Środowisko artystyczne Zakopanego w XX w. Wybrane zagadnienia

zaawansowany

HS1_W02

HS1_W03

HS1_W06

HS1_U05

HS1_U08

HS2_W02

HS2_W03

HS2_W06

HS2_U03

HS2_U07

HS2_K01

Zainteresowanie problematyką wykładu.

Zakres wiedzy i kompetencji wynikający z dotychczasowego przebiegu studiów

Wykład problemowy poświęcony omówieniu wybranych zagadnień z życia artystycznego Zakopanego w okresie po 1939 r.

Zakres tematów:

Podczas wykładów poruszone zostaną

1. ogólne zagadnienia, jak:

- kształtowanie się fenomenu zakopiańszczyzny i mody na góralszczyznę

- sztuka ludowa Podhala jako element „narodowotwórczy” w PRL

- ludowość na sprzedaż (Zakopiańskie Warsztaty Wzorcowe)

- modernizm zakopiański

- tzw. nowy styl zakopiański

2. zagadnienia bardziej szczegółowe, dotyczące ruchu wystawienniczego i instytucji, jak:

- zakopiańscy nowocześni - Salony Marcowe

- Ogólnokrajowe i międzynarodowe wystawy sztuki ludowej i sztuki użytkowej

- Zespół Szkół Plastycznych i „Budowlanka” a tradycja Państwowej Szkoły Przemysłu Drzewnego

- współczesne dziedzictwo kulturowe Zakopanego - wyzwania i perspektywy

3. zaprezentowane zostaną sylwetki twórcze wybranych artystów, ukazane w szerszym kontekście współczesnej im kultury i sytuacji społeczno-historycznej. Wśród omówionych osobowości znajdą się rzeźbiarze, malarze, graficy, twórcy tkanin i rzemiosła artystycznego, będą to zarówno nauczyciele jak i wychowankowie Szkoły Kenara, przedstawiciele prądów nowoczesnych (neoawangardowych) jak i tradycjonaliści, niektórzy wciąż aktywni w środowisku zakopiańskim, ogólnopolskim i międzynarodowym. Będą to m.in.:

- Maria Bujakowa

- Antoni Kenar i Halina Micińska-Kenarowa

- Antoni i Halina, Marcin i Magdalena Rząsowie

- Władysław Hasior

- Kazimierz Brzozowski i Barbara Gawdzik-Brzozowska

- Anna Górska

- Grzegorz Pecuch

- Antoni Burzec

- Jerzy Fober

- Stanisław i Józef Kulonowie

- Maciej Szańkowski

- Henryk Morel

- Marian Wnuk

- Paweł Szczerba

- Kłosowscy i willa „Cicha”

- Stanisław Sikora

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Katarzyna Chrudzimska-Uhera, „Barwa drewna”. O kryteriach oceny i interpretacji twórczości rzeźbiarzy zakopiańskich w polskiej krytyce artystycznej i wystawiennictwie od zakończenia II wojny światowej do wystawy Sztuka Ludowa w 30-leciu PRL, „Saeculum Christianum” t. XXVIII/2021, s. 122-142.

2. Piotr Korduba, Ludowość na sprzedaż. Towarzystwo Popierania Przemysłu Ludowego, Cepelia, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa 2013.

3. Zakopiańczycy. W poszukiwaniu tożsamości, numer specjalny: „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2013, nr 1.

4. Zbigniew Moździerz, Architektura i rozwój przestrzenny Zakopanego 1600-2021, wyd. II posz. i popr., Zakopane 2021. 4. Halina Kenarowa, Od Zakopiańskiej Szkoły Przemysłu Drzewnego do szkoły Kenara, Kraków 1978.

5. Bernadeta Stano, Odwilż w Zakopanem. Salony Marcowe 1958-1960, Kraków 2009.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

6. Jerzy Kochanowski, „Wolne miasto” Zakopane 1956-1970, Kraków 2019.

7. Antoni Kroch, Wesołego Alleluja Polsko Ludowa czyli o pogmatwanych dziejach chłopskiej kultury plastycznej na ziemiach polskich, Warszawa 2014.

