Psychologia ogólna: osobowość 1
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-PS-N-PO1 |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.4
|
Nazwa przedmiotu: | Psychologia ogólna: osobowość 1 |
Jednostka: | Instytut Psychologii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | PS_W02 PS_W04 PS_U03 PS_U04 PS_U05 Potrafi zidentyfikować i rozumie na czym polegają odmienne sposoby interpretacji osobowości z różnych perspektyw współczesnej psychologii (teorie cech, teorie kulturowe, ewolucyjne, psychoanalityczne, itd.). Jest w stanie w ramach różnych nurtów psychologicznych rozpoznać specyfikę dominujących teorii osobowości, opisywane przez nie mechanizmy rozwoju i zaburzeń osobowości. Potrafi posługiwać się i dobierać różne testy psychologiczne pozwalające na diagnozę osobowości oraz posiada umiejętność praktycznej analizy uzyskiwanych wyników. |
Skrócony opis: |
Poziom przedmiotu: podstawowy Cele: Celem wykładów jest zapoznanie ze sposobami interpretacji pojęcia osobowość oraz ze stylami analizy struktury i mechanizmów kształtowania się osobowości. Stąd konieczne zdaje się uwzględnienie podstawowych i kluczowych dla współczesnych analiz teorii psychodynamicznych, organicystycznych, egzystencjalnych, teorii uczenia, aktywistyczno- regulacyjnych, kulturowych i in. Efekt kształcenia: znajomość schematów interpretacji pojęcia osobowości, mechanizmów rozwoju i zmiany osobowości, możliwości spojrzenia na człowieka z perspektywy jego niepowtarzalnej indywidualności osobowej i interpretacji zachowań w świetle całościowego ujęcia człowieka. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu psychologii osobowości. |
Pełny opis: |
1. Korzenie i tradycje w badawcze psychologii osobowości. Wkład klasycznej psychologii do współczesnych teorii osobowości. Współczesny kształt psychologii osobowości (tradycje badawcze, okresy) 2. Kontrowersje wokół psychologii osobowości. Wiedza potoczna a wiedza naukowa o osobowości; Przyrodniczy i humanistyczny model interpretacji osobowości; 3. Kryteria teorii osobowości; teoria osobowości jako ogólna teoria zachowania; O metodach stosowanych w psychologii osobowości; Perspektywy analizy teorii osobowości 4. Podmiot i jego właściwości – teorie cech. Podstawowe sposoby i strategie interpretacji cech we współczesnej psychologii; 5. Konstytucjonalne teorie osobowości; cechy jako realnie istniejące struktury neuropsychiczne; (cechy jako właściwości adaptacyjne w propozycji R.Cloningera; czynnikowa teoria osobowości H.J.Eysencka;; neurofizjologiczne podstawy ekstrawersji i neurotyzmu – kontrowersje i rozwiązania; humanistyczne podejście G.Allporta 6. Człowiek jako podmiot i jego właściwości - leksykalno – statystyczne podejście do interpretacji cech osobowości;Czynnikowa teoria cech R.Cattella; Wielka Piątka jako efekt analiz leksykalno- statystycznych; cechy jako właściwości interpersonalne; cechy jako konstrukcje społeczne 7. Kontrowersje wokół teorii cech – sytuacjonizm a teorie cech; sposoby rozwiązania dylematu sytuacja – cecha - w obronie teorii cech. 8. Relacja podmiot- sytuacja – sięgając ku przeszłości (podejście Dollarda i Millera, teoria Skinnera); interpretacja relacji podmiot – sytuacja w teorii pola K.Lewina 9. Interakcyjne modele cech – ogólne współczesne trendy interpretacji - modele oparte na społecznym uczeniu i procesach regulacji (propozycja J.Rottera ,podejście interakcyjne A.Bandury, osobowość w interpretacji W.Mischela) 10. Podmiot kształtowany w procesie adaptacji – od natury biologicznej ku naturze kreowanej przez kulturę; adaptacja jako podstawa rozwoju osobowości (współczesne trendy interpretacyjne; społeczno – analityczna interpretacja osobowości według R.Hogana, T.Millona) 11. Kultura i jej znaczenie – teorie kulturowe osobowości (kultura a osobowość w interpretacji szkoły wzorców