Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-FI-N112-FPP
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Filozofia przyrody i przyrodoznawstwa
Jednostka: Instytut Filozofii
Grupy: Gr przedmiotów ogólnouczelnianych - Obszar nauk humanistycznych (I stopień i jednolite magisterskie)
Przedmioty obowiązkowe 1 lub 2 rok - stopień I
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aQfz1DE1v_CX9-fI6391tTS_HyOcCOmZzhQGAaYAeDe01%40thread.tacv2/conversations?groupId=ad81bafe-4de9-4221-9548-106176b6aed7&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Punkty ECTS i inne: 5.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się:

filozofia

Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FI1_W02

FI1_W10

FI1_U02

FI1_U06

FI1_K04

Wymagania wstępne:

Wiedza z zakresu przyrodoznawstwa (biologia, chemia, fizyka, geografia itp.) nabyta w szkole średniej.

Skrócony opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody oraz filozofii przyrodoznawstwa.

Pełny opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody oraz filozofii przyrodoznawstwa. Ćwiczenia są rozszerzeniem i dopełnieniem treści wykładu. Polegają na omawianiu treści wyznaczonych lektur i innych materiałów tematycznych oraz formułowaniu i wspólnym analizowaniu stawianych problemów. Celem tych zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami wchodzącymi w obszar zainteresowania filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, wypracowanie umiejętności samodzielnej analizy tekstu filozoficznego, streszczania poglądów autorów oraz formułowania wniosków i ocen, a także zainteresowanie lekturą tekstów naukowych i filozoficznych.

Literatura:

Literatura do wykładu:

1. G. Bugajak, J. Kukowski, A. Latawiec, A Lemańska, D. Ługowska, A. Świeżyński, Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2019.

2. M. Heller, T. Pabjan, Elementy filozofii przyrody, OBI-Biblos, Tarnów 2007.

3. L. Wciórka, Filozofia przyrody, PWT, Poznań 1993.

4. M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Znak, Kraków 2004.

5. Filozofia przyrody, seria: Dydaktyka filozofii, t. 3, red. J. Janeczek, A. Starościc, D. Dąbek, J.Herda, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

6. Filozofia przyrody współcześnie, red. M. Kuszyk-Bytniewska, A. Łukasik, Universitas, Kraków 2010.

Lektura dodatkowa - na życzenie osób zainteresowanych

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Wiedza:

- ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w relacji do nauk przyrodniczych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk przyrodniczych i filozofii

- zna podstawowe zagadnienia z zakresu filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

Umiejętności:

- wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych na temat nauk przyrodniczych, filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- potrafi analizować tekst filozoficzny i przytaczać główne tezy badanych wypowiedzi naukowych i filozoficznych, stosownie do ich istotności

Kompetencje:

- rozumie znaczenie wiedzy przyrodniczej i filozoficznej w całokształcie ludzkiej kultury

- ma świadomość ograniczeń poznania naukowego i dąży do znajdowania odpowiedzi na pytania dotyczące przyrody na płaszczyźnie filozoficznej

Metody i kryteria oceniania:

Ocena 5:

- ma kompletną wymaganą podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w relacji do nauk przyrodniczych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk przyrodniczych i filozofii

- w pełni zna podstawowe zagadnienia z zakresu filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- całkowicie trafnie wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych na temat nauk przyrodniczych, filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- w pełni prawidłowo potrafi analizować tekst filozoficzny i przytaczać główne tezy badanych wypowiedzi naukowych i filozoficznych, stosownie do ich istotności

- całkowicie prawidłowo rozumie znaczenie wiedzy przyrodniczej i filozoficznej w całokształcie ludzkiej kultury

- ma pełną świadomość ograniczeń poznania naukowego i wytrwale dąży do znajdowania odpowiedzi na pytania dotyczące przyrody na płaszczyźnie filozoficznej

Ocena 4:

- ma częściową wymaganą podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w relacji do nauk przyrodniczych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk przyrodniczych i filozofii

