Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Śmierć i umieranie w perspektywie społeczno-kulturowej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WSR-NR-1-SIU
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Śmierć i umieranie w perspektywie społeczno-kulturowej
Jednostka: Wydział Studiów Nad Rodziną
Grupy: Fakultatywne na III roku - stacjonarne I stopnia
Przedmioty do wyboru - studia stacjonarne III rok I stopień
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się:

nauki o rodzinie

Poziom przedmiotu:

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

NRL_W02, NRL_W05, NRL_U04, NRL_U05, NRL_K02


Wymagania wstępne:

brak wymagań wstępnych

Skrócony opis:

-Celem jest zapoznanie się z definicjami śmierci i umierania funkcjonującymi w naukach o człowieku

- Celem jest również aby student potrafił wskazać znaczenie asystencji przy umierających

- Celem jest też uporządkowana wiedza na temat społeczno-kulturowych uwarunkowań asystencji osobom umierającym.

Pełny opis:

Treści programowe

Wykład wprowadzający

1. Definicje śmierci i umierania

2. Śmierć krążeniowa i mózgowa

3. Śmierć w kulturze grecko-rzymskiej

4. Poglądy filozofów greckich na śmierć

5. Śmierć w kulturze judaistycznej

6. Śmierć w Piśmie św.

7. Śmierć kulturze wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej

8. Męczeństwo

9. Samobójstwo

10. Eutanazja

11. Umieranie na łonie rodziny

12. Umieranie w placówkach opieki

13. Opieka paliatywna

14. Śmierć i umieranie w kulturze popularnej

15. Śmierć i umieranie jako wyzwanie cywilizacyjne

Literatura:

Literatura podstawowa:

Sobór Watykański II, Dokumenty Soborowe, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1968.

Encyklika Evangelium vitae Ojca Świętego Jana Pawła II do biskupów, do kapłanów i diakonów, do zakonników i zakonnic, do katolików świeckich oraz do wszystkich ludzi dobrej woli o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego. Kraków 1995.

Godność i prawa osoby ludzkiej. Międzynarodowa Komisja Teologiczna, 16 X 1984, w: Compagnoni F.: Prawa człowieka: geneza, historia i zaangażowanie chrześcijańskie. Kraków 2000, s. 298–322; Od praw człowieka do praw narodów. Przemówienie Ojca świętego do Zgromadzenia Ogólnego ONZ. L’Osservatore Romano, wyd. pol. 1995; 11-12, s. 4–9.

Jan Paweł II, Orędzie na III Światowy Dzień Chorego 1995 r., „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 1995, nr 1.

Jan Paweł II, Umrzeć w Chrystusie, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 10(1989), nr 10–11.

Jan Paweł II, Człowiek wobec tajemnicy śmierci, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 13(1992), nr 7.

Jan Paweł II, List apostolski Salvifici doloris o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, w: Wybór Listów Ojca świętego Jana Pawła II, t. I, Kraków 1997, s. 39-79.

Literatura uzupełniająca

Ariès, Ph., Człowiek i śmierć, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992.

Ariès, Ph., Śmierć odwrócona, w: S. Cichowicz, J. M. Godzimirski (wyb.), Antropologia śmierci: myśl francuska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 227-281.

Bańka A. R., Tomasza z Akwinu koncepcja człowieka a problem śmierci w świetle współczesnej eschatologii, [w:] Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, ISBN 978-83- 925287-7-7, Katowice 2007, s. 85–99.

Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, ,,Medycyna Praktyczna” 2006, nr 2, s. 20–23.

Biesaga T., Wobec zgody domniemanej i zawłaszczania zwłok do transplantacji, ,,Medycyna praktyczna” 2006, nr 1, s.20–24.

Binnebesel, J., Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.

Biskup M., Eutanazja dramatem człowieka, w: Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki „Evangelium Vitae”, red. A. Młotek, T. Reroń, Warszawa 1995, s. 91–96.

Cohen, J., A. P. Mannarino, E. Deblinger, Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.

Dziedzic J., Spór o eutanazję, Kraków 2005.

Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, ,,Warszawskie Studia Teologiczne", 2013, XXVI/1, s. 247-260.

Grzybowski, P. P., Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli. W: J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, Gdańsk: Via Medica, 2009, s. 7-19.

