Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia mówiona: narracja, rytuał, pamięć. Perspektywa psychologii antropologicznej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-PS-N-HM
Kod Erasmus / ISCED: 14.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0313) Psychologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia mówiona: narracja, rytuał, pamięć. Perspektywa psychologii antropologicznej
Jednostka: Instytut Psychologii
Grupy: Konwersatoria nadobowiązkowe - Psychologia
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3aYYSl0VBPlKm3F-kzh82Dtm9Mr0fcumPmNNiXreLCUw81%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=f9e233a4-2fde-494d-a197-18eeeede14a0&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

zaawansowany

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

PS_W02

PS_W03

PS_W08

PS_K03

PS_K07

Skrócony opis:

Konwersatorium koncentruje się wokół tzw. historii mówionej (oral history) widzianej z perspektywy psychologicznej wraz z szerokim kontekstem, uwzględniającym m.in. antropologię kulturową i socjologię. Historia mówiona rozumiana jest tu jako interdyscyplinarna metoda badawcza, polegająca na zbieraniu, archiwizacji i analizie relacji słownych dotyczących zarówno wydarzeń historycznych, jak i osobistych doświadczeń ludzi. Część teoretyczna zajęć poświęcona jest takim zagadnieniom jak pamięć autobiograficzna i kulturowa, narracja, trauma oraz filozoficzne założenia oral history. Omawiana jest także rola i znaczenie słowa mówionego w kulturach tradycyjnych. Część praktyczna obejmuje poznanie metod zbierania, transkrypcji i analizy wywiadów autobiograficznych oraz samodzielne przeprowadzenie oraz opracowanie rozmowy ze świadkiem wydarzeń historycznych.

Pełny opis:

Tematyka zajęć:

1. Historia mówiona jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy. Przydatność oral history w badaniach psychologicznych.

2. Współczesne rozumienie pojęcia narracja w psychologii i jego rola w analizie relacji historii mówionych.

3. Korzenie narracji. Słowo mówione, mit i rytuał w kulturach plemiennych.

4. Pamięć autobiograficzna i jej znaczenie w konstruowaniu autonarracji. Pamięć autobiograficzna a pamięć traumatyczna. Między pamięcią a historią.

5. Pamięć i tożsamość. Rola pamięci w kulturze etiopskiej.

6. Dialogiczność i humanistyczny potencjał oral history.

7. Oral history w perspektywie filozofii dialogu.

8. W stronę praktyki – badania jakościowe na gruncie psychologii i innych nauk społecznych. Metody zbierania i analizy narracji autobiograficznych.

9. Metoda biograficzna w socjologii.

10. Zbieranie i analiza materiału metodą narracyjnego wywiadu autobiograficznego Fritza Schützego.

11. Z badań nad świadectwami wojny: Sny o Auschwitz. Analiza marzeń sennych jako przykład badań nad traumatyczną pamięcią.

12. O współczesnych kierunkach antropologii i socjologii pamięci: kulturowe ramy pamięci, jej nośniki, praktyki społeczne i kulturowe.

13. Pamięć miejsc: o społecznych sposobach upamiętniania zbrodni XX wieku.

14. Prezentacje indywidualnych projektów studentów.

Literatura:

Bruner, J. (1992). Życie jako narracja. Kwartalnik Pedagogiczny, 2, 3-18.

Chymkowski, R. i in. (red.)(2018). Antropologia pamięci. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Dopierała, R., Waniek, K. (red.) (2017). Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Filipkowski, P. (2010). Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Gałdowa, A. (red.) (2000). Tożsamość człowieka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jagodzińska M. (2008) Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wydawnictwo Helion.

Janusz, B., Gdowska, K., de Barbaro, B. (2008). Narracja. Teoria i praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jemielniak, D. (red.) (2012) Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Warszawa:PWN

Kaźmierska, K. (red.) (2012). Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos

Kaźmierska, K., Waniek, K. (2020). Autobiograficzny wywiad narracyjny: metoda, technika, analiza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kvale, S. (2011). Prowadzenie wywiadów. Warszawa: PWN.

Maruszewski, T. (2005). Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Prawda, M. (1989). Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości (O koncepcji badań biograficznych Fritza Schütze), Studia Socjologiczne, t. 4, 81-98.

Rokuszewska-Pawełek, A. (2001). Druga wojna światowa – pamięć i tożsamość, Kultura i Społeczeństwo, 3-4.

Trzebiński, J. (2002) Narracyjne konstruowanie rzeczywistości, [w:] Narracja jako sposób rozumienia świata, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 17-42.

Ulatowska, H. (2011). Narracja w doświadczeniu ludzkim. Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja nr 1/2 (127-128), 75-91

Wosińska, W., Zagórska, W. (w druku). Słowo nocy. Analiza snów więźniów Auschwitz w ujęciu narracyjnym. W: E. Dryll, A. Cierpka, K. Małek (red.), Psychologia narracyjna. O mądrości, miłości i cierpieniu. Warszawa: Liberi Libri.

Metody i kryteria oceniania:

Na ocenę końcową złożą się:

- obecność na zajęciach - 50%

- zaangażowanie (udział w dyskusjach, prezentacja na wybrany temat) - 25%

- przeprowadzenie i analiza wywiadu ze świadkiem historii - 25%

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin, 15 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Wanda Zagórska
Prowadzący grup: Wanda Zagórska
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3aYYSl0VBPlKm3F-kzh82Dtm9Mr0fcumPmNNiXreLCUw81%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=f9e233a4-2fde-494d-a197-18eeeede14a0&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Wymagania wstępne:

E-learning: zajęcia synchroniczne, prowadzone zdalnie w aplikacji Microsoft Teams.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)