Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia ustroju i prawa w Polsce

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WP-PR-HP
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Historia ustroju i prawa w Polsce
Jednostka: Wydział Prawa i Administracji
Grupy: Przedmioty obowiązkowe dla pierwszego roku Prawa
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Punkty ECTS:

8

Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

PR_W01

PR_W02

PR_W03

PR_W09


Skrócony opis:

Założenia i cele

(ogólne):

Doniosłe znaczenie dziejów ojczystych dla ogólnego wykształcenia prawniczego. Znajomość genezy i ewolucji instytucji ustrojowych i prawnosądowych warunkuje prawidłową analizę i zrozumienie współczesnego prawa.

Założenia i cele

(szczegółowe):

Przedstawienie ewolucji ustroju państwa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem parlamentaryzmu, konstytucjonalizmu, organizacji administracji publicznej oraz genezy i funkcjonowania samorządu. Funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Omówienie prawa polskiego (materialnego i procesowego) w poszczególnych epokach.

Pełny opis:

1. Zagadnienia wstępne. Periodyzacja historii ustroju i prawa w Polsce. (2 godz.)

2. Dawne państwo polskie (1795). (11 godz.) Początki polskiej państwowości. Stosunek Polski do cesarstwa i papiestwa. Statut Bolesława Krzywoustego (1138). Rozdrobnienie dzielnicowe. Prawo zwyczajowe. Prawo stanowione. Zakres wpływów praw obcych na stosunki w Polsce. Zasięg prawa niemieckiego. Sądownictwo. Korona Królestwa Polskiego. Organizacja państwa stanowego. Pozycja monarchy. Kształtowanie się reprezentacji stanowej (po 1320 r.). Unia polsko-litewska (1385). Sądownictwo. Średniowieczne prawo sądowe. Unia lubelska (1569). Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pozycja ustrojowa króla. Artykuły henrykowskie (1573). Rządy sejmikowe. Formy samorządu. Wymiar sprawiedliwości i prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej. Reformy ustrojowe w czasach stanisławowskich. Ustawodawstwo Sejmu Wielkiego. Konstytucja z 3.V.1791 r. Władze powstańcze (1794). Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa. Rozbiory i upadek Polski (1795).

3. Dzieje porozbiorowe (1772/1795 ? 1918). (12 godz.) Formy państwowości na centralnych ziemiach Polski (1807-1915). Utworzenie Księstwa Warszawskiego (1807) i Królestwa Polskiego (1815). Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu (1807) i Królestwu Polskiemu (1815, 1832). Ustrój parlamentarny. Administracja centralna i terytorialna. Organizacja władz powstańczych w latach 1830/1831 i 1863/1864. Samorząd gminny w Królestwie Polskim (1864). Likwidacja odrębności ustrojowej Królestwa Polskiego. Organizacja sądownictwa. Zabór austriacki (1809-1914). Utworzenie Wolnego Miasta Krakowa. Nadanie konstytucji (1815, 1818, 1833). Władza ustawodawcza. Administracja (do 1846 r.). Autonomia Galicji po nadaniu Statutu Krajowego (1861). Władze krajowe i rządowe. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Zabór pruski (1807-1914). Utworzenie i odrębności ustrojowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego (od 1815). Sejm prowincjonalny. Prowincja Poznańska. Administracja. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Organizacja administracji na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej. Zmiany w podziałach terytorialno-administracyjnych na ziemiach polskich pod zaborami.

4. Druga Rzeczpospolita (1918-1939). Polska pod podwójną okupacja wojenną (1939-1945). (10 godz.)

Akty ustrojowe po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1919 r. Uchwalenie ustawy zasadniczej w 1921 r. Nowela sierpniowa z 1926 r. Uchwalenie nowej ustawy zasadniczej w 1935 r. Ustrój parlamentarny. Organizacja administracji centralnej. Administracja terytorialna (administracja rządowa i samorząd terytorialny). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne oraz prawo pracy. Organy przedstawicielskie Polskiego Państwa Podziemnego. Administracja ziem polskich podczas okupacji niemieckiej i radzieckiej do 1941 r. Kształt terytorialny Drugiej Rzeczypospolitej i zmiany w czasie II wojny światowej. (1918-1944/1945).