Góralczyk P., Etyczne uzasadnienie regulacji formalnej zgody, w: Etyczne aspekty transplantacji narządów, red. A. Marcol, Opole 1996, s. 113–121.

Góralski R., Prawne i społeczne aspekty eutanazji, Kraków 2007.

Guzowski A., Krajewska-Kułak E. Bejda G. (red.), Kultura śmierci, kultura umierania, Białystok 2016.

Guzewicz W., Mikucki A., Strękowski S. (red.), Chrześcijańskie świadectwo wczoraj i dziś, Ełk 2013.

Kaczmarek T., Marcinkowski J.T., Internet- a problematyka śmierci. w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Nyklewicz W., Lewko J., Łukaszuk C. (red). ABIS, Białystok, 2008, tom II, s. 221-228.

Kazberuk G., Śmierć w filmie fabularnym, w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Jankowiak B.(red.), ABIS, Białystok, 2008, tom IV, s. 47-66.

Kosmala J., Kowal K., Reakcje rodziny jako element warunkujący zabiegi transplantacyjne w opiniach środowiska medycznego, w: Dar życia i jego społeczny kontekst. Zabiegi transplantologiczne w świadomości społecznej, red. B. Pawlica, M. S. Szczepański, Tychy 2003, s. 40–55.

Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego. Olsztyn 2001.

Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem – stan prawny na 1 września 2012 r., Warszawa 2012.

Mrzygłód P., Filozoficzno-egzystencjalna anatomia choroby, cierpienia i śmierci, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2(2016), s. 69-97.

Mrzygłód P., Etyczno-moralne postawy wobec cierpienia, nieuleczalnej choroby i śmierci człowieka – w świetle ustaleń antropologii filozoficznej, „Studia Teologiczne. Białystok – Drohiczyn – Łomża”, nr 34, (2016), s. 61-92.

Pietrzykowski T., Spór o eutanazję: etyczne problemy prawa, Katowice 2007.

Szeroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie: studium prawno porównawcze, Kraków 2004.

Sikora A., Transplantacja narządów w świetle nauki Kościoła i wypowiedzi Jana Pawła II, ,,Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2004, nr 4, s. 119-126.

Strękowski S., Człowiek wobec śmierci w wybranych pismach św. Grzegorza z Nyssy, „Studia Ełckie” 24(2022), s. 171-190.

Vovelle, M., Śmierć w cywilizacji Zachodu: od roku 1300 po współczesność. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2004.

Ziębińska-Witek A.: Turystyka śmierci jako zjawisko kulturowe, „Acta Humana”, 4(2013), nr1, s. 23-35.

Efekty kształcenia i opis ECTS:

NRL_W02 - zna i rozumie w stopniu zaawansowanym znaczenie pojęć z zakresu nauk o rodzinie oraz dyscyplin pokrewnych z zakresie małżeństwa i życia rodzinnego, szczególnie rodzicielstwa i wychowania oraz form wsparcia rodziny - P6S_WG P6S_WT

NRL_W05 - zna i rozumie w stopniu zaawansowanym specyfikę funkcjonowania środowiska wychowawczego współczesnej rodziny w kontekście najważniejszych zmian społecznych oraz ich znaczenie dla procesów wychowawczych, rodzicielskich, opieki i wsparcia, z uwzględnieniem znaczenia indywidualizacji, innowacyjności, sekularyzacji, wielokulturowości, społecznych wymiarów pamięci i bezpieczeństwa (demograficznego, kulturowego i zdrowotnego) - P6S_WG

NRL_U04 - potrafi w stopniu zaawansowanym diagnozować oraz interpretować problemy osobiste bliskich związków, małżonków i członków rodziny (szczególnie w zakresie interakcji, rodzicielstwa, ochrony zdrowia, uzależnień, prokreacji i przechodzenia poszczególnych etapów życia); potrafi w stopniu zaawansowanym wskazać rozwiązania prawne i instytucie wsparcia w sytuacjach kryzysu i zagrożeń, prawidłowo prognozować ich dynamikę i skutki zastosowanych celowościowych rozwiązań, a także dokonać oceny etycznej i ewaluacji podjętych działań - P6S_UW P6S_UI

