Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Fizyka IV

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WM-CH-F4
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0533) Fizyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Fizyka IV
Jednostka: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. Szkoła Nauk Ścisłych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się:

nauki fizyczne

Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

Wykład:

FIZ1_W02, FIZ1_W03, FIZ1_W04, FIZ1_W05, FIZ1_W06, FIZ1_W09, FIZ1_W10


Ćwiczenia:

FIZ1_U01, FIZ1_U03, FIZ1_U04, FIZ1_K06

Wymagania wstępne:

Fizyka I, II, III

Skrócony opis:

Czwarta część Fizyki ogólnej dotycząca atomowej struktury materii.

Pełny opis:

Program przedmiotu (30 h wykładu i 30 h ćwiczeń rachunkowych):

1. Korpuskularno-falowa natura promieniowania elektromagnetycznego. Zjawisko fotoelektryczne. Zjawisko fotochemiczne. Zjawisko Comptona. Doświadczenie Lebiediewa.

2. Hipoteza de Broglie'a. Prędkość fazowa i grupowa fal de Broglie'a. Równanie falowe Schrödingera-Kleina-Gordona.

3. Doświadczalne potwierdzenie hipotezy de Broglie'a. Przykłady doświadczeń potwierdzających korpuskularno-falową naturę cząstek elementarnych, atomów i molekuł.

4. Elektron w skończonej studni potencjału. Dwu- i trójwymiarowe pułapki elektronów. Inne pułapki elektronów: nanokryształy, kropki kwantowe, zagrody kwantowe. Funkcja falowa elektronu. Gęstość prawdopodobieństwa detekcji elektronu.

5. Potencjał schodkowy dla energii elektronu wyższej/niższej od wysokości progu. Potencjał w postaci bariery.

6. Modele atomów: Thomsona, Rutherforda, Bohra (postulaty Bohra), Bohra-Sommerfelda współczesny. Atom wodoru: poziomy energetyczne, serie w widmie emisyjnym, liczby kwantowe.

7. Podstawowe właściwości atomów. Doświadczenie Francka-Hertza - potwierdzenie dyskretnych stanów stacjonarnych postulowanych w modelu Bohra. Doświadczenie Einsteina- de Hassa i doświadczenie Barnetta - sprzężenie momentu pędu i momentu magnetycznego pojedynczych atomów. Doświadczenie Sterna-Gerlacha - spin elektronu.

8. Atom w polu magnetycznym - anomalne zjawisko Zeemana, normalne zjawisko Zeemana. Atom w silnym zewnętrznym polu magnetycznym - zjawisko Paschena-Backa. Atom w polu elektrycznym - zjawisko Starka.

9. Budowa układu okresowego. Promieniowanie rentgenowskie i numerowanie pierwiastków - doświadczenie Mosleya. Zakaz Pauliego. Reguły Hunda.

10. Teoria pasmowa ciał stałych. Właściwości elektryczne ciał stałych: izolatory, półprzewodniki (poziomy donorowe i akceptorowe), metale, nadprzewodniki. Dioda półprzewodnikowa. Tranzystor.

11. Lasery i światło laserowe. Emisja spontaniczna i wymuszona, inwersja obsadzeń. Laser helowo-neonowy. Laser argonowy.

12. Rozpraszanie ramanowskie - metoda detekcji struktury oscylacyjno-rotacyjnej cząsteczek.

13. Właściwości jąder atomowych. Ścieżka stabilności nuklidów, rozpady radioaktywne. Szeregi promieniotwórcze. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Reakcja rozszczepienia i syntezy jąder atomowych.

14. Model kroplowy jądra atomowego. Formuła Bethe-Weizsäckera, wnioski z niej wynikające. Model powłokowy jądra atomowego. Liczby magiczne.

15. Cząstki elementarne i ich klasyfikacja. Kwarkowy model cząstek elementarnych. Multiplety o określonym spinie i parzystości. Kwarki, gluony, pojęcie koloru.

Opis przygotował: Paweł Pęczkowski

Literatura:

[1] Robert Eisberg, Robert Resnick, Fizyka kwantowa, atomów, cząsteczek, ciała stałego, jąder i cząstek elementarnych, PWN, Warszawa, 1983.

[2] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Fale w ośrodkach jednowymiarowych. Fale w ośrodkach niejednorodnych", t.1, PWN, Warszawa, 1993.

