Historia Bliskiego Wschodu - starożytność i hellenizm
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WS-NH-HI-HBW |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.3
|
Nazwa przedmiotu: | Historia Bliskiego Wschodu - starożytność i hellenizm |
Jednostka: | Instytut Nauk Historycznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Punkty ECTS: | 2 |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | wpisz symbol/symbole efektów kształcenia K_W02; K_W06; K_W08; K_W09; K_W10; K_W11; K_U04; K_U06; K_u08; K_K01; K_K02; K_K03; K_K05; K_K06 |
Skrócony opis: |
Celem wykładów jest syntetyczna prezentacja historii Bliskiego Wschodu od IV tys. p.n.e. (od tzw. rewolucji miejskiej do upadku ostatniego państwa hellenistycznego: Egiptu. Główny nacisk położony jest na problematykę społeczną, polityczną, ekonomiczną i militarną. Inne zagadnienia (religia, sztuka, pismo, literatura) są uwzględnione w minimalnej formie. Przedstawiony zestaw tematów nie jest rozpisaniem na poszczególne wykłady, a jedynie podziałem na grupy tematów omawianych w trakcie tego cyklu. |
Pełny opis: |
1. Wprowadzenie w zakres tematyki. Pojęcie, ramy czasowe i zasięg geograficzny starożytnego Bliskiego Wschodu. Chronologia. 2. Holocen, narodziny rolnictwa i hodowli, neolit ceramiczny. Bliski Wschód w IV tysiącleciu p.n.e.: Kultura Samarra, Obeid i Uruk (powstanie cywilizacji: miasto, pismo, osadnictwo), Sumerowie i Semici. 3. Mezopotamia w okresie wczesnodynastycznym, imperium Akkadu i III dynastia z Ur. Elam i Syro-Palestyna. 4. Początki cywilizacji egipskiej. Egipt predynastyczny i wczesnodysnastyczny (do ok. 2657) i Stare Państwo. 5. Bliski Wschód w III tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia (okres starobabiloński), ELam i Lewant; Egipt w okresie średniego Państwa, Azja MNiejsza. 6. Mezopotamia, Elam i Lewant w epoce późnego brązu: okres średniobabilońśki, dominacji Mittani, imperium asyryjskie. Hetyci, Egipt w okresie Nowego Państwa. Ludy morskie. Najnowsze badania na temat wojny trojańskiej. 7. Bliski Wschód w I tysiącleciu p.n.e. Egipt w Okresie Późnym. Narodziny i rozwój potęgi asyryjskiej. Imperium chaldejskie. Medowie. Persowie. Kontakty świata greckiego z Bliskim Wschodem. 8. Bliski Wschód od epoki żelaza do wojen perskich. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego. Ekspansja aramejczyków w Lewancie. Izrael i Izraelici: Biblia a nauka. Imperium asyryjskie i nowobabilońskie. Azja Mniejsza. Medowie. Powstanie perskiego imperium Ahaimenidów. 9. Bliski Wschód po panowaniem perskim. 10. Macedonia za panowania Filipa II, Aleksander Wielki i jego wyprawa na Wschód (do zdobycia Egiptu). 11. Wyprawa Aleksandra Wielkiego na Wschód (do śmierci w Babilonie). 12. Wojny między spadkobiercami Aleksandra Wielkiego. Kształtowanie się systemu państw greckich na Wschodzie. 12. Grecja i Macedonia. Egipt pod rządami dynastii ptolemejskiej. Państwo Seleukidów. Azja Mniejsza. 13. Palestyna w okresie hellenistycznym. 14. Rzymskie podboje na Wschodzie hellenistycznym. 15. Państwa greckie w Azji Środkowej. Kultura hellenistyczna. |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa do egzaminu: 1. Biblia: Księga Jozuego, rozdz. 1 – 12; 23 – 24. 2. Herodot, Dzieje, Księga III, z języka greckiego przełożył i opracował Seweryn Hammer, Warszawa 2002 (lub inne wydanie w tym samym przekładzie). 3. Plutarch z Cheronei, Aleksander Wielki w: Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tom I, przeł. i opr. Mieczysław Brożek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo 1977 (lub wydanie De Agostini Polska Sp. z o. o. 2004). 4. Jaczynowska Maria - Musiał Danuta - Stępień Marek, Historia starożytna, Warszawa 2008, s. 7-230. 5. Liverani Mario, Historia starożytnego Izraela, Warszawa 2010. Literatura uzupełniająca (wybrane pozycje): 1. Ziółkowski Adam, Historia Powszechna. Starożytność. Warszawa 2009, s. 17-694. 2. Bravo Benedetto, Wipszycka-Bravo Ewa, Historia starożytnych Greków, t. 3, Warszawa 1992 (Aleksander Wielki i hellenizm). Umberti Maria Luisa, Wprowadzenie do historii starożytnego Bliskiego Wschodu, Warszawa 2010. 4. Cary Max, Scullard Haward Hayes, Dzieje Rzymu, t. 1-2, Warszawa 1992. 5. Ciałowicz Krzysztof, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków 1999. 6. Green Peter, Aleksander Wielki, Warszawa 1978. 7. Hammond Nicolas G. L., Dzieje Grecji, Warszawa 1973. 8. Lévêque Pierre, Świat grecki, Warszawa 1973.97. Lipińska Jadwiga, W cieniu piramid, Wrocław 2003. 9. Mieroop van de Marc, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu, Kraków 2008. 10. Nowogórski Przemysław, Powstanie pisma hebrajskiego i jego kulturowe znaczenie w: „Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich, tom V, red. K. Pilarczyk, Kraków 2010, 109 – 122. 11. Tenże, Azjatycka flanka imperium: Kanaan w mocarstwowej polityce egipskiej, SACh 21 (2016), s. 37 – 56. 12. Schlögl Herman A., Starożytny Egipt, Warszawa 2009. 13. Składanek Bogdan, Historia Persji, t. 1, Warszawa 2004. 14. Wilkinson Toby, Powstanie i upadek starożytnego Egiptu, Poznań 2011. 15. Wolski Józef, Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
EK1 -student zna podstawową terminologię z zakresu historii starożytnej Bl. Wschodu; geografii fizycznej i historycznej; EK2 - student ma wiedzę o możliwości interpretacji faktów na podlożu historucznym, kulturowym i politycznym oraz geograficznym; EK3 - student ma wiedzę o kierunkach badawczych w historii starożytnej Bl. Wsch.; EK4 - ma wstępną umiejętność interpretacji różnego materiału źródłowego i naukowego; EK5 - potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami naukowymi; EK6 - potrafi korzystać z różnego rodzaju materiałów pomocniczych; EK7 - umie formułować wystąpienia ustne i pisemne; EK8 - ma świadomość swojej wiedzy' EK9 - ma świadomość sensu badań historycznych nad Bl. Wsch. EK10 - ma świadomość odpowiedzialności za dziedzictwo historyczne Bl. Wschodu. ECTS 3 punkty: udział w wykładzie ; uzupełnienie matriału o lekturę osobistą; przygotowanie do egzaminu |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin pisemny. Egzamin obejmuje wiedzę przekazaną na wykładzie oraz literaturę obowiązkową studiowaną indywidualnie. Uczestnictwo w wykładach jest obowiązkowe. Dopuszczalne max. 2 nieobecności. Większa liczba nieobecności skutkuje brakiem odpuszczenia do egzaminu semestralnego. Wyjątek stanowią wypadki losowe lub przewlekła choroba udokumentowana medycznie. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.