History of Art Collecting (Antiquity - the 19th Century)

Wykład ma na celu zapoznanie studentów z historią i mechanizmami tworzenia zbiorów i kolekcji, zarówno prywatnych jak i muzealnych, od starożytności po początek wieku XIX.

Wykład ma na celu zapoznanie studentów z dziejami i mechanizmami tworzenia zbiorów i kolekcji, zarówno prywatnych rozproszonych jak i prywatnych przekształconych w kolekcje muzealne. Zakres chronologiczny obejmuje okres od starożytności po początek wieku XIX.

Zajęcia wstępne obejmują wprowadzenie do metodologii badań nad kolekcjonerstwem, przegląd pojęć oraz zasobów w postaci publikacji oraz baz internetowych. Kolejne zajęcia to omówienie chronologiczne z analizą przypadków. I część zatytułowana "Od grobowców po pinakoteki czyli od protozbiorów po narodziny prywatnego kolekcjonerstwa" to omówienie mechanizmów tworzenia zbiorów i kolekcji w starożytności: Egipcie, Grecji, Rzymie. II część zatytułowana "Kościół i dwór" obejmuje omówienie skarbców kościelnych i dworskich oraz kolekcji prywatnych w średniowieczu. III cześć pt. "Wielcy kolekcjonerzy i mecenasi nowożytności" obejmuje omówienie działalności kolekcjonerskiej wybranych królów (w tym polskich), kolejnych papieży, przedstawicieli rodu Medyceuszów i Habsburgów. IV część "Wiek ciekawości i osobliwe kolekcje" obejmuje omówienie gabinetów osobliwości od XVI do XVIII wieku, w krajach niemiecko-języcznych, Anglii, Francji i Italii.

W ostatniej cześć zostaną przedstawione kolekcje i ich twórcy, które to zbiory dały podwaliny najważniejszym muzeom europejskim (XVII–pocz. XIX).

Lektury podstawowe:

1. Mencfel Michał, Skarbce natury i sztuki. Prywatne gabinety osobliwości, kolekcje sztuki i naturaliów na Śląsku w wiekach XVII i XVIII, Warszawa 2010.

2. Pomian Krzysztof, Zbieracze i osobliwości. Paryż-Wenecja XVI-XVIII wiek, Lublin 2001.

3. Ryszkiewicz Andrzej, Kolekcjonerzy i miłośnicy, Warszawa 1981.

Lektury uzupełniające:

1. Ryszkiewicz Andrzej, Kolekcjonerstwo, [w:] Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. IV, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, M. Bielska-Łach, A. Manteuffel-Szarota, Warszawa 1996, s. 192.

2. Salerno L., Museum and Collecting, [w:] Encyclopedia of World Art, red. M. Salmi, t. X, London 1965, szp. 377–399.

3. Skarby Rzeczypospolitej: z dziejów kolekcjonerstwa sztuki w Polsce od XIII do końca XVIII wieku, red. Folga-Januszewska D., Rottermund A., Olszanica 2003.

4. Waźbiński Zygmunt, Muzeum i zbiory artystyczne epoki nowożytnej, t. 1, Wiek XV i XVI, Toruń 2006.

5. Żygulski Zdzisław, Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa, Warszawa 1982.

Lektury dodatkowe:

6. Białonowska Magdalena, Andrzej Ciechanowiecki. Kolekcjoner, marszand, mecenas, Lublin 2013, s. 33-45.

Muz1_W03 - Ma uporządkowaną wiedzę o rozwoju sztuki i metodach badawczych stosowanych w naukach humanistycznych;

Muz1_W04 - Ma uporządkowaną wiedzę w zakresie rozwoju muzeologii i muzealnictwa artystycznego, historycznego, naukowo-przyrodniczego i technicznego oraz metodologii stosowanej w tych naukach

Muz1_W05 - Ma podstawową wiedzę w zakresie oddziaływania nurtów i teorii humanistyki, w tym zwłaszcza sztuki, filozofii, antropologii, socjologii i psychologii na rozwój i kształtowanie instytucji muzealnych

umiejętności:

Muz1_U03 - Posiada umiejętność logicznego konstruowania krytycznej wypowiedzi w mowie i w piśmie na temat wszystkich obszarów działalności muzeum

Muz1_U07 - Posiada umiejętność prezentowania własnych poglądów i opinii na temat istniejących muzeów i ich działalności (krytyka muzeologiczna)

kompetencji społecznych:

Muz1_K01 - Ma świadomość interdyscyplinarności wiedzy muzeologicznej i rozumie konieczność ciągłego samokształcenia i konsultacji specjalistycznych w działalności muzealnej

