Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Bioindykacja jako narzędzie oceny stanu środowiska

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-OB-BIND
Kod Erasmus / ISCED: 07.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Bioindykacja jako narzędzie oceny stanu środowiska
Jednostka: Centrum Ekologii i Ekofilozofii
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla 3 roku Ochrony Środowiska MONITORING
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a-YRcmQA62RxSG8Q1UFtnHH3Mx-0S8EpDtSZN08hD8Ms1%40thread.tacv2/conversations?groupId=90b46ce4-9883-488c-b6b8-42e50d00317f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 2.00 LUB 3.00 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się:

nauki biologiczne
Poziom przedmiotu:

średnio-zaawansowany
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

OB1_W15

OB1_U02

OB1_U09

OB1_U10
Wymagania wstępne:

podstawowa wiedza biologii i ekologii
Skrócony opis:

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studentów z możliwością wykorzystania właściwości żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych lub ich układów do oceny stanu i charakteru zmian zachodzących w środowisku.

Omówienie cech organizmów bioindykacyjnych.

Przegląd grup zwierząt oraz roślin stosowanych w bioindykacji – omówienie ich możliwości i ograniczenia.

Zaznajomienie studentów możliwościami stosowania metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.
Pełny opis:

Treść programowa

1. Tolerancja organizmów na działanie czynników środowiskowych. Zasada tolerancji ekologicznej.

2. Zakres tolerancji w stosunku do różnych czynników abiotycznych. Współzależności biotyczne a ich skutki ekologiczne.

3. Definicja bioindykacji. Cechy dobrego bioindykatora. Klasyfikacja bioindykatorów.

4. Stosowanie metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.

5. Glony, porosty i mchy jako indykatory zanieczyszczeń środowiska.

6. Bioindykacyjne znaczenie bezkręgowców glebowych (nicienie, roztocze, dżdżownice)

7. Owady jako biowskaźniki

8. Ryby jako biowskaźniki.

9. Płazy jako biowskaźniki.

10. Gady jako biowskaźniki.

11. Ptaki jako wskaźniki zmian środowiska.

12. Rośliny jako bioindykatory.

13. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza.

14. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia wód. Wskaźniki biologiczne czystości i natlenienia wód.

15. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia gleb
Literatura:

Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Kłos Andrzej. Porosty w biomonitoringu środowiska /Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2009

Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006.

Wysocki C., Sikorski P. Fitosocjologia stosowana. Wyd. SGGW, 449 str. 2002.

Zimny H. Ekologia ogólna. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 217 str. 2002.

Roo-Zielińska E. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. Prace geograficzne 199. IGiPZ PAN, Warszawa, 2004.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002.

Krawczyk J., Letachowicz B., Klink A., Krawczyk A. Wykorzystanie wybranych gatunkow roślin i porostów do oceny zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 501, 227-234. 2004

Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool.

51: 3-12. 1998.

Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999.

Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994.

Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997.
Efekty kształcenia i opis ECTS:

WIEDZA

EK1 - student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia: bioindykacja, bioindykator, ocena jakości środowiska

EK2 - student charakteryzuje wpływ różnych czynników abiotycznych na organizmy

EK3 - student orientuje się w tematyce tolerancji ekologicznej i bioindykacyjnej roli organizmów żywych

EK4 - student wymienia bioindykatory z różnych grup taksonomicznych roślin i zwierząt

EK5 - wskazuje na powiązania badań bioindykacyjnych z innymi metodami oceny stanu środowiska

UMIEJĘTNOŚCI

EK6 - student posiada umiejętność pozyskiwania danych o środowisku naturalnym i przekształconym w oparciu o różne źródła informacji.

