Filozofia przyrody

Poziom przedmiotu:średnio-zaawansowany

Cele przedmiotu: zaprezentowanie tejże nauki, która w dzisiejszym świecie nabiera coraz to większej wartości, bowiem dotyka najważniejszych problemów eksplorowanych przez nauki szczegółowe a czasami pomija się ich znaczenie filozoficzne, czy to czym zajmuje się filozofia przyrody.

Wymagania wstępne:podstawowa znajomość nauk przyrodniczych na poziomie szkoły licealnej oraz znajomość podstawowych pojęć filozoficznych.

Treści merytoryczne:Zagadnienia wstępne filozofii przyrody: przedmiot filozofii przyrody, najważniejsze koncepcje; zagadnienia przyrody nieożywionej; rozumienie materii; współczesna teoria strun; zagadnienie ilości; zagadnienie ruchu; zagadnienie przestrzeni; zagadnienie przestrzeni wielowymiarowych; zagadnienie czasu; zagadnienie czasowego początku trwania wszechświata; kosmologia przyrodnicza w kwestii czasowego początku świata; najważniejsze modele wszechświata; scenariusze ewolucji wszechświata (chronologiczny, epokowy i schematyczny); zagadnienia przyrody ożywionej; zagadnienie zdefiniowania życia; najważniejsze koncepcje życia; zagadnienia genezy życia; wybrane modele ewolucji przedkomórkowej; elementy ewolucjonizmu; Elementy franciszkańskiej filozofii przyrody w XIII i XIV wieku: myśl Roberta Grosseteste (ok. 1175-1253), Rogera Bacona (1210/15—po 1292), Jana Peckhama (1215/1220 - 1292), Aleksandra z Hales (1185/86 - 1245), Bonawentury (Jan Fidanza, 1221 — 1274), Bartłomieja z Bolonii (zm. po 1249), Ryszarda z Middleton (1249-1307), Jana Dunsa Szkota (1265-1308), Wilhelma Ockhama (ok. 1290—1350).

Metody oceny:Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest skrypt: o. Jerzy Łopat, Filozofia przyrody. Skrypt seminaryjny, Łódź-Łagiewniki 2008.

M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Kraków 2004; R. Palacz, Od wiedzy do nauki, U źródeł nowożytnej filozofii przyrody, Wrocław 1979; Z. Hajduk, Filozofia przyrody, Filozofia przyrodoznawstwa, Metakosmologia, Lublin 2004; M. Heller, Z. Liana, J. Mączka, W. Skoczny, Nauki przyrodnicze a teologia: konflikt i współistnienie, Tarnów 2001; H. Wagner, Dogmatyka, Kraków 2007, s.407-415; J. Baryszew, P. Teerikorpi, Wszechświat, Poznawanie kosmicznego ładu, Kraków 2005; H.-D. Mutschler, Wprowadzenie do filozofii przyrody, Kraków 2005; G. V. Coyne, A. Omizzolo, Podróż przez Wszechświat, Poszukiwanie sensu przez człowieka, Kraków 2003; M. Heller, Sens życia i sens Wszechświata, Tarnów 2002; H. Bondi, Kosmologia, Warszawa 1965; P. Davies, Plan Stwórcy. Naukowe podstawy racjonalnej wizji świata, Kraków 1996; J. M. Dołęga, Kreacjonizm i ewolucjonizm. Ewolucyjny model kreacjonizmu a problem hominizacji, Warszawa 1988; W. Dyk, Rola praw biologicznych w wyjaśnianiu ewolucyjnym, Szczecin 1998; N. Farouki, Teoria względności, Katowice 2000; R. P. Feynman, Charakter praw fizycznych, Warszawa 2000; Filozofia kosmologii, red. J. Such, M. Szczęśniak, A. Szczuciński, Poznań 1998; Filozoficzne zagadnienia biologii, red. A. Bednarczyk, Warszawa 1966; B. Greene, Piękno wszechświata. Superstruny, ukryte wymiary i poszukiwanie teorii ostatecznej, Warszawa 2001; M. Heller, T. Pabian, Elementy filozofii przyrody, Tarnów 2007; M. Heller, J. Życiński, Dylematy ewolucji, Tarnów 1996; A. Jerzmanowski, K. Staroń, C. W. Korczak, Biologia, Warszawa 1998; K. Kloskowski, Między ewolucją a kreacją, Warszawa 1994; K. Kłósak, Z teorii i metodologii filozofii przyrody, Poznań 1980; A. Lemańska, Filozofia przyrody a nauki przyrodnicze, Warszawa 1998; W. Ługowski, Filozoficzne podstawy protobiologii, Warszawa 1995; S. Mazierski, Prawa przyrody. Studium metodologiczne, Lublin 1993; A. G. Van Melsen, Filozofia przyrody, Warszawa 1968; Nauka – religia – dzieje, red. J. Janik, P. Lenartowicz, Kraków 1984; Stworzenie i ewolucja, red. J. Buczkowska, A. Lemańska, Warszawa 2002; A. Urbanek, Rewolucja naukowa w biologii, Warszawa 1973; J. D. Watson, Biologia molekularna genu, Warszawa 1975; L. Wciórka, Filozofia przyrody, Poznań 1993; T. Wojciechowski, Zarys filozofii przyrody ożywionej, Opole 1997: Zarys filozofii przyrody ożywionej, red. S. Mazierski, Lublin 1980.