Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Logika

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-FK-I-1-Logika
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Logika
Jednostka: Wydział Nauk Humanistycznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FK1_W07

FK1_U03

FK1_U08

FK1_K04


Skrócony opis:

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: Poznanie podstawowych wiadomości w zakresie logiki ogólnej oraz metodologii. Wyrobienie u studentów umiejętności w zakresie logicznego myślenia, czyli przeprowadzania rozumowań zgodnie z zasadami wynikania logicznego; oceny własnych i cudzych sądów i zbudowanych z nich teorii pod kątem ich poprawności logicznej; precyzyjnego formułowania myśli i krytycznej analizy pojęć i zdań; skutecznej argumentacji i prowadzenia dyskusji.

Pełny opis:

Treści merytoryczne:

Tematyka przedmiotu:

I Wiadomości wstępne: Ogólny charakter logiki jako nauki. Logika formalna.

II Syntaktyczna, semantyczna i pragmatyczna charakterystyka języka: Język i jego funkcje. Syntaktyczne reguły języka. Spójność syntaktyczna. Wyrażenia i ich znaczenia. Kategorie syntaktyczne wyrażeń.

III Nazwa jako kategoria syntaktyczna: Nazwa i znaczenie nazwy. Desygnat nazwy, zakres nazwy, rodzaje nazw. Relacje semantyczne nazw. Jednoznaczność i wieloznaczność nazw. Sposoby użycia nazw. Nazwy ostre i nieostre, wyraźne i niewyraźne. Stosunki między zakresami nazw.

IV Ważniejsze błędy w słownym przekazywaniu myśli: Błąd wieloznaczności wyrażeń. Ekwiwokacja. Amfibolia. Błąd wynikający posługiwania nazwami o niewyraźnym znaczeniu. Błąd niedopowiedzenia.

V Zdanie logiczne jako kategoria syntaktyczna: Zdanie i sąd. Wartość logiczna zdania. Prawda logiczna. Zdania analityczne i syntetyczne. Zdania proste. Zdania złożone.

VI Elementy teorii definicji: Zagadnienie definicji. Definicje nominalne i realne. Definicje nominalne. Budowa definicji. Podstawowe typy definicji. Warunki poprawności definicji wyrazów. Błędy w definiowaniu. Definicje realne.

VII Podział logiczny. Warunki poprawności i błędy podziału logicznego.

VIII Rachunek zdań: Wiadomości wstępne. Związki logiczne między zdaniami. Związek logicznej sprzeczności zdań. Zasada sprzeczności i zasada wyłączonego środka. Związek logicznej równoważności zdań. Związek logicznego wynikania zdań. Okres warunkowy. Wynikanie inferencyjne. Podstawowe prawa logiki zdań wynikające ze stosunku wynikania logicznego. Prawa wynikające ze stosunku wykluczania i dopełniania się zdań alternatywnych i dysjunktywnych. Prawa (tautologie) rachunku zdań. Metoda zerojedynkowa. Aksjomatyczna postać rachunku zdań. Wybrane prawa rachunku zdań.

IX Tradycyjna logika formalna. Rachunek nazw: Formy wnioskowania bezpośredniego. Klasyczne zdania kategoryczne. Kwadrat logiczny. Prawa kwadratu logicznego – związki logiczne między klasycznymi zdaniami kategorycznymi. Konwersja zdań kategorycznych. Obwersja zdań kategorycznych. Formy wnioskowania pośredniego. Sylogistyka. Pojęcie i podstawowe formy sylogizmu. Warunki poprawności trybów sylogistycznych. Sprawdzanie trybów za pomocą diagramów Venna. Sylogizmy niedoskonałe.

X Elementy rachunku kwantyfikatorów: Symbolika i podstawowe schematy rachunku kwantyfikatorów. Podstawowe tautologie rachunku kwantyfikatorów.

XI Wnioskowanie i warunki jego poprawności: Pojęcie wnioskowania. Uznawanie i uzasadnianie twierdzeń. Zasada racji dostatecznej. .

XII Wnioskowanie uprawdopodobniające. Wnioskowanie redukcyjne. Wnioskowanie indukcyjne. Indukcyjny proces badawczy. Pojęcie wnioskowania indukcyjnego. Indukcja matematyczna. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną niezupełną. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną (zupełną i niezupełną). Wnioskowanie przez analogię. Wnioskowanie statystyczne. Wnioskowanie przez indukcję eliminacyjną.

XIII Błędy w rozumowaniu.

XIV Przekonywanie jako szczególny rodzaj wnioskowania: Rzetelne i nierzetelne sposoby argumentowania i prowadzenia sporów.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Kazimierz Pawłowski, Podstawy logiki ogólnej, Warszawa 2016.

