ML: The Reception of Evolutionism in Polish Philosophy of Nature

filozofia

podstawowy

FI1_W03; FI1_W08;

FI1_U07; FI1_U10; FI1_U11;

FI1_K06

Znajomość języka angielskiego

Wykład skupi się na recepcji teorii ewolucji Darwina wśród polskich filozofów chrześcijańskich i socjalistów w XIX wieku, okresie, gdy Polska była podzielona między Austrią, Rosją i Prusami. W jego trakcie ukazane zostanie, jak władze tych mocarstw rozbiorowych starały się demonizować darwinizm, obawiając się jego potencjału rewolucyjnego, oraz jak to antydarwinistyczne nastawienie przetrwało nawet po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku. W trakcie wykładu przeanalizowane zostanie, w jaki sposób konflikty polityczne między grupami konserwatywnymi związanymi z Kościołem a socjalistami wpłynęły na dyskusje na temat dzieła Darwina. Podkreślony zostanie kontekst religijny tych sporów, gdzie darwinizm był kojarzony z marksizmem i ideologiami rewolucyjnymi. W końcu zostanie ukazane, w jaki sposób te debaty kształtowały postrzeganie darwinizmu w Polsce oraz jego implikacje dla przyszłej ścieżki tego kraju.

Wykład pozwoli studentom uzyskać pełne zrozumienie recepcji teorii ewolucji Darwina wśród polskich filozofów chrześcijańskich i socjalistów w XIX wieku. Będzie skupiał się na istotnym okresie, kiedy Polska znajdowała się pod panowaniem mocarstw rozbiorczych: Austrii, Rosji i Prus, oraz zbada, w jaki sposób te władze próbowały zdyskredytować darwinizm z obawy przed tym że wywoła nastroje rewolucyjne. Co istotne, nastroje antydarwinistyczne utrzymywały się nawet po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. W trakcie wykłądu studenci dowiedzą się dlaczego tak się działo.

Dzięki uczestnictwu w wykładzie studenci zdobędą wgląd w złożone konflikty polityczne, które kształtowały dyskusje wokół idei Darwina. Będą również mogli poznać kontekst religijny, który odegrał kluczową rolę w tych debatach, w którycg darwinizm był kojarzony z marksizmem i ideologiami rewolucyjnymi. Ponadto studenci zgłębią różonroden perspektywy polskich intelektualistów, którzy z jednej strony łączyli darwinizm z progresywizmem, wspierając liberalne podstawy, a z drugiej, odrzucali go, obawiając się erozji moralności i tożsamości narodowej.

Wykład oferuje studentom unikalną okazję do zrozumienia złożonej interakcji między polityką, filozofią a religią, która wpłynęła na postrzeganie darwinizmu w Polsce i miała głębokie konsekwencje dla przyszłości narodu.

1. Konstańczak, Stefan, Polska XIX i XX wieku w filozoficznym zwierciadle, (2017

2. Mayr, Ernst, One long argument. Charles Darwin and the Genesis of Modern Evolutionary Thought, (1991)

3. Schumann, Daniel, ‘Struggle for or against Participation? How Darwinism Came to Partitioned Poland in the 1860s and early 1870s’, in The Reception of Charles Darwin in Europe. Vol 1, edited by Exe-Marie Engels, Thomas F. Glick, (2008)

4. Wagner, Michał, ‘Evolutionary Theism of Henryk Levittoux in Polish and International Context’, Quarterly Journal Fides et ratio, no. 4, vol. 48, (2021)

ECTS [1 ECTS = 30 (25) godzin]:

- udział w wykładzie: 30 godz.

- przygotowanie do zaliczenia: 60 godz

- praca samodzielna w domu, przygotowanie do wykładów i dyskusji: 60 godz.

- konsultacje - 0-30 godz

Suma godzin (średnio): 180 [180/30 (25) = 6]

Liczba punktów ECTS: 6

Wiedza:

1. student zna i rozumie historyczny kontekst poglądów filozoficznych i biologicznych prezentowanych na wykładzie

2. student zna idee i argumenty używane w dyskusjach z zakresu filozofii biologii;

3. student rozumie i rozpoznaje problemy związane z historyczną i współczesną problematyką ewolucjonistyczną.

Umiejętności:

1. student czyta i interpretuje teksty historyczne i bieżące dotyczące problematyki związanej z biologią ewolucyjną;

2. student dostrzega i rozpoznaje problemy filozoficzne związane z koncepcją ewolucji w biologii.

Kompetencje:

1. student zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy w zakresie filozofii i historii biologii;

2. student rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju w zakresie problematyki filozoficznej prezentowanej na zajęciach

Głównymi metodami będą wykład problemowy i wykład konwersatoryjny.

Wyklad zakończy się egzaminem ustnym - od jego wyniku będzie uzależniona ocena końcowa.

Wiedza:

- 2 (ndst ..): Student nie zna podstawowych terminów, pojęć i teorii omawianych na kursie

- 3 (dst.): Student zna podstawowe pojęcia i teorie związane z polską filozofią biologii, ale nie potrafi szczegółowo omówić tych zagadnień w ich kontekście historycznym

- 4 (db.): Student identyfikuje filozoficzne problemy ewolucjonizmu i omawia poprawnie wybrane zagadnienia z zakresu filozofii polskiej i historii biologii

- 5 (bdb.): Student jest dobrze zorientowany w problematyce ewolucjonizmu i potrafi go łączyć ze polskimi dyskusjami filozoficznymi

Umiejętności

- 2 (ndst ..): Student nie potrafi zinterpretować i porównać głównych problemów z zakresu filozofii polskiej i historii biologii

- 3 (dst.): Student potrafi odnieść się do niektórych zagadnień związanych z polską filozofią biologii, ale nie potrafi ich powiązać z okresem historycznym, w którym powstały, ani z myślicielami zajmującymi się tymi zagadnieniami

- 4 (db.): Student potrafi poprawnie wskazać i wyjaśnić historyczne związki między problemami polskiej filozofii biologii a rozwojem ewolucjonizmu

- 5 (bdb.): Student potrafi krytycznie omówić zagadnienia poruszane w trakcie wykładu, a także ustosunkować się do nich i poprawnie uzasadnić swoje stanowisko

Kompetencje:

Student ma świadomość historycznych korzeni współczesnych problemów filozoficznych związanych z teorią ewolucji. Student ma wiedzę o rozwoju ewolucjonizmu i jego ideologicznych konotacjach w kontekście polskiej filozofii przyorody.

Szczegóły zostaną podane w trakcie kursu.

ECTS [1 ECTS = 30 (25) godzin]:

- udział w wykładzie: 30 godz.

- przygotowanie do zaliczenia: 60 godz

- przygotowanie do wykładów, czytanie tekstów: 60 godz.

- konsultacje - 0-30 godz

Suma godzin (średnio): 180 [180/30 (25) = 6]

Liczba punktów ECTS: 6

obowiązkowy

nie dotyczy