WMSF: Etyka i literatura popularna (kryminały)
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-FI-123-WMSFET-P21 |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | WMSF: Etyka i literatura popularna (kryminały) |
Jednostka: | Instytut Filozofii |
Grupy: |
Grupa przedmiotów ogólnouczelnianych - obszar nauk humanistycznych i społecznych (studia I st. i JM) |
Punkty ECTS i inne: |
4.00 (zmienne w czasie)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | FI1_W06; FI1_W08; FI1_W09; FI1_U10; |
Skrócony opis: |
Etyka jest refleksją o dobru i złu w związku z podejmowanymi moralnymi wyborami przez jednostkę. Literatura popularna, a zwłaszcza kryminały osadzone są na mocnych regułach etycznych, a jej bohaterowie reprezentują mocną podmiotowość i sprawczość. Można zatem traktować kryminał zarówno jako współczesny dyskurs o dobru i złu, jak i też jako powieść opartą o logiczne i etyczne reguły składające się na działania bohaterów, procedury śledcze i strukturę fabularną. Kryminał przypomina traktat filozoficzny z dwoma fundamentalnymi pytaniami: kto zabił i jest winny dokonanej zbrodni oraz kto jest jej ofiarą?. Z drugiej strony w kręgu literatury popularnej powieści kryminalne zajmują pierwsze miejsce. Dlaczego lubimy czytać kryminały? |
Pełny opis: |
1.CZym jest literatura popularne. Formy rozrywki. Nowoczesność literatury popularnej i jej związek z etyką 2. Literatura popularna a kultura masowa. Konwencja kryminału i możliwości jego interpretacji-od rozrywki do traktatu filozoficznego, od okrucieństwa do metafizyki. Eco i Callois o kryminale 3. Kryminał i jego rozwój oraz społeczne i kulturowe uwarunkowania. Produkcja literatury; czy każdy może zostać pisarzem tego podgatunku powieści? Czubaj i Burszta. 3. Czytelnik kryminałów i jego czynna rola w jego powstawaniu, lekturze i w marketingu: czy kryminał jest powieścią czy produktem ze swoim rynkiem, promocją i fan-clubami na forach społecznych? 4. Poznawanie naszego świata i czytanie kryminałów; obraz świata, obraz zła i obraz śledztwa. Atrakcyjność komisarza i mylenie tropów 5.Nowoczesność kryminału a zagadki intelektualne; logika, spekulacje, wyobraźnia. Brutalność i epatowanie okrucieństwem a emocje czytelnika, kultura obrazu i dobór języka 6.Społeczny i indywidualny -portret detektywa- odkrywany przez niego świat zła i jego obecność w życiu detektywa. Jak obecność zła wpływa na wrażliwość moralną detektywa i jego związki z bliskimi? 7. Klasyczne wątki, opisy i diagnozy oraz nowoczesne, modernistyczne i oparte na kulturze znaku- kryminał jako XIX powieść klasyczna i jej na wskroś nowoczesny charakter 8. Kryminał jako współczesny dyskurs o złu i dobru. Kto jest winny? Jak objawia się zło? Rozum, który pokonuje zło. Fantazmat zagadki kryminalnej. 9. Popularność kryminału i jego banalność, specyfika kryminału i kwestie etyczne; chwiejny i niepewny podmiot 10. Kryminał a etyka; jak walczyć ze złem? Skąd zło? Czy każdy może zostać mordercą? 11. Nadprodukcja powieści kryminałów i ich eksperymentalne formy, czy kryminał jest najbardziej współczesną powieścią? Co charakteryzuje współczesna powieść, zmiana formy, języka, struktury i znaczenia- współczesne interpretacje etyki 12. Kryminał i jego ofiary. Jaką rolę pełnią ofiary w kryminale-ofiary rzeczywiste i symboliczne. 13.Kryminał jako powieść skupiona na losach ludzi, ich charakterach i postawach- ich etyczna analiza i ocena. ( Malecki) 14. Filozofia i etyka kryminału-powieści konwencjonalnej i otwartej, związanej z literatura popularną i nowoczesnością; dramat i rozrywka, metafizyka i komercja, etyczny dyskurs o złu i zagadka kryminalna 15. Związek etyki z literatura popularną. |
Literatura: |
Na tropie źródeł. Literatura kryminalna, praca zb. pod red.A. Gemry, Kraków 2015. Na tropie motywów, Literatura kryminalna, pod red. A. Gemry, Kraków 2016 Literatura popularna. Kryminał, praca zb. pod red. E. Bartoś, K. Niesporek, Katowice 2019. R. Callois, Powieść kryminalna, czyli jak intelekt opuszcza świat, aby oddać się li tylko grze, i jak społeczeństwo wprowadza z powrotem swe problemy w igraszki umysłu, przeł. J. Błoński, w odpowiedzialność i styl. Eseje o formach wyobraźni, warszawa 2019, s.143-179. M. Czubaj, Etnolog w mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Gdańsk 2010. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