Zygmunt Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 2007.

Barbara Stanosz, Wprowadzenie do logiki formalnej. Podręcznik dla humanistów, Warszawa 1998 (lub inne wydanie).

Efekty kształcenia i opis ECTS:

FK1_W07

Potrafi dokonać refleksji nad recepcją najważniejszych fenomenów literatury i kultury starożytnej; potrafi dokonać spójnej refleksji nad tradycją przekazu.

FK1_U03

Potrafi dokonać wyboru adekwatnych do badanego problemu metod badawczych i poprawnie te metody wykorzystać w pracy.

FK1_U08

Posiadaną wiedzę potrafi wykorzystać w faktycznej organizacji pracy i realizacji zadań badawczych.

FK1_K01

Zdaje sobie sprawę z dylematów związanych z pełnieniem określonej roli zawodowej.

Metody i kryteria oceniania:

Oceny uzależnione od zaangażowania studenta, a zwłaszcza od przygotowywania się do zajęć i uczestniczenia w zajęciach, a także od praktycznego wykorzystania zdobywanej wiedzy z zakresu logiki i metodologii. Duży wpływ na ocenę ma umiejętność logicznego myślenia – ze świadomym wykorzystaniem poznanych prawideł.

Na ocenę dostateczną student powinien wykazać się umiejętnością rozwiązywania prostych zadań i problemów logicznych. Na ocenę dobrą i bardzo dobrą student powinien umieć rozwiązać trudniejsze zadania i problemy logiczne, wymagające większej znajomości z logiki i metodologii, w zakresie przerabianym na zajęciach. Ocena ostateczna bierze też pod uwagę zaangażowanie i pracowitość studenta, wykazaną w trakcie zajęć oraz w zadaniach zadanych do rozwiązania samodzielnego w domu.

Oceny wystawia się na podstawie sprawdzianów pisemnych, odpowiedzi ustnych, prac domowych oraz na podstawie ogólnej aktywności studentów na zajęciach.

Sprawdziany pisemne weryfikują wiedzę i umiejętności studenta odpowiednio na poziomie podstawowym (ocena do: dst plus) oraz wyższym (ocena do: db plus). Student uczęszczający regularnie na zajęcia i uważający na zajęciach powinien bez trudu rozwiązać zadania na poziomie podstawowym. Zadania na poziomie wyższym wymagają większego zaangażowania i większej aktywności na zajęciach.

Ocenę bardzo dobrą końcową (na koniec zajęć) otrzymują studenci, którzy rozwiązują zadania na poziomie wyższym, a ponadto potrafią uzasadnić rozwiązania regułami i prawami logicznego myślenia, poznanymi w czasie zajęć. Powinni też wykazać się zaangażowaniem i pracowitością.

Prowadzący zajęcia rezerwuje sobie prawo do podwyższenia oceny końcowej (zwykle o jeden stopień), nawet do oceny bardzo dobrej, właśnie ze względu na aktywność i pracowitość studenta, nawet jeśli ta ocena nie wynika bezpośrednio ze sprawdzianów pisemnych.

Praktyki zawodowe:

Nie ma praktyk z logiki.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Kazimierz Pawłowski
Prowadzący grup: Kazimierz Pawłowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Punkty ECTS:

30 godz. - zajęcia - 1 punkt

30 godz. - przygotowanie do ćwiczeń - 1 punkt

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: Poznanie podstawowych wiadomości w zakresie logiki ogólnej oraz metodologii. Wyrobienie u studentów umiejętności w zakresie logicznego myślenia, czyli przeprowadzania rozumowań zgodnie z zasadami wynikania logicznego; oceny własnych i cudzych sądów i zbudowanych z nich teorii pod kątem ich poprawności logicznej; precyzyjnego formułowania myśli i krytycznej analizy pojęć i zdań; skutecznej argumentacji i prowadzenia dyskusji.

Pełny opis:

Treści merytoryczne:

Tematyka przedmiotu:

I Wiadomości wstępne: Ogólny charakter logiki jako nauki. Logika formalna.

II Syntaktyczna, semantyczna i pragmatyczna charakterystyka języka: Język i jego funkcje. Syntaktyczne reguły języka. Spójność syntaktyczna. Wyrażenia i ich znaczenia. Kategorie syntaktyczne wyrażeń.

III Nazwa jako kategoria syntaktyczna: Nazwa i znaczenie nazwy. Desygnat nazwy, zakres nazwy, rodzaje nazw. Relacje semantyczne nazw. Jednoznaczność i wieloznaczność nazw. Sposoby użycia nazw. Nazwy ostre i nieostre, wyraźne i niewyraźne. Stosunki między zakresami nazw.

