Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wstęp do archeologii: metody badawcze w archeologii

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WS-AR-ZDK-MBwA
Kod Erasmus / ISCED: 08.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wstęp do archeologii: metody badawcze w archeologii
Jednostka: Instytut Archeologii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

1. WIEDZA K_W01, H1A_W01; S1A_W01 K_W02, H1A_W02 K_W03, H1A_W03; S1A_W05 K_W05, H1A_W05 K_W06,

H1A_W06 K_W07, H1A_W07; P1A_W06 K_W08, H1A_W08 K_W09, H1A_W09 K_W15, S1A_W06; P1A_W07 K_W16,

P1A_W10 2. UMIEJĘTNOŚCI K_U03, H1A_U02 K_U04, H1A_U03 K_U06, H1A_U05 3. KOMPETENCJE K_K02, H1A_K02

Skrócony opis:

Podstawowe informacje dotyczące archeologii, jej historii, metodyki i metod badawczych.

Pełny opis:

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z historią archeologii, klasyfikacją źródeł archeologicznych, metodami prospekcji archeologicznej, specjalizacjami i trendami w tej nauce czy zasady krytyki źródeł. Omówione również zostaną humanistyczne nauki pomocnicze w archeologii, dzięki którym zwiększa się możliwość interpretacyjną źródeł archeologicznych.

Studenci w trakcie wykładu poznają główne problemy badawcze archeologii, terminologie, zasady przygotowywania się do badań wykopaliskowych, zasady ich prowadzenia i w jaki sposób należy prawidłowo opisywać, klasyfikować, zachowawczo konserwować zabytki i interpretować wyniki badań.

Literatura:

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

Ashmore W., Sharer R.J., Odkrywanie przeszłości. Wprowadzenie do archeologii, Kraków 2010.

Ławecka D., Wstęp do archeologii, Warszawa 2000.

Renfrew C., Bahn P., Archeologia. Teorie. Metody. Praktyka, Warszawa 2002.

Literatura uzupełniająca:

Abramowicz A., Historia archeologii polskiej w XIX i XX w., Warszawa — Łódź 1991.

Archeologiczne Zdjęcie Polski - metoda i doświadczenia. Próba oceny. red. D. Jaskanis, Warszawa 1996.

Bahn P., Archeologia, Warszawa 1997.

Barker P. Techniki wykopalisk archeologicznych, Warszawa 1994.

Bolewski A., Parachoniak W., Petrografia, Warszawa 1982.

Burszta W. J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Warszawa 1998.

Ciołkosz A., Kęsik A., Teledetekcja satelitarna, Warszawa 1989.

Ciołkosz A., Miszalski J., Olędzki J. R., Interpretacja zdjęć lotniczych, Warszawa 1999 (wyd. 2).

Coles J., Archeologia doświadczalna, Warszawa 1977.

Deuel L. Lot w przeszłość, Warszawa 1984.

Dyakowska J., Podręcznik palynologii: metody i problemy, Warszawa 1959.

Gąssowski J., Z dziejów polskiej archeologii, Warszawa 1970.

Harris E.C., Zasady stratygrafii archeologicznej, Warszawa, 1989, 1992.

Hodder I., Czytanie przeszłości. Współczesne podejścia do interpretacji archeologii, Poznań 1995.

De Laet S.J., Archeologia i jej problemy, Warszawa 1960.

Jankuhn H., Wprowadzenie do archeologii osadnictwa. Poznań 2004.

Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-architektonicznych, Łódź 1984.

Kajzer L., Wstęp do archeologii historycznej w Polsce, Warszawa 1996.

Kobyliński Z. (red.), Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Europie, Warszawa 1999.

Kobyliński Z. (red.), Krajobraz archeologiczny, Warszawa 1999.

Kobyliński Z., Teoretyczne podstawy konserwacji dziedzictwa archeologicznego, Warszawa 2001.

Kobyliński Z., Archeologia lotnicza w Polsce. Osiem dekad wzlotów i upadków, Warszawa 2005.

Konopka M., AZP – co to takiego, Z otchłani wieków, R. 47,1981, s. 146-154.

Marciniak A., Archeologia i jej źródła. Materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii. Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa - Poznań 1996.

Mazurowski R. Metodyka archeologicznych badań powierzchniowych, Warszawa-Poznań 1980.

Metodyka ratowniczych badań archeologicznych, Metodyka, T. I, red. Z. Kobyliński, Warszawa 1999.

Metodyka badań archeologiczno-architektonicznych, T. II, red. Z. Kobyliński, Warszawa 1999.

Metody badań wykopaliskowych, T. III, red. W. Brzeziński, Warszawa 2000.

Warszawa 2000.