[3] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Promieniowanie i dyfrakcja. Stany związane", t.2, PWN, Warszawa, 1993.

[4] Hermann Haken, Hans C. Wolf, "Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej", PWN, Warszawa, 1998.

[5] Hermann Haken, Hans C. Wolf, Atomy i kwanty. Wprowadzenie do współczesnej spektroskopii atomowej, PWN, Warszawa, 2002.

[6] David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker, "Podstawy fizyki", t.5, PWN, Warszawa, 2007.

[7] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące korpuskularno-falową naturę materii", t.1, Oficyna Wydawnicza ŁOŚGraf, Warszawa, 2011.

[8] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące kwantowe własności atomów i cząstek elementarnych", t.2, ICMB, Warszawa, 2015.

[9] Zofia Leś, Podstawy fizyki atomu, PWN, Warszawa, 2021.

Literatura uzupełniająca (prace oryginalne):

- L. de Broglie, "Wave and quanta", Nature (London) 112, 540, 1923.

- C.J. Davisson, L.H. Germer, "The scattering of electrons by a single crystal of nickel", Nature (London) 119, 558, 1927.

- C. Jönsson, "Electron diffraction at multiple slits", Am. J. Phys. 41(1), 4, 1974.

- A. Zeilinger, et al., "Single and double-slit diffraction of neutrons", Rev. Mode. Phys. 60, 4, 1988.

- O. Cornal, J. Mlynek, "Young's double-slit experiment with atoms: a simple atom interferometer", Phys. Rev. Lett. 66, 2689, 1991.

- O. Nairz, M. Arndt, A. Zellinger, "Quantum interference experiments with large molecules", Am. J. Phys. 71(4), 319, 2003.

- L. Hackermüller, K. Hornberger, et al., "The wave nature of biomolecules and fluorofullerenes", Phys. Rev. Lett. 91, 090408, 2003.

- N. Bohr, "On the constitution of atoms and molecules", Phil. Mag. 26, 1, 1913.

- J. Franck, G. Hertz, "Über Zusammenstösse zwischen Elektronen und den Molekülen des Quecksilberdampfes und die Ionisierungsspannung desselbe"n, Verh. DPG 16, 457, 1914.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis des magnetischen Moments des Silberatoms", Z. Phys. 8, 110, 1922.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis der Richtungsquantlung in Magnetfield", Z. Phys. 9, 349, 1922.

- A. Einstein, W.J. de Haas, "Experimenteller Nachweis der Ampèreschen Molekulaströme", Deut. Phys. Gesell. 17, 152, 1915.

- D.J. Barnett, "The magnetization of iron, nickel, and cobalt by rotation and the nature of the magnetic molecule", Phys. Rev. 10, 7, 1917.

- P. Zeeman, "On the influence of magnetism on the nature of the light emitted by substance", Phil. Mag. 43, 226, 1897.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

a) Wiedza. Student posiada wiedzę z zakresu zjawisk i praw fizyki jądrowej, atomowej i podstaw fizyki ciała stałego.

b) Umiejętności. Student w sposób jasny potrafi zinterpretować i opisać zjawiska jądrowe, atomowe. Rozumie istotę i specyfikę fizyki atomowej i jądrowej oraz podstaw fizyki ciała stałego. W oparciu o posiadaną wiedzę umie zastosować aparat matematyczny do rozwiązywania zadań rachunkowych.

c) Kompetencje społeczne. Student wie na czym polegają procesy zachodzące w atomach, jądrach atomowych i ciele stałym.

Metody i kryteria oceniania:

- Kolokwium pisemne w połowie semestru

- Końcowy egzamin pisemny / ustny

- W ramach ćwiczeń z przedmiotu Fizyka IV Student/-ka jest zobowiązan(y)/-a wykonać 10 projektów - zadań zawartych w kartach pracy.

Dla wszystkich efektów przyjmuje się następujące kryteria oceny we wszystkich formach weryfikacji:

ocena 5: osiągnięty w pełni (bez uchwytnych niedociągnięć),

ocena 4,5: osiągnięty niemal w pełni i nie są spełnione kryteria przyznania wyższej oceny,

ocena 4: osiągnięty w znacznym stopniu i nie są spełnione kryteria przyznania wyższej oceny,

ocena 3,5: osiągnięty w znacznym stopniu – z wyraźną przewagą pozytywów – i nie są spełnione kryteria przyznania wyższej oceny,

ocena 3: osiągnięty dla większości przypadków objętych weryfikacją i nie są spełnione kryteria przyznania wyższej oceny,

ocena 2: nie został osiągnięty dla większości przypadków objętych weryfikacją.

