Seminarium magisterskie: Biologia i ekologia ekosystemów wodnych

Przygotowanie studentów do pisania prac magisterskich, publikacja wyników prac magisterskich, przygotowanie publikacji do druku: 1. Po co pisze się prace naukowe, rodzaje prac naukowych, objętość publikacji; 2. Specyfika prac z zakresu nauk przyrodniczych: wstęp, materiał/teren, metody, wyniki, dyskusja, spis literatury, streszczenie, abstrakt, słowa kluczowe, podziękowania;3. Rysunki, tabele, prawa autorskie;4. Co i jak cytować, spis literatury, tytuły czasopism, „szara literatura”; 5. Przepisy dla autorów w czasopismach i wydawnictwach. Recenzje - po co one są.

Treści merytoryczne: Wisła: 1. woda jako środowisko życia; 2.woda słona i słodka; 3.jeziora; 4.rzeki; 5; ocean; 6. Bałtyk; 7. strefy biotyczne w wodach słodkich i słonych i ich fauna; 8.cieplice podmorskie; 9.strefy biotyczne w rzekach; 10. Wisła- ostatnia dzika rzeka Europy; 11. plaże i przepływ energii przez ekosystemy wodne; 12.łańcuchy troficzne rzekach; 13.koncepecja”river continuum”; 14. zmiany klimatu i zmiany w ekosystemach wodnych; 15. adaptacje organizmów wodnych do warunków ekstremalnych.

Konkurencja: 1. wzajemne stosunki miedzy gatunkami i populacjami; 2. konkurencja wewnątrzgatunkowa i międzygatunkowa; 3. skutki konkurencji, ekstynkcja; 4. mikroewolucja; 5. kryteria prowadzenia doświadczeń - kanon jedynej różnicy, 6. pokarm jako podstawowe źródło konkurencji; 7. sukces reprodukcyjny, 8. bilans energetyczny; 9. wskaźniki konwersji energii; 10.efekt konkurencji w kolejnych pokoleniach.

Wiedza: student opisuje i wyjaśnia procesy biotyczne i abiotyczne z zakresu hydrobiologii, hydrologii i fizjologii organizmów wodnych oraz ochrony wód; charakteryzuje typy wód słodkich i słonych i wyjaśnia funkcjonowanie ekosystemów wodnych; charakteryzuje zespoły ekologiczne i strefy troficzne występujące w wodach słodkich i słonych oraz procesy w nich występujące ( produkcji pierwotnej i dekompozycji, przepływ energii i krążenie materii) wylicza przystosowania organizmów do życia w wodzie, wylicza mechanizmy zanieczyszczania wód i formułuje zasady ich ochrony; opisuje ekosystem Wisły w jej górnym, środkowym i dolnym biegu, charakteryzuje i ilustruje przykładami bilans energii organizmu i układu ekologicznego

Umiejętności: student klasyfikuje obserwowane procesy w zbiorniku wodnym (produkcja, rozkład, drapieżnictwo, cyrkulacja termiczna, trofia, przepływ energii, krążenie materii itd); klasyfikuje i analizuje procesy naturalne i antropogeniczne (zanieczyszczenia, eutrofizacja, stagnacja, zakwaszanie, ewolucja zbiornika) w środowisku wodnym; wyprowadza wnioski na temat obserwowanych zjawisk przepływu energii w zbiorniku wodnym (rzece); sprawnie posługuje się terminologią z zakresu ekologii, hydrobiologii i ochrony wód; przeprowadza doświadczenia terenowe i laboratoryjne, interpretuje ich wyniki.

Kompetencje: student jest zdolny do opisu i analizy zjawisk naturalnych i powstałych w wyniku manipulacji (doświadczeń) w zbiornikach wodnych, postrzega relacje miedzy

poszczególnymi procesami zachodzącymi w ekosystemie wodnym i dąży do ich wzajemnego powiązania i wyjaśnienia mechanizmów je wiążących (np.: łańcuchy pokarmowe, piramidy troficzne, przepływ energii); jest zdolny do dyskusji na te tematy na podstawie znajomości literatury fachowej; zachowuje krytycyzm w stosunku do informacji z szarej literatury, przygotowuje pracę magisterska o charkterze rozprawy naukowej.

