Współczesne teorie socjologiczne

podstawowy

Wykład

SO1_W02, SO1_W10;

SO1_U01, SO1_U03;

Ćwiczenia

SO1_W10; SO1_U01,

SO1_U02, SO1_U03;

SO1_U12, SO1_K02

Przedmiot wprowadza w podstawy współczesnych teorii socjologicznych, ukazuje ich kontekst historyczno społeczny oraz odniesienia do innych nauk humanistycznych, szczególnie filozofii. Przedmiot, oprócz omówienia wybranych najważniejszych teorii socjologicznych powstałych po okresie II wojny światowej i ich powiązań z klasycznymi teoriami, przedstawia ewolucję podstaw paradygmatycznych i główne orientacje teoretyczne tego okresu.

1. Rozwarstwienie paradygmatyczne w socjologii; teorie paradygmatu subiektywistycznego (Weber, pragmatyści, de Saussure, Lévi – Strauss, Mead, Goffman, interakcjonizm symboliczny, socjologia fenomenologiczna, etnometodologia, Foucault – 2 godz.

2. Teorie paradygmatu obiektywistycznego: neofunkcjonalizm (Luhmann i Alexander) i jego źródła (Merton, Parsons) i teorie konfliktu - 2 godz.

3. Zamknięta teoria otwartego dyskursu J. Habermasa – 2 godz.

4. Habitus i reprodukcja w teorii P. Bourdieu – 2 godz.

5. Świat nadziei Z. Baumana? – 2 godz.

6. Perspektywa strukturacji i trzeciej drogi A. Giddensa – 2 godz.

7. Globalizacja i teoria - systemu – świata I. Wallersteina -2 godz.

8. Dwie godziny trojga magów (Beck, Sennett, Sassen) – 2 godz.

9. Socjologia cywilizacji – Sorokin, Elias, Eisenstadt i inni – 2 godz.

10. Rozumienie świata w koncepcji M. Castellsa – 2 godz.

11. Teorie podmiotowości (Touraine, Bourdieu, Giddens, Habermas– 2 godz.

12. Teorie związane z realizmem krytycznym (Porpora, Maccarini i inni) – 2 godz.

13. Królowa jest tylko jedna: realizm krytyczny i "wielka dialektyczna synteza" Margaret S. Archer -2 godz.

14. Teoria podmiotowości Margaret S. Archer - 2 godz.

15. Teoria podmiotowości społecznej – 2 godz.

P. Baert, F.Carreira da Silva, Teorie społeczne w XX wieku i dzisiaj, Kraków 2013

M. Archer, Człowieczeństwo, Kraków 2013

K. Wielecki, Kultura versus kultura masowa, Warszawa 2024 (fragmenty związane z wykładem)

literatura pomocnicza:

J. Turner, Struktura teorii socjologicznych. Wydanie nowe, Warszawa 2004

J. Szacki, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2002

Student zna i rozumie wybrane współczesne teorie socjologiczne; zna i rozumie współczesne procesy społeczne, polityczne, gospodarcze, kulturowe, ze szczególnym uwzględnieniem globalizacji; potrafi w ich świetle interpretować zjawiska i procesy zachodzące we współczesnym świecie; zna podstawowe koncepcje europejskiej myśli socjologicznej;

Student ma do wyboru trzy formy zaliczenia przedmiotu

• egzamin ustny- znajomość podstaw materiału – dst; znajomość pełna i elementy rozumienia materiału – db; pełna znajomość materiału, zaawansowane rozumienie – bdb; samodzielne i twórcze rozumienie i pełna znajomość wymaganego materiału - bdb plus

• tłumaczenie ok. 20 stron tekstu z j. angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub rosyjskiego wskazanej przez wykładowcę, z dziedziny związanej z przedmiotem (uwaga, wyłącznie dla studentów, którzy opuścili najwyżej jeden wykład w semestrze): pełne, ze zrozumieniem, wierne, w bardzo dobrej polszczyźnie tłumaczenie – bdb; jak wyżej, ale z niewieloma brakami – db; rzetelne tłumaczenie z brakami rozumienia tekstu – dst. UWAGA: wersja papierowa i elektroniczna najpóźniej na miesiąc przed ostatnim wykładem semestru!!!

• prezentacja na zadany temat z zakresu przedmiotu, objętości ok. 50 stron (ramek) uwaga! Wyłącznie dla studentów, którzy opuścili najwyżej jeden wykład w semestrze; praca wykonana z pełnym zrozumieniem, rzetelnie – bdb; praca wykonana ze zrozumieniem (nie mniej niż 75% materiału), rzetelnie – db; praca wykonana ze zrozumieniem (ok. 50 – 74% materiału), w zasadzie rzetelnie - dst.

UWAGA: wersja elektroniczna najpóźniej na miesiąc przed ostatnim wykładem semestru!!!

Uwaga: Prośbę o tekst do tłumaczenia lub prezentacji należy przysłać nie później niż cztery tygodnie od pierwszego wykładu!!!!

Uwaga: wszelkie zastrzeżenia do do wpisów w USOS należy zgłaszać nie później niż na tydzień po terminie egzaminu!!!