Minta-Tworzowska D. Klasyfikacja w archeologii jako sposób wyrażania wyników badań, hipotez oraz teorii

archeologicznych, Poznań 1994.

Olszewska-Dyoniziak B., Człowiek - kultura - osobowość. Wstęp do antropologii kulturowej, Kraków 1991.

Nauki przyrodnicze i fotografia lotnicza w archeologii, Bibliotheca Fontes Archaeologici Posnaniensis, vol. IX, red. W.

Śmigielski, Poznań 1998.

Ostoja-Zagórski J., Strzałko J., Ekologia populacji ludzkich. Środowisko człowieka w pradziejach. Wydawnictwo Naukowe

UAM, Poznań 1995.

Palinologia. S. Dybova-Jachowicz i A. Sadowska (red.), Kraków 2005.

Pawlikowski M., Petroarcheologia, Kraków 1992.

Piontek J., Biologia populacji pradziejowych. Zarys metodyczny, Poznań 1985.

Przewodnik do badań geobotanicznych. M. Lityńska-Zając i K. Wasylikowa (red.), Poznań 2005.

Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, red. Z. Kobyliński, Warszawa 1998.

Rączkowski W., Archeologia lotnicza - metoda wobec teorii, Poznań 2002.

Skanseny archeologiczne i archeologia eksperymentalna, Krosno 2012 (wybrane artykuły)

Skrok Z. Archeologia mórz, Gdańsk 1988.

Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983.

Topolski J., Metodologia historii, Warszawa 1984.

Walanus A., Goslar T., Wyznaczanie wieku metodą 14C dla archeologów, Rzeszów 2004.

Wykrywacze metali a archeologia, red. W. Brzeziński i Z. Kobyliński, Warszawa 1999.

Zielski A., Krąpiec M., Dendrochronologia. Warszawa 2004.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

1. WIEDZA

K_W01: Ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk o społeczno-kulturowej przeszłości człowieka oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej

K_W02: Zna i rozumie podstawową terminologię archeologii, antropologii kultury, historii, zabytkoznawstwa i konserwatorstwa, geologii i geografii

K_W03: Ma uporządkowaną podstawową wiedzę ogólną, obejmującą terminologię, teorie i metodologię nauk historycznych i społecznych

K_W05: Ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii z innymi dziedzinami nauki

K_W06: Ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie archeologii

K_W07: Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji źródeł archeologicznych

K_W08: Zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego

K_W09: Rozumie kompleksową naturę kultury oraz jej złożoność i historyczną zmienność jej znaczeń

K_W15: Ma podstawową wiedzę na temat terenowych metod pozyskiwania źródeł archeologicznych i ich dokumentowania

K_W16: Zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii w pracy archeologa.

2. UMIEJĘTNOŚCI

K_U03: Posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie archeologii

K_U04: Posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie archeologii

K_U06: Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury badanych archeologicznie oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym

3. KOMPETENCJE

K_K02: Potrafi współdziałać i pracować w zespole, przyjmując w nim różne role

OPIS ECTS:

Udział w wykładzie: 30 godz.

Przygotowanie do egzaminu: 20 godz.

Konsultacje: 10 godz

Suma godzin: 60 godz.

Liczba ECTS: 60 godz./25(30) = 2 ECTS

Metody i kryteria oceniania:

Kryteria oceniania:

Do egzaminu można przystąpić po zaliczeniu ćwiczeń.

Ocena będzie wypadkową kilku składników:

1. udziału w zajęciach (można opuścić trzy zajęcia bez konieczności dodatkowego zaliczenia w formie wskazanej przez prowadzącą zajęcia; liczba nieobecności może wpłynąć na obniżenie oceny),

2. zaliczenie egzaminu pisemnego na zakończenie semestru.

Na ocenę 2 (ndst) 1. student nie ma podstawowej wiedzy o powiązaniach archeologii z innymi dziedzinami nauki; nie zna

podstawowych metod analizy i interpretacji źródeł archeologicznych; nie zna podstawowych pojęć i zasad z zakresu ochrony

własności intelektualnej i prawa autorskiego nie ma podstawowej wiedzy na temat terenowych metod pozyskiwania źródeł

archeologicznych i ich dokumentowania. Nie zna podstawowych przepisów BHP w pracy archeologa. Nie posiada

podstawowych umiejętności badawczych, obejmujących formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i

narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie problemów w zakresie

archeologii. W zakresie kompetencji nie potrafi współdziałać i pracować w zespole, przyjmując w nim różne role.

na ocenę 3 (dst) student ma podstawową wiedzę, umiejętności i kompetencje w wyżej opisanym zakresie

na ocenę 4 (db) student poprawnie porusza się wyżej opisanych sferach

na ocenę 5 (bdb) student swobodnie porusza się w wyżej wymienionych sferach.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)