Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wstęp do nauki o literaturze

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-FW-I-1-WstDoNaut
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wstęp do nauki o literaturze
Jednostka: Wydział Nauk Humanistycznych
Grupy:
Strona przedmiotu: https://e.uksw.edu.pl/course/view.php?id=15747
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: (brak danych)
Poziom przedmiotu:

podstawowy
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FW1_W02; FW1_W03; FW1_U03; FW1_K03.
Literatura:

I Opracowania ogólne

1. A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1990 lub 1997.

2. E. Miodońska-Brookes, A. Kulawik, M. Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1978 (i wyd. n.).

3. H. Markiewicz, Wymiary dzieła literackiego.

4. J. Culler, Teoria literatury, tłum. M. Bassaj, Warszawa 1998.

5. U. Eco, O literaturze, tłum. J. Ugniewska, A. Wasilewska, Warszawa 2003.

6. D. Korwin-Piotrowska, Poetyka – przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011.

7. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2012.

8. T. Eagleton, Jak czytać literaturę, tłum. A. Kunicka, Warszawa 2014.

II Słowniki

1. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1998 i wyd. następne.

2. P. Pavis, Słownik terminów teatralnych, tłum., oprac. i uzupełnieniami opatrzył S. Swiontek, wstęp A. Ubersfeld, Wrocław 1998.

3. K. Wyrwas, K. Sujkowska-Sobisz, Mały słownik terminów teorii tekstu, Kraków 2005 i in.

4. Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006.
Efekty kształcenia i opis ECTS:

FW1_W02; FW1_W03; FW1_U03; FW1_K03.

Wiedza:

FW1_W01: zna podstawową metodologię, terminologię i teorie

wykorzystywane w badaniach literaturoznawczych;

FW1_W03: zna współczesne metody analizy i interpretacji dzieła

literackiego.

Umiejętności:

FW1_U03: formułować, precyzować i opracowywać problemy

badawcze, samodzielnie dokonuje wyboru stosownych

metod, uzasadnić dobór problemu i metod badawczych,

posługując się przy tym poprawną terminologią naukową;

Kompetencje społeczne:

FW1_K03: rozpoznawania i rozstrzygania dylematów naukowych i

etycznych związanych z wykonywaniem pracy filologa

zarówno w pracy indywidualnej, jak i zespołowej.
Metody i kryteria oceniania:

METODY OCENIANIA:

Wykład kończy się oceną w semestrze zimowym egzaminem w formie pisemnej). Egzamin będzie prowadzony na podstawie lektur obowiązkowych i treści podanych podczas wykładu.

KRYTERIA OCENIANIA

Wiedza:

 Na ocenę 5 (bardzo dobry): pogłębiona znajomość lektur obowiązkowych i treści podawanych podczas wykładów; lektura indywidualnie wybranych dwóch-trzech tekstów, udostępnionych w bazach www. i w bibliotekach.

 Na ocenę 4,5/ 4 (dobry plus/ dobry): dobra znajomość problemów literaturoznawczych z lektur obowiązkowych i wykładów wraz z pełną poprawnością rozumienia głównych tez teoretycznych.

 Na ocenę 3,5/ 3 (dostateczny plus/ dostateczny): hasłowa znajomość treści wykładu i lektur obowiązkowych, z ograniczoną umiejętnością merytorycznie poprawnego ich zreferowania.

 Na ocenę 2 (niedostateczny): brak znajomości zagadnień omówionych na wykładach; brak znajomości lektur obowiązkowych; błędy rzeczowe; nieumiejętność poprawnego zreferowania treści w mowie lub piśmie.

Umiejętności:

 Na ocenę 5 (bardzo dobry): umiejętność uargumentowania własnego stanowiska; samodzielność (oryginalność) w ujęciu tematów egzaminacyjnych; dyskusja (czy polemika) z problemami; umiejętność formowania w pełni poprawnej wypowiedzi pisemnej i ustnej.