EK7 - analizuje relacje między organizmami żywymi a środowiskiem nieożywionym

EK8 - dobiera odpowiednich bioindykatorów i uzasadnia ich zastosowania do oceny stanu środowiska w konkretnej sytuacji

KOMPETENCJE

EK 9 - wykazuje postawę proekologiczną w życiu codziennym

EK10 - postrzega relacje pomiędzy organizmami żywymi a środowiskiem nieożywionym

EK11 - wykazuje się aktywnością badawczą w poszukiwaniu przyczyn problemów ekologicznych,

EK12 - student potrafi efektywnie pracować indywidualne lub współdziałać w zespole, pełniąc w nim różne role

EK13 – pełni rolę moderatora dyskusji i/lub bierze udział w dyskusjach, formułując własne wypowiedzi oraz konstruktywne uwagi krytyczne

ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:

udział w zajęciach: 30 godz.

przygotowanie się do dyskusji na wcześniej zadane tematy: 10 godz.

przygotowanie do egzaminu końcowego:20 godz.

[60/30(25)= 2 ]liczba ECTS: 2
Metody i kryteria oceniania:

Ocena końcowa na podstawie:

- oceny z końcowego testu sprawdzającego w sesji egzaminacyjnej z całego zakresu tematycznego wykładu (70%)

- oceny z aktywności podczas zorganizowanych dyskusji na wcześniej zadane przez prowadzącego tematy (30%)

Ocena na podstawie sumarycznej liczby punktów (max. 100 pkt):

60-64 – 3

65-69 – 3.5

70-79 – 4

80-89 – 4.5

Powyżej 90 – 5

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Krassimira Ilieva-Makulec
Prowadzący grup: Krassimira Ilieva-Makulec
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a-YRcmQA62RxSG8Q1UFtnHH3Mx-0S8EpDtSZN08hD8Ms1%40thread.tacv2/conversations?groupId=90b46ce4-9883-488c-b6b8-42e50d00317f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Skrócony opis:

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studentów z możliwością wykorzystania właściwości żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych lub ich układów do oceny stanu i charakteru zmian zachodzących w środowisku.

Omówienie cech organizmów bioindykacyjnych.

Przegląd grup zwierząt oraz roślin stosowanych w bioindykacji – omówienie ich możliwości i ograniczenia.

Zaznajomienie studentów możliwościami stosowania metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.
Pełny opis:

Treść programowa

1. Tolerancja organizmów na działanie czynników środowiskowych. Zasada tolerancji ekologicznej.

2. Zakres tolerancji w stosunku do różnych czynników abiotycznych. Współzależności biotyczne a ich skutki ekologiczne.

3. Definicja bioindykacji. Cechy dobrego bioindykatora. Klasyfikacja bioindykatorów.

4. Stosowanie metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.

5. Glony, porosty i mchy jako indykatory zanieczyszczeń środowiska.

6. Bioindykacyjne znaczenie bezkręgowców glebowych (nicienie, roztocze, dżdżownice)

7. Owady jako biowskaźniki

8. Ryby jako biowskaźniki.

9. Płazy jako biowskaźniki.

10. Gady jako biowskaźniki.

11. Ptaki jako wskaźniki zmian środowiska.

12. Rośliny jako bioindykatory.

13. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza.

14. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia wód. Wskaźniki biologiczne czystości i natlenienia wód.

15. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia gleb
Literatura:

Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006.

Wysocki C., Sikorski P. Fitosocjologia stosowana. Wyd. SGGW, 449 str. 2002.

Zimny H. Ekologia ogólna. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 217 str. 2002.

Roo-Zielińska E. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. Prace geograficzne 199. IGiPZ PAN, Warszawa, 2004.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002.

Krawczyk J., Letachowicz B., Klink A., Krawczyk A. Wykorzystanie wybranych gatunkow roślin i porostów do oceny zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 501, 227-234. 2004

Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool.

51: 3-12. 1998.

Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999.

Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994.

Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997.
Wymagania wstępne:

podstawowa wiedza biologii i ekologii

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Krassimira Ilieva-Makulec
Prowadzący grup: Krassimira Ilieva-Makulec
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a-YRcmQA62RxSG8Q1UFtnHH3Mx-0S8EpDtSZN08hD8Ms1%40thread.tacv2/conversations?groupId=90b46ce4-9883-488c-b6b8-42e50d00317f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Skrócony opis:

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studentów z możliwością wykorzystania właściwości żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych lub ich układów do oceny stanu i charakteru zmian zachodzących w środowisku.

