasterska o Kościele "Gaudium et spes", Watykan 1965.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio”, Watykan 1981.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska "Christifideles laici", Watykan 1988.

Franciszek, Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium", Watykan 2013.

Franciszek, Adhortacja apostolska „Amoris laetitia”, Watykan 2016.

Franciszek, Adhortacja apostolska „Christus vivit”, Watykan 2019.

Kongregacja ds. Duchowieństwa, Kapłan pasterz i przewodnik wspólnoty parafialnej, Watykan 2000.

Kongregacja ds. Duchowieństwa, Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła, Watykan 2020.

Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji, Watykan 2020.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia, Katowice 2017.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Światowy Dzień Chorego. Dlaczego i jak obchodzić?, Watykan 1992.

Papieska Rada ds. Świeckich, Godność i posłannictwo ludzi starszych w Kościele i świecie, Watykan 1998.

Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Synodalność w życiu i misji Kościoła, Watykan 2018.

Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium duszpasterstwa rodzin, Warszawa 2003.

Konferencja Episkopatu Polski, Wytyczne pastoralne do adhortacji "Amoris laetitia", Warszawa 2018.

Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo, Katowice 2021.

Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca posługiwania chorym i umierającym, Zakopane 2017.

Wybrana literatura:

Biela B., Parafia miejscem urzeczywistniania się komunii Kościoła, Katowice 2006.

Goleń J. (red.), Towarzyszyć małżeństwu i rodzinie. Inspiracje adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia” dla duszpasterstwa rodzin, Lublin 2017.

Goleń J., Lipiec D. (red.), Duszpasterstwo rodzin w parafii, Lublin 2016.

Kamiński R., Metodyka przygotowania prac promocyjnych z teologii praktycznej, Siedlce 2017.

Kamiński R. (red.), Teologia pastoralna. T. 1. Teologia pastoralna fundamentalna, Lublin 2000.

Kamiński R. (red.), Teologia pastoralna. T. 2. Teologia pastoralna szczegółowa, Lublin 2002.

Kamiński R., Pyźlak G., Goleń J. (red.), Duszpasterstwo rodzin. Refleksja naukowa i działalność pastoralna, Lublin 2013.

Kamiński R., Przygoda W, Fiałkowski M. (red.), Leksykon teologii pastoralnej, Lublin 2006.

Katolicka Agencja Informacyjna, Kościół w Polsce. Raport, Warszawa 2021.

Lipiec D. (red.), Duszpasterstwo w świetle nauczania papieża Franciszka, Lublin 2015.

Ochotny P., Tutak M., Wielebski T. (red.), Duszpasterstwo młodzieży w Polsce wobec współczesnych przemian, Warszawa 2018.

Pełnia życia w starości: cały numer "Ateneum Kapłańskiego" 2011 nr 614.

Polak M., Prezbiterologia pastoralna. Pastoralna tożsamość współczesnego prezbitera, Poznań 2016.

Potocki A., O Kościele także socjologicznie, Warszawa 2017.

Przyczyna W. (red.), Metodologia teologii praktycznej, Kraków 2011.

Socha J., Nawracanie proboszcza. Od nawracania proboszcza do nawrócenia pastoralnego parafii, Pelplin 2016.

Starość I: cały numer „Ateneum Kapłańskiego” 2019 nr 661.

Starość II: cały numer „Ateneum Kapłańskiego” 2019 nr 662.

Strzelczyk G., Synodalność: musisz iść przez to, czym nie jesteś, "Więź" 2021 nr 3, s. 75-84.

Śmigiel W., Uczestnictwo wiernych świeckich w budowaniu Kościoła-wspólnoty, Lublin 2010.

Śmigiel W., Eklezjalność zrzeszeń religijnych, Pelplin 2015.

Tutak M. J., Wielebski T. (red.), Pandemia jako znak czasu dla Kościoła w Polsce, Warszawa 2021.

Tutak M. J., Wielebski T. (red.), Seniorzy wyzwaniem dla Kościoła w Polsce, Warszawa 2019.

White M., Corcoran T., Odbudowana. Historia katolickiej parafii czyli jak przebudzić wiernych, dotrzeć do zagubionych i nadać Kościołowi znaczenie, Gubin 2013.

Wielebski T., Adhortacja "Christus vivit" inspiracją dla rozwoju duszpasterstwa młodzieży w Polsce, “Warszawskie Studia Pastoralne” 2020 nr 2, s. 7-58.

Wielebski T., Duszpasterstwo miejskie w Polsce w kontekście nawrócenia pastoralnego i duszpasterstwa misyjnego, "Studia Ełckie" 22 (2020), nr 4, s. 481-498.

Wielebski T., Nawrócenie pastoralne i duszpasterstwo misyjne parafii w Polsce, "Teologia i Człowiek", 45 (2019), 1, s. 105-119. 

Wielebski T., Parafialne Rady Duszpasterskie w Polsce w służbie budowania communio Kościoła, "Ateneum Kapłańskie" 2015 nr 639, s. 262-284.

Wielebski T., Droga synodalna wyzwaniem dla Kościoła w Polsce, "Ateneum Kapłańskie" 2021 nr 676, s. 533-549.

