Czynne działania w ochronie gatunków i siedlisk - teoria i praktyka
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | WF-OB-CZOP |
| Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(9998) Sustainable development
|
| Nazwa przedmiotu: | Czynne działania w ochronie gatunków i siedlisk - teoria i praktyka |
| Jednostka: | Centrum Ekologii i Ekofilozofii |
| Grupy: |
Przedmioty obowiązkowe dla 2 roku studiów II stopnia magisterskich |
| Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
3.00
(w zależności od programu)
|
| Język prowadzenia: | polski |
| Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się: | nauki biologiczne |
| Poziom przedmiotu: | średnio-zaawansowany |
| Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | OB2_W01 OB2_U01 OB2_U12 OB2_K03 |
| Wymagania wstępne: | podstawowa wiedza z zakresu biologii środowiskowej i ochrony przyrody |
| Skrócony opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. |
| Pełny opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. Tematyka: Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego Programy ochrony ptaków szponiastych Programy ochronne sów Programy ochrony owadów Programy ochrony żubra Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego Programy ochrony głuszca i cietrzewia Programy ochrony nietoperzy Programy ochrony awifauny wysp Wisły Programy ochrony kuropatwy i zająca Programy ochrony kseroterm i mokradeł Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia |
| Literatura: |
Wybrane pozycje w zależności od wylosowanego tematu: Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D.2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. 2008. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz Jankowski W., Świerkosz K. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Kot H. i Dombrowski A.(red.) 2001. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce Krogulec J. (red.) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa Krzysztofiak L., Krzysztofiak A.(red.) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mazur W. (red.). 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mikusek R.2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Wyd. Uniw. Opolski, Opole Mysłajek R.W., Nowak S. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nasiadka P., Dziedzic R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nowicki M., Sitnicki S. 2007. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa Olech W., Perzanowski K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa Perrins C.M., Lebreton J.D., Hirons G.J.M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php Pullin A.S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki Williams D.R., Pople R.G., Showler D.A., Dicks L.V., Child M.F., zu Ermgassen E.K.H.J., Sutherland W.J. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa |
| Efekty kształcenia i opis ECTS: |
1.Wiedza: EK 1 - student dostrzega wpływ cywilizacji na przyrodę, przewiduje i charakteryzuje skutki ingerencji człowieka w przyrodę ożywioną i nieożywioną; student tłumaczy przyczyny i skutki degradacji fizycznej, chemicznej i biologicznej środowiska, w tym definiuje skutki i podsumowuje jej wpływ na status wybranych gatunków i bioróżnorodność; 2. Umiejętności: EK 2 – student planuje i opisuje wykonane indywidualnie i zespołowo projekty terenowo-literaturowe i literaturowe dotyczące planowania i realizacji czynnych zabiegów ochronnych dla wybranych gatunków i siedlisk; EK 3 - student planując referat, prezentację multimedialną i plan ochrony wybranego terenu (forma pisemna) wykorzystuje szerokie spektrum dostępnej wiedzy i form uzyskiwania informacji, w tym studiowanie publikacji naukowych, informacji w Internecie i środkach masowego przekazu oraz uzyskiwanie informacji w trakcie bezpośrednich konsultacji ze specjalistami 3. Kompetencje: EK 4 - student jest gotów do podjęcia pracy zawodowej związanej z ochroną przyrody |
| Metody i kryteria oceniania: |
Na ocenę składać się będzie 1. ocena z prezentacji multimedialnej przygotowanej w zespole. Oceniana będzie forma, treść i sposób przedstawienia 2. ocena z raportu pisemnego (planu ochrony) na podstawie literatury i materiałów zebranych w terenie. Oceniana będzie forma i treść raportu. 3. aktywność na zajęciach 4. liczba nieobecności i spóźnień Ocena zespołowa prezentacji i raportu może podwyższyć (w przypadku najlepszej w grupie) lub obniżyć (w przypadku najgorszej w grupie) indywidualną ocenę o 0,5 stopnia. Znacząca aktywność na zajęciach podwyższa ocenę z prezentacji zgodnie ze wzorem: ocena z prezentacji + (0,125 x liczba zajęć na których student był aktywny). Nieobecność i spóźnienia na zajęcia obniżają ocenę końcową zgodnie z zasadą: za trzecią i każdą kolejną nieobecność ocena końcowa obniżana jest o 0,5 x liczba kolejnych nieobecności; każde spóźnienie na zajęcia więcej niż 10 min = 0,5 nieobecności Kryteria oceniania: Referat tematyczny/prezentacja multimedialna na wylosowany i wybrany temat – sposobem weryfikacji efektów kształcenia będzie ocena jakości pracy wykonanej przy przygotowaniu i wygłoszeniu referatu/prezentacji zespołowej. Każda z osób w zespole będzie referować część tematu z wylosowanego zagadnienia. Oceniana będzie treść tj. poziom merytoryczny, sposób przedstawienia tj. zaprezentowanie się każdego studenta w czasie prezentacji oraz forma tj. sposób przygotowania prezentacji w PowerPoint. Niezależnie od ocen indywidualnych, oceniana będzie też grupa jako całość. Ocena grupy, relatywna na tle wszystkich prezentacji będzie mogła podwyższyć lub obniżyć ocenę indywidualną, każdej osoby w grupie, zgodnie z wcześniej opisanymi zasadami. Raport na podstawie zajęć terenowych – krótki pisemny plan ochrony jednego z trzech wcześniej wymienionych środowisk (miejsc). Typ miejsca objętego planem ochrony (osiedle, tereny zielone lub dolina rzeki) przez każdą z grup będzie wcześniej rozlosowane za zajęciach. Oceniana będzie forma i treść, ze szczególnym uwzględnieniem kreatywności i wiedzy w każdym wymiarze Indywidualna ocena przygotowania, aktywności i sumienności podczas zajęć – brak sumienności (duża liczba nieobecności) będzie obniżała, zaś aktywność na zajęciach podwyższała ocenę z przedmiotu, zgodnie z przedstawionymi wcześniej regułami |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)
