Ekologia

podstawowy

OB1_W01

OB1_W02

OB1_W05

OB1_W08

OB1_U07

OB1_U08

OB1_U09

OB1_K03

OB1_K04

podstawy ekologii

Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z poziomami organizacji przyrody ożywionej (osobnik, populacja, biocenoza), oddziaływaniami wewnątrz- i międzygatunkowymi, funkcjonowaniem ekosystemów

Program zajęć obejmuje informacje o kierunkach badawczych współczesnej ekologii oraz omawia zależności między środowiskiem i organizmami oraz między samymi organizmami. Omawiane zagadnienia zgrupowane są w blokach tematycznych. Pierwszy blok dotyczy warunków środowiskowych, zasobów oraz rozmieszczenia organizmów:

1) zasoby i ich wykorzystywanie;

2)warunki środowiskowe a występowanie organizmów: czynniki abiotyczne; czynniki biotyczne;

3)rozmieszczenie organizmów na Ziemi – zasięgi; bariery; dyspersja; kolonizacja; czynniki historyczne;

4) biomy;

5) krainy zoogeograficzne, państwa florystyczne

Następny blok tematyczny dotyczy zależności między organizmami:

6) oddziaływania antagonistyczne ( konkurencja, drapieżnictwo, roślinożerność, pasożytnictwo);

7) oddziaływania nieantagonistyczne;

8) altruizm.

Kolejne zagadnienia dotyczą następujących poziomów organizacyjnych: populacja, ekosystem i biocenoza:

9) co to jest populacja; cechy populacji; metody badań; demografia populacji;

10) metapopulacja; podstawy genetyki populacyjnej;

11) ekosystem – funkcjonowanie

12) przykłady ekosystemów – step; las; jezioro; ocean;

13) biocenoza – bioróżnorodność; stabilność;

14) metabolizm biocenozy

Cykl zagadnień kończy podsumowanie:

15) znaczenie badań ekologicznych w ochronie przyrody

Krebs C. 1996 Ekologia, PWN, 735pp.

Weiner J. 2003. Życie i ewolucja biosfery. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa, 609 pp.

student poprawnie definiuje, rozpoznaje, charakteryzuje, prezentuje i tłumaczy dane zagadnienia

-umiejętności – student umie: planować doświadczenie laboratoryjne i terenowe, porządkować, analizować zebrane dane i na tej podstawie wyprowadzać wnioski, weryfikować hipotezy

-kompetencje – pracując w zespołach student wykazuje odpowiedzialność za innych członków zespołu, jest otwarty na zdanie pozostałych członków zespołu i docenia ich pracę

wykład: egzamin końcowy, test jednokrotnego wyboru oraz pytania otwarte

na ocenę 2 (ndst.) mniej niż 51% prawidłowych odpowiedzi w stosunku do całkowitej liczby punktów

-na ocenę 3 (dst.) 51% prawidłowych odpowiedzi w stosunku do całkowitej liczby punktów

-na ocenę 4 (db) przynajmniej 71% prawidłowych odpowiedzi w stosunku do całkowitej liczby punktów

-na ocenę 5 (bdb.) powyżej 90% prawidłowych odpowiedzi w stosunku do całkowitej liczby punktów

laboratoria: ćwiczenia praktyczne-prezentacje ustne-sprawozdania w formie krótkich doniesień badawczych

-na ocenę 2 (ndst.) nie potrafi w najprostszy sposób zaprezentować wyniki swoich badań

-na ocenę 3 (dst.) potrafi w sposób podstawowy zaprezentować wyniki swoich badań

-na ocenę 4 (db) potrafi zanalizować, przedstawić i wyniki swoich badań

-na ocenę 5 (bdb.) potrafi zanalizować, przedstawić, dyskutować i porównywać swoje wyniki z danymi literaturowymi oraz zaproponować własne wyjaśnienie tych wyników

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z poziomami organizacji przyrody ożywionej (osobnik, populacja, biocenoza), oddziaływaniami wewnątrz- i międzygatunkowymi, funkcjonowaniem ekosystemów

Zakres tematów: 1.Zajęcia wprowadzające

- informacja o sposobie przebiegu zajęć

- podział na zespoły ćwiczeniowe

- przygotowanie przez zespoły ćwiczeniowe doświadczeń laboratoryjnych

- wybór tematów problemowych do prezentacji przez poszczególne zespoły ćwiczeniowe

2. Wpływ czynników abiotycznych i biotycznych na występowanie organizmów

- prezentacja przez poszczególne zespoły ćwiczeniowe wybranych tematów dotyczących czynników abiotycznych i biotycznych decydujących o rozmieszczeniu organizmów

- obserwacja, pomiary i opis roślin doświadczalnych w uprawie hydroponicznej

3. Wpływ czynników abiotycznych i biotycznych na występowanie organizmów – podsumowanie

- obserwacja, pomiary i opis roślin doświadczalnych w uprawie hydroponicznej

- analiza zebranego materiału

- dyskusja

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonego doświadczenia hydroponicznego

4. Wybiórczość siedliskowa

- obserwacja zachowania się dżdżownic w różnych warunkach wilgotnościowych

- omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonego doświadczenia

5. Adaptacje organizmów do warunków środowiskowych

6. Relacje między organizmami, drapieżca-ofiara

- modelowe doświadczenia z hipotetycznymi układami drapieżca-ofiara

- omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonych doświadczeń

7. Relacje między organizmami, allelopatia

- doświadczenie z dwoma gatunkami roślin – założenie doświadczenia

8. Relacje między organizmami, allelopatia

- omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonych doświadczeń

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań

9. Relacje między organizmami, roślinożerca-roślina

- wybiórczość pokarmowa na przykładzie wybranych gatunków owadów roślinożernych

- omówienie wyników doświadczeń

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonych doświadczeń

10. Tempo przyrostu populacji

- modelowe doświadczenia z hipotetycznymi populacjami

- omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonych doświadczeń

11. Relacje między osobnikami należącymi do tego samego gatunku

- pomiary ślimaków z rodzaju Achatina hodowanych w rożnych wariantach doświadczalnych: a) w warunkach ograniczonego dostępu do pokarmu, b) w warunkach przegęszczenia

- analiza danych dotyczących rozwoju piskląt mew w a) warunkach ograniczonego dostępu pokarmu, b) w warunkach przegęszczenia

- porównanie i omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonych doświadczeń

12. Zespoły organizmów

- wskaźniki biocenotyczne:

- bogactwo gatunkowe i różnorodność zespołów organizmów na przykładzie zespołów mew

- podobieństwo zespołów organizmów na przykładzie zespołów mew

- omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań

13. Tempo rozkładu materii organicznej, znaczenie destruentów

- analiza tempa rozkładu ściółki trawiastej, wyłożonej na glebie i nad glebą – porównanie masy ściółki przed i po zakończeniu doświadczenia

- omówienie wyników

- przygotowanie przez poszczególne zespoły sprawozdań z przeprowadzonego doświadczenia

14. Monitoring, korytarze ekologiczne – zajęcia terenowe

15. Podsumowanie i zaliczenie zajęć

Krebs C. 1996 Ekologia, PWN, 735pp.

Weiner J. 2003. Życie i ewolucja biosfery. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa, 609 pp.

obowiązkowy

nie dotyczy

obowiązkowy

nie dotyczy