Wstep do nauki o języku

podstawowy

FW1_W01

FW1_W10

FW1_U07

FW1_K03

Wiedza o języku z zakresu szkoły podstawowej i średniej.

Przedmiot ma na celu wprowadzenie studenta w podstawowe zagadnienia lingwistyczne, a więc przede wszystkim odpowiedź na pytanie, czym w ogóle jest język, z czego składa się system językowy i jakie są reguły jego użycia. Treści przyswajane w cyklu zajęć będą stanowiły podstawę studiowania przedmiotów językoznawczych w całym cyklu studiów.

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi problemami językoznawstwa ogólnego oraz przygotowanie ich do studiowania kolejnych przedmiotów lingwistycznych.

Student poznaje strukturę języka jako systemu proporcjonalnych układów znaków oraz dowiaduje się, że istnieją reguły użycia tego systemu wspólne dla wszystkich jego użytkowników. Ma okazję samodzielnie zmierzyć się z lekturą tekstów lingwistycznych i opanować podstawową terminologię, z którą będzie się stykał w dalszym ciągu kształcenia filologicznego. W czasie wykładu student uczy się dyskusji na temat trudnych, abstrakcyjnych problemów języka naturalnego.

ZAKRES TEMATYCZNY WYKŁADU:

1. Język naturalny i jego definicje

2. Pojęcie znaku językowego

3. Wybrane zagadnienia semantyki lingwistycznej

4. Wybrane zagadnienia pragmatyki lingwistycznej

5. Syntaktyka jako aspekt znaku językowego

6. Podsystemy języka naturalnego

-podsystem składniowy

-podsystem morfologiczny

-podsystem fonologiczny

7. Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne

8. Zagadnienie pokrewieństwa językowego

1. Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998

2. Chomsky N., Struktura głęboka a struktura powierzchniowa,

[w:] Semiotyka dziś i wczoraj. Wybór tekstów, pod red. J. Pelza

i L. Koja. Wrocław 1991, s. 361-363.

3. De Saussure F., Szkice z językoznawstwa ogólnego, Warszawa 2004.

4. Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2012

5. Grzegorczykowa R., 2010, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2010.

6. Kowalski M., Idiosynchronia – panchronia – diachronia jako ontologiczne tryby istnienia języka w czasie. Kilka uwag na temat myśli naukowej F. de Saussure’a, [w:] „The Peculiarity of Man”, tom 19 Czas i przestrzeń, Kielce 2014

7. Pisarkowa K., Pragmatyczne spojrzenie na akt mowy [w:] Z

pragmatycznej stylistyki, semantyki i historii języka. Wybór

zagadnień, Kraków 1994, s. 11-23.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004.

2. Milewski T., Założenia językoznawstwa typologicznego [w:] tegoż, Teoria, typologia i historia języka. Kraków 1993, s. 88-

116.

3. Zdunkiewicz D., Akty mowy [w:] Współczesny język polski pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001, s. 269-280.

4. Żuk G., Językowy obraz świata w lingwistyce polskiej przełomu wieków, [w:] Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku,

red. Małgorzata Karwatowska i Adam Siwiec, Chełm 2010, s. 239–257.

Po cyklu wykładów student:

zna i rozumie miejsce i znaczenie nauk filologicznych w obszarze nauk humanistycznych oraz specyfikę metodologiczną przedmiotu badań językoznawczych

zna i rozumie zmienność języka, jego warstwy semantycznej oraz ewolucji systemów gramatycznych

potrafi posługiwać się uznanymi w filologii metodami, w swojej pracy wykazując zdolność do zachowania spójności metodologicznej

jest gotów do ciągłego pogłębiania swojej wiedzy oraz do jej krytycznej oceny

Opis ECTS:

Udział w wykładzie: 30 godz.

Przygotowanie do zajęć (lektura tekstów i rozwiązywanie testów na platformie Moodle): 40 godz.

Przygotowanie do egzaminu: 20 godz.

Łącznie 90 godz. = 3 p. ECTS

Student uzyskuje ocenę niedostateczną, jeżeli nie opanował efektów uczenia się.

Student uzyskuje ocenę dostateczną, jeżeli:

- (FW1_W01) dostatecznie zna i rozumie miejsce i znaczenie nauk filologicznych w obszarze nauk humanistycznych oraz specyfikę metodologiczną przedmiotu badań językoznawczych

- w stopniu dostatecznym zna i rozumie zmienność języka, jego warstwy semantycznej oraz ewolucji systemów gramatycznych

- w stopniu dostatecznym potrafi posługiwać się uznanymi w filologii metodami, w swojej pracy wykazując zdolność do zachowania spójności metodologicznej

- w stopniu dostatecznym jest gotów do ciągłego pogłębiania swojej wiedzy oraz do jej krytycznej oceny

Dobrą ocenę uzyskuje Student, który:

- dobrze zna podstawową terminologię z dziedziny językoznawstwa, wymienia działy tej nauki i umie uzasadnić jej interdyscyplinarny charakter;

- w dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma dobrą wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tym zakresie i kierunkach ich rozwojuz zakresu wybranych zagadnień, które będą mu potrzebne w dalszym studiowaniu przedmiotów językoznawczych;

- w dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, a także świadomość jego złożoności oraz problematyki związanej z użyciem systemu;

- dobrze potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami językoznawczymi, m.in. dokonywać uproszczonej analizy morfologicznej i składniowej; wskazywać elementy aktów mowy, rozpoznawać funkcje języka;

Bardzo dobrą ocenę uzyskuje Student, który:

- bardzo dobrze zna podstawową terminologię z dziedziny językoznawstwa, wymienia działy tej nauki i umie uzasadnić jej interdyscyplinarny charakter;

- w bardzo dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma bardzo dobrą wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tym zakresie i kierunkach ich rozwoju z zakresu wybranych zagadnień, które będą mu potrzebne w dalszym studiowaniu przedmiotów językoznawczych;

- w bardzo dobrym stopniu ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, a także świadomość jego złożoności oraz problematyki związanej z użyciem systemu;

- bardzo dobrze potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami językoznawczymi, m.in. dokonywać uproszczonej analizy morfologicznej i składniowej; wskazywać elementy aktów mowy, rozpoznawać funkcje języka;