5. Polska Ludowa (1944-1989). (10 godz.) Geneza Polski Ludowej (od 1944). Formy zależności od Związku Radzieckiego. Krajowa Rada Narodowa. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, Rząd Tymczasowy i Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1947 r. Likwidacja samorządu terytorialnego (1950). Konstytucja PRL z 1952 r. i jej nowelizacje. Ustrój polityczny i administracja państwowa. Administracja centralna. Zmiany w organizacji administracji terenowej. Reformy administracji (1972-1975). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne. Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Utworzenie i znaczenie NSZZ ?Solidarność?. Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r. Rola ?okrągłego stołu? (1989). Program reform ustrojowych. Przywrócenie samorządu terytorialnego w gminie (1990). Praktyka konstytucyjna w latach 1952-1989/1990. Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa w latach 1944-1989/1990.

Literatura:

Podręcznik przewodni: (1. M. Kallas, Historia ustroju Polski, Warszawa 2007; 2. D. Makiłła, Historia prawa w Polsce, Warszawa 2008).

Literatura uzupełniająca: (1. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa sądowego, Warszawa 2007; 2. Jarek P., Historia państwa i prawa polskiego. Źródła prawa. Sądownictwo, Wrocław 1996; 3. Lityński A., Historia prawa Polski Ludowej, Warszawa 2007; 4. Maciejewski T., Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2008; 5. Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1772-1918), Zakamycze 2003.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

PR_W01

Student zna i rozumie charakter i znaczenie nauk historyczno-prawnych oraz ich relację do innych nauk, a także sposób definiowania pojęć i instytucji właściwych dla historii prawa

PR_W02

Student zna i rozumie źródła i charakter norm prawa publicznego i prywatnego w aspekcie historycznym

PR_W03

Student zna i rozumie proces kształtowania się norm i instytucji prawnych w historii Polski

PR_W09

Student zna i rozumie proces zmian norm, instytucji oraz stosunków prawnych, a także reguł nim rządzących, w aspekcie historycznym.

OPIS ECTS:

Udział w wykładzie - 30 h

Przygotowanie do egzaminu - 30 h

Samodzielna analiza materiałów źródłowych - 28 h

Konsultacje - 2 h

Suma godzin: 90 = ok. 3 ECTS

Metody i kryteria oceniania:

PR_W01

Student zna i rozumie charakter i znaczenie nauk historyczno-prawnych oraz ich relację do innych nauk, a także sposób definiowania pojęć i instytucji właściwych dla historii prawa - metoda oceniania w postaci egzaminu pisemnego

PR_W02

Student zna i rozumie źródła i charakter norm prawa publicznego i prywatnego w aspekcie historycznym - metoda oceniania w postaci egzaminu pisemnego

PR_W03

Student zna i rozumie proces kształtowania się norm i instytucji prawnych w historii Polski - metoda oceniania w postaci egzaminu pisemnego

PR_W09

Student zna i rozumie proces zmian norm, instytucji oraz stosunków prawnych, a także reguł nim rządzących, w aspekcie historycznym - metoda oceniania w postaci egzaminu pisemnego.

Kryteria oceniania:

PR_W01

Ocena ndst (2)

Student nie zna i nie rozumie charakteru i znaczenia nauk historyczno-prawnych oraz ich relacji do innych nauk, a także sposobów definiowania pojęć i instytucji właściwych dla historii prawa.

Ocena dst (3)

Student w podstawowym zakresie zna i rozumie charakter i znaczenie nauk historyczno-prawnych oraz ich relację do innych nauk, a także sposób definiowania pojęć i instytucji właściwych dla historii prawa.

Ocena db (4)

Student dobrze zna i rozumie charakter i znaczenie nauk historyczno-prawnych oraz ich relację do innych nauk, a także sposób definiowania pojęć i instytucji właściwych dla historii prawa.

Ocena bdb (5)

Student bardzo dobrze zna i rozumie charakter i znaczenie nauk historyczno-prawnych oraz ich relację do innych nauk, a także sposób definiowania pojęć i instytucji właściwych dla historii prawa.