wiedza-student wie, czym jest kultura popularna i jaka role odgrywa we współczesnej kulturze masowej, wyjaśnia i charakteryzuje na czym podlega związek miedzy opowieścią kryminalną a 1. kulturą masową, 2. dyskursem etycznym o złu, a metafizyką. Student zna implikacje kulturowe, wynikające z poczytności lektury powieści kryminalnej. umiejętności-student potrafi poddać analizie etycznej i filozoficznej powieść kryminalną, rozpoznać jej nowoczesne formy, wskazać na jej powiązania z kulturą masową, znaleźć powiązania z kultura popularną. kompetencje-student potrafi poddać pod dyskusję fabułę wybranej powieści kryminalnej, dokonać oceny intrygi kryminalnej, ustalić kryteria dobrej powieści kryminalnej, przeprowadzić własny ranking wśród najbardziej znanych tytułów nakład pracy studenta: 30 godz. wykład 30 godz. lektury 30 g.-przygot. opowiadania kryminalnego 20g-analiza wybranej pozycji z lektury powieści kryminalnej 10g- indyw. przeprowadzona ankieta; dlaczego Państwo czytacie i oglądacie kryminały? 120:30=4 |
Metody i kryteria oceniania: |
wiedza 2-student nie potrafi scharakteryzować ogólnie cech literatury popularnej ani struktury powieści kryminalnej 3- student bardzo ogólnie opisuje czym jest literatura popularna i co jest specyficzne dla fabuły powieści kryminalnej 4-student dobrze tłumaczy zarówno charakter literatury popularnej jak i strukturę powieści kryminalnej, jej specyficzne cechy 5 student nie tylko wie czym jest kultura popularna i powieść kryminalna, ale też potrafi powołać się lektur źródłowych umiejętności 2-student nie potrafi zanalizować wybranego kryminału pod względem problematyki etycznej i filozoficznej 3-student opisuje ogólnie dyskurs o złu, zawarty w danym kryminale, nie poddając go bliższej analizie filozoficznej 4-student przeprowadza analizę etyczną wybranego kryminału i bierze pod uwagę wszystkie warstwy fabuły, łącznie z językową 5-student nie tylko odtwarza dyskurs o złu, tkwiący w tekście, ale jeszcze poddaje go ocenie, porównuje z innymi ocena końcowa: -napisanie krótkiego opowiadania kryminalnego ( 0d 6 do 10 stron) z przeprowadzeniem etycznego dyskursu o złu -przeprowadzenie ankiety wśród znajomych: dlaczego czytają i oglądają / lun/ kryminały -zdany ustny egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-01-31 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin, 20 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Ewa Podrez | |
Prowadzący grup: | Ewa Podrez | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | PO/H1 - obszar nauk humanistycznych - I stopień/JM |
|
Skrócony opis: |
Etyka jest refleksją o dobru i złu w związku z podejmowanymi moralnymi wyborami przez jednostkę. Literatura popularna, a zwłaszcza kryminały osadzone są na mocnych regułach etycznych, a jej bohaterowie reprezentują mocną podmiotowość i sprawczość. Można zatem traktować kryminał zarówno jako współczesny dyskurs o dobru i złu, jak i też jako powieść opartą o logiczne i etyczne reguły składające się na działania bohaterów, procedury śledcze i strukturę fabularną. Kryminał przypomina traktat filozoficzny z dwoma fundamentalnymi pytaniami: kto zabił i jest winny dokonanej zbrodni oraz kto jest jej ofiarą?. Z drugiej strony w kręgu literatury popularnej powieści kryminalne zajmują pierwsze miejsce. Dlaczego lubimy czytać kryminały? |
|
Literatura: |
Na tropie źródeł. Literatura kryminalna, praca zb. pod red.A. Gemry, Kraków 2015. Na tropie motywów, Literatura kryminalna, pod red. A. Gemry, Kraków 2016 Literatura popularna. Kryminał, praca zb. pod red. E. Bartoś, K. Niesporek, Katowice 2019. R. Callois, Powieść kryminalna, czyli jak intelekt opuszcza świat, aby oddać się li tylko grze, i jak społeczeństwo wprowadza z powrotem swe problemy w igraszki umysłu, przeł. J. Błoński, w odpowiedzialność i styl. Eseje o formach wyobraźni, warszawa 2019, s.143-179. M. Czubaj, Etnolog w mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Gdańsk 2010. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.