Podstawy prawa porównawczego

podstawowy

K_W01

K_W05

K_W14

K_U09

K_W01

K_W05

K_W14

K_U09

K_W01

K_W05

K_W14

K_U09

K_W01

K_W05

K_W10

K_W11

K_W14

K_U09

K_W01

K_W05

K_W14

K_U09

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

Założenia i cele (ogólne): zapoznanie studentów z podstawowymi kulturami prawnymi współczesnego świata oraz z zasadami i instytucjami ustroju państwa w ujęciu porównawczym, ze szczególnym uwzględnieniem konsekwencji wyboru poszczególnych modeli i rozwiązań prawnych. Wykład poprzedza omówienie funkcjonowania wybranych państw współczesnych w ramach przedmiotu Systemy polityczne państw współczesnego świata

Założenia i cele (szczegółowe):

Podstawy prawa porównawczego zostały sprowadzone do podstaw szeroko pojętego prawa ustrojowego (konstytucyjnego z elementami prawa administracyjnego), gdyż ten wycinek komparatystyki prawniczej jest szczególnie użyteczny dla studentów kierunku SM.

Przedmiot ukazuje z jednej strony uniwersalizm, z drugiej rozmaitość szczegółowych rozwiązań instytucji ustrojowych państw współczesnych, co służy całościowemu zrozumieniu złożonych systemów politycznych, będących przedmiotem dalszego kształcenia.

Szczegółowy program zajęć:

1.Pojęcie komparatystyki prawniczej i znaczenie badań porównawczych. Komparatystyka ustrojowa a kształtowanie standardów europejskich i uniwersalnych ustroju państwa w dobie globalizacji (2 h).

2.Kultury prawne panstw współczesnego świata (2 h).

3.Zasady ustroju państwa ? pojęcie zasad, ich rola ustrojowa, katalog (uniwersalizm / partykularyzm), pojęcie klauzul wieczystych (2 h).

4.Konstytucja ? pojęcie, cechy, tryb uchwalania, treść, miejsce w systemie źródeł prawa, klasyfikacja. System źródeł prawa. Porównanie systemu common law i prawa stanowionego. Typy źródeł prawa, ich wzajemne relacje. Prawo międzynarodowe i wspólnotowe w systemie źródeł prawa (2 h).

5.Jednostka w państwie ? pojęcie obywatelstwa, wolności, prawa i obowiązki ? podmioty uprawnione i zobowiązane, kategorie, katalogi, ograniczenia, gwarancje instytucjonalne (2 h).

6.Zasada suwerenności w aspekcie wewnętrznym. Formy realizacji zwierzchnictwa narodu ? demokracja bezpośrednia i przedstawicielska. Funkcje wyborów i systemy wyborcze. (2 h).

7.Systemy rządów ? modele podstawowe w świetle zasady podziału władz (2 h).

8.Władza ustawodawcza ? struktura legislatywy, organy wewnętrzne, tryb pracy, status parlamentarzystów w świetle zasady reprezentacji (2 h).

9.Władza ustawodawcza ? funkcje, zasady proceduralne (2 h).

10.Władza wykonawcza ? pozycja ustrojowa głowy państwa: tryb powołania, odpowiedzialność konstytucyjna, instytucja kontrasygnaty, relacje z rządem (2 h).

11.Władza wykonawcza ? pozycja ustrojowa rządu, struktura, odpowiedzialność parlamentarna, kompetencje prawotwórcze (2 h).

12.Władza sądownicza ? zasady organizacji i funkcjonowania władzy sądowniczej, rodzaje sądów, status sędziów (2 h).

13.Sądownictwo konstytucyjne ? modele kontroli konstytucyjności prawa, pozycja ustrojowa sądów konstytucyjnych, tryb powoływania i status sędziów konstytucyjnych. Organy ochrony i kontroli prawa ? ombudsman, organy czuwające nad ładem w mediach (2 h).

14.Federalizm ? regionalizm ? decentralizacja. Istota i modele federalizmu. Status, kompetencje i struktura władz lokalnych (2 h).

15.Prawnomiędzynarodowe standardy w zakresie instytucji ustrojowych a globalizacja (2 h).

Oczekiwane kompetencje studenta:

Podstawowe wiadomości z prawoznawstwa (prawo jako system normatywny, formy państwa, pojęcie i typy organów państwa, podstawowe zasady ustroju państwa, system źródeł prawa)

Wykaz warunków koniecznych do realizacji kształcenia (technicznych, organizacyjnych, formalnych):

sala wyposażona w mikrofon, dostępność w Bibliotece WPiA literatury obowiązującej i uzupełniającej

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:

Pisemny egzamin testowy (pytania jedno- i wielokrotnego wyboru), dla uzyskania oceny pozytywnej konieczne uzyskanie ponad połowy możliwych do zdobycia punktów

Podręcznik przewodni:

Roman Tokarczyk, Komparatystyka prawnicza, Wolters Kluwer Business, Warszawa 2008,wyd. 9 (rozdziały I,II,III,IV,VII,X,XI);

Roman Tokarczyk, Współczesne kultury prawne, Wolters Kluwer Business, Warszawa 2007,wyd. 6 (rozdziały II,III,IV,VII)

Bogusław Banaszak, ?Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych?, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa, ostatnie wydanie (2007);

Rett R. Ludwikowski, ?Prawo konstytucyjne porównawcze?, wyd. TNOiK, Toruń, ostatnie wydanie (2000)

Literatura uzupełniająca:

Polskie tłumaczenia konstytucji omawianych państw ze wstępami, seria wydawnicza ?Biblioteka Sejmowa?, wyd. Sejmowe, Warszawa;

Książki z serii ?Systemy konstytucyjne państw świata?, wyd. Sejmowe, Warszawa;

Michał Domagała (red.), ?Konstytucyjne systemy rządów?, wyd. Sejmowe, Warszawa 1997;

Leszek Garlicki, ?Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu?, wyd. Liber, Warszawa, ostatnie wydanie (2008);

Andrzej Gwiżdż (red.), ?Założenia ustrojowe, struktura i funkcjonowanie parlamentu?, wyd. Sejmowe, Warszawa 1997;

Tadeusz Mołdawa, Jarosław Szymanek (red.), ?Systemy rządów. Dylematy konstytucyjnej regulacji i praktycznej funkcjonalności?, wyd. Elipsa, Warszawa 2007;

Andrzej Pułło, ?Ustroje państw współczesnych?, wyd. Lexis Nexis, Warszawa 2006;

Paweł Sarnecki (red.), ?Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych?, wyd. Sejmowe, Warszawa 1997;

Paweł Sarnecki, ?Ustroje konstytucyjne państw współczesnych?, wyd. Zakamycze, ostatnie wydanie;

Wiesław Skrzydło (red.), ?Ustroje państw współczesnych?, wyd. UMCS, Lublin, ostatnie wydanie;

Janusz Trzciński (red.), ?Charakter i struktura norm konstytucji?, wyd. Sejmowe, Warszawa 1997.

Po zakończeniu modułu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia student potrafi:

przedstawić podstawy prawa poszczególnych państw

scharakteryzować system podziału władzy w określonym państwie

wskazać elementy potwierdzające/ zaprzeczające istnieniu systemu demokratycznego w państwie

scharakteryzować i omówić pozycję i prawa jednostki w omawianym państwie

wskazać zasadnicze różnice pomiędzy poszczególnymi systemami prawnymi w wybranych krajach

Rodzaje zajęć i liczba godzin: 30 h w

Liczba punktów ECTS: 3 pkt. ECTS