Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wykład monograficzny: Etyka badań naukowych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-R-FI-KONEBN
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wykład monograficzny: Etyka badań naukowych
Jednostka: Instytut Filozofii
Grupy: Grupa przedmiotów ogólnouczelnianych - Doktoranci
Przedmioty dla doktorantów filozofii
Przedmioty dla doktorantów psychologii
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

średnio-zaawansowany

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

SD_Fl_W01

SD_Fl_W03

SD_Fl_U02

SD_Fl_U03

SD_Fl_K02

P8S_WG;

P8S_KO;

P8S_KR


Skrócony opis:

Etyka badań naukowych podejmuje trzy istotne zagadnienia; dla samych badaczy, dla nauki, którą się zajmują oraz dla otoczenia. Główne kierunki rozważań dotyczą zasad rzetelności i uczciwości naukowych, czyli tzw. standardów dobrej, naukowej praktyki a także zasad i warunków dopuszczalności prowadzenia badań naukowych ( zwłaszcza tego rodzaju uregulowań wymagają nowe technologie) na ludziach i zwierzętach. Chodzi zatem o etykę normatywną w obszarze nauki, obejmującą zasady, reguły dobrej praktyki ( good research) kompetentnej i odpowiedzialnej.

Pełny opis:

Zakres tematów:

1.Wyjaśnienie terminów: etyka normatywna, etyka badań, etyka nauki, etyka w badaniach naukowych, kodeksy etyczne; czym są normy moralne, reguły i zasady i kto je ustala?

2.Teoretyzcne i praktyczne uwarunkowania etyki badań naukowych, dlaczego są one dzisiaj podejmowane? na czym polega ich waga?

3.Trzy różne obszary badań-etyka-normy-pracownik naukowy, etyka-normy-grupy badawcze, etyka-normy -nauka i nowoczesne technologie

4.Formy uprawia etyki badań naukowych: kodeksy, instytucjonalizacja, dekrety, konstytucje dla nauki, komitety i komisje

5.Przykładowe "przestępstwa" naukowców oraz płynące stąd zagrożenia dla nauki i otoczenia

6.Przykładowe zagrożenia, jakimi są niewłaściwe procedury badawcze

7.REguły kierujące pracą badawczą-standaryzacja czy uwiarygodnienie? Co można objąć takimi normami, a co powinno być w przestrzeni nauki w gestii wyobraźni, kreatywności i wiedzy naukowej? na ile można mówić o autonomii nauki i naukowców wobec np. wolności artystycznej?

8.Etyczne i prawne reguły i zasady obowiązujące na terenie badań ( eksperymentów!) na ludziach i zwierzętach

9.Reguły lojalności wobec uczestników badań a kryteria zdrowego rozsądku, praktyki i intuicji

10. Reguły pożyteczności wyników badań a zastrzeżenia etyczne postulat zachowania rozsądku w sytuacjach szczególnie złożonych i trudnych do jednoznacznego rozstrzygnięcia

11.Instytucjonalizacja zasad dobrej praktyki badawczej a widmo biurokracji

12.nauka jako zawód, konflikt interesów a finansowanie badań w drodze konkursów, grantów itd.

13.Projekty etyki badań naukowych a pytania, wątpliwości i kontrowersje wokół konkretnych zasad i reguł

14.Czy etyka normatywna w praktyce badawczej stanowi przeszkodę czy stanowi czynnik obiektywizujący i zabezpieczający zarówno interesy naukowców, ich prestiż i możliwości rozwojowe. Czy standaryzacja norm i procedur powinna być taka sama dla nauk humanistycznych, technicznych itd.?

15.Ogólne uporządkowanie materiału i omówienie projektów etyki badań naukowych, samodzielnie opracowanych przez słuchaczy w nawiązaniu do dyscypliny, którą reprezentują.

Literatura:

A. Przyłuska-Fiszer, etyka badań naukowych -od etosu do regulacji, w; rehabilitacji, (4), 15-21, 2012

Research Ethics,: A Reader,ed.D.Eliott i J. E.Stern, Hanover-London 1997, University Press of New England

W. Galewicz, O etyce badań naukowych, W; Diametros nr 19 ( marzec 2009), 48-57.

Etyczne i prawne granice badań naukowych, praca zb. red. W.Galewicz,Diametros, , UNIVESRITAS, Kraków 2009

J. Gawęcki, Etyka w badaniach naukowych, w: Zeszyty Problemowe Postępów nauk Rolniczych 2008, z.530,: 95:104

A. Kowalik-Lekka, Etyka w bauce

Z. Hajduk, Wartościowanie i wartości w nauce, St.Phil.Christ. 40/2,2004, 13-

38

Z.Hajduk, Metanaukowe ujęcie relacji między etyka a nauką, w; Nauka 3/2010.1431

Kodeks etyki pracownika naukowego ( PROJEKT); oprac. Komisja do spraw Etyki w nauce , w: Nauka 3/2012.33 46.