ECTS

Udział w zajęciach - 30

Konsultacje – 30

Studia literaturowe -10

Prace terenowe i laboratoryjne - 40

Opracowanie wyników (przygotowanie raportów) – 20

Suma godzin – 150

Liczba ECTS –150 : (25-30) = 5

nie przewiduj się

Ponieważ prace terenowe i laboratoryjne mają charakter długoterminowy, zamykający się w cyklu rocznym, opis zajęć dla semestru letniego i zimowego są tożsame:

Rok I:

Wisła: comiesięczne, całoroczne pobieranie materiałów w terenie, a po 24 godzinach prowadzenie analiz w laboratorium. Prace terenowe prowadzone są bez względu na pogodę i porę roku. opracowanie zebranych wyników w formie tabelarycznej i graficznej. Zbieranie i analiza literatury związanej z tematem pracy.

Konkurencja: zaplanowanie i przeprowadzenie eksperymentu laboratoryjnego nad wpływem konkurencji o pokarm na zróżnicowanie wielkości osobników w populacji. Prowadzenie eksperymentu wymaga: kontrolo stanu hodowli i karmienia zwierząt (co 2-4 dni), ważenia zwierząt (co 4-5 dni) prze około 400 dni (również w weekendy,święta , wakacje itp.) Zbieranie i analiza literatury dotyczącej tematu.

Pisanie prac naukowych: zapoznanie się z zasadami przygotowania i pisania prac naukowych, zawartość poszczególnych rozdziałów, spis źródeł, rysunki i tabele itd.

Rok II:

Wisła i Konkurencja: statystyczna analiza wyników badań przeprowadzonych na Roku I; porównanie otrzymanych wyników z danymi literaturowymi; przygotowanie pracy magisterskiej; obrona pracy magisterskiej

przygotowanie prezentacji wyników pracy na seminarium instytutowe.

Zamiłowanie do prac terenowych i laboratoryjnych, umiejętność pracy w laboratorium, dyspozycyjność. Wysokie oceny (5 lub 4,5) z Biologii, Ekologii, Zoologii i Hydrologii.

Ponieważ prace terenowe i laboratoryjne mają charakter długoterminowy, zamykający się w cyklu rocznym, opis zajęć dla semestru letniego i zimowego są tożsame:

Celem seminarium jest zebranie materiałów do pracy magisterskiej i ich opracowanie. 1. przepływ energii przez ekosystem Wisły: całoroczne, comiesięczne pobieranie próbek na warszawskim odcinku Wisły: produkcja pierwotna i zużycie tlenu w kolumnie wody i w plaży pod wodą (całkowite, biotyczne i abiotyczne), zużycie tlenu przez plażę mokra i suchą (całkowite, biotyczne i abiotyczne), laboratoryjne opracowanie pobranych próbek, zestawienia tabelaryczne i graficzne wyników.

2. konkurencja wewnątrzgatunkowa w populacjach zwierząt: zaplanowanie, prowadzenie eksperymentu laboratoryjnego dotyczącego konkurencji wewnątrzpopulacyjnej o pokarm.

3. możliwa jest realizacja tematu zaproponowanego przez słuchacza seminarium, pod warunkiem możliwości kompetencyjnych i technicznych.

Weiner J. 2005 - Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych: przewodnik praktyczny - Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa 156 pp (również wydania starsze i nowsze)

CargillM., O’Connor P. 2009 - Writing Scientific Research Articles: Strategy and Steps - Blackwell Publishing, Chichester, West Sussex, UK, 173 pp

https://www.colby.edu/biology/BI17x/writing_papers.html

Begon M., Mortimer M., Thompson D. J. 1999- Ekologia populacji. Studihttps://usosweb.uksw.edu.pl/img/wrnode-plus.gifum porównawcze zwierząt i roslin - Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 362 pp

Kajak Z., 1998 – Hydrobiologia – Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych – Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 355 pp.