| Okres: | 2022-02-01 - 2022-06-30 |
 
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
| Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 25 miejsc
|
|
| Koordynatorzy: | Dariusz Bukaciński | |
| Prowadzący grup: | Arkadiusz Buczyński, Dariusz Bukaciński | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
| E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
| Skrócony opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. |
|
| Pełny opis: |
1. Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski 2. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach 3. Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie 4. Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego 5. Programy ochrony ptaków szponiastych 6. Programy ochronne sów 7. Programy ochrony owadów 8. Programy ochrony żubra 9. Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego 10. Programy ochrony głuszca i cietrzewia 11. Programy ochrony nietoperzy 12. Programy ochrony awifauny wysp Wisły 13. Programy ochrony kuropatwy i zająca 14. Programy ochrony kseroterm i mokradeł 15. Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach 16. Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia |
|
| Literatura: |
Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D.2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. 2008. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz Jankowski W., Świerkosz K. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Kot H. i Dombrowski A.(red.) 2001. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce Krogulec J. (red.) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa Krzysztofiak L., Krzysztofiak A.(red.) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mazur W. (red.). 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mikusek R.2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Wyd. Uniw. Opolski, Opole Mysłajek R.W., Nowak S. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nasiadka P., Dziedzic R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nowicki M., Sitnicki S. 2007. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa Olech W., Perzanowski K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa Perrins C.M., Lebreton J.D., Hirons G.J.M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php Pullin A.S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki Williams D.R., Pople R.G., Showler D.A., Dicks L.V., Child M.F., zu Ermgassen E.K.H.J., Sutherland W.J. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa |
|
| Wymagania wstępne: |
podstawowa wiedza z zakresu biologii środowiskowej i ochrony przyrody |
|
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)
| Okres: | 2023-02-01 - 2023-06-30 |
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
| Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 25 miejsc
|
|
| Koordynatorzy: | Dariusz Bukaciński | |
| Prowadzący grup: | Arkadiusz Buczyński, Dariusz Bukaciński | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
| E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
| Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | udział w zajęciach - 30 przygotowanie prezentacji i lektura źródeł - 30 przygotowanie planu ochrony wybranego terenu, łącznie z lekturą źródeł - 30 Suma godzin 90 [90/30(25) = 3] Liczba ECTS - 3 |
|
| Skrócony opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. |
|
| Pełny opis: |
1. Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski 2. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach 3. Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie 4. Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego 5. Programy ochrony ptaków szponiastych 6. Programy ochronne sów 7. Programy ochrony owadów 8. Programy ochrony żubra 9. Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego 10. Programy ochrony głuszca i cietrzewia 11. Programy ochrony nietoperzy 12. Programy ochrony awifauny wysp Wisły 13. Programy ochrony kuropatwy i zająca 14. Programy ochrony kseroterm i mokradeł 15. Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach 16. Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia |
|
| Literatura: |
Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D.2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. 2008. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz Jankowski W., Świerkosz K. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Kot H. i Dombrowski A.(red.) 2001. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce Krogulec J. (red.) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa Krzysztofiak L., Krzysztofiak A.(red.) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mazur W. (red.). 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mikusek R.2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Wyd. Uniw. Opolski, Opole Mysłajek R.W., Nowak S. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nasiadka P., Dziedzic R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nowicki M., Sitnicki S. 2007. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa Olech W., Perzanowski K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa Perrins C.M., Lebreton J.D., Hirons G.J.M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php Pullin A.S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki Williams D.R., Pople R.G., Showler D.A., Dicks L.V., Child M.F., zu Ermgassen E.K.H.J., Sutherland W.J. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa |
|
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
| Okres: | 2024-02-15 - 2024-06-30 |
