Wprowadzenie do problematyki międzykulturowości i dialogu kultur

nauki o kulturze i religii

podstawowy

WIEDZA

W-01

W-2

W-3

UMIEJĘTNOŚCI

U-1

KOMPETENCJE

K_1

To będą ciężkie ćwiczenia, więc trzeba uzbroić się w... - wlaściwie nie wiem dokładnie w co. Trzeba będzie mieć w każdym razie miękkie serce, ale i chłodne oko.

Nazwałbym te ćwiczenia laboratorium dialogu i antydialogu. Można je było ukierunkować dwojako: jako etyczną lub pedagogiczną refleksję nad spotkaniami międzykulturowymi i rozmowy o tym, jak powinno być między narodami i kulturami, albo dyskursywnie - jako opis relacji realnych. Nie rezygnując z tyle szlachetnych, co naiwnych refleksji, pójdziemy tym drugim szlakiem. Nie jest to droga donikąd, ale na pewno trudno będzie nią kroczyć.

Oprócz tego na każdych zajęciach będę przedstawiał poglądy współczesnych reprezentantów filozofii dialogu. To da naszemu laboratorium teoretyczne, jeżeli tak mogę powiedzieć, ramy.

Jeszcze jedno, ważne: międzykulturowość będę definiował bardzo szeroko

EKSTERMINACJE

1. Biali i czarni

2. Właściciele i niewolnicy

3. Panowie i chłopi

4. Koloniści i gospodarze

Afryka

Ameryka Pólnocna

Australia

Azja

8. Turcy i Ormianie

9. Niemcy i Żydzi

10. Zdrowi i upośledzeni. Eugenika

11. Hutu i Tutsi

12. Rosjanie i Ukraińcy

POLSKIE PIEKŁO

13. Zabójstwo Gabriela Narutowicza

14. Jedwabne, Kielce i okolice

FILOZOFIA DIALOGU, SPOTKANIA, INNEGO

1. Sokrates i inni

2. Martin Buber

3. Franz Rosenzweig

4. Ferdinand Ebner

5. Max Scheller

6. Jean Améry

7. Eugen Rosenstock- Huessy

8. Eberhard Grisebach

9. Karl Barth

10. Adolf Reinach

11. Ludwig Binswanger

12. Emmanuel Levinas

13. Jean-Luc Marion

14. Michael Theunissen

15. Józef Tischner

A. Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2005.

Kultury świata w dialogu, red. A. Czajka, Warszawa 2012.

Wielkie Księgi ludzkości, red. A. Czajka, Warszawa 2013.

A. Czajka, Międzykulturowość i filozofia, Warszawa 2016.

A. Czajka, Kultura jako rozmowa. Problemy porozumienia międzykulturowego i międyzreligijnego, Warszawa 2020.

dokumenty papieskie, encyklika Fratelli tutti z 5 pażdziernika 2020 r.)

W_1 rozumie, raczej zaczyna rozumieć, może tylko przeczuwa naturę tego, co chętnie nazwałbym nienawiścią społeczną. Potrafi opisać rozmaite jej przyklady

W_2 rozumie niebezpieczeństwa, jakie łączą się z różnicą etniczną i kulturową, wie, że mają one konkretną historię

W_3 rozumie w zarysie dudziestowieczną filozofię dialogu

U_1 rozumie, czym są kompetencje międzykulturowe

K_1 rozumie, że sytuacja konfliktu (nie mówiąc o zbrodni) nie jest bez wyjścia, a uczeni, filozofowie i praktycy dialogu pokazują rozwiązania

Studenci przygotowują znakomite półgodzinne wypowiedzi na tytułowe tematy (te dotyczące „eksterminacji” oraz „polskiego piekła” i przedstawiają je na kolejnych zajęciach. Rzecz jasna, każdy student dostaje jeden z tematów. Można łaczyć się w pary, pod warunkiem, że podczas wypowiedzi podział ról będzie wyraźnie zaznaczony.

Struktura takiego wystąpienia niech będzie następująca

1. Historia problemu

2. Natura zbrodni (ewentualnie konfliktu)

3. Zadośćuczynienia, rozliczenia, resentymenty

na 5 wystąpienie, o ktorym mowa jest erudycyjne

na 4 - dobre

na 3 - takie sobie

Obyśmy nigdy nie musieli praktykować tego, o czym będzimy rozmawiać w pierwszej części tych ćwiczeń. Natomiast dialog międzykulturowy prkatykujmy codziennie