K: Blaski i cienie sekularyzacji. Okres od XVI do XXI wieku. Ujęcie filozoficzno-historyczne
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-FI-1123-KFMAZ20b |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | K: Blaski i cienie sekularyzacji. Okres od XVI do XXI wieku. Ujęcie filozoficzno-historyczne |
Jednostka: | Instytut Filozofii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FI1_W10 FI1_W14 FI1_U05 FI1_U13 FI1_K02 |
Skrócony opis: |
Podczas konserwatorium spróbujemy przedyskutować filozoficzne i polityczno-społeczne źródła „oddalania się człowieka od Boga”, a wyrażające się się w takiej postawie jak sekularyzacja i sekularyzm. Friedricha Schelling (+1854) trafnie zauważył, że raczej „nie ma sensu pytanie o to, jak człowiek może dojść do Boga; prawdziwe pytanie dotyczy raczej tego, dlaczego i jak mógł się od Boga oddalić?”. Podczas zajęć będziemy poszukiwać przyczyny tego „oddalenia się od Boga” w okresie od renesansu do współczesności (od XV do XXI wieku). |
Pełny opis: |
W świecie współczesnym dokonuje się w sferze wiary i praktyk religijnych ważna zmiana. W kulturze zachodniej religia staje się tylko jednym z wielu sektorów życia społecznego, a nie jak kiedyś było - rozpowszechnionym i wpływowym czynnikiem, kształtującym społeczeństwa. Wielu ludzi, szczególnie z naukowego środowiska, wydaje się być zamkniętymi na problemy religijne. Nietrudno zauważyć, ze żyjemy w świecie, który na różne sposoby przeciwstawia się wierze religijnej, „żyjemy w dramatycznej próbie dążącej do zgaszenia światła Boga żywego" (H. de Lubac). Ujmując zagadnienie nieco inaczej można powiedzieć, że obecny świat charakteryzują zasadniczo dwa momenty. Za pierwszy uznaje się niechęć w uznawaniu jakiegokolwiek autorytetu w głoszeniu prawdy. Postawa ta dotyka również religię, która nie posiada już wyłączności w przekazywaniu sensu życia, osłabła jej moc wyjaśniająca ludzkie życie. Bóg po prostu przestał być potrzebny w wyjaśnieniu problemu sensu (H. Waldenfels). Człowiek nierzadko żyje tak jak gdyby Boga nie było. Uczyniono Go „wielkim nieobecnym w kulturze i społecznej świadomości narodów" (Jan Paweł II). Za drugi moment uznaje się fakt ogromnego pluralizmu w świecie występującego w najróżniejszych płaszczyznach zarówno jednostkowego, jak i społecznego życia. Na co dzień spotyka się wielość języków, sposobów myślenia, wielość form społecznych, systemów gospodarczych, opcji politycznych, a także kultur i religii. To również przyczynia się do osłabienia pozycji chrześcijaństwa we współczesnym świecie. Wspomniane powyżej cechy współczesnej kultury, stanowią obok wielu innych cech, oblicze tego, co nazywamy sekularyzacją i sekularyzmem. Podczas konserwatorium spróbujemy przedyskutować filozoficzne i polityczno-społeczne źródła „oddalania się człowieka od Boga”. Będziemy poszukiwać przyczyny tego „oddalenia się od Boga” w okresie od renesansu do współczesności (od XV do XXI wieku). |
Literatura: |
- "Ateizm oraz irreligia i sekularyzacja", wybór i oprac. F. Adamski, Kraków 2011. - Adamski F., (red.), „Ateizm oraz irreligia i sekularyzacja”, Kraków 2011. - Benisz H., “Schopenhauer – Nietzsche – Heidegger. Fundamentalne kwestie filozofii życia”, Kęty 2015 - Berliński D., "Szatańskie urojenie. Ateizm i jego pretensje naukowe", Prószyński i S-ka. - Buckley M. J., “Ateizm w sporze z religią”, tłum. M. Frankiewicz, Kraków 2009. - Comte-Sponville A., "Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości bez Boga", tłum. E. Aduszkiewicz, Warszawa 2011. - Dobbelaere K., "Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy", tłum. R. Babińska, Kraków 2008. - Draguła A., „Ocalić Boga. Szkice z teologii sekularyzacji”, Warszawa 2010. - Flew A., “Bóg istnieje”, tłum. R. Pucek, Warszawa 2011. - Garewicz J., “Schopenhauer”, Warszawa 1988. - Gołubców P., "Żyć tak, jak gdyby Bóg nie istniał. Sekularyzm jako współczesne zagrożenie dla integralnego rozwoju osoby ludzkiej", Wrocław 2013. - Habermas J., „Wierzyć i wiedzieć”, przemówienia z 14 października 2001 r. w kościele św. Pawła we Frankfurcie z okazji otrzymania Nagrody Pokojowej Niemieckich Księgarzy; http://www.tezeusz.pl. - Jaspers K., “Nietzsche”, tłum. Dorota Stoińska, Warszawa 1997. - Korzec