Historia organizacji systemów bezpieczeństwa w Polsce
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WS-PO-BW-HOSBwP |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia organizacji systemów bezpieczeństwa w Polsce |
Jednostka: | Instytut Politologii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | podstawowy |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | WIEDZA: BWL_W03 - Ma wiedzę na temat politycznych, historycznych, prawnych, ekonomicznych , psychologicznych i kulturowych uwarunkowań oddziałujących na rzeczywistość społeczną BWL_W04 - Ma wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych (kulturowych, politycznych, prawnych, ekonomicznych) BWL_W10 - Ma wiedzę o zagrożeniach w obszarze bezpieczeństwa, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa państwa oraz o systemach bezpieczeństwa, w tym szczególnie o systemach bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z historią organizacji i funkcjonowania instytucji i służb bezpieczeństwa w Polsce od okresu wczesnopiastowskiego w X wieku do pierwszych lat transformacji systemowej w Polsce po 1989 roku - w świetle uwarunkowań społeczno-politycznych, w ramach których te instytucje oraz służby były tworzone i działały. |
Pełny opis: |
I. Bezpieczeństwo państwa i porządku publicznego od okresu wczesnopiastowskiego do utraty niepodległości w 1795 roku 1. Organizacja bezpieczeństwa w okresie wczesnopiastowskim 2. Bezpieczeństwo w Rzeczypospolitej Szlacheckiej 3. Służby policyjne w Polsce w okresie reform w drugiej połowie XVIII wieku 4. Ochrona bezpieczeństwa w okresie władzy targowiczan 5. Bezpieczeństwo w okresie insurekcji kościuszkowskiej II. Służby policyjne na ziemiach polskich w latach 1795-1918 1. Księstwo Warszawskie 2. Służby policyjne w Królestwie Polskim 3.Ochrona bezpieczeństwa w okresie powstania listopadowego i powstania styczniowego 4. Organy policyjne na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim 5. Ochrona porządku publicznego w zaborze austriackim 6. Organizacja porządku publicznego w Wolnym Mieście Krakowie 7. Ochrona porządku publicznego w zaborze pruskim III. Polskie organizacje bezpieczeństwa w okresie I wojny światowej 1. Straże Obywatelskie w byłym Królestwie Polskim w latach 1914-1915 2. Polskie organy porządkowe na obszarze zaboru austriackiego. 3. Milicja Miejska w latach 1916-1918 4. Formacje porządkowe w Galicji i zaborze pruskim w 1918 roku 5. Organy porządkowe powołane przez partie polityczne w czasie I wojny światowej 6. Instytucje bezpieczeństwa tworzone przez Tymczasową Radę Stanu i Radę Regencyjną IV. Druga Rzeczpospolita 1. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych 2. Formacje ochrony granic 3. Milicja Ludowa i Policja Komunalna w latach 1918-1919 4. Powstanie Policji Państwowej 5. Problemy związane z unifikacją służb policyjnych w ramach jednolitej Policji Państwowej w latach 1919-1922 6. Policja kryminalna i polityczna w Polsce w latach 1919-1939 V. Druga wojna światowa (1939-1945) 1. Państwo podziemne 2. Organizacja i działania Polskiej Policji w Generalnym Gubernatorstwie w latach II wojny światowej VI. Polska Ludowa (1944-1989) 1. Organy bezpieczeństwa publicznego 2. Organizacja i działalność Milicji Obywatelskiej 3. Wojska Wewnętrzne VII. Przeobrażenia struktur bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce w okresie transformacji systemowej po 1989 roku |
Literatura: |
LITERATURA PODSTAWOWA: 1. Abramski A., Konieczny J., Justycjarjusze. Hutmani. Policjanci. Z dziejów służb ochrony porządku w Polsce, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1987. 2. Majer P., Bezpieczeństwo wewnętrzne Polski w rozwoju dziejowym. Od X wieku do końca Polski Ludowej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Szczytno 2012. 3. Misiuk A., Historia bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce. Zarys dziejów instytucji i służb w latach 1764-1990, Difin, Warszawa 2015. 4. Misiuk A., Historia policji w Polsce. Od X wieku do współczesności, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: 1. Abramski A., Konieczny J., Organizacja bezpieczeństwa w miastach polskich do roku 1795, "Problemy Kryminalistyki" 1983, nr 1. 2. Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia państwa i prawa polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979. 3. Borucki M., Temida staropolska. Szkice z dziejów sądownictwa Polski szlacheckiej, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1979. 4. Cichoń P., Dyrekcja Policji Wolnego Miasta Krakowa 1827-1846. Studium historyczno-prawne, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014. 5. Czekiści. Organy bezpieczeństwa w europejskich krajach bloku sowieckiego 1944-1989, Persak K., Kamiński Ł. (red.), Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2010. 6. Dobrowolski S., Policja miejska w Sanoku w okresie autonomii 1867-1918, Muzeum Historyczne, Sanok 2008. 7. Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL 1944-1990, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1997. 