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
| Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 25 miejsc
|
|
| Koordynatorzy: | Dariusz Bukaciński | |
| Prowadzący grup: | Arkadiusz Buczyński, Dariusz Bukaciński | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
| E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
| Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | udział w zajęciach - 30 przygotowanie prezentacji i lektura źródeł - 30 przygotowanie planu ochrony wybranego terenu, łącznie z lekturą źródeł - 30 Suma godzin 90 [90/30(25) = 3] Liczba ECTS - 3 |
|
| Skrócony opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. |
|
| Pełny opis: |
1. Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski 2. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach 3. Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie 4. Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego 5. Programy ochrony ptaków szponiastych 6. Programy ochronne sów 7. Programy ochrony owadów 8. Programy ochrony żubra 9. Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego 10. Programy ochrony głuszca i cietrzewia 11. Programy ochrony nietoperzy 12. Programy ochrony awifauny wysp Wisły 13. Programy ochrony kuropatwy i zająca 14. Programy ochrony kseroterm i mokradeł 15. Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach 16. Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia |
|
| Literatura: |
Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D.2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. 2008. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz Jankowski W., Świerkosz K. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Kot H. i Dombrowski A.(red.) 2001. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce Krogulec J. (red.) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa Krzysztofiak L., Krzysztofiak A.(red.) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mazur W. (red.). 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mikusek R.2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Wyd. Uniw. Opolski, Opole Mysłajek R.W., Nowak S. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nasiadka P., Dziedzic R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nowicki M., Sitnicki S. 2007. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa Olech W., Perzanowski K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa Perrins C.M., Lebreton J.D., Hirons G.J.M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php Pullin A.S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki Williams D.R., Pople R.G., Showler D.A., Dicks L.V., Child M.F., zu Ermgassen E.K.H.J., Sutherland W.J. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa |
|
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (zakończony)
| Okres: | 2025-02-15 - 2025-06-30 |
PN WT ŚR CZ PT CW
CW
|
| Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin, 25 miejsc
|
|
| Koordynatorzy: | Dariusz Bukaciński | |
| Prowadzący grup: | Arkadiusz Buczyński, Dariusz Bukaciński | |
| Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
| Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
| E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
| Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | udział w zajęciach - 30 przygotowanie prezentacji i lektura źródeł - 30 przygotowanie planu ochrony wybranego terenu, łącznie z lekturą źródeł - 30 Suma godzin 90 [90/30(25) = 3] Liczba ECTS - 3 |
|
| Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
| Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
| Skrócony opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. |
|
| Pełny opis: |
Przedmiot zaznajamia z współczesnymi formami czynnej ochrony gatunków różnych gromad i siedlisk oraz pozwala poznać blaski, cienie i uwarunkowania wybranych zabiegów ochronnych. Umożliwia też poznać gatunki fauny i siedliska wymagające obecnie w Polsce najbardziej pilnej ochrony. Formuła prowadzenia przedmiotu zapewnia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji. Tematyka: Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego Programy ochrony ptaków szponiastych Programy ochronne sów Programy ochrony owadów Programy ochrony żubra Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego Programy ochrony głuszca i cietrzewia Programy ochrony nietoperzy Programy ochrony awifauny wysp Wisły Programy ochrony kuropatwy i zająca Programy ochrony kseroterm i mokradeł Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia |
|
| Literatura: |
Wybrane pozycje w zależności od wylosowanego tematu: Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Anderwald D.2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. 2008. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz Jankowski W., Świerkosz K. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa Kot H. i Dombrowski A.(red.) 2001. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce Krogulec J. (red.) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa Krzysztofiak L., Krzysztofiak A.(red.) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mazur W. (red.). 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Mikusek R.2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Wyd. Uniw. Opolski, Opole Mysłajek R.W., Nowak S. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nasiadka P., Dziedzic R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Nowicki M., Sitnicki S. 2007. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa Olech W., Perzanowski K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa Perrins C.M., Lebreton J.D., Hirons G.J.M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php Pullin A.S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki Williams D.R., Pople R.G., Showler D.A., Dicks L.V., Child M.F., zu Ermgassen E.K.H.J., Sutherland W.J. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa |
|
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