PR_W02

Ocena ndst (2)

Student nie zna i nie rozumie źródeł i charakteru norm prawa publicznego i prywatnego w aspekcie historycznym

Ocena dst (3)

Student w podstawowym zakresie zna i rozumie źródła i charakter norm prawa publicznego i prywatnego w aspekcie historycznym

Ocena db (4)

Student dobrze zna i rozumie źródła i charakter norm prawa publicznego i prywatnego w aspekcie historycznym

Ocena bdb (5)

Student bardzo dobrze zna i rozumie źródła i charakter norm prawa publicznego i prywatnego w aspekcie historycznym

PR_W03

Ocena ndst (2)

Student nie zna i nie rozumie procesu kształtowania się norm i instytucji prawnych w historii Polski

Ocena dst (3)

Student w stopniu podstawowym zna i rozumie proces kształtowania się norm i instytucji prawnych w historii Polski

Ocena db (4)

Student dobrze zna i rozumie proces kształtowania się norm i instytucji prawnych w historii Polski

Ocena bdb (5)

Student biegle zna i bardzo dobrze rozumie proces kształtowania się norm i instytucji prawnych w historii Polski

PR_W09

Ocena ndst (2)

Student nie zna i nie rozumie procesu zmian norm, instytucji oraz stosunków prawnych, a także reguł nim rządzących w aspekcie historycznym

Ocena dst (3)

Student w zakresie podstawowym zna i rozumie proces zmian norm, instytucji oraz stosunków prawnych, a także reguły nim rządzące w aspekcie historycznym

Ocena db (4)

Student dobrze zna i rozumie proces zmian norm, instytucji oraz stosunków prawnych, a także reguły nim rządzące w aspekcie historycznym

Ocena bdb (5)

Student bardzo dobrze zna i rozumie proces zmian norm, instytucji oraz stosunków prawnych, a także reguły nim rządzące w aspekcie historycznym

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Sławomir Godek
Prowadzący grup: Sławomir Godek
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Założenia i cele

(ogólne):

Doniosłe znaczenie dziejów ojczystych dla ogólnego wykształcenia prawniczego. Znajomość genezy i ewolucji instytucji ustrojowych i prawnosądowych warunkuje prawidłową analizę i zrozumienie współczesnego prawa.

Założenia i cele

(szczegółowe):

Przedstawienie ewolucji ustroju państwa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem parlamentaryzmu, konstytucjonalizmu, organizacji administracji publicznej oraz genezy i funkcjonowania samorządu. Funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Omówienie prawa polskiego (materialnego i procesowego) w poszczególnych epokach.

Pełny opis:

1. Zagadnienia wstępne. Periodyzacja historii ustroju i prawa w Polsce.

2. Dawne państwo polskie (1795). Początki polskiej państwowości. Stosunek Polski do cesarstwa i papiestwa. Statut Bolesława Krzywoustego (1138). Rozdrobnienie dzielnicowe. Prawo zwyczajowe. Prawo stanowione. Zakres wpływów praw obcych na stosunki w Polsce. Zasięg prawa niemieckiego. Sądownictwo. Korona Królestwa Polskiego. Organizacja państwa stanowego. Pozycja monarchy. Kształtowanie się reprezentacji stanowej (po 1320 r.). Unia polsko-litewska (1385). Sądownictwo. Średniowieczne prawo sądowe. Unia lubelska (1569). Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pozycja ustrojowa króla. Artykuły henrykowskie (1573). Rządy sejmikowe. Formy samorządu. Wymiar sprawiedliwości i prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej. Reformy ustrojowe w czasach stanisławowskich. Ustawodawstwo Sejmu Wielkiego. Konstytucja z 3.V.1791 r. Władze powstańcze (1794). Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa. Rozbiory i upadek Polski (1795).

3. Dzieje porozbiorowe (1772/1795 ? 1918). Formy państwowości na centralnych ziemiach Polski (1807-1915). Utworzenie Księstwa Warszawskiego (1807) i Królestwa Polskiego (1815). Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu (1807) i Królestwu Polskiemu (1815, 1832). Ustrój parlamentarny. Administracja centralna i terytorialna. Organizacja władz powstańczych w latach 1830/1831 i 1863/1864. Samorząd gminny w Królestwie Polskim (1864). Likwidacja odrębności ustrojowej Królestwa Polskiego. Organizacja sądownictwa. Zabór austriacki (1809-1914). Utworzenie Wolnego Miasta Krakowa. Nadanie konstytucji (1815, 1818, 1833). Władza ustawodawcza. Administracja (do 1846 r.). Autonomia Galicji po nadaniu Statutu Krajowego (1861). Władze krajowe i rządowe. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Zabór pruski (1807-1914). Utworzenie i odrębności ustrojowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego (od 1815). Sejm prowincjonalny. Prowincja Poznańska. Administracja. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Organizacja administracji na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej. Zmiany w podziałach terytorialno-administracyjnych na ziemiach polskich pod zaborami.

