WM: Personalistyczna koncepcja osobowości
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WF-PS-NPKOS |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.4
|
Nazwa przedmiotu: | WM: Personalistyczna koncepcja osobowości |
Jednostka: | Instytut Psychologii |
Grupy: |
Wykłady monograficzne - Psychologia |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | zaawansowany |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | PS_W02 PS_W03 PS_K03 Rozumie, na czym polega odmienność i oryginalność interpretacji zachowań oraz osobowości (i jej rozwoju, zaburzeń) człowieka z perspektywy personalistycznej; potrafi odróżnić tę perspektywę od innych dominujących we współczesnej psychologii. Zna korzenie historyczne i filozoficzne personalistycznego ujęcia osobowości. Jest przygotowany do samodzielnego uzupełniania wiedzy nt. psychologii personalistycznej; ma zdolności samodzielnego, krytycznego podejścia do różnych interpretacji osobowości. potrzeb i zmian |
Skrócony opis: |
Wykłady mają na celu wprowadzenie do innego niż dominujące we współczesnej psychologii sposobu interpretacji osobowości. Proponowaną perspektywę innego spojrzenia na osobowość określono jako personalistyczna. Obiektem analiz będą współczesne ujęcia kategorii osoby w psychologii oraz autorska propozycja interpretacji zachowań jednostkowych oraz osobowości i jej rozwoju. |
Pełny opis: |
1. O ograniczoności lub niewystarczalności interpretacji osobowości z dotychczasowych lub dominujących perspektyw w psychologii osobowości – problemy metodologiczne 2. Ścieżki dochodzenia do psychologii personalistycznej (antropologia personalistyczna i personalizm) 3. Oblicza współczesnego personalizmu 4. Myśl personalistyczna w psychologii – historyczne korzenie (Calkins, James, Stern) 5. Działanie i intencja jako empiryczna podstawa analizy motywacji i osobowości 6. Znaczenie „ja” w psychologii 7. „Ja” i motywy „ja” jako podstawa i racja dla personalistycznej interpretacji 8. Problem podmiotowości w psychologii 9. Osoba i jej atrybuty – możliwości interpretacji 10. Osoba a osobowość w interpretacji z perspektywy personalistycznej 11. Mechanizmy rozwoju osobowości z perspektywy personalistycznej (zasady rozwoju, „przywiązanie – dystansowanie – indywiduacja”, „zewnątrz – wewnątrzoparcie”, „relacja perspektywa subiektywna- perspektywa obiektywna”) 12. Interpretacja dysfunkcjonalności z perspektywy personalistycznej (uzależnienia) 13. Możliwości interpretacji zaburzeń osobowości z perspektywy personalistycznej 14. Kierunki dalszych badań |
Literatura: |
Literatura podstawowa: Gasiul, H. (1998). Zewnątrz – wewnątrzoparcie” jako podstawa interpretacji różnic w rozwoju psychospołecznym. Studia z Psychologii w KUL, Tom 9, s. 11-36. Zespół redakcyjny: P.Francuz, P.Oleś, W.Otrębski. Gasiul, H. (2001). Relacja pomiędzy obiektywną a subiektywną perspektywą jako podstawa rozwoju osobowego. Studia z Psychologii w KUL , 2001, t. 10, 159–206. Gasiul, H. (2007). Teorie emocji i motywacji. Warszawa: UKSW, s. 457-87. Gasiul, H. (2011). Personalizm W.Sterna- współczesne inspiracje i możliwe aplikacje. W: Psychologia Europejska w okresie międzywojennym. Sylwetki, osiągnięcia, problemy, pod red. W. Zeidlera i H.E.Luecka. Warszawa: Vizja Press & IT, s. 43-63. Gasiul, H.(2012). Psychologia osobowości. Nurty teorie koncepcje. Warszawa: Difin. Wydanie 2, s. 420-459. Literatura uzupełniająca: Bartnik, S.Cz., (2006). Szkice do systemu personalizmu. Lublin: Wydawnictwo KUL. Bartnik, S.Cz., (2008). Personalizm. Lublin: Wydawnictwo KUL. DeRobertis, E., Iuculano, J. (2005). Metaphysics and Psychology: A problem of the Personal. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 25, 2, 238-256. Frankl, V.E (2010). Wola sensu. Założenia i zastosowanie logoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca. Frankl, V.E. (2012). Człowiek w poszukiwaniu sensu. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca. Gałdowa, A. (1990). Rozwój i kryteria dojrzałości osobowej. Przegląd Psychologiczny, XXXIII, 1, 13- 27. Gałdowa, A. (1995). Powszechność i wyjątek. Rozwój osobowości człowieka dorosłego Kraków: Księgarnia Akademicka. Gałdowa, A. (red.) (1994). Psychologia osobowości i antropologia filozoficzna. Kraków: UJ. Gałdowa, A. (red) (2000). Tożsamość człowieka. Kraków: UJ. Gasiul, H. (1993). Oblicza „ja” w świetle wybranych koncepcji psychologicznych. Pojęcie rozwój patologia. Bydgoszcz, WSP. Gasiul, H. (1995). Przywiązanie vs. Dystansowanie jako warunek rozwoju osobowości. W: Rozwijający się człowiek pod red. J.Trempały, Bydgoszcz, WSP. Gasiul, H. (1998). U podstaw mechanizmów uzależnień. Perspektywa osoby jako istoty emocjonalnie uwikłanej. Studia Nad Rodziną, nr 2, s.47 – 64. Gasiul, H. (2000). O psychologii inaczej. Studia Psychologica, 2000, nr 1, s. 135 - 152. Gasiul, H. (2001). W poszukiwaniu podstaw rozwoju ja emocjonalnego. Warszawa, Wyd. Akademickie Żak. Gasiul, H. (2002).. Rozwój osoby podstawą rozwoju osobowości. Studia Psychologica 2002, nr 3, s. 105- 118. Gasiul, H. (2003a). Emocjonalno – motywacyjne mechanizmy uzależnień. W: Między życiem a śmiercią. Uzależnienia eutanazja sytuacje graniczne pod red. W.Bołoza i M.Ryś, UKSW, s. 17-40. Gasiul, H. (2003b). Świadomość moralna a dynamika rozwoju osobowości. W: Konteksty podmiotowej świadomości (psychika – moralność – historia). Praca zbiorowa pod redakcją E.Podrez, R.Monia, Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej, Olecko, Episteme, nr 29, s. 9-31. Gasiul, H. (2004). Zaburzenia osobowości z perspektywy personalistycznej. Studia Psychologica, nr 5, s. 261 –271. Gasiul, H. (2005). Monolog czy dialog? Refleksje nad kryteriami oceny jakości rozwoju „ja”. W: Polifonia osobowości. Aktualne problemy psychologii narracji, pod red. E. Chmielnickiej-Kuter, M. Puchalskiej-Wasyl, przy współpracy P. Olesia. Lublin: Wydawnictwo KUL, 33–50. Gasiul, H. (2012). Czy możliwy i dlaczego uzasadniony jest powrót do psychologii personalistycznej? Czasopismo Psychologiczne, w druku Kobierzycki, T. (2001). Filozofia osobowości. Warszawa: Eneteia. Krzyżewski, K. (1990). O statusie i funkcjonowaniu kategorii „osoba“ w koncepcjach psychologicznych. Przegląd Psychologiczny, XXXIII, 1, 69-76. May, R. (1995). O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Poznań: DW REBIS. Obuchowski, K. (1993). Człowiek intencjonalny. Warszawa: WN PWN. Popielski, K. (red) 1996). Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji. Lublin: RW KUL. Straś- Romanowska, M. (1992). Los człowieka jako problem psychologiczny. Podstawy teoretyczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Straś-Romanowska, M. (red.) (2000) Metody jakościowe w psychologii współczesnej. Wrocław: Wydawnictwo UWr. Uchnast, Z. (1987). Koncepcja człowieka jako osoby w psychologii humanistyczno-egzystencjalnej. W: Człowiek – pytanie otwarte, pod red. K. Popielskiego. Lublin: RW KUL, 77–100. Uchnast, Z. (1990). Problem podmiotowości w ujęciu psychologicznym. Przegląd Psychologiczny, XXXIII, 1, 41-57. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Rozumie na czym polega odmienność interpretacji osobowości z perspektywy personalistycznej Jest w stanie interpretować mechanizmy rozwoju i zaburzenia z perspektywy personalistycznej Potrafi uzupełnić wiedzę na rzecz zrozumienia wagi podejścia personalistycznego |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunkiem zaliczenia jest egzamin (forma do wyboru) oraz uczestnictwo w wykładach |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.