Kościół katolicki w dialogu z tradycyjnymi religiami Afryki

podstawowy

KKR2_ W01

KKR2_W02

KKR2_U01

KKR2_U06

KKR2_K05

Przygotowanie podstawowe.

Dialog międzyreligijny w ujęciu Tradycji stanowi jeden ze znaków rozpoznawczych katolickości Kościoła, czyli jego powszechnej „natury”. Pozostaje on zatem także istotnym znakiem dojrzałości Kościoła, który odpowiada na ten „znak czasu”, będący owocem nieustannego działania Ducha Świętego w Kościele. To wskazuje, iż misjonarze powinni zżyć się z miejscowymi „narodowymi i religijnymi tradycjami; niech z radością i z szacunkiem odkrywają drzemiące w nich zarodki Słowa” (DM 11). Ponadto Konstytucja dogmatyczna o Kościele stwierdza, iż wyznawcy religii niechrześcijańskich, a zatem także adepci tradycyjnych religii afrykańskich, mogą dostąpić zbawienia we własnych religiach (KK 16).

Tradycyjne religie afrykańskie mają wiele ludzkich, w których każdy człowiek może odnaleźć cząstkę siebie; ze swojej strony Kościół katolicki żywi wielki szacunek dla moralnych i religijnych wartości tradycji afrykańskiej.

Pierwsze spotkania z tradycyjnymi religiami afrykańskimi w Nubii czy Etiopii nie są zbyt dobrze udokumentowane. W relacjach europejskich XVI-XVIII w. wieku wyraźnie przebija się brak wiedzy o nich i ich deprecjonowanie. Nieco lepiej prezentuje się wiek XIX i pierwsza połowa XX wieku. Ale i w tym czasie – pomimo pierwszych, szerszych relacji i badań – widać fragmentaryczna i raczej negatywną perspektywę, co wyraża się w używanej wówczas terminologii na określenie tradycyjnych religii afrykańskich: „animizm”, „fetyszyzm”, „totemizm”, „poganizm”, „kult przodków”, itp. Odnotować tutaj trzeba, iż pierwsze opracowania – i zarazem pierwsze próby dowartościowania religii i kultur afrykańskich – wyszły spod pióra misjonarzy. Wyraźny przełom w spojrzeniu na tradycyjne religie afrykańskie w Kościele katolickim zaznaczył się podczas Soboru Watykańskiego II. Następujący po nim szereg dokumentów Kościoła katolickiego wyraźnie dowartościował nie tylko same tradycyjne religie afrykańskie jako takie, ale szereg wartości, które one prezentują.

1. Tradycyjne religie afrykańskie w dziejach refleksji teologicznej i w nauczaniu Magisterium Kościoła.

2. Struktury lokalnych wspólnot i etos.

3. Magia i religia.

4. Obrzędy łowieckie i pasterskie.

5. Obrzędy agrarne.

6. Obrzędy puryfikacyjne.

7. Obrzędy terapeutyczne.

8. Fenomen czarownictwa.

9. Obrzędy narodzinowe.

10. Obrzędy inicjacyjne.

11. Obrzędy małżeńskie.

12. Obrzędy pogrzebowe.

13. Duchy przodków.

14. Świat bóstw i herosów.

15. Istota Najwyższa.

Komorowski Z., Kultury Czarnej Afryki, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1994.

Kurek A., Wierzenia i obrzędy Gidarów, ludu północnokameruńskiego. Studium historyczno-hermeneutyczne, Warszawa: [Akademia Teologii Katolickiej] 1988.

Mbiti J., Afrykańskie religie i filozofia, Przeł. K. Wiercińska, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1980.

Mbiti J.S., Concepts of God in Africa, London: S.P.C.K. 1970.

Piłaszewicz S., Religie Afryki, wyd. 2 zmienione, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2000.

Różański J., Kościół katolicki w dialogu z tradycyjnymi religiami afrykańskimi, Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum 2020.

Sokolewicz Z., Mitologia Czarnej Afryki, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe 1986.

Szyjewski A., Religie Czarnej Afryki, Kraków: Wydawnictwo WAM 2005.

Urban J., Doświadczenie Boga u ludów Bantu, Warszawa: ATK 1987.

Zajączkowski A., Pierwotne religie czarnej Afryki, Warszawa: Książka i Wiedza 1965.

KKR2_ W01 zna poszerzoną terminologię z zakresu nauk o komunikacji międzykulturowej i międzyreligijnej, rozumie ich źródła oraz zastosowania w obrębie zbliżonych dyscyplin naukowych

KKR2_W02 ma pogłębioną wiedzę na temat nauk o komunikacji międzykulturowej i międzyreligijnej oraz metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi

KKR2_U01 potrafi posługiwać się różnorodnymi formami nawiązywania, podtrzymywania i pielęgnowania kontaktów w zakresie komunikacji międzykulturowej oraz międzyreligijnej

KKR2_U06 potrafi adekwatnie wykorzystywać bogactwo źródeł informacji w zakresie komunikacji międzykulturowej i międzyreligijnej, jak również dokonywać selekcji, oceny jakości i wiarygodności zebranych wiadomości

KKR2_K05 ma głębokie i utrwalone przekonanie o konieczności adekwatnego zachowania się wobec problematyki kulturowej i religijnej

Egzamin

Efekt kształcenia: zna główne zasady działalności ewangelizacyjnej, pastoralnej, katechetycznej i charytatywnej Kościoła katolickiego, dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego

Na ocenę:

Ndst (2): nie zna podstawowych pojęć i faktów z zakresu dialogu międzyreligijnego

Dst (3): zna podstawowe pojęcia i fakty z zakresu dialogu międzyreligijnego

Db (4): potrafi przedstawić podstawowe tendencje w dialogu międzyreligijnym, wskazać mechanizmy jego prowadzenia

Bdb (5): precyzyjnie wskazuje na złożoność procesów dialogu międzyreligijnego w czasie i przestrzeni

Efekt potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacji z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej

Ndst (2): nie potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować podstawowych informacji z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytycznych sądów z wykorzystaniem wiedzy historyczno-misjologicznej

Dst (3): potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować podstawowe informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytycznych sądów z wykorzystaniem wiedzy historyczno-misjologicznej

Db (4): potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować szereg faktów z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytycznych sądów z wykorzystaniem wiedzy historyczno-misjologicznej

Bdb (5): potrafi ująć wiedzę historyczno-misjologiczną w wymiarze zderzenia kultur w ujęciu historycznym i geograficznym

Efekt kształcenia: ma świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów

Na ocenę:

Ndst (2): nie odczuwa potrzeby krytycznego i analitycznego spojrzenia na interdyscyplinarne rozwiązywanie problemów

Dst (3): analizuje jedynie pobieżnie interdyscyplinarność problemów powstałych w historii misji

Db (4): analizuje krytycznie tendencje istniejące w przekazach popularnych, aby podejmować świadome decyzje

Bdb (5): uważnie śledzi procesy ewangelizacji, analizuje je i wyciąga dojrzałe wnioski

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów z:

- egzaminu: dst – dst plus – 50-60%, db – db plus 60-85%, bdb – 85-100%;

- obecności na zajęciach: dst – od 60%; db – 60-95%, bdb – 95-100%.