- w znacznym stopniu, choć nie w pełni zna podstawowe zagadnienia z zakresu filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- zasadniczo trafnie wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych na temat nauk przyrodniczych, filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- poprawnie, bez istotnych błędów potrafi analizować tekst filozoficzny i przytaczać główne tezy badanych wypowiedzi naukowych i filozoficznych, stosownie do ich istotności

- nie całkowicie prawidłowo rozumie znaczenie wiedzy przyrodniczej i filozoficznej w całokształcie ludzkiej kultury

- ma częściową świadomość ograniczeń poznania naukowego i nie wpełni konsekwentnie dąży do znajdowania odpowiedzi na pytania dotyczące przyrody na płaszczyźnie filozoficznej

Ocena 3:

- ma ograniczoną, ale zadowalającą wymaganą podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w relacji do nauk przyrodniczych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk przyrodniczych i filozofii

- zadowalająco zna podstawowe zagadnienia z zakresu filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- poprawnie, choć z błędami wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych na temat nauk przyrodniczych, filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody

- jedynie fragmentarycznie i częściowo prawidłowo potrafi analizować tekst filozoficzny i przytaczać główne tezy badanych wypowiedzi naukowych i filozoficznych, stosownie do ich istotności

- zasadniczo poprawnie, choć z błędami rozumie znaczenie wiedzy przyrodniczej i filozoficznej w całokształcie ludzkiej kultury

- ma wąską świadomość ograniczeń poznania naukowego i nie całkiem konsekwetnie dąży do znajdowania odpowiedzi na pytania dotyczące przyrody na płaszczyźnie filozoficznej

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin, 16 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 32 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Adam Świeżyński
Prowadzący grup: Adam Świeżyński
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aAq1fxdMn5S9kS9KZd8lxkkCLqIBGnHT2BTPb_0YUs_s1%40thread.tacv2/conversations?groupId=f2c98d9a-697f-4b5f-9547-b6981df9bb41&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Skrócony opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody. Ćwiczenia są rozszerzeniem i dopełnieniem treści wykładu. Polegają na omawianiu treści wyznaczonych lektur i innych materiałów tematycznych oraz formułowaniu i wspólnym analizowaniu stawianych problemów. Celem tych zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami wchodzącymi w obszar zainteresowania filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, wypracowanie umiejętności samodzielnej analizy tekstu filozoficznego, streszczania poglądów autorów oraz formułowania wniosków i ocen, a także zainteresowanie lekturą tekstów naukowych i filozoficznych.

Pełny opis:

Przez filozofię przyrody najczęściej rozumie się filozoficzną refleksję nad przyrodą, nad rzeczywistością materialną otaczającą człowieka. Mamy zatem do czynienia z dyscypliną filozoficzną, której przedmiotem badania jest świat materialny. Należy jednak pamiętać, że istnieją nauki przyrodnicze, które również badają świat materialny. Zasadne zatem jest pytanie, czy są jakieś problemy dotyczące przyrody, których te nauki nie są w stanie rozwiązać, a które mogłyby stać się przedmiotem zainteresowania filozofa przyrody. Po drugie, nie jest jasne, czym jest to, co nazywamy przyrodą, toteż nie jest oczywiste, co jest przedmiotem filozofii przyrody. Po trzecie, powstaje kwestia relacji między filozofią przyrody a naukami przyrodniczymi i innymi dyscyplinami filozoficznymi. Po czwarte, pojawia się problem, jak uprawiać filozofię przyrody, by nie zmieniła się w popularyzowanie wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych bądź w oderwane od rzeczywistości czyste spekulacje na temat przyrody. Ponadto od filozofii przyrody należy odróżnić filozofię przyrodoznawstwa czyli filozofię nauk przyrodniczych, która zajmuje się naukami przyrodniczymi, badając ich metodologię, status poznawczy, rozwój teorii naukowych itp. Nauki szczegółowe badają z powodzeniem świat materialny. Czy jest zatem jeszcze miejsce dla filozofii przyrody? Uzasadnieniem potrzeby jej uprawiania niech będzie wymienienie wielu zadań, które można przed nią postawić, a których nauki przyrodnicze nie podejmują. Głównym celem filozofii przyrody jest poznanie istoty czy natury poszczególnych przedmiotów materialnych oraz całego kosmosu. Aby to osiągnąć, należy odpowiedzieć na następujące pytania: jaka jest istota bytów materialnych, jaka jest natura czasu i przestrzeni, jak możliwe są zmiany i ewolucja w przyrodzie, czy przyroda jest deterministyczna, czy w przyrodzie istnieje celowość, jaka jest natura prawidłowości przyrodniczych. W filozofii przyrody rozpatruje się również szczegółowe kwestie dotyczące: struktury bytów występujących w przyrodzie, natury organizmów żywych, relacji między naturalnymi obiektami a wytworami człowieka, relacji między materią a szeroko rozumianym psychizmem. W pewnym zakresie próbuje się również odpowiedzieć na następujące pytania: jaka jest relacja między tym, co jest materialne, a tym, co jest pozamaterialne czy duchowe; jaka jest przyczyna zaistnienia wszechświata, ewolucji kosmosu i poszczególnych struktur w nim występujących. Te zagadnienia tradycyjnie były podejmowane przez filozofów przyrody i ze względu na metody badawcze nauk przyrodniczych nie mogą być w nich rozpatrywane. Również samo istnienie nauk przyrodniczych i ich skuteczność w poznawaniu świata stworzyły interesujący obszar badawczy dla filozofii przyrody. Przede wszystkim warunkiem uprawiania nauki jest powtarzalność zjawisk oraz możliwość grupowania obiektów przyrodniczych podobnych pod pewnym względem. Warto zatem postawić następujące pytania: co sprawia, że rzeczywistość materialna posiada te własności, dlaczego można dokonywać idealizacji i abstrahowania, dlaczego matematyka jest tak użyteczna przy badaniu przyrody. Pojawia się też kwestia istnienia rozmaitych obiektów, które są postulowane przez teorie przyrodnicze, jak np. kwarki, elektrony, osobliwość kosmologiczna. Również te problemy nie poddają się metodom badawczym nauk przyrodniczych; są to problemy filozoficzne. Jest zatem miejsce na filozofię przyrody, na badanie świata przyrodniczego innymi metodami niż charakterystyczne dla nauk przyrodniczych.

Literatura:

Literatura do wykładu:

1. G. Bugajak, J. Kukowski, A. Latawiec, A Lemańska, D. Ługowska, A. Świeżyński, Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2019.

2. M. Heller, T. Pabjan, Elementy filozofii przyrody, OBI-Biblos, Tarnów 2007.

3. L. Wciórka, Filozofia przyrody, PWT, Poznań 1993.

4. M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Znak, Kraków 2004.

5. Filozofia przyrody, seria: Dydaktyka filozofii, t. 3, red. J. Janeczek, A. Starościc, D. Dąbek, J.Herda, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

6. Filozofia przyrody współcześnie, red. M. Kuszyk-Bytniewska, A. Łukasik, Universitas, Kraków 2010.

Lektura dodatkowa - na życzenie osób zainteresowanych

Wymagania wstępne:

Znajomość nauk przyrodniczych na poziomie szkoły średniej.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 60 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Adam Świeżyński
Prowadzący grup: Adam Świeżyński
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aOwbJ9-sJ_AhKiJ7-4klpE9Uobb5o2x9wVIBFGE6W30E1%40thread.tacv2/conversations?groupId=6b4670c8-2944-491e-b63c-de588da4b8d0&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:

udział w wykładzie: 30 godz.

udział w ćwiczeniach: 15 godz.

przygotowanie do ćwiczeń: 45 godz.

przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń: 15 godz.

przygotowanie do egzaminu: 45 godz.


suma godzin: 150 [150/30(25)=5]

liczba ECTS: 5

Skrócony opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody oraz filozofii przyrodoznawstwa.