Praktyki zawodowe:

Nie ma praktyk zawodowych

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/22" (zakończony)

Okres: 2022-02-01 - 2022-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Pęczkowski
Prowadzący grup: Paweł Pęczkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Wykłady - 2 pkt. ECTS

Ćwiczenia - 2 pkt. ECTS

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Czwarta część Fizyki ogólnej dotycząca atomowej struktury materii

Pełny opis:

Program przedmiotu (30 h wykładu i 30 h ćwiczeń rachunkowych):

1. Korpuskularno-falowa natura promieniowania elektromagnetycznego. Zjawisko fotoelektryczne. Zjawisko fotochemiczne. Zjawisko Comptona. Doświadczenie Lebiediewa.

2. Hipoteza de Broglie'a. Prędkość fazowa i grupowa fal de Broglie'a. Równanie falowe Schrödingera-Kleina-Gordona.

3. Doświadczalne potwierdzenie hipotezy de Broglie'a. Przykłady doświadczeń potwierdzających korpuskularno-falową naturę cząstek elementarnych, atomów i molekuł.

4. Elektron w skończonej studni potencjału. Dwu- i trójwymiarowe pułapki elektronów. Inne pułapki elektronów: nanokryształy, kropki kwantowe, zagrody kwantowe. Funkcja falowa elektronu. Gęstość prawdopodobieństwa detekcji elektronu.

5. Potencjał schodkowy dla energii elektronu wyższej/niższej od wysokości progu. Potencjał w postaci bariery.

6. Modele atomów: Thomsona, Rutherforda, Bohra (postulaty Bohra), Bohra-Sommerfelda współczesny. Atom wodoru: poziomy energetyczne, serie w widmie emisyjnym, liczby kwantowe.

7. Podstawowe właściwości atomów. Doświadczenie Francka-Hertza - potwierdzenie dyskretnych stanów stacjonarnych postulowanych w modelu Bohra. Doświadczenie Einsteina- de Hassa i doświadczenie Barnetta - sprzężenie momentu pędu i momentu magnetycznego pojedynczych atomów. Doświadczenie Sterna-Gerlacha - spin elektronu.

8. Atom w polu magnetycznym - anomalne zjawisko Zeemana, normalne zjawisko Zeemana. Atom w silnym zewnętrznym polu magnetycznym - zjawisko Paschena-Backa. Atom w polu elektrycznym - zjawisko Starka.

9. Budowa układu okresowego. Promieniowanie rentgenowskie i numerowanie pierwiastków - doświadczenie Mosleya. Zakaz Pauliego. Reguły Hunda.

10. Teoria pasmowa ciał stałych. Właściwości elektryczne ciał stałych: izolatory, półprzewodniki (poziomy donorowe i akceptorowe), metale, nadprzewodniki. Dioda półprzewodnikowa. Tranzystor.

11. Lasery i światło laserowe. Emisja spontaniczna i wymuszona, inwersja obsadzeń. Laser helowo-neonowy. Laser argonowy.

12. Rozpraszanie ramanowskie - metoda detekcji struktury oscylacyjno-rotacyjnej cząsteczek.

13. Właściwości jąder atomowych. Ścieżka stabilności nuklidów, rozpady radioaktywne. Szeregi promieniotwórcze. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Reakcja rozszczepienia i syntezy jąder atomowych.

14. Model kroplowy jądra atomowego. Formuła Bethe-Weizsäckera, wnioski z niej wynikające. Model powłokowy jądra atomowego. Liczby magiczne.

15. Cząstki elementarne i ich klasyfikacja. Kwarkowy model cząstek elementarnych. Multiplety o określonym spinie i parzystości. Kwarki, gluony, pojęcie koloru.

Opis przygotował: Paweł Pęczkowski

Literatura:

[1] Robert Eisberg, Robert Resnick, Fizyka kwantowa, atomów, cząsteczek, ciała stałego, jąder i cząstek elementarnych, PWN, Warszawa, 1983.

[2] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Fale w ośrodkach jednowymiarowych. Fale w ośrodkach niejednorodnych", t.1, PWN, Warszawa, 1993.