NRL_U05 - potrafi w stopniu zaawansowanym nazywać i interpretować zjawiska społeczne (kulturowe, polityczne, prawne, ekonomiczne, zdrowotne) i identyfikować ich związek z problematyką życia małżeńskiego, rodzinnego i rodzicielstwa - P6S_UW

NRL_K02 - jest w stopniu zaawansowanym gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, poszukiwania, pogłębiania i aktualizowania własnej wiedzy z zakresu nauk o rodzinie, zasięgania opinii ekspertów w przypadku konieczności rozszerzonego poznania rzeczywistości życia rodzinnego koniecznego dla rozwiazywania problemów rodzinnych - P6S_KK

Metody i kryteria oceniania:

Praca pisemna/esej/ referat - 60%

Udział w wykładach – 20%

Udział w dyskusjach, konsultacjach, przygotowanie do wykładów – 20%

 

Punktacja i odpowiadająca jej ocena końcowa:

91 – 100 % - (5)

81 -90 % - (4,5)

71 -80 % - (4)

66 – 70 % - (3,5)

60 – 65 % - (3)

Wiedza:

- na ocenę 3 (dst.): wie czym jest i jakie wyzwania przed rodziną powoduje umieranie i śmierć jej członków, ale nie wie w czym przejawia się wkład chrześcijaństwa do kultury śmierci i umierania.

- na ocenę 4 (db.): poprawnie ukazuje czym jest i jakie wyzwania przed rodziną powoduje umieranie i śmierć jej członków, dobrze wie w czym przejawia się wkład chrześcijaństwa do kultury śmierci i umierania.

- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się nie tylko czym jest i jakie wyzwania przed rodziną powoduje umieranie i śmierć jej członków i obszernie potrafi wskazać w czym przejawia się wkład chrześcijaństwa do kultury śmierci i umierania.

Umiejętności:

na ocenę 3 (dst.): student słabo interpretuje teksty z zakresu kultury śmierci i umierania, słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji, ale nie do końca potrafi ocenić ich wartość poznawczą.

- na ocenę 4 (db.): student poprawnie czyta i interpretuje teksty z zakresu kultury śmierci i umierania, słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów, potrafi ocenić ich wartość poznawczą.

- na ocenę 5 (bdb.): student doskonale czyta i interpretuje teksty z zakresu kultury śmierci i umierania, zna argumenty filozoficzne i teologiczne, potrafi ocenić ich wartość poznawczą. Umie bardzo dobrze uzasadnić racjonalność prezentowanych w piśmie lub słowie argumentacji.

Kompetencje:

- na ocenę dostateczną (3-dst) student słabo zdaje sobie sprawę ze znaczenia projektu badań własnych dla opracowania rekomendacji na rzecz optymalizacji funkcjonowania środowiska rodzinnego.

- na ocenę dobrą (4-db) student wystarczająco zdaje sobie sprawę ze znaczenia projektu badań własnych dla opracowania rekomendacji na rzecz optymalizacji funkcjonowania środowiska rodzinnego.

- na ocenę bardzo dobrą (5-bdb) student doskonale zdaje sobie sprawę ze znaczenia projektu badań własnych dla opracowania rekomendacji na rzecz optymalizacji funkcjonowania środowiska rodzinnego.

efekty w obszarze wiedzy są osiągane takimi metodami jak: wykład informacyjny, wykład problemowy, prezentacja, indywidualna lektura tekstów, a weryfikowane przez ustne kolokwium lub pisemnym sprawdzianem.

Efekty w obszarze umiejętności są osiągane takimi jak samodzielna lektura tekstów z zakresu kultury śmierci i umierania, wykład informacyjny, prezentacja, a weryfikowane przez ustne kolokwium lub pisemnym sprawdzianem.

Efekty w obszarze kompetencji społecznych są osiągane za pomocą dyskusji o aktualnych i historycznych problemach kultury chrześcijańskiej, a weryfikacją jest kolokwium.

Kolokwium końcowe - praca pisemna - esej na wybrany temat, objętość ok. 5 stron standardowego maszynopisu, posiadającego wszystkie elementy tekstu naukowego.