Pełny opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody oraz filozofii przyrodoznawstwa. Ćwiczenia są rozszerzeniem i dopełnieniem treści wykładu. Polegają na omawianiu treści wyznaczonych lektur i innych materiałów tematycznych oraz formułowaniu i wspólnym analizowaniu stawianych problemów. Celem tych zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami wchodzącymi w obszar zainteresowania filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, wypracowanie umiejętności samodzielnej analizy tekstu filozoficznego, streszczania poglądów autorów oraz formułowania wniosków i ocen, a także zainteresowanie lekturą tekstów naukowych i filozoficznych.

Literatura:

Literatura do wykładu:

1. G. Bugajak, J. Kukowski, A. Latawiec, A Lemańska, D. Ługowska, A. Świeżyński, Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2019.

2. M. Heller, T. Pabjan, Elementy filozofii przyrody, OBI-Biblos, Tarnów 2007.

3. L. Wciórka, Filozofia przyrody, PWT, Poznań 1993.

4. M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Znak, Kraków 2004.

5. Filozofia przyrody, seria: Dydaktyka filozofii, t. 3, red. J. Janeczek, A. Starościc, D. Dąbek, J.Herda, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

6. Filozofia przyrody współcześnie, red. M. Kuszyk-Bytniewska, A. Łukasik, Universitas, Kraków 2010.

Lektura dodatkowa - na życzenie osób zainteresowanych

Wymagania wstępne:

Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Wykład, 30 godzin, 60 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Adam Świeżyński
Prowadzący grup: Adam Świeżyński
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aQfz1DE1v_CX9-fI6391tTS_HyOcCOmZzhQGAaYAeDe01%40thread.tacv2/conversations?groupId=ad81bafe-4de9-4221-9548-106176b6aed7&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:

udział w wykładzie: 30 godz.

udział w ćwiczeniach: 15 godz.

przygotowanie do ćwiczeń: 45 godz.

przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń: 15 godz.

przygotowanie do egzaminu: 45 godz.


suma godzin: 150 [150/30(25)=5]

liczba ECTS: 5

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

PO/H1 - obszar nauk humanistycznych - I stopień/JM

Skrócony opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody oraz filozofii przyrodoznawstwa.

Pełny opis:

Celem wykładu jest wprowadzenie w podstawy filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa oraz nabycie przez studentów umiejętności filozoficznej interpretacji faktów naukowych, a także rozumienia metody naukowej i metody filozofii przyrody oraz filozofii przyrodoznawstwa. Ćwiczenia są rozszerzeniem i dopełnieniem treści wykładu. Polegają na omawianiu treści wyznaczonych lektur i innych materiałów tematycznych oraz formułowaniu i wspólnym analizowaniu stawianych problemów. Celem tych zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami wchodzącymi w obszar zainteresowania filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, wypracowanie umiejętności samodzielnej analizy tekstu filozoficznego, streszczania poglądów autorów oraz formułowania wniosków i ocen, a także zainteresowanie lekturą tekstów naukowych i filozoficznych.

Literatura:

Literatura do wykładu:

1. G. Bugajak, J. Kukowski, A. Latawiec, A Lemańska, D. Ługowska, A. Świeżyński, Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2019.

2. M. Heller, T. Pabjan, Elementy filozofii przyrody, OBI-Biblos, Tarnów 2007.

3. L. Wciórka, Filozofia przyrody, PWT, Poznań 1993.

4. M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Znak, Kraków 2004.

5. Filozofia przyrody, seria: Dydaktyka filozofii, t. 3, red. J. Janeczek, A. Starościc, D. Dąbek, J.Herda, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

6. Filozofia przyrody współcześnie, red. M. Kuszyk-Bytniewska, A. Łukasik, Universitas, Kraków 2010.

Lektura dodatkowa - na życzenie osób zainteresowanych

Wymagania wstępne:

Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)