Elementy kultury antycznej (i ich recepcja w kulturze współczesnej)

literaturoznawstwo

podstawowy

FK1_W04 FK1_U05

Poziom podstawowy. Brak.

Zajecia poświęcone najważniejszym aspektom kultury starożytnej Grecji, z akcentem na kulturę Vwiecznych Aten.

Celem kursu jest przybliżenie kontekstu kulturowo-społecznego zjawisk literackich takich jak tragedia czy historiografia okresu klasycznego, a co za tym idzie zmniejszenia szans na tzw. błąd ahistorycyzmu w interpretacji tekstu. Omawiane zagadnienia:

1. Uwarunkowania geograficzne, zasoby materialne świata greckiego

2. Kultura minojska i mykeńska

3. Narodziny cywilizacji polis

4. Sympozjon - biesiada arystokratyczna

5. Sport w kulturze starożytnych Greków

6. Sztuka grecka w okresie archaicznym i klasycznym

7. Oikos: struktura, obyczajowość, funkcjonowanie

8. Prawo i sądownictwo

9. Kultura militarna: falanga, strategia walk morskich, falanga macedońska

10. Religia polis

11. Kultura polityczna i struktura społeczna okresu hellenistycznego

12. Hellenistyczna sztuka grecka

W. Lengauer, L. Trzcionkowski, Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa 2011.

R. Osborne Grecja klasyczna, 2010

L. Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Z. Abramowiczówna, O sztuce starożytnej, Torun 2002.

R. Chodkowski, Teatr grecki, Lublin 2004.

J. Ciechanowicz, Cień Minotaura, Warszawa 1996.

M.I. Finley, Polityka w świecie starożytnym, Kraków 2000.

M. Grant, Mity rzymskie, Warszawa 1978.

P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Warszawa 1997.

A. G. Hamman, Życie codzienne pierwszych chrześcijan, Warszawa 1990.

M.H. Hansen, Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Warszawa 1999.

J. G. Landels, Muzyka starożytnej Grecji i Rzymu, Kraków 2003.

W. Lengauer, Religijność starożytnych Greków, Warszawa 1994.

J. Łanowski, Święte igrzyska olimpijskie, Poznań 2000.

B. Patzek, Homer i jego czasy, Warszawa 2007.

C. Reinsberg, Obyczaje seksualne starożytnych Greków, Gdynia 1998.

D. Słapek, Sport i widowiska w świecie antycznym, Warszawa 2010.

A. Swiderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, Warszawa 1974.

P. Vidal-Naquet, Czarny łowca, Warszawa 1983

P. Veyne, Historia życia prywatnego. t. I Od cesarstwa rzymskiego do roku tysięcznego, Wrocław 2005 (trzy pierwsze rozdziały: 1. Cesarstwo Rzymskie,

P. Veyne, Imperium grecko-rzymskie, Kęty 2008.

M. Wecowski, Sympozjon, czyli wspólne picie, Warszawa 2011.

L. Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje staroytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006

Student zna terminologię podstawową tak dla dyscypliny studiów, jak i dla całego obszaru studiów humanistycznych.

Posiada podstawową wiedzę o kulturze badanego obszaru, tak w wymiarze intelektualnym (filozofia, historia nauki), jak i materialnym (historia sztuki, paleografia); dostrzega i rozumie powiązania miedzy kulturą grecką, rzymską i kulturami Bliskiego Wschodu, posiada podstawową wiedzę o kulturach pozostających w kontakcie ze światem grecko-rzymskim.

Zna podstawowe problemy związane z religiami starożytnymi, ich miejscem w kulturze i życiu politycznym

Dostrzega i rozumie powiązania istniejące pomiędzy filologią klasyczną a orientalistyką (Altorientalistik), biblistyką, historią, archeologią, antropologią, etnologią, teorią literatury, historią filozofii czy nauki.

Posiada podstawową wiedzę o najważniejszych kierunkach badań nad starożytnością klasyczną i ich związkach z ogólnie rozumianą humanistyką.

Zna najnowsze odkrycia i rozumie ich znaczenie dla dyscypliny (Oxyrrhynchus Project, odkrycia archeologiczne etc.).

Posiada podstawową wiedzę z dziedziny teorii i antropologii kultury, zna pojęcie tekstu kultury i orientuje się w najważniejszych teoriach analizy i interpretacji tegoż, ze szczególnym uwzględnieniem preferowanych metod filologii klasycznej.

Orientuje się we współczesnym życiu kulturalnym, ze szczególnym uwrażliwieniem na obecność lub przetwarzanie elementów kultury antycznej.

Ma podstawową wiedzę o charakterze nauk społecznych oraz o człowieku jako podmiocie

konstytuującym struktury społeczne i zasady ich funkcjonowania

Potrafi wyszukiwać, analizować, selekcjonować informacje, prowadzić kwerendę bibliograficzną, posługiwać się narzędziami pomocniczymi (bazy danych, bazy leksykograficzne, bazy bibliograficzne, źródła rękopiśmienne etc.).

Potrafi formułować, precyzować i opracowywać problemy badawcze, samodzielnie dokonuje wyboru stosownej metodologii, potrafi uzasadnić tak dobór problemu, jak i metodologii.

