Historia literatury polskiej - Romantyzm

E-Learning (pełny kurs)

obowiązkowy

nie dotyczy

Wykład z przedmiotu Historia Literatury Polskiej - Romantyzm ma na celu zapoznanie Studentów z twórczością pisarzy epoki oraz szeroką gamą zagadnień historycznoliterackich wiążących się z literaturą polską i (kontekstowo) powszechną epoki romantyzmu (1822-1863).

Wykład ma charakter kursowy. W ogólnym zarysie dotyczy nastepujących zagadnień: przegląd najważniejszych zjawisk literackich oraz indywidualności pisarskich tego czasu z wyborem problemów istotnych z punktu widzenia aktualnych kierunków badań nad literaturą epoki, takich jak: swoiste cechy romantyzmu polskiego, uniwersalizm i rodzimość, peryferia i centrum, zagadnienia geopoetyki, sytuacja i kierunki przemian wybranych gatunków literackich (genologia romantyzmu), miejsce epoki w procesie historycznym kultury polskiej.

W trakcie wykładu omówione zostaną zagadnienia historycznoliterackie związane z twórczością Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Norwida i innych romantyków, a także (w perspektywie przekrojowej) z najważniejszymi zjawiskami kulturowymi okresu romantyzmu.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

I LITERATURA PIĘKNA

Literatura polska lat: 1795-1821

Walka romantyków z klasykami, oprac. Kawyn (BN). Do wyboru 5 artykułów (spośród pism: J. Śniadeckiego, J. Koźmiana K. Brodzińskiego, L. Osińskiego, J. U. Niemcewicza)

Wybicki J., Mazurek Dąbrowskiego

Woronicz J.P., Hymn do Boga

Wirtemberska M., Malwina, czyli domyślność serca

Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne (dwa wybrane utwory)

Feliński A., Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego

Mickiewicz Adam, wiersze filomackie (Oda do młodości, Pieśń filaretów, Żeglarz)

Zorian Dołęga Chodakowski, O Słowiańszczyźnie przed chrześcijaństwem (wybrane fragmenty)

Literatura lat: 1822-1863 (z uwzględnieniem późnej twórczości Cypriana Norwida)

Mickiewicz A. Ballady i romanse (cały cykl),

Mickiewicz A. Sonety (3 sonety z cyklu odeskiego i 3 sonety z cyklu krymskiego)

Mickiewicz A. Zdania i uwagi

Mickiewicz A. liryki rzymsko-drezdeńskie (wybrane trzy wiersze)

Mickiewicz A. liryki lozańskie (wszystkie wiersze)

Mickiewicz A. Grażyna, Konrad Wallenrod, Giaur (1 powieść poetycka spośród trzech proponowanych w całości - do wyboru)

Mickiewicz A. Reduta Ordona

Mickiewicz A. , Dziady II, IV, III, I (wymagana jest znajomość całości)

Mickiewicz A., Pan Tadeusz

Mickiewicz A., Księgi narodu polskiego i Księgi pielgrzymstwa polskiego (wybrane fragmenty)

Mickiewicz A., Literatura słowiańska (wybrane fragmenty - 4 wykłady)

Mickiewicz A., Królewna Lala, Pan Baron (jeden "poemat" do wyboru)

Mickiewicz A., "Trybuna Ludów", "Pielgrzym Polski" (po jednym artykule - do wyboru)

Słowacki J, Wiersze liryczne (szczególnie tom: Ja Orfeusz. Liryki i fragmenty z lat 1836-1849, wybór i wstęp M. Bizan, Warszawa 1974). 5 utworów sprzed 1842 roku i 5 utworów poetyckich napisanych po roku 1842 - do wyboru.