Omówienie cech organizmów bioindykacyjnych.

Przegląd grup zwierząt oraz roślin stosowanych w bioindykacji – omówienie ich możliwości i ograniczenia.

Zaznajomienie studentów możliwościami stosowania metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.
Pełny opis:

Treść programowa

1. Tolerancja organizmów na działanie czynników środowiskowych. Zasada tolerancji ekologicznej.

2. Zakres tolerancji w stosunku do różnych czynników abiotycznych. Współzależności biotyczne a ich skutki ekologiczne.

3. Definicja bioindykacji. Cechy dobrego bioindykatora. Klasyfikacja bioindykatorów.

4. Stosowanie metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.

5. Glony, porosty i mchy jako indykatory zanieczyszczeń środowiska.

6. Bioindykacyjne znaczenie bezkręgowców glebowych (nicienie, roztocze, dżdżownice)

7. Owady jako biowskaźniki

8. Ryby jako biowskaźniki.

9. Płazy jako biowskaźniki.

10. Gady jako biowskaźniki.

11. Ptaki jako wskaźniki zmian środowiska.

12. Rośliny jako bioindykatory.

13. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza.

14. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia wód. Wskaźniki biologiczne czystości i natlenienia wód.

15. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia gleb
Literatura:

Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006.

Wysocki C., Sikorski P. Fitosocjologia stosowana. Wyd. SGGW, 449 str. 2002.

Zimny H. Ekologia ogólna. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 217 str. 2002.

Roo-Zielińska E. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. Prace geograficzne 199. IGiPZ PAN, Warszawa, 2004.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002.

Krawczyk J., Letachowicz B., Klink A., Krawczyk A. Wykorzystanie wybranych gatunkow roślin i porostów do oceny zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 501, 227-234. 2004

Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool.

51: 3-12. 1998.

Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999.

Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994.

Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997.
Wymagania wstępne:

podstawowa wiedza biologii i ekologii

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Krassimira Ilieva-Makulec
Prowadzący grup: Krassimira Ilieva-Makulec
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a-YRcmQA62RxSG8Q1UFtnHH3Mx-0S8EpDtSZN08hD8Ms1%40thread.tacv2/conversations?groupId=90b46ce4-9883-488c-b6b8-42e50d00317f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Skrócony opis:

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studentów z możliwością wykorzystania właściwości żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych lub ich układów do oceny stanu i charakteru zmian zachodzących w środowisku.

Omówienie cech organizmów bioindykacyjnych.

Przegląd grup zwierząt oraz roślin stosowanych w bioindykacji – omówienie ich możliwości i ograniczenia.

Zaznajomienie studentów możliwościami stosowania metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.
Pełny opis:

Treść programowa

1. Tolerancja organizmów na działanie czynników środowiskowych. Zasada tolerancji ekologicznej.

2. Zakres tolerancji w stosunku do różnych czynników abiotycznych. Współzależności biotyczne a ich skutki ekologiczne.

3. Definicja bioindykacji. Cechy dobrego bioindykatora. Klasyfikacja bioindykatorów.

4. Stosowanie metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.

5. Glony, porosty i mchy jako indykatory zanieczyszczeń środowiska.

6. Bioindykacyjne znaczenie bezkręgowców glebowych (nicienie, roztocze, dżdżownice)

7. Owady jako biowskaźniki

8. Ryby jako biowskaźniki.

9. Płazy jako biowskaźniki.

10. Gady jako biowskaźniki.

11. Ptaki jako wskaźniki zmian środowiska.

12. Rośliny jako bioindykatory.

13. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza.

14. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia wód. Wskaźniki biologiczne czystości i natlenienia wód.

15. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia gleb
Literatura:

Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006.

Wysocki C., Sikorski P. Fitosocjologia stosowana. Wyd. SGGW, 449 str. 2002.