[3] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Promieniowanie i dyfrakcja. Stany związane", t.2, PWN, Warszawa, 1993.

[4] Hermann Haken, Hans C. Wolf, "Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej", PWN, Warszawa, 1998.

[5] Hermann Haken, Hans C. Wolf, Atomy i kwanty. Wprowadzenie do współczesnej spektroskopii atomowej, PWN, Warszawa, 2002.

[6] David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker, "Podstawy fizyki", t.5, PWN, Warszawa, 2007.

[7] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące korpuskularno-falową naturę materii", t.1, Oficyna Wydawnicza ŁOŚGraf, Warszawa, 2011.

[8] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące kwantowe własności atomów i cząstek elementarnych", t.2, ICMB, Warszawa, 2015.

[9] Zofia Leś, Podstawy fizyki atomu, PWN, Warszawa, 2021.

Literatura uzupełniająca (prace oryginalne):

- L. de Broglie, "Wave and quanta", Nature (London) 112, 540, 1923.

- C.J. Davisson, L.H. Germer, "The scattering of electrons by a single crystal of nickel", Nature (London) 119, 558, 1927.

- C. Jönsson, "Electron diffraction at multiple slits", Am. J. Phys. 41(1), 4, 1974.

- A. Zeilinger, et al., "Single and double-slit diffraction of neutrons", Rev. Mode. Phys. 60, 4, 1988.

- O. Cornal, J. Mlynek, "Young's double-slit experiment with atoms: a simple atom interferometer", Phys. Rev. Lett. 66, 2689, 1991.

- O. Nairz, M. Arndt, A. Zellinger, "Quantum interference experiments with large molecules", Am. J. Phys. 71(4), 319, 2003.

- L. Hackermüller, K. Hornberger, et al., "The wave nature of biomolecules and fluorofullerenes", Phys. Rev. Lett. 91, 090408, 2003.

- N. Bohr, "On the constitution of atoms and molecules", Phil. Mag. 26, 1, 1913.

- J. Franck, G. Hertz, "Über Zusammenstösse zwischen Elektronen und den Molekülen des Quecksilberdampfes und die Ionisierungsspannung desselbe"n, Verh. DPG 16, 457, 1914.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis des magnetischen Moments des Silberatoms", Z. Phys. 8, 110, 1922.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis der Richtungsquantlung in Magnetfield", Z. Phys. 9, 349, 1922.

- A. Einstein, W.J. de Haas, "Experimenteller Nachweis der Ampèreschen Molekulaströme", Deut. Phys. Gesell. 17, 152, 1915.

- D.J. Barnett, "The magnetization of iron, nickel, and cobalt by rotation and the nature of the magnetic molecule", Phys. Rev. 10, 7, 1917.

- P. Zeeman, "On the influence of magnetism on the nature of the light emitted by substance", Phil. Mag. 43, 226, 1897.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/23" (zakończony)

Okres: 2023-02-01 - 2023-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Pęczkowski
Prowadzący grup: Paweł Pęczkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Wykłady - 2 pkt. ECTS

Ćwiczenia - 2 pkt. ECTS

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Czwarta część Fizyki ogólnej dotycząca atomowej struktury materii

Pełny opis:

Program przedmiotu (30 h wykładu i 30 h ćwiczeń rachunkowych):

1. Korpuskularno-falowa natura promieniowania elektromagnetycznego. Zjawisko fotoelektryczne. Zjawisko fotochemiczne. Zjawisko Comptona. Doświadczenie Lebiediewa.

2. Hipoteza de Broglie'a. Prędkość fazowa i grupowa fal de Broglie'a. Równanie falowe Schrödingera-Kleina-Gordona.

3. Doświadczalne potwierdzenie hipotezy de Broglie'a. Przykłady doświadczeń potwierdzających korpuskularno-falową naturę cząstek elementarnych, atomów i molekuł.

4. Elektron w skończonej studni potencjału. Dwu- i trójwymiarowe pułapki elektronów. Inne pułapki elektronów: nanokryształy, kropki kwantowe, zagrody kwantowe. Funkcja falowa elektronu. Gęstość prawdopodobieństwa detekcji elektronu.

