Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Biologia ewolucyjna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-OB-BEWOL
Kod Erasmus / ISCED: 07.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0532) Nauki o ziemi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Biologia ewolucyjna
Jednostka: Centrum Ekologii i Ekofilozofii
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla 1 roku studiów II stopnia magisterskich
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

OB2_W12

OB2_U01

OB2_U09

OB2_U13

OB2_K07

Skrócony opis:

Zapoznanie studentów z podstawowymi mechanizmami ewolucji biologicznej i wyjaśnienie jej znaczenie dla przebiegu procesów ekologicznych. Omówienie teorii powstania życia i teorii wyjaśniających powstawanie gatunków. Przedstawienie podstaw ekologii ewolucyjnej i behawioralnej.

Pełny opis:

Replikatory biologiczne i niebiologiczne. Geny, komórki i organizmy Poziomy działania doboru. Dobór grupowy a dobór indywidualny. Jak te dwa wyjaśnienia konkurowały w historii myśli ewolucyjnej. Konflikty w genomie. Koncepcja samolubnego genu „Zachowanie” genu wśród innych genów. Współpraca i nielosowa segregacja alleli. Geny jądrowe i pozajądrowe. Anizogamia. Dostosowanie. Różne definicje. „Inclusive fitness”. Zmienność dziedziczona i niedziedziczna. Zmienność skokowa i ciągła. Ewolucja neutralna i zjawiska losowe w ewolucji. Mutacje. Dryf genetyczny. Ogólny model doboru. Geny – powstawanie i ich zmienność na tle filogenezy. Polimorfizm genetyczny. Odziedziczalność. Rekombinacje. Sprzężenia między genami i supergeny. Zegar molekularny i ewolucja molekularna. Homologie białek i nukleinowych kwasów. Ewolucja rozmnażania płciowego. Wyjaśnienia w kategoriach doboru grupowego i doboru indywidualnego. Model Fishera. Model „zapadki Mullera”. Model loterii. Znaczenie pasożytnictwa dla ewolucji rozmnażania płciowego. Dobór płciowy. Strategie samców, strategie samic. Systemy kojarzeń. Hipoteza dobrych genów i hipoteza dodatkowego obciążenia. Konkurencja plemników. Ewolucja proporcji płci. Dobór krewniaczy. Ewolucja systemów eusocjalnych. Model Hamiltona. Ewolucja strategii życiowych. Optymalny moment rozpoczęcia rozmnażania. Optymalny ciężar w momencie reprodukcji. Wielkość lęgu. Hipoteza Lacka. Dlaczego jesteśmy śmiertelni? Strategie ewolucyjnie stabilne. Konflikty między zwierzętami. Współpraca między zwierzętami – spokrewnionymi i niespokrwnionymi Altruizm i egoizm w sensie biologicznym. Altruizm odwzajemniony. Dylemat więźnia. Hipoteza Zahavi. Optymalne strategie żerowania. Model wyboru ofiary. „Marginal value theorem”. Gatunki i specjacja. Definicje gatunku. Modele specjacji: specjacja allopatryczna, sympatryczna. Mechanizmy izolujące gatunki. Radiacje adaptatywna. Ograniczenia ewolucji. Makroewolucja. Szybkość ewolucji. Gradualizm i punktualizm. Równowaga przestankowa. Aromorfozy i idioadaptacje. Wymieranie gatunków. Koewolucja. Ewolucja układu drapieżnik-ofiara i układu złożonego z konkurujących gatunków. Hipoteza Czerwonej Królowej. Trwałość, stabilność i różnorodność biosfery. Zarys historii życia na Ziemi. Masowe wymierania.

Literatura:

Dzik J. 2021. Ewolucja. Twórcza moc selekcji. Wydawnictwa UW.

Futyma D. J. 1998. Evolutionary biology. Sinauer Publishers

Krzanowska H., Łomnicki A., Rafiński J., Szarski H., Szymura J. 2002. Zarys mechanizmów ewolucji. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Łomnicki A. 2012. Ekologia ewolucyjna. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maynard Smith J., Szatmáry E. 2000. Tajemnice przełomów w ewolucji. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Ridley M. 1993. Evolution. Blackwell Scientific Publication.

Stearns S. C., Hoekstra R. F. 2005. Evolution. An introduction. Oxford University Press.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Zrozumienie przyczyn i przebiegu procesów ewolucyjnych. Umiejętność stosowania wyjaśnień ewolucyjnych. Zrozumienie związków między biologią ewolucyjną a ekologią.

Metody i kryteria oceniania:

Pisemny test.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Janusz Uchmański
Prowadzący grup: Janusz Uchmański
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a272519ea93304b7492413f52701832f5%40thread.tacv2/conversations?groupId=014f266b-9db9-4488-941c-a0c4bd50c847&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Janusz Uchmański
Prowadzący grup: Janusz Uchmański
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a272519ea93304b7492413f52701832f5%40thread.tacv2/conversations?groupId=014f266b-9db9-4488-941c-a0c4bd50c847&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 30 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Janusz Uchmański
Prowadzący grup: Janusz Uchmański
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a272519ea93304b7492413f52701832f5%40thread.tacv2/conversations?groupId=014f266b-9db9-4488-941c-a0c4bd50c847&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)