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Stanisław Strękowski
Prowadzący grup: Stanisław Strękowski
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3aifUV5xsltCTR98kgJcEyLr7Mo6a2c-1-nZkIrUkIF8U1%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=a5c123e6-8ee9-4e30-9dab-aa4ddd611e5f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

-Celem jest zapoznanie się z definicjami śmierci i umierania funkcjonującymi w naukach o człowieku

- Celem jest również aby student potrafił wskazać znaczenie asystencji przy umierających

- Celem jest też uporządkowana wiedza na temat społeczno-kulturowych uwarunkowań asystencji osobom umierającym.

Pełny opis:

Treści programowe

1. Definicje śmierci i umierania

2. Śmierć krążeniowa i mózgowa

3. Śmierć w kulturze grecko-rzymskiej

4. Poglądy filozofów greckich na śmierć

5. Śmierć w kulturze judaistycznej

6. Śmierć w Piśmie św.

7. Śmierć kulturze wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej

8. Męczeństwo

9. Samobójstwo

10. Eutanazja

11. Umieranie na łonie rodziny

12. Umieranie w placówkach opieki

13. Opieka paliatywna

14. Śmierć i umieranie w kulturze popularnej

15. Śmierć i umieranie jako wyzwanie cywilizacyjne

Literatura:

Literatura:

Ariès, Ph., Człowiek i śmierć, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992.

Ariès, Ph., Śmierć odwrócona, w: S. Cichowicz, J. M. Godzimirski (wyb.), Antropologia śmierci: myśl francuska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 227-281.

Bańka A. R., Tomasza z Akwinu koncepcja człowieka a problem śmierci w świetle współczesnej eschatologii, [w:] Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, ISBN 978-83- 925287-7-7, Katowice 2007, s. 85–99.

Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, ,,Medycyna Praktyczna” 2006, nr 2, s. 20–23.

Biesaga T., Wobec zgody domniemanej i zawłaszczania zwłok do transplantacji, ,,Medycyna praktyczna” 2006, nr 1, s.20–24.

Binnebesel, J., Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.

Cohen, J., A. P. Mannarino, E. Deblinger, Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.

Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, ,,Warszawskie Studia Teologiczne", 2013, XXVI/1, s. 247-260.

Grzybowski, P. P., Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli. W: J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, Gdańsk: Via Medica, 2009, s. 7-19.

Góralczyk P., Etyczne uzasadnienie regulacji formalnej zgody, w: Etyczne aspekty transplantacji narządów, red. A. Marcol, Opole 1996, s. 113–121.

Góralski R., Prawne i społeczne aspekty eutanazji, Kraków 2007.

Guzowski A., Krajewska-Kułak E. Bejda G. (red.), Kultura śmierci, kultura umierania, Białystok 2016.

Guzewicz W., Mikucki A., Strękowski S. (red), Chrześcijańskie świadectwo wczoraj i dziś, Ełk 2013.

Kaczmarek T., Marcinkowski J.T., Internet- a problematyka śmierci. w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Nyklewicz W., Lewko J., Łukaszuk C. (red). ABIS, Białystok, 2008, tom II, s. 221-228.

Kazberuk G., Śmierć w filmie fabularnym, w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Jankowiak B.(red.), ABIS, Białystok, 2008, tom IV, s. 47-66.

Kosmala J., Kowal K., Reakcje rodziny jako element warunkujący zabiegi transplantacyjne w opiniach środowiska medycznego, w: Dar życia i jego społeczny kontekst. Zabiegi transplantologiczne w świadomości społecznej, red. B. Pawlica, M. S. Szczepański, Tychy 2003, s. 40–55.

Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego. Olsztyn 2001.

Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem – stan prawny na 1 września 2012 r., Warszawa 2012.

Mrzygłód P., Filozoficzno-egzystencjalna anatomia choroby, cierpienia i śmierci, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2(2016), s. 69-97.

Mrzygłód P., Etyczno-moralne postawy wobec cierpienia, nieuleczalnej choroby i śmierci człowieka – w świetle ustaleń antropologii filozoficznej, „Studia Teologiczne. Białystok – Drohiczyn – Łomża”, nr 34, (2016), s. 61-92.

Pietrzykowski T., Spór o eutanazję: etyczne problemy prawa, Katowice 2007.

Szeroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie: studium prawno porównawcze, Kraków 2004.