5. Potencjał schodkowy dla energii elektronu wyższej/niższej od wysokości progu. Potencjał w postaci bariery.

6. Modele atomów: Thomsona, Rutherforda, Bohra (postulaty Bohra), Bohra-Sommerfelda współczesny. Atom wodoru: poziomy energetyczne, serie w widmie emisyjnym, liczby kwantowe.

7. Podstawowe właściwości atomów. Doświadczenie Francka-Hertza - potwierdzenie dyskretnych stanów stacjonarnych postulowanych w modelu Bohra. Doświadczenie Einsteina- de Hassa i doświadczenie Barnetta - sprzężenie momentu pędu i momentu magnetycznego pojedynczych atomów. Doświadczenie Sterna-Gerlacha - spin elektronu.

8. Atom w polu magnetycznym - anomalne zjawisko Zeemana, normalne zjawisko Zeemana. Atom w silnym zewnętrznym polu magnetycznym - zjawisko Paschena-Backa. Atom w polu elektrycznym - zjawisko Starka.

9. Budowa układu okresowego. Promieniowanie rentgenowskie i numerowanie pierwiastków - doświadczenie Mosleya. Zakaz Pauliego. Reguły Hunda.

10. Teoria pasmowa ciał stałych. Właściwości elektryczne ciał stałych: izolatory, półprzewodniki (poziomy donorowe i akceptorowe), metale, nadprzewodniki. Dioda półprzewodnikowa. Tranzystor.

11. Lasery i światło laserowe. Emisja spontaniczna i wymuszona, inwersja obsadzeń. Laser helowo-neonowy. Laser argonowy.

12. Rozpraszanie ramanowskie - metoda detekcji struktury oscylacyjno-rotacyjnej cząsteczek.

13. Właściwości jąder atomowych. Ścieżka stabilności nuklidów, rozpady radioaktywne. Szeregi promieniotwórcze. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Reakcja rozszczepienia i syntezy jąder atomowych.

14. Model kroplowy jądra atomowego. Formuła Bethe-Weizsäckera, wnioski z niej wynikające. Model powłokowy jądra atomowego. Liczby magiczne.

15. Cząstki elementarne i ich klasyfikacja. Kwarkowy model cząstek elementarnych. Multiplety o określonym spinie i parzystości. Kwarki, gluony, pojęcie koloru.

Opis przygotował: Paweł Pęczkowski

Literatura:

[1] Robert Eisberg, Robert Resnick, Fizyka kwantowa, atomów, cząsteczek, ciała stałego, jąder i cząstek elementarnych, PWN, Warszawa, 1983.

[2] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Fale w ośrodkach jednowymiarowych. Fale w ośrodkach niejednorodnych", t.1, PWN, Warszawa, 1993.

[3] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Promieniowanie i dyfrakcja. Stany związane", t.2, PWN, Warszawa, 1993.

[4] Hermann Haken, Hans C. Wolf, "Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej", PWN, Warszawa, 1998.

[5] Hermann Haken, Hans C. Wolf, Atomy i kwanty. Wprowadzenie do współczesnej spektroskopii atomowej, PWN, Warszawa, 2002.

[6] David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker, "Podstawy fizyki", t.5, PWN, Warszawa, 2007.

[7] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące korpuskularno-falową naturę materii", t.1, Oficyna Wydawnicza ŁOŚGraf, Warszawa, 2011.

[8] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące kwantowe własności atomów i cząstek elementarnych", t.2, ICMB, Warszawa, 2015.

[9] Zofia Leś, Podstawy fizyki atomu, PWN, Warszawa, 2021.

Literatura uzupełniająca (prace oryginalne):

- L. de Broglie, "Wave and quanta", Nature (London) 112, 540, 1923.

- C.J. Davisson, L.H. Germer, "The scattering of electrons by a single crystal of nickel", Nature (London) 119, 558, 1927.

- C. Jönsson, "Electron diffraction at multiple slits", Am. J. Phys. 41(1), 4, 1974.

- A. Zeilinger, et al., "Single and double-slit diffraction of neutrons", Rev. Mode. Phys. 60, 4, 1988.

- O. Cornal, J. Mlynek, "Young's double-slit experiment with atoms: a simple atom interferometer", Phys. Rev. Lett. 66, 2689, 1991.

- O. Nairz, M. Arndt, A. Zellinger, "Quantum interference experiments with large molecules", Am. J. Phys. 71(4), 319, 2003.