Słowacki J, Godzina myśli (w całości)

Słowacki J., Ojciec zadżumionych, W Szwajcarii, Wacław, Poema Piasta Dantyszka o piekle – 1 poemat w całości (do wyboru)

Słowacki J., Anhelli

Słowacki J., Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Beniowski – pierwszych V pieśni (do wyboru 1 poemat dygresyjny, drugi we fragmentach)

Słowacki J., Król-Duch (Rapsod I)

Słowacki J., Genezis z Ducha (w całości);

Słowacki J. Kordian

Słowacki J. Balladyna lub Lilla Weneda (do wyboru)

Słowacki J. Fantazy, Ksiądz Marek, Sen srebrny Salomei (1 z tych dramatów tzw. "późnych" do wyboru)

Słowacki J., Listy do matki (15 listów - do wyboru)

Krasiński Z., Wybrane poezje (5 utworów)

Krasiński Z. Agaj-Han lub inne opowiadanie (do wyboru)

Krasiński Z., Nie-Boska komedia

Krasiński Z., Irydion

Krasiński Z., Przedświt (wybrane fragmenty)

Krasiński Z., Psalmy przyszłości (Wybrany psalm)

Krasiński Z., Listy (wybór - 20 listów z różnych zbiorów listów: do ojca, do Delfiny Potockiej, do różnych adresatów) lub z antologii: Z. Krasiński, Listy: wybór, oprac. Z. Sudolski, 1997 (BN).

Norwid C., Vade-mecum (5 utworów)

Norwid C., Promethidion (w całości)

Norwid C., Assunta (fragmenty)

Norwid C., Białe kwiaty, Czarne kwiaty (w całości)

Norwid C., Ad leones

Norwid C., Pierścień Wielkiej Damy, Miłość-czysta u kąpieli morskich (1 dramat do wyboru)

Norwid C., Ostatnia z bajek

Fredro A. Pan Geldhab, Mąż i żona, Śluby panieńskie, Pan Jowialski, Zemsta, Dożywocie (do wyboru 2 komedie)

Goszczyński S., Zamek kaniowski

Malczewski A., Maria

Mochnacki M, O literaturze polskiej w wieku XIX (rozdział o "Marii" Malczewskiego)

Kraszewski J.I., Hrabina Cosel, Stara baśń (do wyboru)

Lenartowicz T., Wybór poezji (5 utworów)

Pol W., wiersze (3 utwory)

Rzewuski H., Pamiątki Soplicy (2 gawędy)

Sztyrmer L, Pantofel. Historia mojego kuzyna (Kraków 2002), Frenofagiusz i Frenolesty (Kraków 2002) – 1 utwór do wyboru;

Zaleski B., Wybór poezji (3 utwory)

Żmichowska N., Poganka

II PODRĘCZNIKI AKADEMICKIE

R. Przybylski, A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 1997 (lub inne).

D. Siwicka, Romantyzm 1822-1863, Warszawa 1995.

F. Claudon i in., Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1997.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994;

III MONOGRAFIE I SYNTEZY

- M. Janion, Gorączka romantyczna. Warszawa 1975 (lub późniejsze);

- M. Janion, M. Żmigrodzka, Romantyzm i historia. Warszawa 1978;

- I. Opacki, W środku niebokręga. Poezja romantycznych przełomów. Katowice 1995;

Problemy polskiego romantyzmu. Red. M. Żmigrodzka. Wrocław 1979;

M. Prussak, Czy słychać jeszcze głos romantyzmu?, Warszawa 2007;

Religijny wymiar literatury polskiego romantyzmu. Red. D. Zamącińska, M. Maciejewski. Lublin 1995;

Z. Stefanowska, Mapa romantyzmu polskiego. Pisma z lat 1964-2007, Warszawa 2014.

- Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu. Warszawa 2002;

- E. Szczeglacka-Pawłowska, Romantyzm "brulionowy", Warszawa 2015.

- Style zachowań romantycznych. Propozycje i dyskusje. Red. M. Janion i M. Zielińska. Warszawa 1986;

- A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm (dowolne wydanie);

- D. Zamącińska Słynne-nieznane. Wiersze późne Mickiewicza, Słowackiego i Norwida, Lublin 1985;

- Cz. Zgorzelski, Romantyzm w Polsce, Lublin 1957 oraz Zarysy i szkice literackie, Warszawa 1988;