 Na ocenę 4,5/ 4 (dobry plus/ dobry): umiejętność poprawnego omówienia lektur obowiązkowych i treści wykładu; nieliczne uchybienia językowe.

 Na ocenę 3,5/ 3 (dostateczny plus/ dostateczny): hasłowa znajomość treści podawanych podczas wykładu i treści lektur obowiązkowych; referowanie tychże treści bez umiejętności ich wyjaśnienia; względna poprawność językowa pisemnej pracy egzaminacyjnej lub wypowiedzi ustnej; słaba znajomość tytułów i nazwisk autorów polskich i obcych; błędy językowe.

 Na ocenę 2 (niedostateczny): brak umiejętności pisemnego (lub ustnego) zreferowania głównych problemów podanych podczas wykładu; nieznajomość lektur obowiązkowych; brak umiejętności posługiwania się komunikatywnym językiem polskim; liczne błędy językowe.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Saganiak
Prowadzący grup: Magdalena Saganiak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Saganiak
Prowadzący grup: Magdalena Saganiak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Punkty: 3


Godziny ćwiczeniowe: 30.


Czas na przygotowanie się do wykładu: 30.


Czas na przygotowanie się do zaliczenia: 30.
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy
Skrócony opis:

Propedeutyka nauki o literaturze. Przygotowanie do ćwiczeń i wykładów z historii i teorii literatury.

- Nauka o literaturze wśród innych nauk. Nauka o literaturze jako zjawisko historycznie zmienne. Różne formy refleksji o literaturze.

- Podstawowe pojęcia nauki o literaturze.

- Najważniejsze momentu rozwoju nauki o literaturze i najważniejsze kierunki w badaniach literackich.

- Sytuacja we współczesnej nauce o literaturze.
Pełny opis:

Propedeutyka nauki o literaturze. Przygotowanie do ćwiczeń i wykładów z historii i teorii literatury. Obejmuje następujące kręgi problemowe:

1. Istota literackości. Sporne kwestie w ujęciu genezy sztuki literackiej i sposobów jej badania – natchnienie a rzemiosło, mimesis a ekspresja, poznanie rzeczywistości zewnętrznej a poznanie duchowe, subiektywizm i obiektywizm, świadomość i nieświadomość jako źródło sztuki. Zagadnienie genezy dzieła literackiego.

2. Wstęp do ogólnej metodologii nauk. Nauki dedukcyjne.

3. Nauki empiryczne (indukcyjne, doświadczalne). Nauka o literaturze wśród innych nauk. Podział nauk o literaturze.

4. Język a dzieło literackie – odrębność języka literackiego na tle języka ogólnego, mowa poetycka jako pierwotny język człowieka, zagadnienie metafory, mowa poetycka jako wyzwolenie i jako zniewolenie, język poetycki a zagadnienie subiektywności i obiektywności, środki semantyczne i niesemantyczne w mowie poetyckiej, tekst literacki jako uczestnik wielkiej rozmowy w tradycji, tekst literacki jako struktura polifoniczna i dialogiczna (Bachtin).

5. Sporne kwestie w ujęciu stosunku dzieła literackiego do rzeczywistości – między prawdą a zmyśleniem, mimesis, fikcjonalność, "świat przedstawiony" – ujęcie Platona, Arystotelesa, ujęcie fenomenologiczne, strukturalistyczne i dekonstrukcjonistyczne.

6. Odbiór dzieła literackiego. Rozumienie, odczuwanie, interpretacja, gra, współudział, dekonstrukcja.

7. Zagadnienie interpretacji. "Interpretacja obiektywna" a "interpretacja subiektywna", wielość interpretacji, możliwość i niemożliwość interpretacji. Otwartość dzieła.