Sikora A., Transplantacja narządów w świetle nauki Kościoła i wypowiedzi Jana Pawła II, ,,Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2004, nr 4, s. 119-126.

Vovelle, M., Śmierć w cywilizacji Zachodu: od roku 1300 po współczesność. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2004.

Ziębińska-Witek A.: Turystyka śmierci jako zjawisko kulturowe, „Acta Humana”, 4(2013), nr1, s. 23-35.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Stanisław Strękowski
Prowadzący grup: Stanisław Strękowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Skrócony opis:

-Celem jest zapoznanie się z definicjami śmierci i umierania funkcjonującymi w naukach o człowieku

- Celem jest również aby student potrafił wskazać znaczenie asystencji przy umierających

- Celem jest też uporządkowana wiedza na temat społeczno-kulturowych uwarunkowań asystencji osobom umierającym.

Pełny opis:

Treści programowe

1. Definicje śmierci i umierania

2. Śmierć krążeniowa i mózgowa

3. Śmierć w kulturze grecko-rzymskiej

4. Poglądy filozofów greckich na śmierć

5. Śmierć w kulturze judaistycznej

6. Śmierć w Piśmie św.

7. Śmierć kulturze wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej

8. Męczeństwo

9. Samobójstwo

10. Eutanazja

11. Umieranie na łonie rodziny

12. Umieranie w placówkach opieki

13. Opieka paliatywna

14. Śmierć i umieranie w kulturze popularnej

15. Śmierć i umieranie jako wyzwanie cywilizacyjne

Literatura:

Literatura:

Ariès, Ph., Człowiek i śmierć, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992.

Ariès, Ph., Śmierć odwrócona, w: S. Cichowicz, J. M. Godzimirski (wyb.), Antropologia śmierci: myśl francuska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 227-281.

Bańka A. R., Tomasza z Akwinu koncepcja człowieka a problem śmierci w świetle współczesnej eschatologii, [w:] Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, ISBN 978-83- 925287-7-7, Katowice 2007, s. 85–99.

Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, ,,Medycyna Praktyczna” 2006, nr 2, s. 20–23.

Biesaga T., Wobec zgody domniemanej i zawłaszczania zwłok do transplantacji, ,,Medycyna praktyczna” 2006, nr 1, s.20–24.

Binnebesel, J., Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.

Cohen, J., A. P. Mannarino, E. Deblinger, Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.

Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, ,,Warszawskie Studia Teologiczne", 2013, XXVI/1, s. 247-260.

Grzybowski, P. P., Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli. W: J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, Gdańsk: Via Medica, 2009, s. 7-19.

Góralczyk P., Etyczne uzasadnienie regulacji formalnej zgody, w: Etyczne aspekty transplantacji narządów, red. A. Marcol, Opole 1996, s. 113–121.

Góralski R., Prawne i społeczne aspekty eutanazji, Kraków 2007.

Guzowski A., Krajewska-Kułak E. Bejda G. (red.), Kultura śmierci, kultura umierania, Białystok 2016.

Guzewicz W., Mikucki A., Strękowski S. (red), Chrześcijańskie świadectwo wczoraj i dziś, Ełk 2013.

Kaczmarek T., Marcinkowski J.T., Internet- a problematyka śmierci. w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Nyklewicz W., Lewko J., Łukaszuk C. (red). ABIS, Białystok, 2008, tom II, s. 221-228.

Kazberuk G., Śmierć w filmie fabularnym, w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Jankowiak B.(red.), ABIS, Białystok, 2008, tom IV, s. 47-66.

Kosmala J., Kowal K., Reakcje rodziny jako element warunkujący zabiegi transplantacyjne w opiniach środowiska medycznego, w: Dar życia i jego społeczny kontekst. Zabiegi transplantologiczne w świadomości społecznej, red. B. Pawlica, M. S. Szczepański, Tychy 2003, s. 40–55.

Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego. Olsztyn 2001.

Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem – stan prawny na 1 września 2012 r., Warszawa 2012.

Mrzygłód P., Filozoficzno-egzystencjalna anatomia choroby, cierpienia i śmierci, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2(2016), s. 69-97.

Mrzygłód P., Etyczno-moralne postawy wobec cierpienia, nieuleczalnej choroby i śmierci człowieka – w świetle ustaleń antropologii filozoficznej, „Studia Teologiczne. Białystok – Drohiczyn – Łomża”, nr 34, (2016), s. 61-92.