IV OMÓWIENIA DOTYCZĄCE TWÓRCZOŚCI POSZCZEGÓLNYCH AUTORÓW

Adam Mickiewicz

W. Borowy, O poezji Mickiewicza. Lublin 1999;

M. Burta, Reszta prawd. "Zdania i uwagi" Adama Mickiewicza, Warszawa 2005;

M. Dernałowicz, Adam Mickiewicz. Warszawa 1985;

K. Górski: Artyzm i język, Warszawa 1977;

J. Kleiner Mickiewicz, t. 1-2, Lublin 1995-1998;

S. Pigoń, Zawsze o Nim. Kraków 1960;

J. Przyboś, Czytając Mickiewicza, Warszawa 1998;

Rozmowy o Dziadach, red. B. Kuczera-Chachulska, M. Prussak, Warszawa 2005;

D. Seweryn, ... jak tam zaszedłeś. Mickiewicz w szkole klasycznej, Lublin 1997;

Cz. Zgorzelski, O sztuce poetyckiej Mickiewicza. Warszawa 1976.

Juliusz Słowacki

M. Janion i M. Żmigrodzka, Słowacki mistyczny. Propozycje i dyskusje, Warszawa, 1981;

J. Kleiner, Słowacki. Dzieje twórczości, t. 1-4, Kraków 2003;

A. Kowalczykowa, Słowacki. Warszawa 1994;

S. Treugutt, Beniowski – Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1999;

Cz. Zgorzelski,, Liryka w pełni romantyczna, Warszawa 1981.

Zygmunt Krasiński

M. Bieńczyk, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, Warszawa 2001.

M. Janion: Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962;

J. Kleiner: Zygmunt Krasiński. Studia, Warszawa 1998;

E. Szczeglacka: Romantyczny homo-legens, Warszawa 2005.

E. Szczeglacka-Pawłowska: Romantyzm "brulionowy", Warszawa 2015.

A. Waśko, Zygmunt Krasiński. Oblicza poety, Kraków 2001;

Cyprian Norwid

W. Borowy: O Norwidzie. Rozprawy i notatki, Warszawa 1960;

Cypriana Norwida kształt prawdy i miłości. Analizy i interpretacje, red. S. Makowiecki, Warszawa 1986;

Z. Łapiński, Norwid. Kraków 1971 lub wyd. następne;

J. Maciejewski, Cyprian Norwid. Warszawa 1993;

I. Sławińska, Reżyserska ręka Norwida (fragm.), Kraków 1971;

Z. Stefanowska: Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993;

Jak czytać Norwida? Postawy badawcze, metody, weryfikacje, red. B. Kuczera-Chachulska, J. Trzcionka, Warszawa 2008.

E-Learning (pełny kurs)

Punktacja ECTS - 4 punkty

30 godzin - udział w zajęciach;

90 godzin - zapoznanie się z literaturą przedmiotu oraz przygotowywanie się do egzaminu.

obowiązkowy

nie dotyczy

Wykład wprowadza w pogłębioną znajomość epoki, w szczególności literatury polskiego romantyzmu poprzez wszechstronną analizę tekstów, która pozwoli ujawnić osobliwość polskiego romantyzmu, a także jego żywotność i obecność w kulturze współczesnej.

Wykład ma charakter kursowy. Jego zadaniem jest zapoznanie Studentów z historią literatury polskiego romantyzmu, twórczością pisarzy epoki oraz z szeroką gamą zagadnień historycznoliterackich wiążących się z literaturą polską i (kontekstowo) powszechną epoki romantyzmu (1822-1863) oraz wyrobienie następujących umiejętności:

- opisu procesu rozwoju literatury polskiej lat 1822-1863 (w przypadku twórczości Cypriana Norwida - do śmierci poety) w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem i naszkicowaniem perspektywy estetycznej i kulturowej epoki oraz jej związków z tradycją epok wcześniejszych i wypracowanych w historii literatury prądów literackich

- rozpoznawania i opisywania istotnych dla romantyzmu zjawisk literackich, które decydują o osobliwości epoki jako formacji literackiej i kulturowej

- charakteryzowania i rozpoznawania problematyki romantyzmu brulionowego i romantyzmu dzieł publikowanych w epoce

- charakterystyki twórczości pisarzy romantycznych

- wiedzy na temat istotnych dla epoki cezur i ich związków z przemianami w historii Polski i Europy

- rozpoznawania kwestii związanych z genologią romantyczną oraz estetyką epoki

- posługiwania się kategoriami interpretacyjnymi charakterystycznymi dla analiz tekstów romantycznych i związanymi ze specyfiką twórczości poszczególnych pisarzy

- opisywania podstaw filozoficznych epoki i tendencji artystycznych, które znalazły odbicie w dziełach literackich.

