Metodologiczne aspekty badań nad psychoterapią
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-PS-N-MBP |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.4
|
Nazwa przedmiotu: | Metodologiczne aspekty badań nad psychoterapią |
Jednostka: | Instytut Psychologii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | średnio-zaawansowany |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | PS_W02 PS_W03 PS_K03 |
Skrócony opis: |
Podczas kursu przybliżone zostają aspekty metodologiczne prowadzenia badań nad procesem psychoterapeutycznym. Omówione zostają aspekty etyczne badań, dobór próby do badań oraz wybrane narzędzia badające najważniejsze aspekty procesu psychoterapii, zwłaszcza procedury użyteczne do analizy danych odnoszących się do procesu psychoterapii: (1) jakościowych - w tym metoda narracji oraz algorytm sztucznej inteligencji - Text mining, a także (2) ilościowych - model analizy korespondencji, układ równań strukturalnych. Omawiane zagadnienia ilustrowane są m.in. przykładami z projektu pod kierunkiem prof. dr hab. Lidii Grzesiuk, który opisuje relacje między efektywnością psychoterapii a czynnikami ją determinującymi. |
Pełny opis: |
1. Wprowadzenie w problematykę metodologicznych problemów badań nad psychoterapią, omówienie planu kursu i metody zaliczenia 2. Problematyka badań nad psychoterapią: cechy pacjenta (w tym jego oczekiwania wobec psychoterapii), doświadczenia pacjenta podczas psychoterapii (w tym relacja psychoterapeutyczna), skuteczności psychoterapii (bezpośrednia i odroczona) 3. Etyka badań nad psychoterapią 4. Stawianie hipotez i dobór procedury badawczej do celu badań nad procesem psychoterapeutycznym. Modele badań nad psychoterapią 5. Sposób doboru próby do badań nad zjawiskami psychoterapeutycznymi (próba losowa, próba celowa) 6. Omówienie przykładu narzędzia służącego do pomiaru oczekiwań pacjenta wobec psychoterapii - Creditibility/Expectancy Questionnaire (CEQ). Struktura czynnikowa narzędzia, rzetelność, korelacje z innymi skalami 7. Omówienie przykładu narzędzia służącego do pomiaru relacji psychoterapeutycznej - Working Alliance Inventory (WAI). Struktura czynnikowa narzędzia, rzetelność, korelacje z innymi skalami 8. Omówienie przykładu narzędzia służącego do pomiaru skuteczności psychoterapii - CORE Outcome Measure. Struktura czynnikowa narzędzia, rzetelność, korelacje z innymi skalami 9. Pomiar katamnestyczny jako specyficzna metoda pomiaru zjawisk medycznych i psychoterapeutycznych. Omówiona zostaje budowa skali katamnestycznej. Studenci zapoznają się z budową skali na przykładzie Ankiety Katsemnestycznej autorstwa prof. dr hab. Lidii Grzesiuk i mgr Urszuli Fila 10. Zastosowanie metod jakościowych w badaniach nad procesem psychoterapeutycznym: wywiad ustrukturalizowany 11. Metody analizy wywiadów - narracje, wykorzystanie algorytmu Text Mining. 12. Zastosowanie metod ilościowych do badań nad procesem psychoterapeutycznym: modele regresji, analiza czynnikowa, analiza korespondencji. Przedstawienie przykładów 13. Zastosowanie metod ilościowych do badań nad procesem psychoterapeutycznym: układ równań strukturalnych. Przedstawienie przykładów 14. Procedura eksperymentalna w badaniach nad psychoterapią z uwzględnieniem procedury szeregów czasowych (służąca zwłaszcza do analizy odroczonej skuteczności psychoterapii) 15. Egzamin i wystawienie ocen |
Literatura: |
