Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Psychologia procesów poznawczych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WF-ZPS-N-PO
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Psychologia procesów poznawczych
Jednostka: Instytut Psychologii
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla drugiego roku
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: (brak danych)
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

PS_W03; PS_W09; PS_U04;

Skrócony opis:

Celem wykładu jest przekazanie studentom podstawowych wiadomości z zakresu psychologii poznawczej, zapoznanie z wypracowanym przez nią podejściem badawczym i sposobem opisywania procesów psychicznych. Ukazane zostaną ograniczenia i kontrowersje wokół tego nurtu psychologii oraz perspektywy i możliwości jakie otwiera przed psychologią jako nauką empiryczną. Wskazane zostaną także możliwości zastosowań warsztatu i pojęć wypracowanych przez psychologię poznawczą w innych dziedzinach psychologii.

Pełny opis:

Treści programowe

1. Wprowadzenie: początki psychologii poznawczej jako odrębnego podejścia w badaniach psychologicznych. Psychologia poznawcza jako dziedzina kognitywistyki (cognitive science).

2. Teorie percepcji. Teorie przetwarzania "góra-dół". Podejście "ekologiczne" J. J. Gibsona. Teoria opisu strukturalnego i model komputacyjny percepcji wzrokowej. Kategoryzacja percepcyjna

3. Teorie uwagi. Automatyczne i kontrolowane przetwarzanie informacji.

4. Wyobrażenia i sądy: spór między tzw. stanowiskiem obrazowym i abstrakcyjnym.

5. Język i kompetencja językowa. Model generatywny Chomsky’ego. Procesy rozumienia słów i zdań. Język a myślenie.

6 Sądy i podejmowanie decyzji. Myślenie: wnioskowanie i błędy wnioskowania, spór o racjonalność myślenia człowieka. Rozumowanie dedukcyjne. Rozwiązywanie problemów.

7. Kontekst filozoficzny psychologicznych badań nad reprezentacją pojęciową. Klasyczne teorie pojęć. Badania A. Lewickiego nad nabywaniem pojęć. Probabilistyczne i egzemplarzowe teorie pojęć. Efekt typowości w badaniach E. Rosch. Rola teorii w spójności pojęć.

9. Historia badań nad pamięcią. Klasyczne badania pamięci. Krzywe uczenia się. Metody badania pamięci.

10. Teorie i modele pamięci roboczej. Funkcje wykonawcze. Automatyczne i kontrolowane przetwarzanie a pamięć (Hasher i Zacks). Teoria rywalizacji egzemplarzy Logana.

11. Teorie systemów pamięci a teorie procesów. Poziomy przetwarzania według Craika i Lockharta. Teorie podwójnego procesu, procedura rozszczepienia procesu L. Jacoby'ego.

12. Pamięć i poznanie utajone. Uczenie się mimowolne na przykładzie uczenie się tzw. "sztucznej gramatyki". Badania nad efektem poprzedzania. Efekt "samej ekspozycji".

13. Teorie schematów. Koncepcja pamięci dynamicznej R. Schanka. Pamięć autobiograficzna. Efekt odnoszenia do siebie. Metody badania pamięci autobiograficznej. Problem tzw. amnezji dziecięcej.

14. Metapamięć. Trafność sądów o wyuczeniu. Monitorowanie źródła informacji.

15. Podsumowanie - kierunki rozwoju psychologii poznawczej.

Literatura:

Lektura podstawowa:

1. Falkowski, A., Maruszewski, T., Nęcka, E. Procesy poznawcze. W: J. Srelau, D. Doliński, red. Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP, 2008, Tom 1, Rozdział. 6.

2. Maruszewski T. Psychologia poznania. Umysł i świat. Gdańsk: GWP, 2011.

3. Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B.: Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN i ACADEMICA, 2006.

4. Sternberg RJ.: Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP, 2001

Literatura uzupełniająca:

1. Draaisma D. Machina metafor. Historia pamięci. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, 2009.

2. Gut A. O relacji między myślą a językiem. Lublin, KUL JPII, 2009.

3. Kahneman D. Pułapki myślenia. Poznań: Media Rodzina, 2012.

4. Francuz P. (red.): Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią. Warszawa: SCHOLAR, 2007.

5. Jagodzińska, M. (2008). Psychologia Pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion.

6. Niedźwieńska, A. (2013). Pamięć prospektywna. Wyd. SEDNO.

Nieznański, M. (2015). Pamięć informacji kontekstowej. Wydawnictwo UKSW, Warszawa.

7. Schacter, D. (2003). Siedem grzechów pamięci. Jak zapominamy i zapamiętujemy. Warszawa: PIW.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

Wiedza - student wymienia i opisuje główne nurty i paradygmaty badawcze psychologii poznawczej; charakteryzuje procesy poznawcze i wskazuje wyniki badań uzasadniające poszczególne stanowiska teoretyczne.

Umiejętności - student dobiera odpowiednie metody badania procesów poznawczych; potrafi zinterpretować teksty naukowych artykułów empirycznych; umie wyszukać i wyselekcjonować źródła, które posłużą mu do wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności.

Kompetencje - dąży do rzetelnego i zgodnego z regułami metodologii zbierania danych empirycznych, zachowuje krytycyzm wobec koncepcji, które nie są uzasadnione badaniami empirycznymi, jak również ma świadomość ograniczeń badawczych psychologii poznawczej.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin końcowy z wykładów ma formę pisemną. Obejmuje materiał omówiony w trakcie wykładów (zalecana obecność na zajęciach) oraz lekturę obowiązkową (Falkowski, A., Maruszewski, T., Nęcka, E. Procesy poznawcze. W: J. Srelau, D. Doliński, red. Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP, 2008, Tom 1, Rozdział. 6.)

Egzamin składa się z pytań testowych (w każdym pytaniu cztery opcje odpowiedzi z jedną prawidłową) oraz pytań otwartych wymagających samodzielnego sformułowania odpowiedzi.

Warunkiem otrzymania oceny pozytywnej z egzaminu jest uzyskanie co najmniej 51% punktów.

Możliwe jest uzyskanie dodatkowych punktów za aktywność poszerzającą umiejętności i wiedzę (np. udział w eksperymentach z psychologii poznawczej).

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 32 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Nieznański
Prowadzący grup: Marek Nieznański
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 32 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Nieznański
Prowadzący grup: Marek Nieznański
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2023-10-01 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 32 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Nieznański
Prowadzący grup: Marek Nieznański
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)