- interpretacji dzieł epoki oraz głównych nurtów i szkół literackich

Punktacja ECTS - 4 punkty

30 godzin - udział w zajęciach;

90 godzin - zapoznanie się z literaturą przedmiotu oraz przygotowywanie się do egzaminu

obowiązkowy

nie dotyczy

Wykład wprowadza w pogłębioną znajomość epoki, w szczególności literatury polskiego romantyzmu poprzez wszechstronną analizę tekstów, która pozwoli ujawnić osobliwość polskiego romantyzmu, a także jego żywotność i obecność w kulturze współczesnej.

Wykład ma charakter kursowy. Jego zadaniem jest zapoznanie Studentów z historią literatury polskiego romantyzmu, twórczością pisarzy epoki oraz z szeroką gamą zagadnień historycznoliterackich wiążących się z literaturą polską i (kontekstowo) powszechną epoki romantyzmu (1822-1863) oraz wyrobienie następujących umiejętności:

- opisu procesu rozwoju literatury polskiej lat 1822-1863 (w przypadku twórczości Cypriana Norwida - do śmierci poety) w porządku synchronicznym oraz diachronicznym ze wskazaniem i naszkicowaniem perspektywy estetycznej i kulturowej epoki oraz jej związków z tradycją epok wcześniejszych i wypracowanych w historii literatury prądów literackich

- rozpoznawania i opisywania istotnych dla romantyzmu zjawisk literackich, które decydują o osobliwości epoki jako formacji literackiej i kulturowej

- charakteryzowania i rozpoznawania problematyki romantyzmu brulionowego i romantyzmu dzieł publikowanych w epoce

- charakterystyki twórczości pisarzy romantycznych

- wiedzy na temat istotnych dla epoki cezur i ich związków z przemianami w historii Polski i Europy

- rozpoznawania kwestii związanych z genologią romantyczną oraz estetyką epoki

- posługiwania się kategoriami interpretacyjnymi charakterystycznymi dla analiz tekstów romantycznych i związanymi ze specyfiką twórczości poszczególnych pisarzy

- opisywania podstaw filozoficznych epoki i tendencji artystycznych, które znalazły odbicie w dziełach literackich.

- interpretacji dzieł epoki oraz głównych nurtów i szkół literackich

Literatura polska lat: 1795-1821

Walka romantyków z klasykami, oprac. Kawyn (BN). Do wyboru 5 artykułów (spośród pism: J. Śniadeckiego, J. Koźmiana K. Brodzińskiego, L. Osińskiego, J. U. Niemcewicza)

Wybicki J., Mazurek Dąbrowskiego

Woronicz J.P., Hymn do Boga

Wirtemberska M., Malwina, czyli domyślność serca

Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne (dwa wybrane utwory)

Feliński A., Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego

Mickiewicz Adam, wiersze filomackie (Oda do młodości, Pieśń filaretów, Żeglarz)

Zorian Dołęga Chodakowski, O Słowiańszczyźnie przed chrześcijaństwem (wybrane fragmenty)

Literatura lat: 1822-1863 (z uwzględnieniem późnej twórczości Cypriana Norwida)

Mickiewicz A. Ballady i romanse (cały cykl),

Mickiewicz A. Sonety (5 sonetów z cyklu odeskiego i 5 sonetów z cyklu krymskiego)

Mickiewicz A. Zdania i uwagi

Mickiewicz A. liryki rzymsko-drezdeńskie (wybrane 3 utwory)

Mickiewicz A. liryki lozańskie

Mickiewicz A. Grażyna, Konrad Wallenrod, Giaur (do wyboru: 1 powieść poetycka spośród trzech proponowanych)

Mickiewicz A. Reduta Ordona

Mickiewicz A. , Dziady II, IV, III, I

Mickiewicz A., Pan Tadeusz (w całości)

Mickiewicz A., Księgi narodu polskiego i Księgi pielgrzymstwa polskiego (wybrane fragmenty)

Mickiewicz A., Literatura słowiańska (wybrane fragmenty - 4 wykłady)

Mickiewicz A., Królewna Lala, Pan Baron (jeden "poemat" do wyboru)

Mickiewicz A., "Trybuna Ludów", "Pielgrzym Polski" (po jednym artykule - do wyboru)

Słowacki J, Wiersze liryczne (szczególnie tom: Ja Orfeusz. Liryki i fragmenty z lat 1836-1849, wybór i wstęp M. Bizan, Warszawa 1974). 5 utworów sprzed 1842 roku i 5 utworów poetyckich napisanych po roku 1842 - do wyboru.