- L. Hackermüller, K. Hornberger, et al., "The wave nature of biomolecules and fluorofullerenes", Phys. Rev. Lett. 91, 090408, 2003.

- N. Bohr, "On the constitution of atoms and molecules", Phil. Mag. 26, 1, 1913.

- J. Franck, G. Hertz, "Über Zusammenstösse zwischen Elektronen und den Molekülen des Quecksilberdampfes und die Ionisierungsspannung desselbe"n, Verh. DPG 16, 457, 1914.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis des magnetischen Moments des Silberatoms", Z. Phys. 8, 110, 1922.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis der Richtungsquantlung in Magnetfield", Z. Phys. 9, 349, 1922.

- A. Einstein, W.J. de Haas, "Experimenteller Nachweis der Ampèreschen Molekulaströme", Deut. Phys. Gesell. 17, 152, 1915.

- D.J. Barnett, "The magnetization of iron, nickel, and cobalt by rotation and the nature of the magnetic molecule", Phys. Rev. 10, 7, 1917.

- P. Zeeman, "On the influence of magnetism on the nature of the light emitted by substance", Phil. Mag. 43, 226, 1897.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-15 - 2024-06-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Paweł Pęczkowski
Prowadzący grup: Paweł Pęczkowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Wykłady - 2 pkt. ECTS

Ćwiczenia - 2 pkt. ECTS


Opis ECTS:


Dla wykładu:

uczestnictwo w zajęciach: 30h

przygotowanie do zajęć: 10h

przygotowanie do weryfikacji: 15h

konsultacje z prowadzącym: 5h

Razem 60h, 2 ECTS


Dla ćwiczeń:


uczestnictwo w zajęciach: 30h

przygotowanie do zajęć: 10h

przygotowanie do weryfikacji: 15h

konsultacje z prowadzącym: 5h

Razem 60h, 2 ECTS

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Czwarta część Fizyki ogólnej dotycząca atomowej struktury materii

Pełny opis:

Program przedmiotu (30 h wykładu i 30 h ćwiczeń rachunkowych):

1. Korpuskularno-falowa natura promieniowania elektromagnetycznego. Zjawisko fotoelektryczne. Zjawisko fotochemiczne. Zjawisko Comptona. Doświadczenie Lebiediewa.

2. Hipoteza de Broglie'a. Prędkość fazowa i grupowa fal de Broglie'a. Równanie falowe Schrödingera-Kleina-Gordona.

3. Doświadczalne potwierdzenie hipotezy de Broglie'a. Przykłady doświadczeń potwierdzających korpuskularno-falową naturę cząstek elementarnych, atomów i molekuł.

4. Elektron w skończonej studni potencjału. Dwu- i trójwymiarowe pułapki elektronów. Inne pułapki elektronów: nanokryształy, kropki kwantowe, zagrody kwantowe. Funkcja falowa elektronu. Gęstość prawdopodobieństwa detekcji elektronu.

5. Potencjał schodkowy dla energii elektronu wyższej/niższej od wysokości progu. Potencjał w postaci bariery.

6. Modele atomów: Thomsona, Rutherforda, Bohra (postulaty Bohra), Bohra-Sommerfelda współczesny. Atom wodoru: poziomy energetyczne, serie w widmie emisyjnym, liczby kwantowe.

7. Podstawowe właściwości atomów. Doświadczenie Francka-Hertza - potwierdzenie dyskretnych stanów stacjonarnych postulowanych w modelu Bohra. Doświadczenie Einsteina- de Hassa i doświadczenie Barnetta - sprzężenie momentu pędu i momentu magnetycznego pojedynczych atomów. Doświadczenie Sterna-Gerlacha - spin elektronu.

8. Atom w polu magnetycznym - anomalne zjawisko Zeemana, normalne zjawisko Zeemana. Atom w silnym zewnętrznym polu magnetycznym - zjawisko Paschena-Backa. Atom w polu elektrycznym - zjawisko Starka.

9. Budowa układu okresowego. Promieniowanie rentgenowskie i numerowanie pierwiastków - doświadczenie Mosleya. Zakaz Pauliego. Reguły Hunda.

10. Teoria pasmowa ciał stałych. Właściwości elektryczne ciał stałych: izolatory, półprzewodniki (poziomy donorowe i akceptorowe), metale, nadprzewodniki. Dioda półprzewodnikowa. Tranzystor.