1 p=udział w zajęciach+lektury

Metody dydaktyczne: Wykład informacyjny z prezentacją multimedialną (PP), wykład konwersatoryjny

Metody oceniania: egzamin ustny

Kryteria oceniania:

Na ocenę mierną (2): Student nie zna terminologii w odniesieniu do kolekcji, zbiorów i kolekcjonerstwa; nie potrafi omówić metodologii badania kolekcjonerstwa. Student nie zna podstawowej literatury na temat dziejów kolekcji i zbiorów. Student nie zna nawet w stopniu podstawowym historii tworzenia zbiorów i kolekcji w Europie i w Polsce: nie potrafi podać przykładów mechanizmów tworzenia zbiorów i kolekcji prywatnych w starożytności; nie przytoczy przykładów zbiorów i kolekcji tworzonych od początku średniowiecza do początku XIX wieku; nie zna sylwetek i zbiorów kolekcjonerów (podawanych na wykładach); nie zna i nie rozumie trendów kolekcjonerskich w kontekście systemu wiedzy i nurtów filozoficznych danej epoki. Student nie wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, nie rozumie konieczność podnoszenia poziomu swojej wiedzy, nie wykazuje zainteresowanie przedmiotem.

Na ocenę dostateczną (3): Student zna terminologią w odniesieniu do kolekcji, zbiorów i kolekcjonerstwa; potrafi omówić metodologię badania kolekcjonerstwa. Student zna podstawową literaturę na temat dziejów kolekcji i zbiorów. Student zna w stopniu podstawowym historię tworzenia zbiorów i kolekcji w Europie i w Polsce: potrafi podać przykłady mechanizmów tworzenia zbiorów i kolekcji prywatnych w starożytności; przytoczyć przykłady zbiorów i kolekcji (monarsze, arystokratyczne i kościelne) tworzonych od początku średniowiecza do początku XIX wieku; zna sylwetki i zbiory kolekcjonerów (niektóre z podawanych na wykładzie); zna, ale nie rozumie trendów kolekcjonerskich w kontekście systemu wiedzy i nurtów filozoficznych danej epoki. Student wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, rozumie konieczność podnoszenia poziomu swojej wiedzy, wykazuje małe zainteresowanie przedmiotem.

Na ocenę dobrą (4): Student posługuje się terminologią w odniesieniu do kolekcji, zbiorów i kolekcjonerstwa; potrafi omówić oraz zastosować z pomocą wykładowy metodologię badania kolekcjonerstwa. Student zna i potrafi korzystać z podstawowej literatury na temat dziejów kolekcji i zbiorów. Student potrafi w sposób uporządkowany omówić historię tworzenia zbiorów i kolekcji w Europie i w Polsce: potrafi podać przykłady mechanizmów tworzenia zbiorów i kolekcji prywatnych w starożytności; przytoczyć przykłady zbiorów i kolekcji (monarsze, arystokratyczne i kościelne) tworzonych od początku średniowiecza do początku XIX wieku oraz wskazać muzea jakim dały początek; zna sylwetki i zbiory kolekcjonerów (podawane na wykładzie); zna trendy kolekcjonerskie w kontekście systemu wiedzy i nurtów filozoficznych danej epoki. Student wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, rozumie konieczność podnoszenia poziomu swojej wiedzy i kompetencji, wykazuje zainteresowanie przedmiotem.

Na ocenę bardzo dobrą (5): Student swobodnie posługuje się terminologią w odniesieniu do kolekcji, zbiorów i kolekcjonerstwa; rozumie, potrafi omówić oraz zastosować metodologię badania kolekcjonerstwa. Student zna i potrafi swobodnie korzystać z podstawowej literatury na temat dziejów kolekcji i zbiorów. Student potrafi w sposób uporządkowany i merytoryczny omówić historię tworzenia zbiorów i kolekcji w Europie i w Polsce: potrafi scharakteryzować i podać przykłady mechanizmów tworzenia zbiorów i kolekcji prywatnych w starożytności; przytoczyć i omówić ze zrozumieniem zbiory i kolekcje (monarsze, arystokratyczne i kościelne) tworzone od początku średniowiecza do początku XIX wieku oraz wskazać muzea jakim dały początek; zna sylwetki i zbiory kolekcjonerów (również inne niż podawane na wykładzie); rozumie i potrafi merytorycznie omówić trendy kolekcjonerskie w kontekście systemu wiedzy i nurtów filozoficznych danej epoki. Student wywiązuje się z obowiązku uczestnictwa w zajęciach, doskonale rozumie konieczność podnoszenia poziomu swojej wiedzy i kompetencji, wykazuje pogłębione zainteresowanie przedmiotem np. poprzez uczestniczenie w zajęciach pozauniwersyteckich (np. organizowanych przez muzea).