Prawa człowieka w legislacji

nauki prawne

podstawowy

Umiejętności: PR_U05; PR_U06; PR_U07; PR_U09;

Kompetencje społeczne: PR_K01; PR_K03; PR_K04

Kurs z prawa konstytucyjnego

Prawo do dobrej legislacji może być upatrywane jako swoiste prawo człowieka. W sensie pozytywnym prawo do dobrej legislacji związane jest z obowiązkiem organów prawodawczych polegającym na zachowaniu odpowiedniej jakości wydawanych aktów prawnych. Aspekt negatywny oznacza bowiem zakaz tworzenia prawa złego, czyli niespełniającego stawianych mu wymogów materialnych i formalnych. W orzecznictwie sądów podkreśla się związek przyzwoitej legislacji z zapewnieniem skutecznej ochrony wolności i praw człowieka.

Celem zajęć jest ponadto wprowadzenie słuchaczy do problematyki wolności i praw jednostek, z jednoczesnym podniesieniem rangi praw człowieka w systemie krajowym. Przedmiotem zajęć będzie analiza regulacji krajowych i międzynarodowych określających relację jednostki do państwa, wyjaśnienie fundamentalnych pojęć z zakresu praw człowieka, a także zapoznanie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w kontekście zobowiązań państwa (omówienie roli Rady Ministrów) do podejmowania działań legislacyjnych. Celem zajęć jest ponadto omówienie wolności i praw, istotnych z punktu widzenia legislatora – m.in. prawa do sądu i rzetelnego procesu, prawa do dobrej administracji, prawa do skutecznego środka odwoławczego, prawa do ochrony własności i innych praw majątkowych, wolności osobistej, wolności działalności gospodarczej, wolności słowa i prawa do prywatności.

Uwypuklenie istoty ochrony praw i wolności w projektach aktów normatywnych, ma pokazać studentom, iż aktualnie temat praw człowieka jest traktowany marginalnie, co doprowadza do odpowiedzialności finansowej, ale też politycznej państwa. Dodatkowo omówiona zostanie rola Rady Ministrów, Sejmu oraz Senatu w kontekście realizacji tzw. środków generalnych wynikających z orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Ponadto na konkretnych przykładach konkretnych orzeczeń ETPC oraz TK poprzez zajęcia warsztatowe, studenci dokonają analizy przepisów prawnych, w kontekście realizacji praw i wolności, poznają kierunki działań zmierzających do wykonywania orzeczeń ETPC oraz TK a także przeprowadzone zostaną zajęcia symulacyjne.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – rozdziały I i II

Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności

Prawa człowieka, W. Brzozowski, A. Krzywoń, M. Wiącek, Warszawa 2023

Wykonywanie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Polsce. Wymiar instytucjonalny, A. Bodnar, Warszawa 2018

Podstawy międzynarodowej ochrony praw człowieka. Zarys wykładu z materiałami źródłowymi, M. Balcerzak, Toruń 2017

Polskie prawo konstytucyjne, zarys wykładu, L. Garlicki, Warszawa 2017

Studenci szczegółowo zapoznają się z wagą realizacji praw i wolności gwarantowanych Konstytucją RP ale również aktami prawa międzynarodowego, regulującymi obowiązki państwa w tym zakresie

W systemie krajowym, omówione zostaną: zasada godności i wolności człowieka (art. 30 i art. 31 ust.1 i ust. 2 Konstytucji RP), zasada proporcjonalności (art. 31 ust.3 Konstytucji RP), limitacja praw i wolności, zasada równości (art. 32 i art. 33 Konstytucji RP)

Ponadto przedstawione będą zobowiązania i zadania państwa, w kontekście przypisania do poszczególnych praw i wolności. Ochrona wolności i praw osobistych w Konstytucji RP. Ochrona wolności i praw politycznych w Konstytucji RP. Ochrona wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych w Konstytucji RP.

Instytucjonalne i proceduralne gwarancje ochrony praw człowieka w systemie wewnętrznym oraz systemie międzynarodowym, ze szczególnym uwzględnieniem systemu europejskiego. Relacje zachodzące między wewnętrznym systemem ochrony praw człowieka a system międzynarodowym, w szczególności systemem europejskim.

Ponadto będą bez trudu dostrzegać ewentualne problemy z zakresu praw i wolności, w przedkładanych projektach aktów normatywnych.

Nabędą wiedzę i umiejętności pozwalające na podejmowanie działań niwelujących w przyszłości stwierdzanie bądź niekonstytucyjności rozwiązań legislacyjnych bądź ich niezgodności z normami prawa międzynarodowego.

Obecność oraz praca dynamiczna podczas zajęć, dyskusje, symulacje oraz praca z tekstem źródłowym