Aranowska, E. (1996). Metodologiczne problemy zastosowań modeli statystycznych w psychologii. Teoria i praktyka. Warszawa: Studio 1. Aranowska, E., Ciok, A. (1992). Związki między zmiennymi w interpretacji analizy składowych głównych i analizy korespondencji. W: E. Aranowska (red.), Wybrane problemy metodologii badań (133–181). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Bartholomew, D. J., Steele, F., Moustaki, I., Galbraith, J. I. (2008). Analysis of multivariate social science data. Boca Raton, FL: Chapman i Hall/CRC Press. Berg, R. A. (2008). Satistical learning from a regression perspective. New York: Springer-Verlag. Brzeziński, J., Stachowski, R. (1984). Zastosowanie analizy wariancji w eksperymentalnych badaniach psychologicznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Elder, J., Hill, T., Miner, G., Nisbet, B., Delen, D., Fast, A. (2012). Practical Text Mining and Statistical Analysis for Nono-structured Text Data Application. Oxford: Elsevier. Franzosi, R. (2010). Quantitative narrative analysis. Thousand Oax, CA: SAGE Publictations. Gajda, J. (1992). Modele strukturalne w naukach społecznych. W: E. Aranowska (red.), Wybrane problemy metodologii badań (100–132). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Gaul, M., Machowski, A. (1987). Elementy analizy ścieżek. W: J. Brzeziński (red.), Wielozmiennowe modele statystyczne w badaniach psychologicznych. Warszawa - Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Grzesiuk, L. (2006). Badania nad psychoterapią prowadzoną w Akademickim Ośrodku Psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Badania i szkolenie (333–346). Warszawa: ENETEIA. Grzesiuk, L. (2005). Dynamika relacji pacjent-terapeuta. W: L. Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Teoria (355–384). Warszawa: ENETEIA. Hair, J. J., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., Tatham, R. L. (2006). Multivariate data analysis. New Jersey: Upper Saddle River. Heck, R. H., & Thomas, S. L. (2009). Introduction to multilevel modeling techniques. New York: Routledge. Heck, R. H., Thomas, S. L., Tabata, L. N. (2010). Multilevel longitudinal modeling with IBM SPSS. New York, London: Routledge, Taylor i Francis Group. Jakubowska, U. (2006). Modele badań nad psychoterapią. W: L. Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Badania i szkolenie (21–37). Warszawa: Eneteia. Wydawnictwo Psychologii i Kultury. Nisbet, R., Elder, J., Miner, G. (2009). Handbook of statistical analysis and data mining applications. Burlington, MA: Academic Press (Elsevier). Rakowska, J. (2006). Problemy metodologiczne badań nad skutecznością psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.), Psychoterapia. Badania i szkolenie (71–81). Warszawa: ENETEIA. Rutkowski, L. (2006). Metody i techniki sztucznej inteligencji[Methods and Techniques of Artificial Intelligence]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Szymańska, A. (2016). Założenia formalne modeli weryfikowanych przy pomocy układów równań strukturalnych [Formal assumptions of the structural equation models]. Studia Psychologica, 16 (1). |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Wiedza - student wymienia i opisuje główne metody badań i analizy danych dotyczące badań nad przebiegiem procesu psychoterapeutycznego. Umiejętności - student dobiera odpowiednie metody badania procesu psychoteraputycznego; poprawnie interpretuje wyniki artykułów empirycznych; umie wyszukać i wyselekcjonować źródła, które posłużą mu do wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności. Kompetencje - dąży do rzetelnego i zgodnego z regułami metodologii zbierania danych empirycznych, zachowuje krytycyzm wobec koncepcji, które nie są uzasadnione badaniami empirycznymi, jak również ma świadomość ograniczeń badawczych procesu psychoterapeutycznego. ECTS: udział w wykładzie: 20 przygotowanie do kolokwium: 10 Suma godzin: 30 LICZBA ECTS: 4 |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin pisemny w postaci pytań otwartych. Na ocenę dostateczną student musi udzielić 60% poprawnych odpowiedzi. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.