8. Zagadnienie języka badawczego. Zmiany w rozumieniu podstawowych kategorii w badaniach nad literaturą na przełomie XX i XXI wieku: Podmiot, dyskurs, wiedza-władza, tekst.
Literatura:

Książki pomocnicze:

- Kazimierz Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1974

Część trzecia - Metodologiczne typy nauk

Rozdział I. Podział nauk na nauki dedukcyjne i nauki indukcyjne (173-180)

Rozdział II. Nauki dedukcyjne (paragrafy 53-56) (181-191)

Rozdział III. Nauki indukcyjne (A. Baza empiryczna) (218-231)

- Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wrocław 2000

- Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1990 [lub inne wydanie]

- Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1977 [lub inne wydanie]

- Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1991

- Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i M. Puchalska, Wrocław 1992

- René Wellek, Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wyb. i przedm. H. Markiewicz, Warszawa 1979

- Ryszard Handke, O czytaniu. Krótki zarys wiedzy i dziele literackim i jego lekturze, Warszawa 1984;

- Maria Renata Mayenowa, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, wyd. 2 uzup.: Wrocław 1979

- Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1976

- Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica, Warszawa 1995 [lub starsze opracowanie tej problematyki] [tejże:] Zarys dziejów poetyki. Od starożytności do końca XVII w., Warszawa 1985

- Zygmunt Łempicki, Renesans, oświecenie, romantyzm [w:] tegoż, Wybór pism, t. I, Warszawa 1966

- Stefania Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich. Od romantyzmu do połowy XX wieku, Warszawa 1984

- Stefania Skwarczyńska, [Rozprawy wstępne do:] Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, Kraków 1965-

- Zofia Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998;

- Jonathan Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. Maria Bassaj, "Prószyński i S-ka", Warszawa 1998.

- Teorie literatury XX wieku, red. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, [dwa tomy:] Antologia. Podręcznik, "Znak", Kraków 2006;

- Antoine Compagnon, Demon teorii. Literatura a zdrowy rozsądek, przeł. Tomasz Stróżyński, słowo/obraz, terytoria, Gdańsk 2010,

- Wiek teorii [dwa tomy:] Antologia 1, Antologia 2, red. Danuta Ulicka, Wydawnictwo UW, Warszawa 2020.

Metody i kryteria oceniania:

Wykład kończy się egzaminem w formie pisemnej. W szczególnych przypadkach, na życzenie studenta może być zastąpiony egzaminem ustnym. Egzamin będzie prowadzony na podstawie lektur obowiązkowych i treści podanych podczas wykładu.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Saganiak, Małgorzata Ślarzyńska, Joanna Zajkowska
Prowadzący grup: Magdalena Saganiak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Punkty: 3


Godziny ćwiczeniowe: 30.


Czas na przygotowanie się do wykładu: 30.


Czas na przygotowanie się do zaliczenia: 30.
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy
Skrócony opis:

Propedeutyka nauki o literaturze. Przygotowanie do ćwiczeń i wykładów z historii i teorii literatury.

- Nauka o literaturze wśród innych nauk. Nauka o literaturze jako zjawisko historycznie zmienne. Różne formy refleksji o literaturze.

- Podstawowe pojęcia nauki o literaturze.

- Najważniejsze momentu rozwoju nauki o literaturze i najważniejsze kierunki w badaniach literackich.

- Sytuacja we współczesnej nauce o literaturze.
Pełny opis:

Propedeutyka nauki o literaturze. Przygotowanie do ćwiczeń i wykładów z historii i teorii literatury. Obejmuje następujące kręgi problemowe:

1. Istota literackości. Sporne kwestie w ujęciu genezy sztuki literackiej i sposobów jej badania – natchnienie a rzemiosło, mimesis a ekspresja, poznanie rzeczywistości zewnętrznej a poznanie duchowe, subiektywizm i obiektywizm, świadomość i nieświadomość jako źródło sztuki. Zagadnienie genezy dzieła literackiego.