Zimny H. Ekologia ogólna. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 217 str. 2002.

Roo-Zielińska E. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. Prace geograficzne 199. IGiPZ PAN, Warszawa, 2004.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002.

Krawczyk J., Letachowicz B., Klink A., Krawczyk A. Wykorzystanie wybranych gatunkow roślin i porostów do oceny zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 501, 227-234. 2004

Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool.

51: 3-12. 1998.

Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999.

Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994.

Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997.
Wymagania wstępne:

podstawowa wiedza biologii i ekologii

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 25 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Krassimira Ilieva-Makulec
Prowadzący grup: Krassimira Ilieva-Makulec
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a-YRcmQA62RxSG8Q1UFtnHH3Mx-0S8EpDtSZN08hD8Ms1%40thread.tacv2/conversations?groupId=90b46ce4-9883-488c-b6b8-42e50d00317f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy
Skrócony opis:

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studentów z możliwością wykorzystania właściwości żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych lub ich układów do oceny stanu i charakteru zmian zachodzących w środowisku.

Omówienie cech organizmów bioindykacyjnych.

Przegląd grup zwierząt oraz roślin stosowanych w bioindykacji – omówienie ich możliwości i ograniczenia.

Zaznajomienie studentów możliwościami stosowania metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.
Pełny opis:

Treść programowa

1. Tolerancja organizmów na działanie czynników środowiskowych. Zasada tolerancji ekologicznej.

2. Zakres tolerancji w stosunku do różnych czynników abiotycznych. Współzależności biotyczne a ich skutki ekologiczne.

3. Definicja bioindykacji. Cechy dobrego bioindykatora. Klasyfikacja bioindykatorów.

4. Stosowanie metod bioindykacyjnych w ocenie stanu środowiska zarówno w warunkach naturalnych przekształceń jak i w warunkach oddziaływań antropogenicznych.

5. Glony, porosty i mchy jako indykatory zanieczyszczeń środowiska.

6. Bioindykacyjne znaczenie bezkręgowców glebowych (nicienie, roztocze, dżdżownice)

7. Owady jako biowskaźniki

8. Ryby jako biowskaźniki.

9. Płazy jako biowskaźniki.

10. Gady jako biowskaźniki.

11. Ptaki jako wskaźniki zmian środowiska.

12. Rośliny jako bioindykatory.

13. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia powietrza.

14. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia wód. Wskaźniki biologiczne czystości i natlenienia wód.

15. Zastosowanie bioindykatorów w ocenie stopnia zanieczyszczenia gleb
Literatura:

Dynowska M., Ciecierska H., (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom I, Ekosystemy lądowe Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Ciecierska H., Dynowska M. (red.) Biologiczne metody oceny stanu środowiska, Tom II, Ekosystemy wodne Podręcznik metodyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

Zimny H. Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 2006.

Wysocki C., Sikorski P. Fitosocjologia stosowana. Wyd. SGGW, 449 str. 2002.

Zimny H. Ekologia ogólna. ARW Grzegorczyk, Warszawa, 217 str. 2002.

Roo-Zielińska E. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. Prace geograficzne 199. IGiPZ PAN, Warszawa, 2004.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN, Kraków, 2002.

Krawczyk J., Letachowicz B., Klink A., Krawczyk A. Wykorzystanie wybranych gatunkow roślin i porostów do oceny zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 501, 227-234. 2004

Chudzicka E., Skibińska E. Monitoring and role of terrestrial invertebrates in bioindicatory evaluation of environment condition and changes. Memorabilia Zool.

51: 3-12. 1998.

Paoletti M.G. Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes: practical use of invertebrates to assess sustainable land use. Elsevier, 446 str. 1999.

Jankowski W. Zastosowanie bioindykacji w praktyce monitoringu środowiska na przykładzie północno - wschodniej Polski, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1994.

Fałtynowicz W. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczeń powietrza. Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno,1997.
Wymagania wstępne:

podstawowa wiedza biologii i ekologii
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-5 (2025-02-26)