R. Kleszcz, nauczyciel akademicki: neutralność czy aksjologiczne zaangażowanie?, w Etyka 44, 2011

E.McMullin, Wartości w nauce, w: Zagadnienia Filozoficzne W Nauce, :XXIV/1999 s.,7-25.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Efekt umiejętności : student zdobywa umiejętność analizowania wiedzy również pod względem etycznym i odpowiednim procedur, kierujących pracami naukowca/ zespołu naukowców, potrafi też sam opracować projekt dobrych praktyk w dziedzinie, w którą się zajmuje

Efekt wiedzy:

student poznając nową problematykę ma też świadomość zagrożeń, jakie stoją przed badaczami, nauka i nowymi technologiami, jego wiedza o nauce zostaje rozszerzona o normy i zasady, które uwiarygodniają zarówno same procedury jak i wyniki badań

Efekt kompetencji

student jest zdolny do opisu i analizy etyki badań naukowych w zakresie ogólnym, a w swojej dyscyplinie w sposób szczegółowy. Potrafi też niektóre z zasad i procedur poddać w wątpliwość, zapytać się o ich konkretną wartość czy możliwości przestrzegania, by uniknąć szkodliwej formy kamuflażu.

Metody i kryteria oceniania:

Metoda dydaktyczna; poruszenie tematu, jego rozwinięcie, podanie kluczowych danych- dyskusja i pytania-wspólna próba znalezienia właściwej odpowiedzi-

weryfikacja: egzamin końcowy

metoda dydaktyczna-samodzielne opracowanie projektu etyki badań naukowych przez student z zakresu jego dziedziny

weryfikacja: zaliczenie pracy i poddanie jej pod wspólną dyskusję

Kryteria oceny:

student zobowiązany jest do napisani samodzielnie projektu badań naukowych, z dziedziny którą uprawia, udział w dyskusjach na zajęciach jako podstawowe warunki do zaliczenia konwersatorium i przystąpienia do egzaminu.

umiejętności:

na ocenę 2-student nie orientuje się czym jest etyka badań naukowych, na jakich zasadach i normach się opiera, jaki ma cel

na ocenę 3-student czytał artykuł na temat etyki badań naukowych, ogólnie orientuje się w problematyce, ale nie potrafi jej skonkretyzować, scharakteryzować z nawiązaniem do odpowiedniej terminologii

na ocenę 4-student zna terminologię, wie jak ją zastosować do opisania zasad i reguł etyki badań naukowych, może powołać się na teksty i przykłady nadużyć na terenie nauki, ale nie potrafi poddać tę tematykę analizie etycznej

na ocenę 5- student zna terminologię, potrafi się nią właściwie posługiwać, rozumie na czym polega etyczny wymiar nauki, jaka problematyka pojawia się w związku z nowoczesnymi technologiami, co również dotyczy kwestii konfliktu interesów

Wiedza

na ocenę 2-student nie wie czym jest etyka badań naukowych, jaki ma cel i na czym polega jej rola w nauce

na ocenę 3-student ma bardzo ogólną wiedzę o tym, czym jest etyka badań naukowych, ale nie umie jej scharakteryzować i sproblematyzować

na ocenę 4-student wie, czym się zajmuje etyka badań naukowych i dlaczego są to ważne zagadnienia, rozumie też że niektóre procedury czy reguły są wręcz szkodliwe dla pewnych dziedzin np. humanistyki i potrafi to udowodnić

na ocenę 5-student dysponuję pełną wiedza w zakresie tematów, podjętych na zajęciach, wie też o tym, że umiar w zakresie wprowadzonych reguł i zasad, pozwala na kontrolowany rozwój danej dziedziny, odwołując się do lektury, wie o zagrożeniach dla nauki i potrafi je wskazać, wynikających z braku jasnych i możliwych do realizacji reguł i zasad

Kompetencje; ocenia się wiedzę i umiejętności studenta na podstawie trzech elementów: samodzielnego przygotowania i napisania projektu etyki badań naukowych z własnej dziedziny, uczestniczenia w dyskusjach na zajęciach oraz odpowiedzi uzyskanych podczas egzaminu.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)