8. Dudek A., Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-2001, Wydawnictwo ARCANA, Kraków 2002. 9. Eisler J., Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1992. 10. Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 2003. 11. Hempel A., Pogrobowcy klęski. Rzecz o policji "granatowej" w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990. 12. Historia i rola społeczna formacji policyjnych w jubileuszu 85-lecia. Materiały z sympozjum naukowego zorganizowanego przez Komendę Główną Policji i Uniwersytet Warszawski - 23 lipca 2004 r., G. Jach (red.), Wydawnictwo Centrum Szkolenia Policji, Warszawa 2005. 13. Jeleniewski M.K., Policja Państwowa w Bydgoszczy i jej obraz medialny 1920-1939, Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, Bydgoszcz 2012. 14. Kallas M., Historia ustroju Polski. X-XX wiek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999. 15. Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1918, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002. 16. Kurka A., Dzieje i tajemnice lwowskiej policji. Z czasów zaboru austriackiego 1772-1918, Gubrynowicz i Syn, Lwów 1930. 17. Leinwand A., Pogotowie Bojowe i Milicja Ludowa w Polsce 1917-1919, Książka i Wiedza, Warszawa 1972. 18. Letkiewicz A., Majer P., Zarys dziejów polskiej policji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji, Szczytno 2010. 19. Litwiński R., Policja Państwowa w województwie lubelskim w latach 1919-1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001. 20. Majer P., Milicja Obywatelska w systemie organów władzy PRL. Zarys problematyki i źródła, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2003. 21. Mączyński M., Policja Państwowa w II Rzeczypospolitej. Organizacyjno-prawne podstawy funkcjonowania, Wyższa Szkoła Biznesu, Księgarnia Akademicka, Kraków 1997. 22. Na straży ładu i bezpieczeństwa. Formacje milicyjno-policyjne ziem polskich od czasów najdawniejszych do współczesności, Duszyk A., Latwiec K. (red.), Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 2009. 23. Od Straży Obywatelskich do Policji. Służby porządkowe na ziemiach polskich w XX wieku, R. Łaszewski, B. Sprengel (red.), Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek 2007. 24. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. 25. Powstanie Policji Państwowej w odrodzonej Polsce 1915-1922, A. Misiuk (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Szczytno 2009. 26. Prawo Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej 1915-1945. Wybór źródeł, wyb. P.K. Marszałek, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009. 27. Pytel J., Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (1946-1989), Wydawnictwo Comandor, Warszawa 2009. 28. Samsonowicz H., Tazbir J., Łepkowski T., Nałęcz T., Polska. Losy państwa i narodu do 1939 roku, Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 2003. 29. Socha S., Letkiewicz A., Guła P., Policyjne oddziały i pododdziały zwarte w Polsce. Historia i teraźniejszość, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji, Szczytno 2010. 30. Sprengel B., Policja Państwowa a organy władzy publicznej w polityce ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce w latach 1918-1939, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011. 31. Sprengel B., Policja Państwowa a przestępczość w powiecie włocławskim w latach 1919-1939, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, Włocławek 2006. 32. Sprengel B., Policja Państwowa a przestępczość w Toruniu w latach 1920-1939, Wydawnictwo Mado, Toruń 2008. 33. Śleszyński W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2007. 34. Wieczorkiewicz P., Historia polityczna polski 1935-1945, Książka i Wiedza, Warszawa 2005. 35. Wilamowski J., Zasieczny A., Afera Joska Mitzenmachera. Tajemnice policji politycznej, Agencja Wydawnicza CB Andrzej Zasieczny, Warszawa 2006. 36. Zybertowicz A., W uścisku tajnych służb. Upadek komunizmu i układ postnomenklaturowy, "Antyk", Komorów 1993. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
W ramach wyznaczonych efektów kształcenia studenci uzyskują wiedzę w zakresie uwarunkowań i organizacji systemów bezpieczeństwa oraz przebiegu procesów ochrony bezpieczeństwa w Polsce - w ujęciu historycznym oraz porównawczym. OPIS ECTS: Udział w wykładzie – 30 godz. Przygotowanie do egzaminu – 60 godz. Liczba ECTS: 90 godz. / 30 (25) godz. = 3 ECTS. |
Metody i kryteria oceniania: |
Na zaliczenie wykładu składają się następujące elementy: 1. Obecność podczas zajęć - dopuszczalne są cztery nieobecności w semestrze. Nieobecność na więcej niż czterech zajęciach skutkuje otrzymaniem punktacji ujemnej - 0,5 za każdą nieobecność powyżej czterech przewidzianych w warunkach zaliczenia. Punktacja ujemna odejmowana jest od końcowego wyniku. 2. Egzamin w formie pisemnej. Z egzaminu można uzyskać maksymalnie 15 punktów. Punktacja: 14,5-15 - bdb 13-14 - db+ 11-12,5 - db 9-10,5 - dst+ 7,5-8,5 - dst 0-7 - ndst |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.