11. Lasery i światło laserowe. Emisja spontaniczna i wymuszona, inwersja obsadzeń. Laser helowo-neonowy. Laser argonowy.

12. Rozpraszanie ramanowskie - metoda detekcji struktury oscylacyjno-rotacyjnej cząsteczek.

13. Właściwości jąder atomowych. Ścieżka stabilności nuklidów, rozpady radioaktywne. Szeregi promieniotwórcze. Prawo rozpadu promieniotwórczego. Reakcja rozszczepienia i syntezy jąder atomowych.

14. Model kroplowy jądra atomowego. Formuła Bethe-Weizsäckera, wnioski z niej wynikające. Model powłokowy jądra atomowego. Liczby magiczne.

15. Cząstki elementarne i ich klasyfikacja. Kwarkowy model cząstek elementarnych. Multiplety o określonym spinie i parzystości. Kwarki, gluony, pojęcie koloru.

Opis przygotował: Paweł Pęczkowski

Literatura:

[1] Robert Eisberg, Robert Resnick, Fizyka kwantowa, atomów, cząsteczek, ciała stałego, jąder i cząstek elementarnych, PWN, Warszawa, 1983.

[2] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Fale w ośrodkach jednowymiarowych. Fale w ośrodkach niejednorodnych", t.1, PWN, Warszawa, 1993.

[3] Jerzy Ginter." Fizyka fal. Promieniowanie i dyfrakcja. Stany związane", t.2, PWN, Warszawa, 1993.

[4] Hermann Haken, Hans C. Wolf, "Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej", PWN, Warszawa, 1998.

[5] Hermann Haken, Hans C. Wolf, Atomy i kwanty. Wprowadzenie do współczesnej spektroskopii atomowej, PWN, Warszawa, 2002.

[6] David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker, "Podstawy fizyki", t.5, PWN, Warszawa, 2007.

[7] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące korpuskularno-falową naturę materii", t.1, Oficyna Wydawnicza ŁOŚGraf, Warszawa, 2011.

[8] Paweł Pęczkowski, "Tajemnicza mechanika kwantowa. Doświadczenia ukazujące kwantowe własności atomów i cząstek elementarnych", t.2, ICMB, Warszawa, 2015.

[9] Zofia Leś, Podstawy fizyki atomu, PWN, Warszawa, 2021.

Literatura uzupełniająca (prace oryginalne):

- L. de Broglie, "Wave and quanta", Nature (London) 112, 540, 1923.

- C.J. Davisson, L.H. Germer, "The scattering of electrons by a single crystal of nickel", Nature (London) 119, 558, 1927.

- C. Jönsson, "Electron diffraction at multiple slits", Am. J. Phys. 41(1), 4, 1974.

- A. Zeilinger, et al., "Single and double-slit diffraction of neutrons", Rev. Mode. Phys. 60, 4, 1988.

- O. Cornal, J. Mlynek, "Young's double-slit experiment with atoms: a simple atom interferometer", Phys. Rev. Lett. 66, 2689, 1991.

- O. Nairz, M. Arndt, A. Zellinger, "Quantum interference experiments with large molecules", Am. J. Phys. 71(4), 319, 2003.

- L. Hackermüller, K. Hornberger, et al., "The wave nature of biomolecules and fluorofullerenes", Phys. Rev. Lett. 91, 090408, 2003.

- N. Bohr, "On the constitution of atoms and molecules", Phil. Mag. 26, 1, 1913.

- J. Franck, G. Hertz, "Über Zusammenstösse zwischen Elektronen und den Molekülen des Quecksilberdampfes und die Ionisierungsspannung desselbe"n, Verh. DPG 16, 457, 1914.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis des magnetischen Moments des Silberatoms", Z. Phys. 8, 110, 1922.

- W. Gerlach, O. Stern, "Der experimentelle Nachweis der Richtungsquantlung in Magnetfield", Z. Phys. 9, 349, 1922.

- A. Einstein, W.J. de Haas, "Experimenteller Nachweis der Ampèreschen Molekulaströme", Deut. Phys. Gesell. 17, 152, 1915.

- D.J. Barnett, "The magnetization of iron, nickel, and cobalt by rotation and the nature of the magnetic molecule", Phys. Rev. 10, 7, 1917.

- P. Zeeman, "On the influence of magnetism on the nature of the light emitted by substance", Phil. Mag. 43, 226, 1897.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)