Podstawy opiniowania sądowo-psychiatryczno-psychologicznego

psychologia

średnio-zaawansowany

Ps_W13, Ps_W15, Ps_K02

Zaliczony III rok studiów.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wiedzą teoretyczną i praktyczną w obszarze opiniowania w sprawach karnych i cywilnych, roli biegłego psychologa oraz specyfiki i obszarów działania. Omówione zostaną aktualne regulacje prawne, aspekty etyczne, przykłady z orzecznictwa.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z szeroko pojętą problematyką opiniowania sądowo-psychiatryczno-psychologicznego. Omówione zostaną zagadnienia umożliwiające uczestnikom zrozumienie związków między prawem a psychologią, roli psychologa jako biegłego, znaczenia ekspertyzy psychologicznej w sprawach karnych i cywilnych, możliwych zależności diagnostycznych oraz stosowanych metod. Wskazane zostanie znaczenie interdyscyplinarności oraz możliwości współpracy ekspertów w zróżnicowanych sprawach.

Tematyka zajęć:

1. Psychologia a prawo. Rola i obszary działania psychologa w polskim systemie prawnym.

2. Podstawy prawne powoływania biegłych psychologów. Przedmiot i zakres ekspertyzy.

3. Współpraca biegłych różnych specjalności. Dobór biegłych i zasady współpracy.

4. Treść i forma opinii biegłego psychologa.

5. Diagnoza psychologiczna: przedmiot, modele, standardy.

6. Diagnoza stanu psychicznego w opiniach psychologicznych.

7. Metody psychometryczne.

8. Opiniowanie w sprawach karnych.

9. Psychologiczna ocena osoby sprawcy czynu zabronionego.

10. Wyjaśnienia podejrzanych i oskarżonych jako przedmiot ekspertyzy.

11. Zeznania świadków jako przedmiot ekspertyzy.

12. Opiniowanie w sprawach cywilnych.

13. Ocena dowodu z opinii biegłego. Wady opinii.

14. Biegły psycholog w postępowaniu przygotowawczym. Profilowanie kryminalne.

15. Problematyka nieszczerości w psychologii sądowej.

Chojnacka-Szawłowska, G., Pastwa-Wojciechowska, B. (2007). Kliniczne i sądowo-penitencjarne aspekty funkcjonowania człowieka. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Cierpiałkowska, L. (2009). Psychopatologia. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Gierowski, J. K., Jaśkiewicz-Obydzińska, T., Najda, M. (2010). Psychologia w postępowaniu karnym. LexisNexis Polska.

Gulla, B., Niewiadomska, I., & Wysocka-Pleczyk, M. (2010). Białe plamy w psychologii sądowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Habzda-Siwek, E. (2002). Diagnoza stanu psychicznego sprawcy a rozstrzygnięcia w procesie karnym. Kantor Wydawniczy "Zakamycze".

Pastwa-Wojciechowska, B. (2008). Człowiek w obliczu prawa. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Rode, D., Dukała, K., Kabzińska, J., Zalewska-Łunkiewicz, K. (2020). Kliniczna psychologia sądowa. PWN.

Osoba uczestnicząca w zajęciach:

- zna i rozumie, jakie jest znaczenie stresu, kryzysów, konfliktów w życiu człowieka oraz posiada wiedzę na temat zapobiegania i przeciwdziałania tym zjawiskom (W13),

- zna i rozumie uwarunkowania w zakresie rozwoju psychicznego u osób niepełnosprawnych, z różnymi dysfunkcjami psychicznymi (W15),

- jest gotów do organizowania i planowania własnych badań zmierzających do rozwiązywania konkretnych zadań i problemów życiowych (K02).

Metody dydaktyczne w ramach przedmiotu obejmują:

- prezentacje multimedialne,

- pracę z tekstem,

- dyskusję,

- metodę analizy przypadków,

- inscenizację,

- pracę zespołową.

Zasady oceniania:

- aktywność studenta, praca na zajęciach, zadania dodatkowe, przygotowanie prezentacji (20%),

- kolokwium (80%).

Sposoby weryfikacji efektów uczenia się:

- test jednokrotnego wyboru,

- wykonywanie zadań praktycznych,

- ocenianie ciągłe.

Wymagana jest obecność na zajęciach (maksymalnie dwie nieobecności nieusprawiedliwione).

5): Student opanował wiedzę na temat regulacji prawnych w zakresie opiniowania sądowo-psychiatryczno-psychologicznego, potrafi przyjąć stanowisko wobec prezentowanego zagadnienia i uzasadnić je odwołując się do przepisów prawa i orzecznictwa. Posiada wiedzę na temat etyki, roli, metod pracy biegłego w postępowaniach karnych i cywilnych. Zna zasady tworzenia ekspertyz. Student posiada szeroki zakres wiedzy w zakresie regulacji prawnych w obszarze działalności biegłego i jego roli. Zna zasady sporządzania ekspertyz oraz potrafi odnieść się do kwestii etycznych. Zna zakres obowiązków i kompetencji biegłego sądowego. Student potrafi analizować zagadnienia w obszarze psychologii sądowej w odniesieniu do przykładów z orzecznictwa. Potrafi wskazać możliwe obszary problemowe oraz wskazać możliwe rozwiązania zgodne z regulacjami prawnymi. Jest w stanie konstruować wnioski na podstawie prezentowanego zagadnienia w obszarze opiniowania psychologicznego. Podejmuje próbę zrozumienia sytuacji w odniesieniu do wiedzy naukowej oraz regulacji prawnych. Zachowuje należytą ostrożność w formułowaniu wniosków, w oparciu o etykę, posiadaną wiedzę oraz metodologię. Student osiągnął wszystkie założone efekty kształcenia.

(4): Student posiada wiedzę na temat regulacji prawnych w zakresie opiniowania sądowo-psychiatryczno-psychologicznego, potrafi formułować trafne wnioski w kontekście prezentowanych problemów. Wskazuje na możliwe problemy w kontekście etyki pracy biegłego oraz potrafi odnieść posiadaną wiedzę do zróżnicowanych sytuacji. Podejmuje próbę zrozumienia sytuacji w odniesieniu do wiedzy naukowej oraz regulacji prawnych. Zachowuje należytą ostrożność w formułowaniu wniosków, w oparciu o etykę, posiadaną wiedzę oraz metodologię. Student nie osiągnął wszystkich założonych efektów kształcenia.

(3): Student posiada wiedzę na temat regulacji prawnych, ma jednak problem z poprawnym wskazaniem możliwego ich zastosowania na gruncie działań podejmowanych przez biegłego. Wskazuje na możliwe problemy w kontekście etyki pracy biegłego oraz potrafi odnieść posiadaną wiedzę do zróżnicowanych sytuacji. Student nie osiągnął wszystkich założonych efektów kształcenia.