C., Misiak R. (red.), "Nadzieje i zagrożenia sekularyzacji", red. Szczecin 2010. - Krasiciki P., “Od „śmierci Boga” do śmierci człowieka. Z genealogii i recepcji posthumanizmu Fryderyka Nietzschego”, Opole 2001. - Kuderowicz Z., “Nietzsche”, Warszawa 2004. - Kutyło Ł., "Teorie socjologiczne a religia. Między sekularyzacją a desekularyzacją", Łódź 2012. - Lubac de H., „Dramat ateizmu humanistycznego”, tłum. A. Ziernicki, Kraków 2004. - Lipski M., "Dlaczego nie jestem ateistą", wyd. Nieateista 2011. - Lütz M., „Mała historia Największego”, tłum., M. Zielińska, Kraków 2009. - Mariański J., "Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie", Lublin 2006. - Maritain J., "Trzej reformatorzy. Luter-Descartes-Rousseau", tłum. K. Michalski, Warszawa 1938. - Marks K., “Przyczynek do krytyki heglowskiej filozofii prawa”, w: K. Marks, F. Engels, W. Lenin, “O religii. Wybór”, J. Kniaziołucki (red.), Warszawa 1984. - Mazanka P., "Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej", Warszawa 2004. - Miodoński L., „Filozofia religii Arthura Schopenhauera”, w: „Filozofia” XXIX, Wrocław 1996. - Neusch M., „U źródeł współczesnego ateizmu”, tłum. A. Turowiczowa, Paryż 1980. - Nietzsche F., “Antychryst”, tłum. L. Staff, Kraków 1967. - Nietzsche F., „To rzekł Zaratustra” tłum. S. Lisiecka, Z. Jaskuła, Warszawa 1999. - Nietzsche F., “Ecce homo”, Kraków 2002. - Nietzsche F., “Wiedza radosna”, Kraków 2003. - Norris P., "Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie", tłum. R. Babińska, Kraków 2006 - Novak M., „Boga nikt nie widzi. Noc ciemna ateistów i wierzących”, tłum., M. Pasiciak, Kraków 2010. - Possenti V., Filozofia po nihilizmie, tłum. J. Merecki, Lublin 2003. - Safranski R., „Schopenhauer. Dzikie czasy filozofii”, tłum., M. Falkowski, Warszawa 2008. - Safranski R., “Nietzsche. Biografia myśli”, Warszawa 2003. - Schopnhauer A., „W poszukiwaniu mądrości życia”, t. II., tłum. J. Garewicz, Kęty 2004. - Sieg J., „Post-chrześcijańska myśl ateistyczna”, w: „O filozoficznym poznaniu Boga dziś”, Warszawa 1992. - Sochoń J., ,,Ateizm”, Warszawa 2003. - Turner B. S., "Religion and modern society. Citizenship, secularisation, and the state", Cambridge 2012. - Turner B. S., "Secularization". Vol. 1, "Defining secularization. The secular in historical and comparatice perspective", Vol. 2, "The sociology of secularization", Los Angeles 2010. - Wojtysiak J., „Spór o istnienie Boga. Analityczno-intuicyjny argument na rzecz teizmu”, Poznań 2012. - Taylor Ch., “A Secular Age”, Cambridge 2007. - Westphal M., „Suspicion and Faith. The Religious Uses of Modern Atheism”, Michigan 1993. - Zatwardnicki S. „Ateizm urojony”, Wydawnictwo M - Zielińska K., "Spory wokół teorii sekularyzacji", Kraków 2008. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Kompetencje społeczne: - Student(ka) zachowuje otwartość na różne argumenty dotyczące problemu sekularyzacji, sekularyzmu, ateizmu, rozumiejąc przyczyny i konsekwencje tych zjawisk. - Potrafi wejść w rzeczą dyskusję z osobami reprezentującymi różne światopoglądy. - Rozumie relację pomiędzy naukami przyrodniczymi, filozofią, a teologią. - Potrafi odróżnić przejawy i formy religii prawdziwej od tzw. pseudoreligii. Punkty ECTS: udział w wykładzie - 30 przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 30 przygotowanie do zaliczenia - 25 konsultacje - 5 SUMA GODZIN 90 [90:30=3] LICZBA ECTS – 2 |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody i kryteria ocenienia: - ocena niedostateczna (2) - student nie zna podstawowych zagadnień omówionych na konserwatorium - ocena dostateczna (3) - student pobieżnie orientuje się w problematyce konserwatorium, wymienia omówione zagadnienia, nie potrafi jednak dokonać głębszej analizy prezentowanych problemów - ocena dobra (4) - student zna wszystkie poruszane na zajęciach zagadnienia, szczegółowo charakteryzuje kluczowe pojęcia związane z sekularyzacją i ateizmem. - ocena bardzo dobra (5) - student zna szczegółowo rozwiązania wszystkich omawianych zagadnień, oraz twórczo i krytycznie potrafi odnieść się do każdego z nich. - Szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane na pierwszym wykładzie. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.