KOD DOSTEPU DO PRZEDMIOTU NA MS TEAMS: nnhv32s

Po zakończeniu zajęć student

w zakresie wiedzy:

EK 1 - ma pogłębioną wiedzę w zakresie psychologii religii i psychologii pastoralnej, socjologii religii i parafii, pedagogiki pastoralnej, teorii komunikacji, organizacji i zarządzania oraz innych nauk pomocniczych (WT-R-TP_W01);

EK 2 - ma pogłębioną wiedzę na temat istoty Kościoła i jego misji duszpasterskiej, a także wypełnienia przez Niego funkcji podstawowych i uzupełniających (WT-R-TP_W03);

w zakresie umiejętności:

EK 3 - potrafi prognozować zachodzące przemiany i budować, adekwatne do nich, teologiczne modele i programy działalności duszpasterskiej (WT-R-TP_U02);

EK 4 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy (WT-R-TP_U04);

w zakresie kompetencji:

EK 5 - jest zdolny do czynnego uczestnictwa w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i powszechnym (WT-R-TP_K02).

Opis ECTS:

Aktywny udział w wykładach: 15 godzin

Praca własna studenta: 45 godzin

Razem 60 godzin = 2 ECTS

EK 1 - Student „ma pogłębioną wiedzę w zakresie psychologii religii i psychologii pastoralnej, socjologii religii i parafii, pedagogiki pastoralnej, teorii komunikacji, organizacji i zarządzania oraz innych nauk pomocniczych”.

Na ocenę:

Ndst (2): nie ma podstawowej wiedzy dotyczącej istoty nauk pomocniczych teologii pastoralnej.

Dst (3): posiada ograniczoną wiedzę dotyczącą istoty nauk pomocniczych teologii pastoralnej.

Db (4): w dobrym stopniu przedstawia wiedzę dotyczącą istoty nauk pomocniczych teologii pastoralnej

Bdb (5): wykazuje się bardzo dużą wiedzą na temat nauk pomocniczych teologii pastoralnej, potrafiąc harmonijnie ją integrować.

EK 2 - Student „ma pogłębioną wiedzę na temat istoty Kościoła i jego misji duszpasterskiej, a także wypełnienia przez Niego funkcji podstawowych i uzupełniających”.

Na ocenę:

Ndst (2): nie ma podstawowej wiedzy dotyczącej istoty Kościoła, duszpasterstwa oraz funkcji podstawowych i uzupełniających.

Dst (3): w ograniczonym stopniu potrafi ukazać istotę Kościoła, duszpasterstwa oraz funkcji podstawowych i uzupełniających.

Db (4): poprawnie przedstawia istotę Kościoła, duszpasterstwa oraz funkcji podstawowych i uzupełniających oraz potrafi przestawić ich główne przejawy.

Bdb (5): wykazuje się bardzo dużą wiedzą na temat istoty Kościoła, duszpasterstwa oraz funkcji podstawowych i uzupełniających, ich wzajemnej relacji i potrafiąc harmonijnie łączyć ich główne przejawy.

EK 3 – Student „potrafi prognozować zachodzące przemiany i budować, adekwatne do nich, teologiczne modele i programy działalności duszpasterskiej”.

Na ocenę;

Ndst (2): nie potrafi dokonać podstawowej prognozy zachodzących przemian i budować, adekwatnie do nich, jakichkolwiek teologicznych modeli i programów działalności duszpasterskiej.

Dst (3): w ograniczonym stopniu potrafi dokonać podstawowej prognozy zachodzących przemian i budować, adekwatnie do nich, proste teologiczne modele i programy działalności duszpasterskie.

Db (4): w dobrym stopniu potrafi prognozować zachodzące przemiany i budować, adekwatnie do nich, teologiczne modele i programy działalności duszpasterskie.

Bdb (5): jest wnikliwym prognostykiem zachodzących wielorakich przemian, budując, adekwatnie do nich, interdyscyplinarne modele działalności duszpasterskiej i i stwarzając perspektywiczne programy ich urzeczywistniania, łącznie z narzędziami ewaluacyjnymi.

EK 4 - Student „potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy”.

Na ocenę:

Ndst (2): nie potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy.

Dst (3): w ograniczonym stopniu potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy.

Db (4): w dobrym stopniu potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy, wykorzystują zebrany materiał do budowania teologicznych modeli działalności duszpasterskiej i wprowadzania ich w życie;

Bdb (5): z wielką umiejętnością potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy wykorzystują zebrany materiał do budowania teologicznych modeli działalności duszpasterskiej i wprowadzania ich w życie oraz przeprowadzając ewaluację swojej działalności.

EK 5 - Student „jest zdolny do czynnego uczestnictwa w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i powszechnym”.

Na ocenę:

Ndst (2): nie potrafi czynnie uczestniczyć w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i powszechnym.

Dst (3): w ograniczonym stopniu potrafi czynnie uczestniczyć w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i powszechnym.

Db (4): czynnie uczestniczy w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i powszechnym odpowiadając na wyzwania współczesności;

Bdb (5): z wielkim zaangażowaniem uczestniczy w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i powszechnym, kreatywnie budując interdyscyplinarne modele działalności duszpasterskiej, wprowadzając je w życie i dokonując ich ewaluacji.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywna i obowiązkowa obecność w prowadzonych zajęciach oraz napisanie pracy kontrolnej na wybrany przez studenta i uzgodniony z wykładowcą temat.

W pracy powinny znaleźć się dwa wymiary: normatywny, obejmujący odniesienie do Magisterium Kościoła, jak też praktyczny, wskazujący na to, jak to nauczanie może być realizowane w codziennej praktyce duszpasterskiej.

Opracowanie 5-10 stron (Times Roman, czcionka 12, odstęp 1,5) powinno mieć charakter naukowy zawierając: przejrzysty podział – plan podany na początku opracowania; bibliografię podaną na końcu opracowania; przypisy.