Delicta contra mores w prawie i praktyce Kościoła katolickiego

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu prawa kanonicznego rozważanymi w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym. Wykład będzie prowadzony w oparciu o obowiązujące prawo kanonicze (powszechne i partykularne). Prezentowane zagadnienia będą omawiane z perspektywy najnowszych zmian i nowelizacji, w sposób szczególny odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym. Wykład ma na celu przekazanie słuchaczom wiedzy z zakresu prawa kanonicznego, która to wiedza pozwoli im na wyjaśnianie kazusów prawnych w zakresu przestępstw kanonicznych popełnianych na tle seksualnym.

Kościół zawsze, a może szczególnie w obecnej dobie, mając na uwadze pewną rewolucję oraz liberalizację na płaszczyźnie życia seksualnego, ustanawiał i nadal ustanawia przepisy karne stojące na straży szóstego przykazania Dekalogu i tym samym na straży godności i praw osoby ludzkiej w sferze jej seksualności.

Starania Kościoła o zagwarantowanie należnej ochrony wartościom zawartym w szóstym przykazaniu Dekalogu są widoczne m.in. w kwestii ochrony małoletnich przed nadużyciami seksualnymi. Warto sobie jednakże zadać pytanie o to, czy karna ochrona szóstego przykazania Dekalogu ogranicza się dzisiaj jedynie do najcięższych naruszeń, jakimi są wszelkie możliwe formy molestowania seksualnego małoletnich przez duchownych, czy też może obejmuje swoim zakresem także i inne możliwe naruszenia w materii de sexto popełnione nie tylko przez duchownych. Ponadto, w świetle zarzutów stawianych dzisiaj Kościołowi, jak najbardziej zasadne wydaje się pytanie dotyczącego tego, czy obowiązujące dzisiaj prawo kanoniczne (powszechne i partykularne) jest faktycznie aktualne.

Prowadzone zajęcia zmierzają do udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania.

Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.

Green T.J., Clerical sexual abuse of minors: some canonical reflections, The Jurist 63 (2003) s. 366-425.

Provost J.H., Offenses against the sixth commandment: toward a canonical analysis of canon 1395, The Jurist 55 (1995), s. 632-663.

Stokłosa M., Modyfikacje wprowadzone do tekstu Normae de gravioribus delictis, Prawo i Kościół 3 (2011), s. 101-129.

Suchecki Z., Przestępstwa przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z uwzględnieniem ustaw partykularnych Konferencji Episkopatu USA, w: Powołanie franciszkańskie: przeżywanie charyzmatu w XXI wieku (red. Z. Kijas) Kraków 2003, s. 37-65.

Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne, część szczególna, Warszawa 2003.

Tuohey J., The correct interpretation of canon 1395: the use of the sixth commandment in the moral tradition from Trent to the present day, The Jurist 55 (1995), s. 592-631.

Wytrwał T., Kościelny modus procedendi w przypadku pedofilii, Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 1-2, s. 229-251.

W zakresie wiedzy:

EK 1- student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym.

EK 2 - student zna podstawową terminologię z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym.

W zakresie umiejętności:

EK 3 - student potrafi wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym.

EK 4 - student potrafi posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z zakresu przestępstw popełnianych na tle seksualnym.

W zakresie kompetencji społecznych

EK 5 - student potrafi zaplanować i zorganizować indywidualną pracę mającą na celu przyswojenie treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym.

EK 6 - student dostrzega aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z zakresu przestępstw popełnianych na tle seksualnym i stara się je roztrzygać w oparciu o zbobytą wiedzę.

Ocena EK 1-6

ocena 2 (ndst):

- student nie ma uporządkowanej i pogłębionej wiedzy w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i nie zna podstawowej terminologii z ww. zakresu;

- student nie potrafi wyliczyć podstawowych źródeł prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących podstawowych zagadnień prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym a także nie potrafi posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;

- student nie potrafi zaplanować i zorganizować indywidualnej pracy mającej na celu przyswojenie treści teoretycznych i praktycznych z zakresu podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i nie umie dostrzec aktualnych problemów prawnych Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, nie angażuje się w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.

ocena 3 (dst)

- student ma w ograniczonym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w ograniczonym stopniu podstawową terminologię z ww. zakresu;

- student potrafi w ograniczonym stopniu wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi w ograniczonym stopniu posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;

- student potrafi w ograniczonym stopniu zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i w ograniczonym stopniu umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, angażuje się dostatecznie w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.

ocena 4 (db):

- student ma w wystarczającym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w ograniczonym stopniu podstawową terminologię z ww. zakresu;

- student potrafi właściwie wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących prawka kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi zadawalająco posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;

- student potrafi właściwie zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i właściwie umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże angażuje się umiarkowanie w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.

ocena 5 (bdb):

- student ma w zaawansowanym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza w zakresie przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w pełni podstawową terminologię z ww. zakresu;

- student potrafi poprawnie i kompleksowo wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać całkowicie poprawnej wykładni przepisów donoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi bezbłędnie posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;

- student potrafi prawidłowo i kompleksowo zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i właściwie umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, angażuje się bardzo często w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.

Na zaliczenie zajęć oraz końcową ocenę składają się następujące elementy:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione, każda ponaddopuszczalna nieobecność skutkuje obniżeniem oceny końcowej o pół stopnia);

- zaangażowanie w czasie prowadzenia zajęć (zadawanie pytań, udzielanie odpowiedzi, udział w dyskusjach);

- ocena z kolokwium (rejestrowana konwersacja prowadzona synchronicznie poprzez aplikację MS Teams) na zakończenie semestru (trzy pytania będą losowo wybierane z puli wcześniej przekazanych tez).