Pietrzykowski T., Spór o eutanazję: etyczne problemy prawa, Katowice 2007.

Szeroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie: studium prawno porównawcze, Kraków 2004.

Sikora A., Transplantacja narządów w świetle nauki Kościoła i wypowiedzi Jana Pawła II, ,,Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2004, nr 4, s. 119-126.

Vovelle, M., Śmierć w cywilizacji Zachodu: od roku 1300 po współczesność. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2004.

Ziębińska-Witek A.: Turystyka śmierci jako zjawisko kulturowe, „Acta Humana”, 4(2013), nr1, s. 23-35.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Stanisław Strękowski
Prowadzący grup: Stanisław Strękowski
Strona przedmiotu: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3aifUV5xsltCTR98kgJcEyLr7Mo6a2c-1-nZkIrUkIF8U1%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=a5c123e6-8ee9-4e30-9dab-aa4ddd611e5f&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning

Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

OPIS ECTS:

Aktywność studenta Ilość godzin

udział w wykładzie 30

udział w ćwiczeniach

przygotowanie do wykładu 15

samodzielna lektura materiałów 15

konsultacje 5

czas na napisanie referatu/eseju/pracy 25

przygotowanie do egzaminu/kolokwium

SUMA GODZIN 90

LICZBA ECTS: 90 godz. = 3 ECTS


1 ECTS – udział w wykładach, aktywność: udział w dyskusjach i konsultacjach,

1 ECTS – samodzielna lektura materiałów, przygotowanie do wykładu

1 ECTS – przygotowanie pracy pisemnej/eseju

Typ przedmiotu:

obowiązkowy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

PO/H1 - obszar nauk humanistycznych - I stopień/JM

Skrócony opis:

-Celem jest zapoznanie się z definicjami śmierci i umierania funkcjonującymi w naukach o człowieku

- Celem jest również aby student potrafił wskazać znaczenie asystencji przy umierających

- Celem jest też uporządkowana wiedza na temat społeczno-kulturowych uwarunkowań asystencji osobom umierającym.

Pełny opis:

Treści programowe

1. Definicje śmierci i umierania

2. Śmierć krążeniowa i mózgowa

3. Śmierć w kulturze grecko-rzymskiej

4. Poglądy filozofów greckich na śmierć

5. Śmierć w kulturze judaistycznej

6. Śmierć w Piśmie św.

7. Śmierć kulturze wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej

8. Męczeństwo

9. Samobójstwo

10. Eutanazja

11. Umieranie na łonie rodziny

12. Umieranie w placówkach opieki

13. Opieka paliatywna

14. Śmierć i umieranie w kulturze popularnej

15. Śmierć i umieranie jako wyzwanie cywilizacyjne

Literatura:

Literatura podstawowa:

Sobór Watykański II, Dokumenty Soborowe, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 1968.

Encyklika Evangelium vitae Ojca Świętego Jana Pawła II do biskupów, do kapłanów i diakonów, do zakonników i zakonnic, do katolików świeckich oraz do wszystkich ludzi dobrej woli o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego. Kraków 1995.

Godność i prawa osoby ludzkiej. Międzynarodowa Komisja Teologiczna, 16 X 1984, w: Compagnoni F.: Prawa człowieka: geneza, historia i zaangażowanie chrześcijańskie. Kraków 2000, s. 298–322; Od praw człowieka do praw narodów. Przemówienie Ojca świętego do Zgromadzenia Ogólnego ONZ. L’Osservatore Romano, wyd. pol. 1995; 11-12, s. 4–9.

Jan Paweł II, Orędzie na III Światowy Dzień Chorego 1995 r., „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 1995, nr 1.

Jan Paweł II, Umrzeć w Chrystusie, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 10(1989), nr 10–11.

Jan Paweł II, Człowiek wobec tajemnicy śmierci, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 13(1992), nr 7.

Jan Paweł II, List apostolski Salvifici doloris o chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia, w: Wybór Listów Ojca świętego Jana Pawła II, t. I, Kraków 1997, s. 39-79.

Literatura uzupełniająca

Ariès, Ph., Człowiek i śmierć, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992.