kulturowych). Współczesne kierunki badań nad relacją kultura – osobowość (uwarunkowanie środowiskowo- kulturowe a osobowość; problem akulturacji a rozwój osobowości; transmisja kulturowa jako czynnik kreujący osobowość; uniwersalia kulturowe a osobowość) 12. Ewolucja podstawą osobowości Podmiot i jego potrzeby naturalne w interakcji – psychoanaliza S.Freuda 13. Podmiot i kultura wpisana w naturę a indywidualna linia rozwoju – C.G.Jung 14. Podmiot i jego potrzeby a formy adaptacji do społeczności i kultury; kultura a potrzeby podmiotu– perspektywa psychoanalityczna E.Fromma; propozycja H.S.Sullivana; propozycja K.Horney; człowiek i jego dążenie do twórczej adaptacji – podstawy teorii A.Adlera. 15. Teorie relacji z obiektem |
Literatura: |
Literatura podstawowa: Gasiul, H. (2012). Psychologia osobowości. Nurty teorie koncepcje. Warszawa: Diffin. Wydanie 2. Literatura uzupełniająca: Ashcraft, D. (2001). Teorie osobowości. Studia przypadków. Warszawa: PWN. Gałdowa, A. (red.) (1999). Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości. Kraków, UJ. Hall, C.S., Lindzey, G., Campbell, J.B. (2004). Teorie osobowości. Warszawa: PWN. Oleś, P. K. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: WN Scholar. Pervin, L.A., John, O.P. (2002). Osobowość. Teoria i badania. Kraków: UJ. Siek, S. (1983). Wybrane metody badania osobowości. Warszawa, ATK. Strus, W., Cieciuch, J. (2016). Towards a synthesis of personality, temperament, motivation, emotion and mental health models within the Circumplex of Personality. Journal of Research in Personality, 66, 70- 95. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Wiedza: EK_1 - Student rozumie specyfikę psychologii osobowości i wie na czym polegają różnice pomiędzy tradycjami badawczymi w psychologii osobowości EK_2 - Student posiada wiedzę na temat różnych koncepcji i teorii osobowości (ich wartości i słabości), umie je rozróżnić i identyfikować EK_3 - Student rozumie znaczenie czynników biologicznych i kulturowo-środowiskowych w kształtowaniu osobowości EK_4 - Student identyfikuje i rozróżnia podstawowe techniki badania osobowości, zna ich specyfikę teoretyczną i praktyczną; rozumie relacje pomiędzy odmiennością metod badania osobowości a odmiennością teorii osobowości Umiejętności: EK_5 - Student potrafi wyjaśnić na czym polegają różnice w zakresie interpretacji osobowości pomiędzy odmiennymi szkołami, teoriami, koncepcjami EK_6 - Student potrafi posługiwać się technikami pomiaru osobowości, interpretować wyniki EK_7 - Student potrafi skonfrontować i zintegrować wiedzę o osobowości jednostki zdobytą z różnych źródeł EK_8 - Student samodzielnie interpretuje osobowość z perspektywy poznanych teorii osobowości Kompetencje EK_9 - Student ma świadomość konieczności uwzględniania przy doborze metod badania badania osobowości specyfiki potrzeb diagnostycznych oraz społeczno-etycznego kontekstu badania EK_10 - Student zdaje sobie sprawę z ograniczeń możliwości poznania złożoności osobowości człowieka ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]: udział w wykładzie: 30 godz. udział w ćwiczeniach: 30 godz. przygotowanie do ćwiczeń: 10 godz. przygotowanie pracy zaliczeniowej: 10 godz. przygotowanie do kolokwium i egzaminu: 40 godz. suma godzin: 120 [120/30(25)=4] liczba ECTS: 4 |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunkiem zaliczenia przedmiotu za semestr pierwszy jest uczestnictwo w wykładach. Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym (zestaw 30 pytań z wielokrotnym wyborem lub do uzupełnienia) po drugim semestrze. Zaliczenie egzaminu wymaga odpowiedzi na minimum 15 pytań (odpowiedzi zawierające skreślenia lub poprawki nie są klasyfikowane do kategorii poprawnych). Ocena dobra od minimum 20 poprawnych odpowiedzi, bardzo dobra od 26. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.