Słowacki J, Godzina myśli (w całości)

Słowacki J., Ojciec zadżumionych, W Szwajcarii, Wacław, Poema Piasta Dantyszka o piekle – 1 poemat (do wyboru, w całości)

Słowacki J., Anhelli

Słowacki J. Kordian

Słowacki J. Balladyna lub Lilla Weneda (do wyboru)

Słowacki J., Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Beniowski – pierwszych V pieśni (do wyboru: jeden poemat dygresyjny - w całości, drugi - we fragmentach)

Słowacki J., Król-Duch (Rapsod I)

Słowacki J., Genezis z Ducha (w całości);

Słowacki J. Fantazy, Ksiądz Marek, Sen srebrny Salomei (1 z tych dramatów tzw. "późnych" do wyboru)

Słowacki J., Listy do matki (10 listów - do wyboru)

Krasiński Z., Wybrane poezje (5 utworów)

Krasiński Z. Agaj-Han lub inne opowiadanie (do wyboru)

Krasiński Z., Nie-Boska komedia

Krasiński Z., Irydion

Krasiński Z., Przedświt (wybrane fragmenty)

Krasiński Z., Psalmy przyszłości (Wybrany psalm)

Krasiński Z., Listy (wybór - 20 listów z różnych zbiorów listów: do ojca, do Delfiny Potockiej, do różnych adresatów) lub z antologii: Z. Krasiński, Listy: wybór, oprac. Z. Sudolski, 1997 (BN).

Norwid C., Vade-mecum (5 utworów)

Norwid C., Promethidion (w całości)

Norwid C., Assunta (fragmenty)

Norwid C., Białe kwiaty, Czarne kwiaty (oba utwory - w całości)

Norwid C., Ad leones

Norwid C., Pierścień Wielkiej Damy, Miłość-czysta u kąpieli morskich (1 dramat do wyboru)

Norwid C., Ostatnia z bajek

Fredro A. Pan Geldhab, Mąż i żona, Śluby panieńskie, Pan Jowialski, Zemsta, Dożywocie (do wyboru 2 komedie)

Goszczyński S., Zamek kaniowski

Malczewski A., Maria

Mochnacki M, O literaturze polskiej w wieku XIX (rozdział o "Marii" Malczewskiego)

Kraszewski J.I., Hrabina Cosel, Stara baśń (do wyboru)

Lenartowicz T., Wybór poezji (5 utworów)

Pol W., wiersze (3 utwory)

Rzewuski H., Pamiątki Soplicy (2 gawędy)

Sztyrmer L, Pantofel. Historia mojego kuzyna (Kraków 2002), Frenofagiusz i Frenolesty (Kraków 2002) – 1 utwór do wyboru;

Zaleski B., Wybór poezji (3 utwory)

Żmichowska N., Poganka

literatura uzupełniająca:

F. Claudon i in., Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1997.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994;

R. Przybylski, A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 1997 (lub inne).

D. Siwicka, Romantyzm 1822-1863, Warszawa 1995.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994.

E. Szczeglacka-Pawłowska, Romantyzm brulionowy, 2015.

E. Szczeglacka-Pawłowska, Romantyczny homo legens. Zygmunt Krasiński jako czytelnik polskich poetów, Warszawa 2003.

Ewa Szczeglacka-Pawłowska, Owady Norwida. „Ostatnia z bajek”, czyli o piękności istnienia, „Studia Norwidiana” 2021 nr 39, s. 117-134.

Ewa Szczeglacka-Pawłowska, Dzieło sztuki brulionowej. O korespondencji Zygmunta Krasińskiego (w świetle kilku listów z Bad Wildungen), „Tekstualia” 2022/2, s. 29-42.