4. Druga Rzeczpospolita (1918-1939). Polska pod podwójną okupacja wojenną (1939-1945). Akty ustrojowe po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1919 r. Uchwalenie ustawy zasadniczej w 1921 r. Nowela sierpniowa z 1926 r. Uchwalenie nowej ustawy zasadniczej w 1935 r. Ustrój parlamentarny. Organizacja administracji centralnej. Administracja terytorialna (administracja rządowa i samorząd terytorialny). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne oraz prawo pracy. Organy przedstawicielskie Polskiego Państwa Podziemnego. Administracja ziem polskich podczas okupacji niemieckiej i radzieckiej do 1941 r. Kształt terytorialny Drugiej Rzeczypospolitej i zmiany w czasie II wojny światowej. (1918-1944/1945).

5. Polska Ludowa (1944-1989). Geneza Polski Ludowej (od 1944). Formy zależności od Związku Radzieckiego. Krajowa Rada Narodowa. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, Rząd Tymczasowy i Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1947 r. Likwidacja samorządu terytorialnego (1950). Konstytucja PRL z 1952 r. i jej nowelizacje. Ustrój polityczny i administracja państwowa. Administracja centralna. Zmiany w organizacji administracji terenowej. Reformy administracji (1972-1975). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne. Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Utworzenie i znaczenie NSZZ Solidarność. Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r. Rola okrągłego stołu (1989). Program reform ustrojowych. Przywrócenie samorządu terytorialnego w gminie (1990). Praktyka konstytucyjna w latach 1952-1989/1990. Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa w latach 1944-1989/1990.

Literatura:

Podręczniki przewodnie: 1. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2001; 2. M. Kallas, Historia ustroju Polski, Warszawa 2007; 3. D. Makiłła, Historia prawa w Polsce, Warszawa 2008;)

Literatura uzupełniająca: (1. A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001; 2. M. Kallas, A. Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000; 3. Konstytucje Polski, t. 1-2, red. M. Kallas, Warszawa 1990; 3. T. Maciejewski, Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2008; 4. S. Płaza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 1-3, Kraków 2001-2002; 5. W. Uruszczak, Historia państwa i prawa polskiego, t. I 966-1765, Warszawa 2010)

Wymagania wstępne:

Brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Sławomir Godek
Prowadzący grup: Sławomir Godek
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Założenia i cele

(ogólne):

Doniosłe znaczenie dziejów ojczystych dla ogólnego wykształcenia prawniczego. Znajomość genezy i ewolucji instytucji ustrojowych i prawnosądowych warunkuje prawidłową analizę i zrozumienie współczesnego prawa.

Założenia i cele

(szczegółowe):

Przedstawienie ewolucji ustroju państwa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem parlamentaryzmu, konstytucjonalizmu, organizacji administracji publicznej oraz genezy i funkcjonowania samorządu. Funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Omówienie prawa polskiego (materialnego i procesowego) w poszczególnych epokach.

Pełny opis:

1. Zagadnienia wstępne. Periodyzacja historii ustroju i prawa w Polsce.

2. Dawne państwo polskie (1795). Początki polskiej państwowości. Stosunek Polski do cesarstwa i papiestwa. Statut Bolesława Krzywoustego (1138). Rozdrobnienie dzielnicowe. Prawo zwyczajowe. Prawo stanowione. Zakres wpływów praw obcych na stosunki w Polsce. Zasięg prawa niemieckiego. Sądownictwo. Korona Królestwa Polskiego. Organizacja państwa stanowego. Pozycja monarchy. Kształtowanie się reprezentacji stanowej (po 1320 r.). Unia polsko-litewska (1385). Sądownictwo. Średniowieczne prawo sądowe. Unia lubelska (1569). Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pozycja ustrojowa króla. Artykuły henrykowskie (1573). Rządy sejmikowe. Formy samorządu. Wymiar sprawiedliwości i prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej. Reformy ustrojowe w czasach stanisławowskich. Ustawodawstwo Sejmu Wielkiego. Konstytucja z 3.V.1791 r. Władze powstańcze (1794). Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa. Rozbiory i upadek Polski (1795).