8. Polska – kraj folkloru, red. Joanna Kordjak, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki 2016.

9. Aleksander Gurgul, Podhale. Wszystko na sprzedaż, Wołowiec 2022.

10. Zakopane. Wyrzeźbione, namalowane, Villa La Fleur, Konstancin 2023.

I st. studiów:

WIEDZA

Studentka/student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o rozwoju sztuki europejskiej od starożytności po czasy współczesne, zna terminologię oraz podstawowe metody badawcze historii sztuki.

Studentka/student zna i rozumie metody analizy i interpretacji dzieł sztuki, ma znajomość stosowanych w historii sztuki teorii i metodologii oraz zna jej najnowsze osiągnięcia.

Studentka/student Ma podstawową wiedzę o wybranych zagadnieniach sztuki świata i jej powiązaniach z naukami humanistycznymi.

UMIEJĘTNOŚCI

Studentka/student posiada umiejętność konstruowania logicznej wypowiedzi w mowie i w piśmie w języku polskim i obcym. Umie przygotować tekst naukowy z aparatem badawczym i poprawnie opracowanymi fotografiami dzieł sztuki.

Studentka/student potrafi pracować samodzielnie i w grupie, także interdyscyplinarnej, przyjmując w niej różne role. Potrafi komunikować się z otoczeniem uzasadniając merytorycznie swoje stanowisko.

II st. stud.

WIEDZA

Studentka/student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o wybranych problemach rozwoju sztuki europejskiej od starożytności po czasy współczesne; zna zaawansowaną terminologię oraz metody badawcze historii sztuki.

Studentka/student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu metody analizy i interpretacji dzieł sztuki, ma uporządkowaną znajomość teorii i metodologii stosowanych w historii sztuki oraz zna jej najnowsze osiągnięcia.

Studentka/student ma uporządkowaną wiedzę o wybranych zagadnieniach sztuki świata i jej powiązaniach z naukami humanistycznymi.

UMIEJĘTNOŚCI

Studentka/student potrafi rozpoznać różne rodzaje i typy dzieł sztuki oraz wytwory kultury wizualnej, a także przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem samodzielnie wybranych lub opracowanych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym.

Studentka/student posiada zaawansowaną umiejętność konstruowania logicznej wypowiedzi w mowie i w piśmie w języku polskim i obcym. Umie przygotować tekst naukowy z aparatem badawczym i poprawnie opracowanymi fotografiami dzieł sztuki.

KOMPETENCJE

Studentka/student jest gotowy do samodzielnego kształcenia się i korzystania z konsultacji specjalistycznych. Docenia wartość wiedzy ekspertów, ale jednocześnie jest gotów poddać wiedzę ekspercką krytycznej analizie. Jest przygotowany do współpracy i działań inicjatywnych na rzecz środowiska społecznego, w których jest gotów odgrywać rolę lidera.

ECTS 2 = 2x 25-30 godz.

30 godz. - uczestnictwo w wykładzie

30 godz. - lektura, opracowanie pracy pisemnej

Zaliczenie przedmiotu na podstawie obecności (studentka/student ma prawo do maksymalnie trzech nieobecności) i pracy pisemnej.

- Ocenę dostateczną (3) otrzymuje studentka/student, który: uczęszczał regularnie na zajęcia, brał w nich czynny udział wykazując zainteresowanie pogłębieniem wiedzy w zakresie prezentowanej problematyki; wykazuje wiedzę w zakresie dziejów sztuki i oddziaływania nurtów i teorii humanistyki na sztuki plastyczne - w zakresie objętym programem wykładu.

- Ocenę dobrą (4) otrzymuje studentka/student, który: uczęszczał regularnie na zajęcia, brał w nich czynny udział, przygotował i złożył w wyznaczonym terminie pracę pisemną o tematyce z zakresu objętego programem wykładu, wykazując umiejętność konstruowania logicznej wypowiedzi, znajomość metod analizy i interpretacji dzieł sztuki.

- Ocenę bardzo dobrą (5) otrzymuje studentka/student, który: uczęszczał regularnie na zajęcia, brał w nich czynny udział, przygotował i złożył w wyznaczonym terminie pisemną pracę dotyczącą wybranego zagadnienia z zakresu objętego programem wykładu, wykazując umiejętność konstruowania logicznej wypowiedzi, przygotowania tekstu naukowego z aparatem badawczym i poprawnie opracowanym materiałem ilustracyjnym, znajomość metod analizy i interpretacji dzieł sztuki oraz stosowanych w historii sztuki teorii i metodologii.

nie dotyczy