IV Ważniejsze błędy w słownym przekazywaniu myśli: Błąd wieloznaczności wyrażeń. Ekwiwokacja. Amfibolia. Błąd wynikający posługiwania nazwami o niewyraźnym znaczeniu. Błąd niedopowiedzenia.

V Zdanie logiczne jako kategoria syntaktyczna: Zdanie i sąd. Wartość logiczna zdania. Prawda logiczna. Zdania analityczne i syntetyczne. Zdania proste. Zdania złożone.

VI Elementy teorii definicji: Zagadnienie definicji. Definicje nominalne i realne. Definicje nominalne. Budowa definicji. Podstawowe typy definicji. Warunki poprawności definicji wyrazów. Błędy w definiowaniu. Definicje realne.

VII Podział logiczny.

VIII Rachunek zdań: Wiadomości wstępne. Związki logiczne między zdaniami. Związek logicznej sprzeczności zdań. Zasada sprzeczności i zasada wyłączonego środka. Związek logicznej równoważności zdań. Związek logicznego wynikania zdań. Okres warunkowy. Wynikanie inferencyjne. Podstawowe prawa logiki zdań wynikające ze stosunku wynikania logicznego. Prawa wynikające ze stosunku wykluczania i dopełniania się zdań alternatywnych i dysjunktywnych. Prawa (tautologie) rachunku zdań. Metoda zerojedynkowa. Aksjomatyczna postać rachunku zdań. Wybrane prawa rachunku zdań.

IX Tradycyjna logika formalna. Rachunek nazw: Formy wnioskowania bezpośredniego. Klasyczne zdania kategoryczne. Kwadrat logiczny. Prawa kwadratu logicznego – związki logiczne między klasycznymi zdaniami kategorycznymi. Konwersja zdań kategorycznych. Obwersja zdań kategorycznych. Formy wnioskowania pośredniego. Sylogistyka. Pojęcie i podstawowe formy sylogizmu. Warunki poprawności trybów sylogistycznych. Sprawdzanie trybów za pomocą diagramów Venna. Sylogizmy niedoskonałe.

X Elementy rachunku kwantyfikatorów: Symbolika i podstawowe schematy rachunku kwantyfikatorów. Podstawowe tautologie rachunku kwantyfikatorów.

XI Podstawy teorii zbiorów i teorii relacji: Podstawowe pojęcia i symbolika rachunku zbiorów. Stosunki między zbiorami. Działania na zbiorach. Prawa rachunku zbiorów. Algebra Boole’a zbiorów – aksjomatyczny system rachunku zbiorów. Podział zbiorów. Podstawy teorii relacji. Podstawowe pojęcia teorii relacji. Rodzaje relacji.

XII Wnioskowanie i warunki jego poprawności: Pojęcie wnioskowania. Uznawanie i uzasadnianie twierdzeń. Zasada racji dostatecznej. Wnioskowanie logiczne. Warunki poprawności wnioskowania logicznego. Wnioskowanie dedukcyjne. Wnioskowanie uprawdopodobniające. Wnioskowanie redukcyjne. Wnioskowanie indukcyjne. Indukcyjny proces badawczy. Pojęcie wnioskowania indukcyjnego. Indukcja matematyczna. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną niezupełną. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną zupełną. Wnioskowanie przez analogię. Wnioskowanie statystyczne. Indukcja eliminacyjna. Kanony Milla. Błędy w rozumowaniu.

XIV Przekonywanie jako szczególny rodzaj wnioskowania: Rzetelne i nierzetelne sposoby argumentowania i prowadzenia sporów.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Kazimierz Pawłowski, Podstawy logiki ogólnej, Warszawa 2016.

Zygmunt Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 2007.

Barbara Stanosz, Wprowadzenie do logiki formalnej. Podręcznik dla humanistów, Warszawa 1998 (lub inne wydanie).

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Beata Gaj, Kazimierz Pawłowski, Joanna Zajkowska
Prowadzący grup: Kazimierz Pawłowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

ECTS:

30 h - ćwiczenia - 1 point

30 h - przygotowanie do ćwiczeń - 1 point

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Poziom przedmiotu: podstawowy

Cele przedmiotu: Poznanie podstawowych wiadomości w zakresie logiki ogólnej oraz metodologii. Wyrobienie u studentów umiejętności w zakresie logicznego myślenia, czyli przeprowadzania rozumowań zgodnie z zasadami wynikania logicznego; oceny własnych i cudzych sądów i zbudowanych z nich teorii pod kątem ich poprawności logicznej; precyzyjnego formułowania myśli i krytycznej analizy pojęć i zdań; skutecznej argumentacji i prowadzenia dyskusji.