3. Dzieje porozbiorowe (1772/1795 ? 1918). Formy państwowości na centralnych ziemiach Polski (1807-1915). Utworzenie Księstwa Warszawskiego (1807) i Królestwa Polskiego (1815). Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu (1807) i Królestwu Polskiemu (1815, 1832). Ustrój parlamentarny. Administracja centralna i terytorialna. Organizacja władz powstańczych w latach 1830/1831 i 1863/1864. Samorząd gminny w Królestwie Polskim (1864). Likwidacja odrębności ustrojowej Królestwa Polskiego. Organizacja sądownictwa. Zabór austriacki (1809-1914). Utworzenie Wolnego Miasta Krakowa. Nadanie konstytucji (1815, 1818, 1833). Władza ustawodawcza. Administracja (do 1846 r.). Autonomia Galicji po nadaniu Statutu Krajowego (1861). Władze krajowe i rządowe. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Zabór pruski (1807-1914). Utworzenie i odrębności ustrojowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego (od 1815). Sejm prowincjonalny. Prowincja Poznańska. Administracja. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Organizacja administracji na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej. Zmiany w podziałach terytorialno-administracyjnych na ziemiach polskich pod zaborami.

4. Druga Rzeczpospolita (1918-1939). Polska pod podwójną okupacja wojenną (1939-1945). Akty ustrojowe po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1919 r. Uchwalenie ustawy zasadniczej w 1921 r. Nowela sierpniowa z 1926 r. Uchwalenie nowej ustawy zasadniczej w 1935 r. Ustrój parlamentarny. Organizacja administracji centralnej. Administracja terytorialna (administracja rządowa i samorząd terytorialny). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne oraz prawo pracy. Organy przedstawicielskie Polskiego Państwa Podziemnego. Administracja ziem polskich podczas okupacji niemieckiej i radzieckiej do 1941 r. Kształt terytorialny Drugiej Rzeczypospolitej i zmiany w czasie II wojny światowej. (1918-1944/1945).

5. Polska Ludowa (1944-1989). Geneza Polski Ludowej (od 1944). Formy zależności od Związku Radzieckiego. Krajowa Rada Narodowa. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, Rząd Tymczasowy i Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1947 r. Likwidacja samorządu terytorialnego (1950). Konstytucja PRL z 1952 r. i jej nowelizacje. Ustrój polityczny i administracja państwowa. Administracja centralna. Zmiany w organizacji administracji terenowej. Reformy administracji (1972-1975). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne. Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Utworzenie i znaczenie NSZZ Solidarność. Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r. Rola okrągłego stołu (1989). Program reform ustrojowych. Przywrócenie samorządu terytorialnego w gminie (1990). Praktyka konstytucyjna w latach 1952-1989/1990. Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa w latach 1944-1989/1990.

Literatura:

Podręczniki przewodnie: 1. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2001; 2. M. Kallas, Historia ustroju Polski, Warszawa 2007; 3. D. Makiłła, Historia prawa w Polsce, Warszawa 2008;)

Literatura uzupełniająca: (1. A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001; 2. M. Kallas, A. Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000; 3. Konstytucje Polski, t. 1-2, red. M. Kallas, Warszawa 1990; 3. T. Maciejewski, Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2008; 4. S. Płaza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 1-3, Kraków 2001-2002; 5. W. Uruszczak, Historia państwa i prawa polskiego, t. I 966-1765, Warszawa 2010)

Wymagania wstępne:

Brak

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Sławomir Godek
Prowadzący grup: Sławomir Godek
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzaminacyjny
Wykład - Egzaminacyjny
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

Założenia i cele

(ogólne):

Doniosłe znaczenie dziejów ojczystych dla ogólnego wykształcenia prawniczego. Znajomość genezy i ewolucji instytucji ustrojowych i prawnosądowych warunkuje prawidłową analizę i zrozumienie współczesnego prawa.

Założenia i cele

(szczegółowe):

Przedstawienie ewolucji ustroju państwa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem parlamentaryzmu, konstytucjonalizmu, organizacji administracji publicznej oraz genezy i funkcjonowania samorządu. Funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Omówienie prawa polskiego (materialnego i procesowego) w poszczególnych epokach.