Kleiber M., 1967 – Ogień życia. Zarys bioenergetyki zwierząt – Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 456 pp.

Klekowski R.Z., Opaliński K.W. 1993 - Metabolizm energetyczny. w: Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych. R.Z.Klekowski, Z. Fisher (Red) - Polska Akademia Nauk, 35-82.

Lampert W., Sommer U. 2001 - Ekologia wód śródlądowych - Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Mikulski J. S., 1982 – Biologia wód śródlądowych – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 491 pp.

Opaliński K.W. 2011 - O Wiśle i piasku - Wiadomości Ekologiczne, 57(2):49-61.

Stańczykowska A. 1997 - Ekologia naszych wód. - WSiP, Warszawa.

Wiszniewski J. 1933 - O życiu w wilgotnych piaskach – Warszawa, 7 pp.

Żmudziński L. 2002 - Słownik hydrobiologiczny: terminy, pojęcia, interpretacje – PWN, Warszawa, 287 pp

Ponieważ prace terenowe i laboratoryjne mają charakter długoterminowy, zamykający się w cyklu rocznym, opis zajęć dla semestru letniego i zimowego są tożsame:

Celem seminarium jest zebranie materiałów do pracy magisterskiej i ich opracowanie. 1. przepływ energii przez ekosystem Wisły: całoroczne, comiesięczne pobieranie próbek na warszawskim odcinku Wisły: produkcja pierwotna i zużycie tlenu w kolumnie wody i w plaży pod wodą (całkowite, biotyczne i abiotyczne), zużycie tlenu przez plażę mokra i suchą (całkowite, biotyczne i abiotyczne), laboratoryjne opracowanie pobranych próbek, zestawienia tabelaryczne i graficzne wyników.

2. konkurencja wewnątrzgatunkowa w populacjach zwierząt: zaplanowanie, prowadzenie eksperymentu laboratoryjnego dotyczącego konkurencji wewnątrzpopulacyjnej o pokarm.

3. możliwa jest realizacja tematu zaproponowanego przez słuchacza seminarium, pod warunkiem możliwości kompetencyjnych i technicznych.

Weiner J. 2005 - Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych: przewodnik praktyczny - Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa 156 pp (również wydania starsze i nowsze)

CargillM., O’Connor P. 2009 - Writing Scientific Research Articles: Strategy and Steps - Blackwell Publishing, Chichester, West Sussex, UK, 173 pp

https://www.colby.edu/biology/BI17x/writing_papers.html

Begon M., Mortimer M., Thompson D. J. 1999- Ekologia populacji. Studihttps://usosweb.uksw.edu.pl/img/wrnode-plus.gifum porównawcze zwierząt i roslin - Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 362 pp

Kajak Z., 1998 – Hydrobiologia – Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych – Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 355 pp.

Kleiber M., 1967 – Ogień życia. Zarys bioenergetyki zwierząt – Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 456 pp.

Klekowski R.Z., Opaliński K.W. 1993 - Metabolizm energetyczny. w: Bioenergetyka ekologiczna zwierząt zmiennocieplnych. R.Z.Klekowski, Z. Fisher (Red) - Polska Akademia Nauk, 35-82.

Lampert W., Sommer U. 2001 - Ekologia wód śródlądowych - Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Mikulski J. S., 1982 – Biologia wód śródlądowych – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 491 pp.

Opaliński K.W. 2011 - O Wiśle i piasku - Wiadomości Ekologiczne, 57(2):49-61.

Stańczykowska A. 1997 - Ekologia naszych wód. - WSiP, Warszawa.

Wiszniewski J. 1933 - O życiu w wilgotnych piaskach – Warszawa, 7 pp.

Żmudziński L. 2002 - Słownik hydrobiologiczny: terminy, pojęcia, interpretacje – PWN, Warszawa, 287 pp