Pełny opis:

Treści merytoryczne:

Tematyka przedmiotu:

I Wiadomości wstępne: Ogólny charakter logiki jako nauki. Logika formalna.

II Syntaktyczna, semantyczna i pragmatyczna charakterystyka języka: Język i jego funkcje. Syntaktyczne reguły języka. Spójność syntaktyczna. Wyrażenia i ich znaczenia. Kategorie syntaktyczne wyrażeń.

III Nazwa jako kategoria syntaktyczna: Nazwa i znaczenie nazwy. Desygnat nazwy, zakres nazwy, rodzaje nazw. Relacje semantyczne nazw. Jednoznaczność i wieloznaczność nazw. Sposoby użycia nazw. Nazwy ostre i nieostre, wyraźne i niewyraźne. Stosunki między zakresami nazw.

IV Ważniejsze błędy w słownym przekazywaniu myśli: Błąd wieloznaczności wyrażeń. Ekwiwokacja. Amfibolia. Błąd wynikający posługiwania nazwami o niewyraźnym znaczeniu. Błąd niedopowiedzenia.

V Zdanie logiczne jako kategoria syntaktyczna: Zdanie i sąd. Wartość logiczna zdania. Prawda logiczna. Zdania analityczne i syntetyczne. Zdania proste. Zdania złożone.

VI Elementy teorii definicji: Zagadnienie definicji. Definicje nominalne i realne. Definicje nominalne. Budowa definicji. Podstawowe typy definicji. Warunki poprawności definicji wyrazów. Błędy w definiowaniu. Definicje realne.

VII Podział logiczny.

VIII Rachunek zdań: Wiadomości wstępne. Związki logiczne między zdaniami. Związek logicznej sprzeczności zdań. Zasada sprzeczności i zasada wyłączonego środka. Związek logicznej równoważności zdań. Związek logicznego wynikania zdań. Okres warunkowy. Wynikanie inferencyjne. Podstawowe prawa logiki zdań wynikające ze stosunku wynikania logicznego. Prawa wynikające ze stosunku wykluczania i dopełniania się zdań alternatywnych i dysjunktywnych. Prawa (tautologie) rachunku zdań. Metoda zerojedynkowa. Aksjomatyczna postać rachunku zdań. Wybrane prawa rachunku zdań.

IX Tradycyjna logika formalna. Rachunek nazw: Formy wnioskowania bezpośredniego. Klasyczne zdania kategoryczne. Kwadrat logiczny. Prawa kwadratu logicznego – związki logiczne między klasycznymi zdaniami kategorycznymi. Konwersja zdań kategorycznych. Obwersja zdań kategorycznych. Formy wnioskowania pośredniego. Sylogistyka. Pojęcie i podstawowe formy sylogizmu. Warunki poprawności trybów sylogistycznych. Sprawdzanie trybów za pomocą diagramów Venna. Sylogizmy niedoskonałe.

X Elementy rachunku kwantyfikatorów: Symbolika i podstawowe schematy rachunku kwantyfikatorów. Podstawowe tautologie rachunku kwantyfikatorów.

XI Podstawy teorii zbiorów i teorii relacji: Podstawowe pojęcia i symbolika rachunku zbiorów. Stosunki między zbiorami. Działania na zbiorach. Prawa rachunku zbiorów. Algebra Boole’a zbiorów – aksjomatyczny system rachunku zbiorów. Podział zbiorów. Podstawy teorii relacji. Podstawowe pojęcia teorii relacji. Rodzaje relacji.

XII Wnioskowanie i warunki jego poprawności: Pojęcie wnioskowania. Uznawanie i uzasadnianie twierdzeń. Zasada racji dostatecznej. Wnioskowanie logiczne. Warunki poprawności wnioskowania logicznego. Wnioskowanie dedukcyjne. Wnioskowanie uprawdopodobniające. Wnioskowanie redukcyjne. Wnioskowanie indukcyjne. Indukcyjny proces badawczy. Pojęcie wnioskowania indukcyjnego. Indukcja matematyczna. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną niezupełną. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną zupełną. Wnioskowanie przez analogię. Wnioskowanie statystyczne. Indukcja eliminacyjna. Kanony Milla. Błędy w rozumowaniu.

XIV Przekonywanie jako szczególny rodzaj wnioskowania: Rzetelne i nierzetelne sposoby argumentowania i prowadzenia sporów.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Kazimierz Pawłowski, Podstawy logiki ogólnej, Warszawa 2016.

Zygmunt Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 2007.

Barbara Stanosz, Wprowadzenie do logiki formalnej. Podręcznik dla humanistów, Warszawa 1998 (lub inne wydanie).

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)