2. Wstęp do ogólnej metodologii nauk. Nauki dedukcyjne.

3. Nauki empiryczne (indukcyjne, doświadczalne). Nauka o literaturze wśród innych nauk. Podział nauk o literaturze.

4. Język a dzieło literackie – odrębność języka literackiego na tle języka ogólnego, mowa poetycka jako pierwotny język człowieka, zagadnienie metafory, mowa poetycka jako wyzwolenie i jako zniewolenie, język poetycki a zagadnienie subiektywności i obiektywności, środki semantyczne i niesemantyczne w mowie poetyckiej, tekst literacki jako uczestnik wielkiej rozmowy w tradycji, tekst literacki jako struktura polifoniczna i dialogiczna (Bachtin).

5. Sporne kwestie w ujęciu stosunku dzieła literackiego do rzeczywistości – między prawdą a zmyśleniem, mimesis, fikcjonalność, "świat przedstawiony" – ujęcie Platona, Arystotelesa, ujęcie fenomenologiczne, strukturalistyczne i dekonstrukcjonistyczne.

6. Odbiór dzieła literackiego. Rozumienie, odczuwanie, interpretacja, gra, współudział, dekonstrukcja.

7. Zagadnienie interpretacji. "Interpretacja obiektywna" a "interpretacja subiektywna", wielość interpretacji, możliwość i niemożliwość interpretacji. Otwartość dzieła.

8. Zagadnienie języka badawczego. Zmiany w rozumieniu podstawowych kategorii w badaniach nad literaturą na przełomie XX i XXI wieku: Podmiot, dyskurs, wiedza-władza, tekst.
Literatura:

Książki pomocnicze:

- Kazimierz Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1974

Część trzecia - Metodologiczne typy nauk

Rozdział I. Podział nauk na nauki dedukcyjne i nauki indukcyjne (173-180)

Rozdział II. Nauki dedukcyjne (paragrafy 53-56) (181-191)

Rozdział III. Nauki indukcyjne (A. Baza empiryczna) (218-231)

- Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wrocław 2000

- Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 1990 [lub inne wydanie]

- Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1977 [lub inne wydanie]

- Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1991

- Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i M. Puchalska, Wrocław 1992

- René Wellek, Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wyb. i przedm. H. Markiewicz, Warszawa 1979

- Ryszard Handke, O czytaniu. Krótki zarys wiedzy i dziele literackim i jego lekturze, Warszawa 1984;

- Maria Renata Mayenowa, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, wyd. 2 uzup.: Wrocław 1979

- Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1976

- Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, Przeszłość poetyki. Od Platona do Giambattisty Vica, Warszawa 1995 [lub starsze opracowanie tej problematyki] [tejże:] Zarys dziejów poetyki. Od starożytności do końca XVII w., Warszawa 1985

- Zygmunt Łempicki, Renesans, oświecenie, romantyzm [w:] tegoż, Wybór pism, t. I, Warszawa 1966

- Stefania Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich. Od romantyzmu do połowy XX wieku, Warszawa 1984

- Stefania Skwarczyńska, [Rozprawy wstępne do:] Teoria badań literackich za granicą, red. S. Skwarczyńska, Kraków 1965-

- Zofia Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 1998;

- Jonathan Culler, Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, przeł. Maria Bassaj, "Prószyński i S-ka", Warszawa 1998.

- Teorie literatury XX wieku, red. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, [dwa tomy:] Antologia. Podręcznik, "Znak", Kraków 2006;

- Antoine Compagnon, Demon teorii. Literatura a zdrowy rozsądek, przeł. Tomasz Stróżyński, słowo/obraz, terytoria, Gdańsk 2010,

- Wiek teorii [dwa tomy:] Antologia 1, Antologia 2, red. Danuta Ulicka, Wydawnictwo UW, Warszawa 2020.

Metody i kryteria oceniania:

Wykład kończy się egzaminem w formie pisemnej. W szczególnych przypadkach, na życzenie studenta może być zastąpiony egzaminem ustnym. Egzamin będzie prowadzony na podstawie lektur obowiązkowych i treści podanych podczas wykładu.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-1 (2024-05-13)