Metodyka pracy w środowisku otwartym

podstawowy

symbole efektów uczenia się dla kierunku pedagogika specjalna, studia jednolite magisterskie:

PS_TS2_W9,

PS_TS2_U4,

PS_TS2_U8,

PS_TS2_U14,

PS_TS2_K1,

PS_TS2_K8,

W trakcie zajęć zostaną studentom przybliżone podstawowe zagadnienia z zakresu metodyki pracy resocjalizacyjnej w środowisku otwartym. Prowadzący przedstawi specyfikę pracy resocjalizacyjnej w warunkach wolnościowych. Studenci zostaną zapoznani zarówno teoretycznie jak i praktycznie z metodami takiej pracy. Słuchacze dowiedzą się gdzie oraz przez kogo stosowane są metody o charakterze probacyjnym. Studenci zostaną zapoznani z praktycznymi aspektami tworzenia planów (projektów) resocjalizacyjnych. Od strony ćwiczeniowej zostaną nadto zapoznani ze sposobami rozmów z podopiecznymi.

W czasie zajęć omówione zostaną następujące tematy:

1. Zagadnienia wprowadzające (podstawowe pojęcia na temat metodyki);

2. Metodyka pracy resocjalizacyjnej – systematyzacja pojęć (ujęcie definicyjno-teoretyczne);

3. Istota metodyki resocjalizacji, jej cele i zadania. Powiązania metodyki z innymi dyscyplinami;

4. Organizacja pracy i zadania kuratora sądowego pracującego z dorosłym skazanym oraz nieletnim w warunkach wolnościowych - podstawowe informacje;

5. Metody oddziaływania resocjalizującego realizowane przez kuratora sądowego w stosunku do dorosłego skazanego oraz nieletniego - podstawowe informacje;

6. Opiekuńcza, profilaktyczna i resocjalizacyjna rola pedagoga szkolnego;

7. Rola szkoły w zapobieganiu nieprzystosowania społecznego oraz jej współpraca z instytucjami;

8. Pozaszkolne środowiska wychowawcze - placówki wsparcia dziennego;

9. Metodyka pracy pedagoga ulicy;

10. Działalność poradni psychologiczno-pedagogicznych;

11. Praca z indywidualnym przypadkiem - casework, dialog motywujący;

12. Metodyka resocjalizacji nieletnich w Ochotniczych Hufcach Pracy;

13. Rola Kościoła katolickiego w Polsce na rzecz resocjalizacji w środowisku otwartym;

14. Profilaktyczna rola Ośrodka Pomocy Społecznej w celu zatrzymania dewiacyjnych i demoralizujących zachowań rodzin (dorosłych oraz dzieci/młodzieży);

15. Mediacja - skuteczne narzędzie rozwiązywania konfliktów i zatrzymania procesu niedostosowania społecznego;

16. Wolontariat jako forma resocjalizacji;

17. Tworzenie planów resocjalizacyjnych;

18. Sposoby rozmów z podopiecznymi - praktyczne wskazania.

1) Czapów Cz. Jedlewski St., Pedagogika resocjalizacyjna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1971;

2) Czapów Cz., Wychowanie resocjalizujące: elementy metodyki i diagnostyki, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1978;

3) Konopczyński M., Teoretyczne podstawy metodyki oddziaływań resocjalizacyjnych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2006;

4) Lipkowski O., Resocjalizacja, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1980;

5) Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne diagnostyczne i metodyczne, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2005;

6) Urban B., Stanik J. (red.), Resocjalizacja: teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007;

7) Miller W., Rollnick S., Dialog motywujący, Wydawnictwo UJ, Kraków 2022;

8) Skowroński B., Probacja, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2018;

9) Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999.

Akty prawne:

1) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600 i 2077 oraz z 2019 r. poz. 730, 858 i 870);

2) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, (Dz. U. z 2020 r., poz. 523 ze zm.);

3) Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2004 nr 64 poz. 593);

4) Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. 2022, poz. 1700;

5) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. 2020 poz. 167);

6) Ustawa z dnia 09 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. 2011 nr 149 poz. 887);

6) Rozporządzenia wykonawcze.

Wiedza: celem przedmiotu jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę o istocie, celach, metodach i prawidłowościach procesu wychowania resocjalizacyjnego w środowisku otwartym. Studenci będą posiadać wiedzę na temat osób oraz instytucji, które realizują działania resocjalizacyjne w warunkach probacyjnych.

Umiejętności: celem jest wykształcenie u studentów podstawowych umiejętności w zakresie diagnozowania nieprzystosowania społecznego, podejmowania działań profilaktycznych i resocjalizacyjnych, stosowania odpowiednich metod resocjalizacyjnych w środowisku otwartym. Kluczowym będzie dążenie do przełożenia wiedzy teoretycznej na praktyczną.

Kompetencje: student prezentuje postawę zaangażowania, kreatywności wnikliwie analizując sytuację w środowisku otwartym, stosując nowoczesne metody działań, poszukując środków (zasad, metod, form, koncepcji itp.). Student ma świadomość konieczności ciągłego rozwoju zawodowego.

Na ocenę końcową składać się będą następujące elementy:

1. Obecność na zajęciach - akceptowane są dwie nieobecności nieusprawiedliwione, każda kolejna obniży ocenę o pół stopnia;

2. Aktywność na zajęciach - możliwe podniesienie oceny końcowej;

3. Praca zaliczeniowa.

na ocenę 3,0 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne, widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego;

na ocenę 3,5 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać w stopniu podstawowym organizację i funkcjonowanie instytucji, które zajmują się oddziaływaniami resocjalizacyjnymi w warunkach wolnościowych;

na ocenę 4,0 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać organizację i funkcjonowanie instytucji, które zajmują się oddziaływaniami resocjalizacyjnymi w warunkach wolnościowych, zna zadania kuratora sądowego, pedagoga szkolnego, pedagoga ulicy, asystenta rodziny czy pracownika socjalnego;

na ocenę 4,5 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać organizację i funkcjonowanie instytucji, które zajmują się oddziaływaniami resocjalizacyjnymi w warunkach wolnościowych, zna zadania kuratora sądowego, pedagoga szkolnego, pedagoga ulicy, asystenta rodziny czy pracownika socjalnego, student sprawnie posługuje się elementami dialogu motywującego, zna i stosuje metodę indywidualnych przypadków;

na ocenę 5,0 student potrafi:

podać definicję resocjalizacji, metodyki, potrafi wymienić podstawowe metody resocjalizacyjne (umie je rozróżnić oraz opisać), widzi różnicę w stosowanych metodach resocjalizacyjnych względem dorosłego skazanego oraz nieletniego, umie opisać organizację i funkcjonowanie instytucji, które zajmują się oddziaływaniami resocjalizacyjnymi w warunkach wolnościowych, zna zadania kuratora sądowego, pedagoga szkolnego, pedagoga ulicy, asystenta rodziny czy pracownika socjalnego, student sprawnie posługuje się elementami dialogu motywującego, zna i stosuje metodę indywidualnych przypadków, potrafi sporządzać projekty resocjalizacyjne czy plany oddziaływań resocjalizacyjnych, po rzetelnie postawionej diagnozie środowiskowej, prezentowana przez studenta wiedza jest w pełni uporządkowana.