Ariès, Ph., Śmierć odwrócona, w: S. Cichowicz, J. M. Godzimirski (wyb.), Antropologia śmierci: myśl francuska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 227-281.

Bańka A. R., Tomasza z Akwinu koncepcja człowieka a problem śmierci w świetle współczesnej eschatologii, [w:] Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, ISBN 978-83- 925287-7-7, Katowice 2007, s. 85–99.

Biesaga T., Kontrowersje wokół nowej definicji śmierci, ,,Medycyna Praktyczna” 2006, nr 2, s. 20–23.

Biesaga T., Wobec zgody domniemanej i zawłaszczania zwłok do transplantacji, ,,Medycyna praktyczna” 2006, nr 1, s.20–24.

Binnebesel, J., Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013.

Biskup M., Eutanazja dramatem człowieka, w: Życie – dar nienaruszalny. Wokół encykliki „Evangelium Vitae”, red. A. Młotek, T. Reroń, Warszawa 1995, s. 91–96.

Cohen, J., A. P. Mannarino, E. Deblinger, Terapia traumy i traumatycznej żałoby u dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.

Dziedzic J., Spór o eutanazję, Kraków 2005.

Gardocka M., Problem zgody domniemanej w polskiej transplantologii, ,,Warszawskie Studia Teologiczne", 2013, XXVI/1, s. 247-260.

Grzybowski, P. P., Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli. W: J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, Gdańsk: Via Medica, 2009, s. 7-19.

Góralczyk P., Etyczne uzasadnienie regulacji formalnej zgody, w: Etyczne aspekty transplantacji narządów, red. A. Marcol, Opole 1996, s. 113–121.

Góralski R., Prawne i społeczne aspekty eutanazji, Kraków 2007.

Guzowski A., Krajewska-Kułak E. Bejda G. (red.), Kultura śmierci, kultura umierania, Białystok 2016.

Guzewicz W., Mikucki A., Strękowski S. (red.), Chrześcijańskie świadectwo wczoraj i dziś, Ełk 2013.

Kaczmarek T., Marcinkowski J.T., Internet- a problematyka śmierci. w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Nyklewicz W., Lewko J., Łukaszuk C. (red). ABIS, Białystok, 2008, tom II, s. 221-228.

Kazberuk G., Śmierć w filmie fabularnym, w: W drodze do brzegu życia, Krajewska-Kułak E., Łukaszuk C., Jankowiak B.(red.), ABIS, Białystok, 2008, tom IV, s. 47-66.

Kosmala J., Kowal K., Reakcje rodziny jako element warunkujący zabiegi transplantacyjne w opiniach środowiska medycznego, w: Dar życia i jego społeczny kontekst. Zabiegi transplantologiczne w świadomości społecznej, red. B. Pawlica, M. S. Szczepański, Tychy 2003, s. 40–55.

Machinek M., Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu życia ludzkiego. Olsztyn 2001.

Malczewski J., Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem – stan prawny na 1 września 2012 r., Warszawa 2012.

Mrzygłód P., Filozoficzno-egzystencjalna anatomia choroby, cierpienia i śmierci, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2(2016), s. 69-97.

Mrzygłód P., Etyczno-moralne postawy wobec cierpienia, nieuleczalnej choroby i śmierci człowieka – w świetle ustaleń antropologii filozoficznej, „Studia Teologiczne. Białystok – Drohiczyn – Łomża”, nr 34, (2016), s. 61-92.

Pietrzykowski T., Spór o eutanazję: etyczne problemy prawa, Katowice 2007.

Szeroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo na świecie: studium prawno porównawcze, Kraków 2004.

Sikora A., Transplantacja narządów w świetle nauki Kościoła i wypowiedzi Jana Pawła II, ,,Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska” 2004, nr 4, s. 119-126.

Strękowski S., Człowiek wobec śmierci w wybranych pismach św. Grzegorza z Nyssy, „Studia Ełckie” 24(2022), s. 171-190.

Vovelle, M., Śmierć w cywilizacji Zachodu: od roku 1300 po współczesność. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2004.

Ziębińska-Witek A.: Turystyka śmierci jako zjawisko kulturowe, „Acta Humana”, 4(2013), nr1, s. 23-35.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa
tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)