Potrafi wykorzystać w samodzielnej pracy wskazówki czy uwagi krytyczne opiekunów naukowych etc.

Posługuje się poprawną terminologią naukową.

Potrafi dokonać średniozaawansowanej literaturo, kulturo lub językoznawczej analizy wybranego tworu cywilizacji starożytnej/kultury średniowiecznej, interpretacji fenomenów kulturowych, literackich czy językowych, lokując je przy tym w szerszym kontekście historyczno-kulturowym.

Posiada umiejętność konstruowania wypowiedzi ustnych w formach przewidzianych dla dyskursu naukowego; formy te i ich styl potrafi też rozpoznawać i rozróżniać.

Posiada umiejętności pozwalające na identyfikację dziedzictwa starożytnego w świecie nowożytnym.

Rozumie potrzebę stałego pogłębiania swojej wiedzy.

Ma świadomość wartości i aktualności dziedzictwa kulturowego epoki starożytnej.

Zdaje sobie sprawę z wartości, jakie niesie wielokulturowość i wielonarodowość.

Ma świadomość przynależności do europejskiego kręgu kulturowego.

Egzamin testowy (pytania otwarte i zamknięte)

Szczegółowy opis wymagań:

Ocena niedostateczna: ocenę niedostateczną otrzymuje student, który nie spełnił choć jednego wymogu określonego dla oceny dostatecznej (zob. niżej).

Ocena dostateczna

WIEDZA: Student zna terminologię podstawową z zakresu kultury grecko-rzymskiej, jak i dla całego obszaru studiów humanistycznych. Posiada podstawową wiedzę o kulturze antycznej, tak w wymiarze intelektualnym (filozofia, historia nauki), jak i materialnym (historia sztuki, paleografia); dostrzega i rozumie powiązania miedzy kulturą grecką, rzymską i kulturami Bliskiego Wschodu, posiada podstawową wiedzę o kulturach pozostających w kontakcie ze światem grecko-rzymskim. Zna podstawowe problemy związane z religiami starożytnymi, ich miejscem w kulturze i życiu politycznym. Ma podstawową wiedzę o charakterze nauk społecznych oraz o człowieku jako podmiocie konstytuującym struktury społeczne i zasady ich funkcjonowania.

UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi wyszukiwać, analizować, selekcjonować informacje, prowadzić kwerendę bibliograficzną, posługiwać się narzędziami pomocniczymi (bazy danych, bazy leksykograficzne, bazy bibliograficzne etc.). Potrafi wykorzystać w samodzielnej pracy wskazówki czy uwagi krytyczne opiekunów naukowych etc. Posiada umiejętność konstruowania wypowiedzi ustnych w formach przewidzianych dla dyskursu naukowego; formy te i ich styl potrafi też rozpoznawać i rozróżniać.

K. SPOŁECZNE: Ma świadomość przynależności do europejskiego kręgu kulturowego. Zdaje sobie sprawę z wartości, jakie może nieść wielokulturowość i wielonarodowość.

Ocena dobra.

Ocenę dobrą otrzymuje student, który spełnia wszelkie wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto spełnia następujące warunki.

WIEDZA: Dostrzega i rozumie powiązania istniejące pomiędzy filologią klasyczną a orientalistyką (Altorientalistik), biblistyką, historią, archeologią, antropologią, etnologią, teorią literatury, historią filozofii czy nauki. Posiada podstawową wiedzę o najważniejszych kierunkach badań nad starożytnością klasyczną i ich związkach z ogólnie rozumianą humanistyką. Posiada podstawową wiedzę z dziedziny teorii i antropologii kultury, zna pojęcie tekstu kultury i orientuje się w najważniejszych teoriach analizy i interpretacji tegoż, ze szczególnym uwzględnieniem preferowanych metod filologii klasycznej.

UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi dokonać średniozaawansowanej literaturo-, kulturo- lub językoznawczej analizy wybranego tworu cywilizacji starożytnej/kultury średniowiecznej, interpretacji fenomenów kulturowych, literackich czy językowych, lokując je przy tym w szerszym kontekście historyczno-kulturowym. Posługuje się poprawną terminologią naukową.

K. SPOŁECZNE: Ma świadomość wartości i aktualności dziedzictwa kulturowego epoki starożytnej.

Ocena bardzo dobra.

Ocenę b. dobrą otrzymuje student, który spełnia wszelkie wymagania na ocenę dobrą, a ponadto spełnia następujące warunki.

WIEDZA: Zna najnowsze odkrycia i rozumie ich znaczenie dla dyscypliny (np. Oxyrrhynchus Project, odkrycia archeologiczne etc.). Orientuje się we współczesnym życiu kulturalnym, ze szczególnym uwrażliwieniem na obecność lub przetwarzanie elementów kultury antycznej.

UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi formułować, precyzować i opracowywać problemy badawcze, samodzielnie dokonuje wyboru stosownej metodologii, potrafi uzasadnić tak dobór problemu, jak i metodologii.

Posiada umiejętności pozwalające na identyfikację dziedzictwa starożytnego w świecie nowożytnym.

K. SPOŁECZNE: Rozumie potrzebę stałego pogłębiania swojej wiedzy.

ND