Pełny opis:

1. Zagadnienia wstępne. Periodyzacja historii ustroju i prawa w Polsce.

2. Dawne państwo polskie (1795). Początki polskiej państwowości. Stosunek Polski do cesarstwa i papiestwa. Statut Bolesława Krzywoustego (1138). Rozdrobnienie dzielnicowe. Prawo zwyczajowe. Prawo stanowione. Zakres wpływów praw obcych na stosunki w Polsce. Zasięg prawa niemieckiego. Sądownictwo. Korona Królestwa Polskiego. Organizacja państwa stanowego. Pozycja monarchy. Kształtowanie się reprezentacji stanowej (po 1320 r.). Unia polsko-litewska (1385). Sądownictwo. Średniowieczne prawo sądowe. Unia lubelska (1569). Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pozycja ustrojowa króla. Artykuły henrykowskie (1573). Rządy sejmikowe. Formy samorządu. Wymiar sprawiedliwości i prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej. Reformy ustrojowe w czasach stanisławowskich. Ustawodawstwo Sejmu Wielkiego. Konstytucja z 3.V.1791 r. Władze powstańcze (1794). Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa. Rozbiory i upadek Polski (1795).

3. Dzieje porozbiorowe (1772/1795 ? 1918). Formy państwowości na centralnych ziemiach Polski (1807-1915). Utworzenie Księstwa Warszawskiego (1807) i Królestwa Polskiego (1815). Nadanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu (1807) i Królestwu Polskiemu (1815, 1832). Ustrój parlamentarny. Administracja centralna i terytorialna. Organizacja władz powstańczych w latach 1830/1831 i 1863/1864. Samorząd gminny w Królestwie Polskim (1864). Likwidacja odrębności ustrojowej Królestwa Polskiego. Organizacja sądownictwa. Zabór austriacki (1809-1914). Utworzenie Wolnego Miasta Krakowa. Nadanie konstytucji (1815, 1818, 1833). Władza ustawodawcza. Administracja (do 1846 r.). Autonomia Galicji po nadaniu Statutu Krajowego (1861). Władze krajowe i rządowe. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Zabór pruski (1807-1914). Utworzenie i odrębności ustrojowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego (od 1815). Sejm prowincjonalny. Prowincja Poznańska. Administracja. Samorząd terytorialny. Sądownictwo. Organizacja administracji na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej. Zmiany w podziałach terytorialno-administracyjnych na ziemiach polskich pod zaborami.

4. Druga Rzeczpospolita (1918-1939). Polska pod podwójną okupacja wojenną (1939-1945). Akty ustrojowe po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1919 r. Uchwalenie ustawy zasadniczej w 1921 r. Nowela sierpniowa z 1926 r. Uchwalenie nowej ustawy zasadniczej w 1935 r. Ustrój parlamentarny. Organizacja administracji centralnej. Administracja terytorialna (administracja rządowa i samorząd terytorialny). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne oraz prawo pracy. Organy przedstawicielskie Polskiego Państwa Podziemnego. Administracja ziem polskich podczas okupacji niemieckiej i radzieckiej do 1941 r. Kształt terytorialny Drugiej Rzeczypospolitej i zmiany w czasie II wojny światowej. (1918-1944/1945).

5. Polska Ludowa (1944-1989). Geneza Polski Ludowej (od 1944). Formy zależności od Związku Radzieckiego. Krajowa Rada Narodowa. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, Rząd Tymczasowy i Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Sejm Ustawodawczy. Mała Konstytucja z 1947 r. Likwidacja samorządu terytorialnego (1950). Konstytucja PRL z 1952 r. i jej nowelizacje. Ustrój polityczny i administracja państwowa. Administracja centralna. Zmiany w organizacji administracji terenowej. Reformy administracji (1972-1975). Wymiar sprawiedliwości. Prawo i postępowanie karne i cywilne. Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Utworzenie i znaczenie NSZZ Solidarność. Wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r. Rola okrągłego stołu (1989). Program reform ustrojowych. Przywrócenie samorządu terytorialnego w gminie (1990). Praktyka konstytucyjna w latach 1952-1989/1990. Ewolucja kształtu terytorialno-administracyjnego państwa w latach 1944-1989/1990.

Literatura:

Podręczniki przewodnie: 1. J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2001; 2. M. Kallas, Historia ustroju Polski, Warszawa 2007; 3. D. Makiłła, Historia prawa w Polsce, Warszawa 2008;)

Literatura uzupełniająca: (1. A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791-1997, Warszawa 2001; 2. M. Kallas, A. Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000; 3. Konstytucje Polski, t. 1-2, red. M. Kallas, Warszawa 1990; 3. T. Maciejewski, Historia ustroju i prawa sądowego Polski, Warszawa 2008; 4. S. Płaza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 1-3, Kraków 2001-2002; 5. W. Uruszczak, Historia państwa i prawa polskiego, t. I 966-1765, Warszawa 2010)

Wymagania wstępne:

Brak

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)