Metody jakościowe

psychologia

podstawowy

PS_W03

PS_U04

PS_U05

Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów ze specyfiką badań jakościowych i mieszanych, poznanie podstawowych podejść i metod badawczych stosowanych w takich badaniach, jak również sposobów analizy i interpretacji danych jakościowych. Ponadto ćwiczenia mają pomóc w kształtowaniu umiejętności krytycznej oceny, porównania metod oraz doboru metod do problemów badawczych.

Wprowadzenie

1. Specyfika metod jakościowych w porównaniu z metodami ilościowymi; zróżnicowanie metod jakościowych; zastosowanie metod jakościowych; specyfika metod mieszanych; zastosowania metod mieszanych;

2. Poza pozytywizmem, czyli wielość paradygmatów w badaniach jakościowych;

3. Rola teorii w badaniach jakościowych; teoria ugruntowana;

4. Czego psycholog może nauczyć się od etnografa, czyli wyjście w teren; inspiracje interdyscyplinarne i specyfika psychologicznych badan jakościowych na tle innych nauk społecznych;

5. Etyka w badaniach jakościowych;

Rodzaje wykorzystanych danych i metody ich gromadzenia

6. Metoda biograficzna

7. Wywiad w badaniach jakościowych i mieszanych

8. Obserwacja uczestnicząca i nieuczestnicząca; badania fokusowe

9. Analiza dokumentów zastanych; etnografia wirtualna; dane wizualne

Metody analizy danych

10. Analiza treści jako metoda jakościowa i ilościowa

11. Analiza fenomenologiczna

12. Analiza pól semantycznych i inne metody lingwistyczne

13. Analiza dyskursu

Podsumowanie

14. Tematy i metody – ćwiczenia z planowania projektów z wykorzystaniem metod jakościowych i mieszanych

15. Jakość w badaniach jakościowych; ocena badań jakościowych i mieszanych

Literatura obowiązkowa:

Creswell, W.J. (2013). Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Kraków: Wyd. UJ.

Jemielniak, D. (red.), (2012). Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jemielniak, D. (red.), (2012). Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Silverman, D. (2010). Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura uzupełniająca:

Kvale, S. (2010). Prowadzenie wywiadów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Levitt, H. M., Creswell, J. W., Josselson, R. Bamberg, M., Frost, D. M., Suárez-Orozco, C. (2018). Journal article reporting standards for qualitative, meta-analytic, and mixed methods research in psychology: The APA Publications and Communications Board task force report. American Psychologist, 73 (1), s. 26-46.

Stemplewska-Żakowicz, K., Krejtz, K. (red.), (2009). Wywiad psychologiczny 1. Wywiad jako postępowanie badawcze. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych.

Trzebiński, J. (red.) (2002). Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: GWP.

Wiedza:

EK1 rozumie wagę metod jakościowych w psychologii i ich specyfikę w porównaniu z metodami ilościowymi; rozumie pojęcie metod mieszanych i ich specyfikę;

EK2 zna podstawowe paradygmaty badawcze, w ramach których prowadzi się badania z zastosowaniem metod jakościowych i mieszanych;

EK3 ma wiedzę dotyczącą roli teorii w różnych metodach jakościowych;

EK4 ma wiedzę dotyczącą wybranych projektów badawczych realizowanych z zastosowaniem metod jakościowych i mieszanych;

Umiejętności:

EK5 potrafi znaleźć zastosowanie dla metod jakościowych i mieszanych w różnych projektach badawczych;

EK6 Potrafi przeprowadzić analizę jakościową tekstu lub innego materiału audio lub wizualnego odwołując się do wybranych pojęć teoretycznych i kategorii;

Kompetencje społeczne:

EK7 Potrafi przyjąć postawę otwartości wobec świata znaczeń innych ludzi; zdaje sobie sprawę z roli otwartości na dialog i umiejętności kompetentnego słuchania w procesie diagnozy i procesie badawczym przy zastosowaniu metod jakościowych

EK8 Potrafi opracować schemat badań z wykorzystaniem metod jakościowych i/lub mieszanych, służący rozpoznaniu i rozwiązaniu określonego problemu społecznego

ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:

udział w konwersatorium: 30 godz.

przygotowanie do zajęć (indywidualna lektura): 20 godz.

przygotowanie do zajęć (ćwiczenia z interpretacji): 10 godz.

suma godzin: 60 [60/30(25)=2]

liczba ECTS: 2

Wiedza (EK1-4)

Student przygotowuje się do zajęć poprzez lekturę tekstów obowiązkowych oraz aktywnie bierze udział w ich omówieniu na zajęciach. Zalicza kolokwium końcowe (część teoretyczną)/Przygotowuje część teoretyczną projektu badawczego.

ndst - student nie jest przygotowany do zajęć, nie ma wiedzy zdobytej na podstawie indywidualnej lektury i nie bierze udziału we wspólnej dyskusji; uzyskuje wynik z części teoretycznej kolokwium końcowego poniżej 50%.

dst - student sporadycznie czyta teksty i rzadko bywa przygotowany do zajęć; bardzo rzadko zabiera głos w dyskusji; uzyskuje wynik z części teoretycznej kolokwium końcowego od 50 do 60% (dst) lub od 61 do 70% (dst+).

db - student przygotowuje się do zajęć, zna podstawową literaturę i aktywnie uczestniczy w dyskusji podczas zajęć; uzyskuje wynik z części teoretycznej kolokwium końcowego od 70 do 80% (db) lub od 80 do 90% (db+).

bdb - student bardzo dobrze zna literaturę podstawową, a także wybrane pozycje z literatury uzupełniającej; wnosi twórczy wkład do dyskusji podczas zajęć. Uzyskuje wynik z części teoretycznej kolokwium końcowego od 90 do 100%.

Umiejętności i Kompetencje (EK5-8)

Student wykonuje zadania interpretacyjne przy wykorzystaniu omawianych na zajęciach metod jakościowych oraz zadania dotyczące projektowania badan z zastosowaniem metod jakościowych i mieszanych (projektuje badania na wybrany temat, przygotowując zarys projektu zawierający pytania badawcze, charakterystykę rodzaju analizowanych danych, metody ich analizy).

ndst - student wykonuje mniej niż polowe zadań i/lub uzyskuje z zadań średnią poniżej 50%

dst – student przy wykonywanych zadaniach wykazuje się wystarczająco trafną interpretacją oraz umiarkowanie dobrym zrozumieniem dla specyfiki metod wybranych do projektu; uzyskuje z zadań średnia na poziomie od 51 do 60% (dst) lub od 61 do 70% (dst+);

db – student przy wykonywanych zadaniach wykazuje się trafną interpretacją, dobrym zrozumieniem dla specyfiki wybranych metod; uzyskuje z zadań średnią na poziomie od 71 do 80% (db) lub od 81 do 90% (db+)

bdb - przy wykonywanych zadaniach wykazuje się trafną interpretacją, bardzo dobrym zrozumieniem dla specyfiki wybranych metod i twórczym podejściem do projektowania badan (średnia z zadań na poziomie od 91 do 100%);